Tình traïng soáng cuûa caùc kitoâ höõu
beân Phi chaâu vaø vuøng Trung Ñoâng
moät naêm sau "Muøa xuaân A raäp"
Tình traïng soáng cuûa caùc kitoâ höõu beân Phi chaâu vaø vuøng Trung Ñoâng moät naêm sau "Muøa xuaân A raäp".
Trung Ñoâng (RG 11-5-2012; Vat. 28-5-2012) - Phoûng vaán Linh Muïc Puerbattista Pizzaballa, Beà treân tænh doøng Phanxicoâ quaûn thuû Thaùnh Ñòa
Ngaøy 10 thaùng 5 naêm 2012 buoåi hoäi hoïc veà ñeà taøi "Caùc kitoâ höõu trong theá giôùi A raäp, moät naêm sau Muøa xuaân A raäp" ñaõ dieãn ra taïi Bruxelles thuû ñoâ nöôùc Bæ. Ngaøy hoäi hoïc do Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÂu chaâu toå chöùc nhaèm muïc ñích duyeät xeùt, ñoái chieáu vaø thu thaäp caùc döõ kieän xaûy ra cho caùc coäng ñoaøn kitoâ taïi caùc quoác gia A Raäp. Trong soá caùc thuyeát trình vieân cuõng coù Linh Muïc Pierbattista Pizzaballa, Beà treân tænh doøng Phanxicoâ quaûn thuû Thaùnh Ñòa.
Nhö ñaõ bieát hoài naêm 2011, haøng trieäu ngöôøi daân caùc nöôùc Baéc Phi ñaõ oà aït xuoáng ñöôøng bieåu tình ñeå phaûn ñoái vaø haï beä caùc chính quyeàn ñoäc taøi cuûa Ben Ali, Hosni Mubarak vaø Muammar Ghedaffi, taïo ra "Muøa Xuaân A Raäp", môû ra con ñöôøng daãn tôùi neàn daân chuû. Laøn soùng daân chuû aáy ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu keát quûa tích cöïc, nhöng tình hình caùc nöôùc Baéc Phi vaãn chöa ñöôïc oån ñònh, vaø neàn daân chuû mong muoán vaãn coøn böôùc nhöõng böôùc ñaàu khoù khaên. Laøn soùng bieåu tình cuûa Muøa xuaân A Raäp cuõng nhanh choùng lan sang nhieàu thaønh phoá khaùc treân theá giôùi: töø Maùtscôva cho tôùí Luaân Ñoân, töø Atheønes cho tôùi Dakar, Kampala, Phnom Penh vaø Tokyo. Noù laø moät daáu chæ thôøi ñaïi, chöùng minh cho thaáy yù thöùc vaø öôùc muoán daân chuû cuûa ngöôøi daân khaép nôi treân theá giôùi ngaøy caøng maïnh meõ vaø roõ neùt. Noù cuõng cho thaáy keát quûa höõu hieäu cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng hieän ñaïi, ñaõ ñöôïc ngöôøi treû söû duïng moät caùch nhanh choùng, thaønh thaïo ñeå daáy leân caû moät phong traøo ñoøi töï do daân chuû.
Rieâng taïi caùc nöôùc Baéc Phi, tröø Tunisia ra, Ai Caäp vaø Libia vaãn coøn trong tình traïng baát oån, doø daãm töøng böôùc, vaø caùc dieãn tieán daân chuû ñaõ khoâng ñöôïc nhanh choùng nhö nguyeän voïng cuûa ngöôøi daân. Trong baûn töôøng trình naêm 2012 coâng boá nhöõng ngaøy vöøa qua, toå chöùc AÂn Xaù Quoác Teá ñaõ maïnh meõ toá caùo tình hình vi phaïm caùc quyeàn con ngöôøi ñoù ñaây treân theá giôùi trong ñoù coù caùc nöôùc Baéc Phi vaø Siria.
Taïi Libia ngaøy 19 thaùng 6 naêm 2012 daân chuùng seõ ñi baàu quoác hoäi, nhöng tình hình vaãn coøn raát caêng thaúng vì nhieàu lyù do. Tröôùc heát caùc löïc löôïng daân veä ñòa phöông vaãn coøn sôû höõu caùc vuõ khí, vaø vieäc thaønh laäp quaân ñoäi quoác gia vaãn chöa xong. Tieáp ñeán coù caùc caêng thaúng vaø xung khaéc giöõa caùc chuûng toäc vaø boä laïc ñaõ bò oâng Ghedaffi leøo laùi söû duïng trong 40 naêm caàm quyeàn. Giôø ñaây hoï bò kyø thò, vaø baùch haïi. Trong khi ñoù thì chính quyeàn Tripoli quaù yeáu keùm vaø baát löïc chöa kieåm soaùt ñöôïc tình hình trong nöôùc vaø khoâng baûo ñaûm ñöôïc an ninh cho daân chuùng.
Rieâng taïi Siria caùc baïo löïc ñaøn aùp töø phía quaân ñoäi chính phuû choáng laïi caùc nhoùm noåi daäy ñoøi hoûi daân chuû vaø giaûi theå chính quyeàn cuûa toång thoáng Al Assad ñaõ khieán cho hôn 10,000 bò gieát, haøng chuïc ngaøn ngöôøi khaùc bò thöông, nhieàu thaønh phoá vaø laøng maïc bò taøn phaù vaø haøng traêm ngaøn ngöôøi phaûi taûn cö laùnh naïn, trong ñoù cuõng coù raát nhieàu tín höõu kitoâ.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Linh Muïc Pierbattista Pizzaballa, Beà treân tænh doøng Phanxicoâ quaûn thuû Thaùnh Ñòa, veà tình traïng soáng cuûa caùc kitoâ höõu beân Phi chaâu vaø vuøng Trung Ñoâng moät naêm sau "Muøa xuaân A raäp".
Hoûi: Thöa cha Pizzaballa, moät naêm ñaõ troâi qua keå töø khi "Muøa xuaân A Raäp" nôû roä taïi caùc quoác gia Baéc Phi vaø vuøng Trung Ñoâng, tình traïng soáng cuûa caùc kitoâ höõu trong caùc nöôùc naøy hieän nay ra sao?
Ñaùp: Trong 40 naêm qua theá giôùi A Raäp ñaõ soáng trong moät loaïi tình hình baát ñoäng, nhöng hieän nay tình hình aáy ñaõ chaám döùt, khoâng coøn nöõa. Ngaøy nay khoâng coøn coù theå yeâu saùch daân chuùng soáng baát ñoäng trong cuøng moät tình traïng nhö tröôùc ñaây.
Ñaõ coù caùc thay ñoåi mau choùng daãn ñöa tôùi moät tình hình môùi. Nhöng noù ñoøi hoûi phaûi coù nhieàu thôøi gian, vaø cuõng coù caùc tình hình khoù khaên cuûa söï hieåu laàm vaø caùc caêng thaúng. Ñaây laø ñieàu khoâng theå traùnh ñöôïc. Coù nhieàu vaán ñeà laém, nhöng cöõng coù caùc khaû theå coäng taùc vaø caàn phaûi bieát nhìn thaúng vaûo thöïc taïi, moät caùch ñôn sô nhöng raát thöïc teá, maø khoâng ñöôïc hoát hoaûng; traùi laïi caàn phaûi xaên tay aùo leân ñeå laøm vieäc.
Hoûi: Chìa khoùa cuûa taát caû nhöõng ñieàu naøy laø vieäc ñoái thoaïi, maø theo cha khoâng chæ lieân quan tôùi caùc ñeà taøi ñöùc tin, nhöng coøn lieân quan tôùi caû caùc ñeà taøi cuoäc soáng thöôøng ngaøy nöõa, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy, vieäc ñoái thoaïi phaûi taäp trung vaøo caùc vaán ñeà cuoäc soáng, bôûi vì lieân quan tôùi ñöùc tin; chaúng haïn giöõa chuùng toâi laø caùc tín höõu kitoâ vaø caùc anh chò em hoài giaùo, khoâng coù nhieàu dieàu ñeå noùi. Coù leõ trong töông lai coù theå ñoái thoaïi veà ñöùc tin, nhöng hieän nay thì khoâng. Hieän nay, caàn phaûi nhaém tôùi vieäc ñoái thoaïi nhaát laø giöõa caùc coäng ñoaøn toân giaùo, laøm sao ñeå gaây ñöôïc aûnh höôûng treân cuoäc soáng daân söï, treân caùc khía caïnh chung, khoâng chæ lieân quan tôùi hoøa bình moät caùch toång quaùt, maø lieân quan tôùi caû vaán ñeà quyeàn lôïi, coâng aên vieäc laøm, söï bình ñaèng giöõa nam nöõ, quyeàn coâng daân traøn ñaày cho moïi thaønh phaàn xaõ hoäi, vaán ñeà coâng lyù vv... Taát caû ñeàu laø caùc ñeà taøi lieân quan tôùi cuoäc soáng cuûa caùc coäng ñoaøn ñang vieát laïi Hieán phaùp cuûa mình. Vì theá thaät laø ñieàu toát, khi cuoäc ñoái thoaïi baøn tôùi caùc ñeà taøi cuï theå ñoù, chöù khoâng duyeät xeùt caùc nguyeân taéc lyù thuyeát khoâng lieân luïy ñeán cuoäc soáng cuûa ai heát.
Hoûi: Thöa cha Pizzaballa, cha ñaõ nhaán maïnh laø khoâng chæ coù caùc cuoäc baùch haïi choáng caùc tín höõu kitoâ, maø cuõng coù caùc göông nhaân ñöùc ñoái thoaïi vôùi caùc tín höõu hoài nöõa, coù phaûi theá khoâng?
Ñaùp: Ñaây laø ñieåm khôûi haønh cuûa chuùng toâi, chuùng toâi khoâng coù caùc löïa choïn khaùc. Chuùng toâi phaûi ñoái thoaïi vaø xaây döïng cuoäc ñoái thoaïi, nhaát laø vôùi giôùi laõnh ñaïo Hoài giaùo, laøm sao ñeå gaây ñöôïc aûnh höôûng treân vieäc ñaøo taïo tö töôûng, töø töø, töøng böôùc moät.
Hoûi: Lieân quan tôùi tình hình raát laø loûng leûo maø daân chuùng vuøng Trung Ñoâng ñang phaûi soáng sau Muøa xuaân A raäp, ñaâu laø nguy cô cuï theå ñoái vôùi caùc tín höõu ñnag phaûi soáng trong hoaøn caûnh hieän nay?
Ñaùp: Nguy cô ôû ñaây cuõng laø ñeå cho mình coù thaùi ñoä cöïc ñoan, kheùp kín co cuïm trong chính mình, vaø cho raèng tröôùc ñaây chuùng ta phaûi soáng trong tình traïng teä haïi hôn, hay tröôùc ñaây chuùng ta ñöôïc baûo veä, vaø vì theá leân aùn taát caû moïi thay ñoåi; hay noùi raèng moïi söï ñeàu toát ñeïp caû vaø khoâng coù vaán ñeà gì. Thaät laø ñieàu quan troïng, khi coäng ñoaøn kitoâ tham döï vaøo cuoäc soáng coâng coäng vôùi moät tinh thaàn thanh thaûn coù oùc phaùn ñoaùn, nghóa laø khoâng giaû boä cho raèng khoâng coù caùc vaán ñeà, nhöng cuõng khoâng ñeå cho caùc vaán ñeà gaây hoát hoaûng sôï haõi, nhöng traùi laïi phaûi böôùc vaøo trong caùc vaán ñeà ñoù ñeå tìm caùch giaûi quyeát chuùng.
Hoûi: Thöa cha Beà treân, tình hình kinh khuûng ñang xaûy ra taïi Siria trong thôøi gian naøy cuõng nhö caùc giao ñoäng ñang xaûy ra beân Ai Caäp, hoaëc tình hình cuûa Libia maø chuùng ta ñaõ thaáy trong caùc thaùng qua, taát caû ñaõ laøm lu môø tình traïng soáng khoù khaên maø ngöôøi Palestine vaø ngöôøi Israel ñang phaûi soáng, vaø noù ñaõ laø thöïc taïi keùo daøi töù 20 naêm nay. Theá tình hình cuûa caùc tín höõu kitoâ beân Thaùnh Ñòa hieän ra sao thöa cha?
Ñaùp: Moät caùch maâu thuaãn, Thaùnh Ñòa ñöôïc coi nhö laø trung taâm cuûa cuoäc xung khaéc trong vuøng Trung Ñoâng, thì hieän nay laïi yeân oån hôn, khoâng thanh bình nhöng yeân oån, bôûi vì theá giôùi chung quanh chuùng toâi ñang boác chaùy. Traùi laïi taïi Thaùnh Ñòa, taïi Israel vaø Palestina tình hình ngöng ñoïng, vaø vì theá noù ñang bò öù ñoïng moät chuùt. Caùc tín höõu kitoâ soáng trong tình traïng chôø ñôïi trieàn mieân moât thoûa hieäp, nhöng phaûi noùi thaät laø ngöôøi ta khoâng troâng thaáy noù nhieàu laém ôû chaân trôøi.
Hoûi: Theá taân chính quyeàn Israel coù theå giuùp giaûi toûa tình traïng beá taéc naøy hay khoâng thöa cha?
Ñaùp: Toâi nghi ngôø. Toâi tin raèng taân chính quyeàn Israel coù caùc öu tieân khaùc maø khoâng chuù yù tôùi vaán ñeà naøy. Chuùng toâi ñaõ thaáy trong caùc naêm qua chính quyeàn naøy ñaõ raát laø "haâm haåm" trong töông quan vôùi ngöôøi Palestine, vaø toâi khoâng tin raèng thoûa hieäp vôùi ngöôøi Palestine naèm trong lòch trình laøm vieäc cuûa chính quyeàn Israel. Toâi mong laø mình nghó sai! Nhöng toâi tin chaéc laø phaûi chôø ñôïi moät thôøi gian raát laáu nöõa, thì môùi coù theå giaûi toûa ñöôïc tình traïng naøy.
Hoûi: Theá cha coù muoán ñöa ra lôøi keâu goïi naøo khoâng?
Ñaùp: Tröôùc heát toâi keâu goïi moïi ngöôøi treân theá giôùi ñöøng sôï haõi, haõy ñeán haønh höông Thaùnh Ñòa, bôûi vì thaät laø ñieàu quan troïng caàn ñeán ñeå xem taän maét vaø nhaän ra raèng, noùi cho cuøng, tình hình cuõng khoâng ñeán noãi theâ thaûm, nhaát laø ñoái vôùi vaán ñeà an ninh cuûa caùc tín höõu haønh höông. Theá roài luoân luoân chuù yù nhìn vaøo nhöõng gì ñang xaûy ra trong vuøng Trung Ñoâng, bôûi vì noù lieân quan tôùi chuùng ta: AÂu chaâu vaø Trung Ñoâng ñaõ luoân luoân gaén lieàn vôùi nhau treân bình dieän lòch söû, kinh teá vaø vaên hoùa. Væ theá lôøi keâu goïi cuûa toâi ñoù laø vieäc chuù yù tôùi vuøng Trung Ñoâng ñöøng theo caùc lôïi nhuaän vaø thò hieáu cuûa giôùi truyeàn thoâng, nhöng luoân ñöôïc tieáp tuïc trong thôøi gian.
(RG 11-5-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)