Caùc sôï haõi vaø chôø mong
cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Phaùp
Caùc sôï haõi vaø chôø mong cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Phaùp.
Phaùp (Avvenire 9-5-2012) - Phoûng vaán Ñöùc Cha Claude Dagens, Giaùm Muïc Angouleâme, thaønh vieân UÛy ban giaùo lyù cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, veà caùc sôï haõi vaø chôø mong cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo Phaùp ñoái vôùi chính quyeàn taû phaùi cuûa taân toång thoáng Francois Hollande.
Hoâm muøng 6 thaùng 5 naêm 2012 trong voøng hai cuûa cuoäc baàu phieáu oâng Francois Hollande thuoäc ñaûng Xaõ Hoäi ñaõ ñaéc cöû toång thoáng vôùi 51.64% toång soá phieáu trong voøng hai cuûa cuoäc baàu cöû; trong khi toång thoáng maõn nhieäm Nicolas Sarkozy thuoäc ñaûng Hieäp nhaát Phong traøo nhaân daân ñöôïc 48.35% soá phieáu. Ñaûng Maët traän quoác gia vôùi öùng cöû vieân Marine Le Pen ñöôïc 17.90%; ñaûng Maët traän caùnh taû vôùi oâng Jean-Luc Meùlenchon chieám 11.10%; ñaûng Phong traøo daân chuû vôùi oâng Francois Bayrou ñöôïc 9.13%; ñaûng Xanh vôùi baø Eva Joly chieám 2.31%; ñaûng Coäng Hoøa ñöùng leân vôùi oâng Nicolas Dupont-Aignan ñöôïc 1.7%; Taân ñaûng choáng tö baûn vôùi oâng Phiulippe Poutou chieám 1.15%; ñaûng Ñaáu tranh coâng nhaân vôùi baø Nathalie Arthaud ñöôïc 0.56% vaø ñaûng Lieân ñôùi vaø Tieán boä cuûa oâng Jacques Chaminade chieám 0.25%.
Tuyeán boá sau khi thaéng cöû taân toång thoáng Hollande noùi: "Ñoái vôùi nhöõng ai ñaõ khoâng boû phieáu cho toâi, xin haõy bieát cho raèng toâi nghe hoï, vaø toâi seõ laø toång thoáng cuûa taát caû moïi ngöôøi. Chæ coù moät nöôùc Phaùp hieäp nhaát trong cuøng moät vaän meänh". Taân thoång thoáng theà höùa seõ ñaëc bieät chuù yù ñeán coâng lyù vaø giôùi treû. "Chaâu AÂu ñang nhìn vaøo chuùng ta. Thaét löng buoäc buïng laø ñieàu khoâng theå traùnh ñöôïc. Söù meänh cuûa toâi baây giôø laø trao ban chieàu kích lôùn maïnh cho vieäc xaây döïng AÂu chaâu".
Thaät ra, taân toång thoáng Phaùp phaûi ñoái dieän vôùi nhieàu vaán ñeà khoù khaên tröôùc maét, vì cuøng vôùi caùc nöôùc Hy Laïp, Boà Ñaøo Nha, Taây Ban Nha vaø Italia, Phaùp cuõng naèm trong soá caùc nöôùc coù neàn kinh teá suy thoaùi vaø soá nôï cao. Trong cuoäc tranh cöû taân toång thoáng ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng tham chieáu cuûa cuoäc ñaáu tranh choáng laïi caûnh sa maïc hoùa kyõ ngheä taïi Phaùp. Caùc nhaø maùy theùp Florange trong vuøng Lorraine, seõ khoâng taùi môû cöûa, ít nhaát laø trong thôøi gian gaàn. Ngaøy muøng 8 thaùng 5 naêm 2012 taäp ñoaøn Arcelor-Mittal, do tö baûn AÁn Ñoä kieåm soaùt, ñaõ taït theâm moät gaùo nöôùc laïnh vaøo maët 2,800 nhaân vieân, khi tuyeân boá laø seõ khoâng taùi môû cöûa vaø seõ coù quyeát ñònh vaøo thaùng 8 naêm 2012. Caùc nghieäp ñoaøn cho raèng theá naøo nhaø maùy cuõng seõ bò ñoùng cöûa vónh vieãn, vaø ñieàu naøy seõ khieán cho cuoäc soáng cuûa 2,800 nhaân vieân vaø gia ñình hoï bò aûnh höôûng raát naëng. Vaøi chuyeân vieân phaán tích tình hình kinh teá Phaùp coøn phoûng ñoaùn raèng seõ coù nhieàu nhaø maùy kyõ ngheä khaùc cuõng seõ bò ñoùng cöûa hay di dôøi tôùi caùc nöôùc chaäm tieán hôn, nôi löông caùc coâng nhaân reû hôn, caùc ñieàu kieän laøm vieäc deã daøng vaø ít baûo ñaûm hôn.
Hoâm 8 thaùng 5 naêm 2012 trong caùc leã nghi töôûng nieäm ngaøy ñình chieán 8 thaùng 5 naêm 1945, toång thoáng taân cöû cuûa Phaùp Francois Hollande vaø toång thoáng saép maõn nhieäm Nicolas Sarkozy ñaõ cuøng nhau ñaët voøng hoa tröôùc ñaøi chieán só voâ danh trong thuû ñoâ Paris. Trong leã nghi keùo daøi 40 phuùt hai ngöôøi ñaõ laéng nghe quoác ca vaø chaøo ñaïi dieän caùc toå chöùc khaùng chieán. Trong baøi phaùt bieåu, toång thoáng taân cöû Hollande noùi: "Ñaây laø moät thôøi ñieåm cuûa söï hieäp nhaát phaûi tôùi. Nhö laø toång thoáng ñöông nhieäm vaø toång thoáng taân cöû, caû hai chuùng toâi ñaõ coù boån phaän phaûi hieän dieän trong buoåi leã naøy. Chuùng toâi ñaõ ñöông ñaàu vôùi nhau trong cuoäc tranh cöû. Ñoù ñaõ laø quyeát ñònh quan troïng cuûa nhaân daân Phaùp lieân quan tôùi taân toång thoáng. Nhöng hoâm nay chuùng toâi phaûi cuøng nhau hieän dieän trong leã nghi töôûng nieäm vaø vinh danh caùc chieán só ñaõ boû mình vì nöôùc Phaùp".
Ñoái vôùi toång thoáng maõm nhieäm Sarkozy, ñaây laø buoåi taém ngöôøi cuoái cuøng tröôùc raát nhieàu ngöôøi uûng hoä oâng ñeán ñeå töø bieät vò toång thoáng cuûa hoï. Trong ngaøy toång thoáng taân cöû Hollande ñaõ coù caùc buoåi hoïp môùi nhaèm xaùc ñònh caùc cuoäc gaëp gôõ quoác teá vaø thaønh laäp taân chính phuû.
Ñaûng Xanh tuy ñöôïc ít phieáu trong voøng ñaàu, nhöng cuõng ñang chuaån bò gia nhaäp chính quyeàn. Trong khi chôø ñôïi caùc cuoäc baàu cöû luaät phaùp dieãn ra vaøo thaùng 6 naêm 2012, ñaûng Maët traän quoác gia kieåm ñieåm danh saùch caùc thaønh vieân ñaûng Taân Gaullist maø hoï cho laø caàn phaûi ngaên chaën baèng moïi caùch. Ñaây laø caùc ngöôøi seõ boû phieáu cho ñaûng Xaõ Hoäi neáu coù cuoäc baàu laïi giöõa moät öùng cöû vieân cöïc höõu vaø moät öùng cöû vieân xaõ hoäi. Caùc ñaûng vieân Taân Gaullist traùi laïi seõ tìm ngaên chaën vieäc taùi baàu oâng Francois Bayrou vaøo Quoác Hoäi, vì trong tuaàn tröôùc nöõa oâng ñaõ tuyeân boá boû phieáu cho oâng Hollande.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Cha Claude Dagens, Giaùm Muïc Angouleâme, thaønh vieân UÛy ban giaùo lyù cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, veà caùc sôï haõi vaø chôø mong cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo Phaùp ñoái vôùi chính quyeàn taû phaùi cuûa taân toång thoáng Francois Hollande.
Ñöùc Cha Claude Dagens naêm nay 72 tuoåi, laø thaønh vieân UÛy ban giaùo lyù cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, vaø töø naêm 2008 laø thaønh vieân cuûa Haøn Laâm Vieän Phaùp thay theá söû gia Reneù Reùmond. Ñöùc Cha Dagens laø moät nhaø trí thöùc vaø cuõng laø taùc giaû cuûa nhieàu saùch. Trong cuoán cuoái cuøng môùi xuaát baûn Ñöùc Cha ñaõ keâu goïi tín höõu coâng giaùo Phaùp tænh daäy ra khoûi giaác nguû naëng neà cuûa hoï. Cuoán saùch töïa ñeà "Laø tín höõu coâng giaùo hieän dieän trong xaõ hoäi Phaùp" môùi ñöôïc phaùt haønh baèng tieáng YÙ trong caùc ngaøy qua.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Dagens, nöôùc Phaùp ñaõ coù moät vò taân toång thoáng phe taû, laø oâng Francois Hollande, nhöng ña soá caùc tín höõu coâng giaùo ñaõ boû phieáu cho öùng cöû vieân phe höõu. Ñöùc Cha coi keát quûa cuoäc baàu phieáu naøy ra sao?
Ñaùp: Tröôùc heát xin cho pheùp toâi noùi ñieàu naøy: ñoù laø khoâng coù moät laù phieáu coâng giaùo ñaâu. Caùc tín höõu coâng giaùo khoâng laøm thaønh moät khoái vaø treân bình dieän chính trò hoï bieåu loä moät söï ña dieän veà yù kieán. Nhieàu ngöôøi ñaõ boû phieáu cho oâng Sarkozy, moät soá ít khaùc ñaõ boû phieáu cho oâng Hollande. Giaùo Hoäi taïi Phaùp khoâng coù yù trôû thaønh moät nhoùm gaây aùp löïc, Giaùo Hoäi khoâng phaûi laø moät ñaûng phaùi hay moät nhoùm ngöôøi coù caùc lôïi ích chung vaø coù khaû naêng taïo aùp löïc treân quyeàn bính chính trò ñeå cuûng coá caùc lôïi loäc cuûa mình. Ñöùc Hoàng Y Andreù Vingt-Trois, Toång Giaùm Muïc Paris, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, ñaõ tuyeân boá raát roõ raøng hoâm tröôùc ngaøy baàu cöû: nhieäm vuï cuûa caùc Giaùm Muïc khoâng phaûi laø ñöa ra caùc chæ daãn ñaàu phieáu, maø laø cung caáp caùc tieâu chuaån phaùn ñoaùn cho löông taâm tín höõu. Rieâng caù nhaân toâi, nhö laø ngöôøi cuûa Giaùo Hoäi vaø coâng daân Coäng Hoøa Phaùp, toâi toân troïng caùc giaù trò cuûa tính caùch ñôøi. Noù khoâng ñöôïc coù caùc hình thaùi hieáu chieán; vaø toâi cuõng yeâu caàu noù toân troïng söï daán thaân cuûa toâi laøm chöùng cho söùc sinh ñoäng cuûa ñöùc tin trong xaõ hoäi.
Hoûi: Nhöng maø thöa Ñöùc Cha, coù caùc ñeà taøi nhaäy caûm lieân quan tôùi gia ñình vaø vieäc baûo veä söï soáng coù theå gaây xung ñoät. Con coù yù noùi tôùi chöông trình cuûa taân toång thoáng Hollande döï truø thöøa nhaän hoân nhaân ñoàng phaùi vaø coù theå thöøa nhaän caû vieäc trôï töû nöõa, laø nhöõng ñieàu Giaùo Hoäi coâng giaùo vaãn cöïc löïc phaûn ñoái.
Ñaùp: Chuùng toâi ñôïi xem ñaâu seõ laø caùc saùng kieán cuï theå chính quyeàn ñöa ra treân bình dieän laäp phaùp. Dó nhieân laø Giaùo Hoäi seõ noùi "khoâng" vôùi cô caáu cuûa hoân nhaân ñoàng phaùi, vaø Giaùo Hoäi seõ ñöùng veà phía baûo veä söï soáng töø luùc thuï thai trong loøng meï cho tôùi uùc cheát töï nhieân. Nhöng chuùng ta taát caû phaûi töï hoûi ñaâu laø söï ích lôïi cuûa caùc döï luaät môùi trong moät laõnh vöïc teá nhò nhö vaäy. Chöa heát, Giaùo Hoäi khoâng chæ haïn cheá trong vieäc tuyeân boá söï aâu lo cuûa mình ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñang soáng caùc vaán ñeà naøy. Nhö oâng Jean Vanier ñaõ töøng noùi: chuùng ta sinh ra, soáng vaø cheát trong daáu chæ cuûa söï gioøn moûng. Tín höõu kitoâ laø ngöôøi chaáp nhaän tính caùch deã bò thöông tích aáy cho ñeán cuøng, nhaân danh Chuùa Kitoâ phuïc sinh. Vaø ñoù laø ñieàu trao ban söùc maïnh cho chuùng ta.
Hoûi: Tính caùch ñôøi laø moät coät truï neàn taûng cuûa Neàn Coäng Hoøa Phaùp. Caùch ñaây khoâng laâu oâng Francois Hollande ñaõ phaùt ñoäng ñeà nghò ñöa vaøo trong Hieán Phaùp luaät taùch rôøi Nhaø Nöôùc vaø Giaùo Hoäi ban haønh naêm 1905. Ñöùc Cha nghó sao?
Ñaùp: Toâi tuyeät nhieân khoâng thaáy söï caáp thieát cuûa noù. Nhöng maø noùi cho cuøng noù cuõng chaúng coù ích lôïi gì, vaø toâi choáng laïi tö töôûng aáy. Quùy vò thaáy khoâng, khi chuùng ta noùi veà tính caùch ñôøi, thì chuùng ta bò caùm doã ñöông ñaàu vôùi vaán ñeà laøm nhö theå laø chuùng ta ñang soáng hoài theá kyû XIX, khi xaûy ra moät cuoäc ñaáu vaät tay giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc, giöõa caùc tín höõu coâng giaùo vaø nhöõng ngöôøi khoâng tin. Ngaøy nay taát caû moïi ngöôøi ñeàu noùi raèng truyeàn thoáng kitoâ ñaõ suy yeáu. Nhöng caû tính caùch ñôøi cuõng khoâng coøn gioáng nhö xöa nöõa. Caùc töông quan söùc maïnh cuõng ñaõ thay ñoåi, bôûi vì caùc taùc nhaân giôø ñaây laø ba chöù khoâng phaûi laø hai nöõa: ngoaøi Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc ra coøn coù xaõ hoäi nöõa. Vaø ñaây chính laø nôi caùc tín höõu coâng giaùo vaø caùc ngöôøi ñôøi coù theå gaëp nhau beân ngoaøi caùc löôïc ñoà ñaõ ñöôïc vöôït thaéng.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Dagens, nhö laø öùng cöû vieân ñaûng xaõ hoäi oâng Hollande ñaõ nhaéc tôùi vieäc cuûng coá caùc tröôøng coâng laäp vaø ñôøi. Coù nguy cô taùi thaûo luaän quy cheá cuûa caùc tröôøng coâng giaùo hay khoâng, nhö ñaõ xaûy ra hoài thaäp nieân 1980 vôùi toång thoång hoài ñoù laø oâng Mitterand, maø caùc quyeát ñònh ñaõ laøm buøng noå caùc cuoäc phaûn khaùng taïi khaép nôi trong toaøn nöôùc Phaùp?
Ñaùp: Toâi hy voïng laø khoâng. Giaùo huaán coâng giaùo khoâng ñöôïc böôùc vaøo trong caùc troø chôi chính trò. Khoán cho chuùng ta, neáu chuùng ta rôi vaøo trong baãy saäp cuûa moät cuoäc chieán toân giaùo môùi, voâ ích vaø tai haïi!
(Avvenire 9-5-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)