Töï do baùo chí
boùng ma kinh hoaøng
aùm aûnh caùc cheá ñoä ñoäc taøi
Töï do baùo chí: boùng ma kinh hoaøng aùm aûnh caùc cheá ñoä ñoäc taøi.
Roma (Vat. 4/05/2012) - Muøng 3 thaùng 5 naêm 2012 laø ngaøy Quoác teá töï do baùo chí. Ngaøy naøy ñaõ do toå chöùc UNESCO cuûa Lieân Hieäp Quoác thaønh laäp naêm 1993 nhaèm muïc ñích loâi keùo söï chuù yù cuûa ngöôøi daân toaøn theá ñoái vôùi moät trong caùc quyeàn caên baûn nhaát cuûa con ngöôøi laø quyeàn töï do thoâng tin, töï do noùi leân söï thaät, thoâng truyeàn chia seû söï thaät cho ngöôøi khaùc, duøng tö töôûng ñeå höôùng daãn vaø xaây döïng cuoâc soáng con ngöôøi, giuùp xaõ hoäi ngaøy caøng trôû thaønh töï do, daân chuû, nhaân baûn, coâng baèng, thònh vöôïng vaø lieân ñôùi hôn. Ñeå thöïc hieän lyù töôûng cao quùy aáy ñaõ coù haèmg traêm nhaø baùo bò saùt haïi vaø haøng ngaøn nhaø baùo cuõng nhö phoùng vieân caùc ñaøi truyeàn hình bò haønh hung, baét giöõ vaø nhoát tuø. Chæ noäi trong boán thaùng ñaàu naêm 2012 naøy ñaõ coù 40 nhaø baùo bò gieát cheát.
Theo baûn töôøng trình vaø phaân tích cuûa toå chöùc "Toøa nhaø töï do", moät cô quan ñoäc laäp beân Hoa Kyø, chuyeân nghieân cöùu veà tình hình töï do baùo chí treân theá giôùi, chæ coù moät phaàn baåy, töùc moät tyû ngöôøi treân theá giôùi coù theå thöïc söï möøng Ngaøy Quoác Teá Töï do baùo chí, trong khi 6 tyû ngöôøi coøn laïi phaûi soáng trong caùc ñieàu kieän bò haïn cheá hay hoaøn toaøn khoâng ñöôïc töï do ngoân luaän.
Toå chöùc "Toøa nhaø töï do" ñaõ phaân tích tình hình töï do baùo chí trong naêm 2011 taïi 197 quoác gia treân theá giôùi vaø chia caùc nöôùc naøy thaønh ba loaïi, trong ñoù coù 33.5% caùc quoác gia coù töï do baùo chí, 33.5% caùc quoác gia khaùc coù töï do baùo chí bò haïn cheá, vaø 31% hoaøn toaøn khoâng coù töï do baùo chí. Trung Quoác, Baéc Haøn, Vieät Nam vaø Cuba thuoäc nhoùm thöù ba naøy, trong ñoù nhaø nöôùc ñoäc taøi coäng saûn ngang nhieân chaø ñaïp vaø töôùc ñoaït moïi quyeàn töï do cuûa ngöôøi daân, maëc duø hoï vaãn laûi nhaûi caùc khaåu hieäu roãng tuyeách nhö "ñoäc laäp, töï do haïnh phuùc"; trong khi thöïc ra caû nöôùc laø moät "nhaø tuø loä thieân khoång loà", vaø nhaø nöôùc söû duïng haøng traêm ngaøn caûnh saùt coâng an chìm noåi, choù nghieäp vuï, duøi cui, roi ñieän, bom cay, suùng ñaïn vaø haøng traêm tôø baùo "veït" cuûa ñaûng nhö caùc coâng cuï, voâ hoàn, muø quaùng, ñaùng thöông, chæ bieát raêm raép phuïc vuï quyeàn löïc cuûa thieåu soá choùp bu laõnh ñaïo nhö noâ leä, chöù thaät ra cuõng raùch naùt ngheøo tuùng, chaúng xô muùi gì, chæ chaám muùt ñöôïc chuùt ít nhöõng gì cöôùp giaät ñöôïc cuûa daân, coøn bao nhieâu ñeàu doàn caû veà cho thieåu soá choùp bu laõnh ñaïo.
Rieâng taïi Vieät Nam thì ñieån hình trong thôøi gian qua nhaø nöôùc toå chöùc "cöôùp ñaát moät caùch ñaïi quy moâ": heát Thaùi Haø ñeán Coàn Daàu, roài Tieân Laõng vaø môùi ñaây ngaøy 24 thaùng 4 naêm 2012 cöôùp traéng 70 maãu cuûa 116 hoä taïi Vaên Giang tænh Höng Yeân. Coøn ngay trong thuû ñoâ Haø Noäi ngaøn naêm vaên hieán moät maùi nhaø nhoû cho vaøi chuïc treû em moà coâi cuõng bò hoï huy ñoäng löïc löôïng haèng traêm coâng an vaø coân ñoà tôùi ñaäp phaù. Ñaõ theá chuùng coøn ñaùnh caû linh muïc vaø nhöõng ngöôøi lo laéng cho caùc em nöõa. Töø baïn daân coâng an trôû thaønh "luõ suùc sinh", khoâng coøn thoaùi hoùa vaø tuït haäu hôn ñöôïc nöõa!
Vaãn theo baûn töôøng trình vaø phaân tích cuûa toå chöùc "Toøa Nhaø Töï Do", trong vuøng Baéc Phi sôû dó gioù muøa xuaân daân chuû thoåi maïnh cuõng chính laø nhôø giôùi treû bieát taän duïng caùc phöông tieän thoâng tin hieän ñaïi ñôøi môùi, khieán cho töï do baùo chí cuõng tieán trieån, ñaëc bieät taïi caùc nöôùc nhö Tunisia vaø Libia.
Tuy nhieân, trong toaøn vuøng Trung Ñoâng coù theå noùi chæ coù Israel laø thöïc söï coù töï do baùo chí, coøn taïi haàu heát caùc nöôùc Araäp chính quyeàn ñeàu tìm caùch kieåm soaùt chaët cheõ giôùi truyeàn thoâng xaõ hoäi, ñieån hình nhö Syria vaø Bahrain.
Taïi caùc nöôùc nhö Trung Quoác, Nga, Iran vaø Venezuela chính quyeàn söû duïng nhieàu kyõ thuaät taân tieán ñeå "giô moùng vuoát quyeàn löïc" ra ñoái ñaàu vôùi giôùi truyeàn thoâng, bao goàm vieäc ñoùng cöûa caùc cô quan truyeàn thoâng, baét giöõ, keát aùn vaø boû tuø caùc nhaø baùo.
Trong naêm 2011 taïi caùc nöôùc Trung vaø Nam Phi chaâu chæ coù 1.5% daân chuùng ñöôïc töï do thoâng tin. Tình hình töï do baùo chí tuït caáp taïi 21 treân 49 nöôùc Phi chaâu, keå caû caùc nöôùc goïi laø "muoán caûi caùch" nhö Zambia vaø Sierra Leone.
Tình hình töï do baùo chí taïi caùc nöôùc mieàn Trung vaø Taây AÂu chaâu cuõng nhö vuøng AÂu AÙ chaâu khoâng saùng suûa laém. Tuy nhieân, töø naêm 2003 caùc nöôùc nhö Uzbekistan, Turkmenistan vaø Baïch Nga cuõng ñaõ tieán cao hôn caùc nöôùc ñoäi soå. Coøn Azerbaijan, Ukraine vaø Nga laïi thuït luøi vì caùc vuï kieåm soaùt ñaøn aùp caùc nhaø baùo töï do. Hungari töø 13 tuït xuoáng haøng 36. Nhöng ñaây khoâng phaûi laø tröôøng hôïp duy nhaát, vì taïi ngay caû caùc nöôùc xem ra coù neàn daân chuû oån ñònh nhö Chile quyeàn töï do baùo chí cuõng gaëp nguy hieåm.
Töø baûn töôøng trình vaø phaân tích cuûa toå chöùc "Toøa Nhaø Töï Do" ngöôøi ta coù theå ghi nhaän raèng: töï do baùo chí laø boùng ma kinh hoaøng ñeâm ngaøy aùm aûnh caùc chính quyeàn ñoäc taøi treân toaøn theá giôùi. Caøng ñoäc taøi bao nhieâu, nhaø nöôùc laïi caøng sôï töï do baùo chí baáy nhieâu.
Vieät Nam laø moät trong nhöõng tröôøng hôïp ñieån hình nhaát, vì nhaø nöôùc tìm ñuû moïi caùch ñeå duy trì cheá ñoä ngu daân, daáu nheïm moïi söï, boùp meùo xuyeân taïc söï thaät, vaø thi thoá quyeàn pheùp khieán cho caû ñoäi nguõ 800 baùo ñaøi trôû thaønh "ñaøn veït" thoâng tin doái traù moät chieàu.
Thì ra, töï do baùo chí quûa laø boùng ma kinh hoaøng ngaøy ñeâm aùm aûnh khieán cho nhaø nöôùc aên khoâng ngon nguû khoâng yeân, neân ñieân loaïn loàng loän ñoái xöû taøn baïo vôùi caùc nhaø baùo "khoâng chòu laøm veït" vaø taøn aùc vôùi ngöôøi daân khoâng coøn muoán tieáp tuïc soáng kieáp noâ leä nöõa.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)