Toaøn vaên Söù Ñieäp
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16
nhaân ngaøy Hoøa Bình theá giôùi
laàn thöù 45: 1-1-2012
Toaøn vaên Söù Ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 nhaân ngaøy Hoøa Bình theá giôùi laàn thöù 45: 1-1-2012:
Giaùo duïc ngöôøi treû veà coâng lyù vaø hoøa bình
1. Ñaàu naêm môùi, laø hoàng aân cuûa Thieân Chuùa cho nhaân loaïi, vôùi loøng tín thaùc saâu ñaäm vaø quí meán, toâi xin göûi ñeán taát caû moïi ngöôøi lôøi caàu chuùc ñaëc bieät cho thôøi kyø chuùng ta ñang soáng, ñeå thôøi kyø naøy ñöôïc höôûng coâng lyù vaø hoøa bình moät caùch cuï theå.
Ñaâu laø thaùi ñoä chuùng ta nhìn veà naêm môùi? Trong Thaùnh Vònh 130 chuùng ta thaáy moät hình aûnh raát ñeïp. Taùc giaû Thaùnh Vònh noùi raèng ngöôøi tín höõu mong ñôïi Chuùa "hôn lính canh mong ñôïi höøng ñoâng" c.6), hoï mong ñôïi Chuùa vôùi nieàm hy voïng kieân vöõng, vì bieát raèng Chuùa seõ mang ñeán aùnh saùng, loøng töø bi, ôn cöùu ñoä. Söï mong ñôïi aáy naûy sinh töø kinh nhieäm cuûa daân tuyeån, hoï nhìn nhaän mình ñöôïc Thieân Chuùa daïy caùch nhìn theá giôùi trong chaân lyù vaø khoâng ñeå cho mình bò saàu muoän ñeø beïp. Toâi môøi goïi anh chò em haõy nhìn naêm 2012 vôùi thaùi ñoä tin töôûng nhö theá. Quaû thöïc laø trong naêm ñang keát thuùc, coù caûm thöùc baát maõn gia taêng vì cuoäc khuûng hoaûng ñang ñeø naëng treân xaõ hoäi, theá giôùi lao ñoäng vaø neàn kinh teá; caên coäi tröôùc tieân cuûa cuoäc khuûng hoaûng naøy coù tính chaát vaên hoùa vaø nhaân loaïi hoïc. Döôøng nhö moät taám maøn ñen toái ñang che phuû thôøi ñaïi chuùng ta vaø khoâng cho ta thaáy roõ aùnh saùng ban ngaøy.
Nhöng trong toái taêm nhö theá, taâm hoàn con ngöôøi khoâng ngöøng mong ñôïi höøng ñoâng maø Taùc giaû Thaùnh Vònh noùi tôùi. Söï mong ñôïi aáy ñaëc bieät sinh ñoäng vaø cuï theå nôi nhöõng ngöôøi treû, vaø vì theá, toâi nghó ñeán hoï, xeùt vì söï ñoùng goùp maø hoï coù theå vaø phaûi coáng hieán cho xaõ hoäi. Bôûi vaäy toâi muoán trình baøy Söù ñieäp nhaân Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi laàn thöù 45 trong moät vieãn töôïng giaùo duïc: "Giaùo duïc ngöôøi treû veà coâng lyù vaø hoøa bình", vôùi xaùc tín raèng do loøng haêng say vaø söï theo ñuoåi lyù töôûng, ngöôøi treû coù theå mang laïi cho theá giôùi moät nieàm hy voïng môùi.
Söù ñieäp cuûa toâi cuõng ñöôïc göûi ñeán caùc baäc cha meï, caùc gia ñình, vaø taát caû nhöõng thaønh phaàn giaùo duïc, huaán luyeän, cuõng nhö tôùi caùc vò traùch nhieäm trong caùc laõnh vöïc khaùc nhau cuûa ñôøi soáng toân giaùo, xaõ hoäi, chính trò, kinh teá, vaên hoùa vaø truyeàn thoâng. Chuù yù ñeán giôùi treû, bieát laéng nghe vaø ñeà cao giaù trò cuûa hoï, khoâng phaûi chæ laø moät cô may, nhöng coøn laø moät nghóa vuï ñaàu tieân cuûa toaøn theå xaõ hoäi, ñeå kieán taïo moät töông lai coâng lyù vaø hoøa bình.
Vaán ñeà ôû ñaây laø thoâng truyeàn cho ngöôøi treû söï quí chuoäng giaù trò tích cöïc cuûa cuoäc soáng, khôi leân nôi hoï öôùc muoán daønh cuoäc soáng ñeå phuïc vuï Söï Thieän. Ñaây laø moät nghóa vuï maø taát caû chuùng ta phaûi ñích thaân daán thaân.
Nhöõng lo laéng maø nhieàu ngöôøi treû bieåu loä trong thôøi gian gaàn ñaây, taïi caùc mieàn khaùc nhau treân theá giôùi, bieåu loä mong öôùc coù theå nhìn veà töông lai vôùi nieàm hy voïng vöõng chaéc. Trong luùc naøy ñaây, coù nhieàu khía caïnh maø ngöôøi treû ñang lo laéng traûi qua: öôùc muoán nhaän ñöôïc moät söï huaán luyeän chuaån bò hoï moät caùch saâu saéc nhaát ñeå ñöông ñaàu vôùi thöïc taïi, khoù khaên thaønh laäp gia ñình vaø tìm ñöôïc coâng vaên vieäc laøm oån ñònh, khaû naêng thöïc söï goùp phaàn vaøo giôùi chính trò, vaên hoùa, vaø kinh teá ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi coù khuoân maët nhaân baûn vaø lieân ñôùi hôn. Ñieàu quan troïng laø nhöõng men aáy vaø ñoäng löïc höôùng veà moät lyù töôûng maø chuùng chöùa ñöïng, ñöôïc moïi thaønh phaàn xaõ hoäi quan taâm ñuùng ñaén. Giaùo Hoäi nhìn ngöôøi treû vôùi nieàm hy voïng, tín nhieäm vaø khích leä hoï tìm kieám chaân lyù, baûo veä coâng ích, coù nhöõng caùi nhìn côûi môû veà theá giôùi, coù coù nhöõng ñoâi maét coù khaû naêng thaáy ñöôïc "nhöõng söï môùi meû" (Is 42,9; 48,6)!
Caùc vò höõu traùch veà giaùo duïc
2. Giaùo duïc laø moät cuoäc phieâu löu höùng thuù vaø khoù khaên nhaát trong cuoäc ñôøi. Giaùo duïc - Educare - töø nguyeân ngöõ latinh educere - coù nghóa laø daãn ra khoûi chính mình ñeå ñöa vaøo thöïc taïi, höôùng ñeán söï sung maõn laøm taêng tröôûng con ngöôøi. Tieán trình naøy ñöôïc nuoâi döôõng nhôø cuoäc gaëp gôõ giöõa hai töï do: töï do cuûa ngöôøi lôùn vaø töï do cuûa ngöôøi treû. Noù ñoøi tinh thaàn traùch nhieäm cuûa moân sinh, phaûi côûi môû, ñeå cho mình ñöôïc daãn ñeán söï hieåu bieát thöïc taïi, vaø traùch nhieäm cuûa nhaø giaùo duïc, phaûi saün saøng hieán chính baûn thaân mình. Ñeå ñöôïc vaäy, hôn bao giôø heát, caàn coù nhöõng chöùng nhaân chaân chính, chöù khoâng phaûi chæ laø nhöõng ngöôøi phoå bieán caùc qui luaät vaø thoâng tin; caàn nhöõng chöùng nhaân bieát nhìn xa hôn ngöôøi khaùc, vì cuoäc soáng cuûa hoï bao truøm nhöõng khoâng gian roäng lôùn hôn. Chöùng nhaân laø ngöôøi soáng tröôùc tieân con ñöôøng maø hoï ñeà nghò.
Ñaâu laø nhöõng nôi trong ñoù neàn giaùo duïc ñích thöïc veà hoøa bình vaø coâng lyù ñöôïc chín muøi? Gia ñình laø teá baøo nguyeân thuûy cuûa xaõ hoäi. "Chính trong gia ñình maø con caùi hoïc ñöôïc caùc giaù trò nhaân baûn vaø Kitoâ giaùo, ñeå coù söï soáng chung xaây döïng vaø an bình. Chính trong gia ñình maø ngöôøi treû hoïc tình lieân ñôùi giöõa caùc theá heä, söï toân troïng caùc qui luaät, söï tha thöù vaø ñoùn nhaän tha nhaân" (1). Gia ñình laø tröôøng hoïc ñaàu tieân trong ñoù ngöôøi treû ñöôïc giaùo duïc veà coâng lyù vaø hoøa bình.
Chuùng ta ñang soáng trong moät theá giôùi trong ñoù gia ñình, vaø caû söï soáng nöõa, lieân tuïc bò ñe doïa, vaø nhieàu khi bò phaân hoùa. Nhöõng ñieàu kieän laøm vieäc nhieàu khi ít coù theå dung hôïp vôùi caùc traùch nhieäm gia ñình, nhöõng lo aâu veà töông lai, nhòp soáng oà aït, nhöõng cuoäc di cö tìm keá sinh nhai thích hôïp, hoaëc ñeå soáng coøn, roát cuoäc laøm cho cha meï khoù coù theå ñaûm baûo cho con caùi moät trong nhöõng thieän ích quí giaù nhaát: ñoù laø söï hieän dieän cuûa cha meï; hieän dieän naøy giuùp taïo neân söï chia seû ngaøy caøng saâu ñaäm hôn veà haønh trình, ñeå coù theå thoâng truyeàn kinh nghieäm vaø nhöõng xaùc tín chaéc chaén ñaõ thuû ñaéc ñöôïc vôùi naêm thaùng, nhöõng ñieàu naøy chæ coù theå truyeàn ñaït ñöôïc nhôø thôøi gian soáng chung vôùi nhau. Vôùi caùc baäc cha meï, toâi muoán noùi hoï ñöøng naûn chí! Qua taám göông cuoäc soáng, hoï nhaén nhuû con caùi ñaët hy voïng tröôùc tieân nôi Thieân Chuùa, chæ töø Ngaøi môùi naûy sinh coâng lyù vaø hoøa bình chaân chính.
Toâi cuõng muoán ngoû lôøi vôùi caùc vò höõu traùch cuûa caùc toå chöùc giaùo duïc: vôùi tinh thaàn traùch nhieäm cao, hoï haõy quan taâm sao cho phaåm giaù moãi ngöôøi ñöôïc toân troïng vaø ñöôïc neâu cao giaù trò trong moïi hoaøn caûnh. Haõy laøm sao ñeå moãi ngöôøi treû coù theå khaùm phaù ôn goïi cuûa mình, baèng caùch thaùp tuøng ngöôøi treû ñeå laøm cho caùc naêng khieáu Chuùa ban ñöôïc sinh hoa keát quaû. Haõy cam keát vôùi caùc gia ñình raèng con caùi cuûa hoï coù theå coù ñöôïc moät haønh trình huaán luyeän khoâng töông phaûn vôùi löông taâm vaø caùc nguyeân taéc toân giaùo cuûa cha meï.
Öôùc gì moãi moâi tröôøng giaùo duïc coù theå laø moät nôi côûi môû ñoái vôùi sieâu vieät vaø tha nhaân; laø nôi ñoái thoaïi, lieân keát vaø laéng nghe, trong ñoù ngöôøi treû caûm thaáy ñöôïc ñeà cao giaù trò trong caùc tieàm naêng vaø söï phong phuù noäi taâm cuûa hoï, vaø hoïc caùch quí chuoäng anh chò em. Öôùc gì moãi moâi tröôøng giaùo duïc coù theå daïy caùch neám höôûng nieàm vui naûy sinh töø cuoäc soáng, ngaøy qua ngaøy, trong tình baùc aùi vaø töø bi ñoái vôùi tha nhaân, vaø trong söï tích cöïc tham gia vaøo vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi nhaân baûn vaø huynh ñeä hôn.
Keá ñeán, toâi ngoû lôøi vôùi caùc vò traùch nhieäm chính trò, xin hoï haõy giuùp ñôõ moät caùch cuï theå cho caùc gia ñình vaø caùc toå chöùc giaùo duïc thöïc thi quyeàn cuõng nhö nghóa vuï giaùo duïc. Khoâng bao giôø ñöôïc queân naâng ñôõ thích ñaùng cho söù maïng laøm cha laøm meï. Caùc vò höõu traùch chính trò haõy laøm sao ñeå khoâng moät ai bò phuû nhaän quyeàn ñöôïc giaùo duïc vaø laøm sao ñeå caùc gia ñình coù theå töï do choïn löïa caùc cô caáu giaùo duïc maø hoï coi laø thích hôïp nhaát cho thieän ích cuûa con caùi hoï. Caùc nhaø chính trò haõy daán thaân taïo ñieàu kieän deã daøng cho vieäc ñoaøn tuï caùc gia ñình bò chia caùch vì nhu caàu tìm kieám coâng aên vieäc laøm. Haõy giuùp cho ngöôøi treû coù moät caùi nhìn trong saùng veà chính trò, nhö moät söï phuïc vuï ñích thöïc daønh cho coâng ích cuûa taát caû moïi ngöôøi.
Ngoaøi ra, toâi cuõng khoâng theå khoâng keâu goïi giôùi truyeàn thoâng haõy goùp phaàn vaøo vieäc giaùo duïc. Trong xaõ hoäi ngaøy nay, caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng coù moät vai troø ñaëc bieät: khoâng nhöõng thoâng tin, nhöng chuùng coøn huaán luyeän tinh thaàn cho nhöõng ngöôøi ñoùn nhaän, vaø vì theá chuùng coù theå ñoùng goùp ñaùng keå cho vieäc giaùo duïc ngöôøi treû. Ñieàu quan troïng laø ñeå yù tôùi moái lieân heä raát chaët cheõ giöõa giaùo duïc vaø truyeàn thoâng: thöïc vaäy giaùo duïc dieãn ra nhôø truyeàn thoâng, vieäc thoâng truyeàn naøy aûnh höôûng hoaëc tích cöïc hoaëc tieâu cöïc treân söï huaán luyeän con ngöôøi. Caû nhöõng ngöôøi treû cuõng phaûi coù can ñaûm soáng tröôùc tieân ñieàu maø hoï ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi chung quanh. Ñoù laø moät traùch nhieäm lôùn cuûa hoï: ngöôøi treû haõy coù can ñaûm söû duïng töï do cuûa mình moät caùch toát ñeïp vaø yù thöùc. Hoï cuõng laø ngöôøi traùch nhieäm veà söï giaùo duïc vaø huaán luyeän baûn thaân veà coâng lyù vaø hoøa bình.
Giaùo duïc veà chaân lyù vaø töï do
3. Thaùnh Augustinoâ ñaõ töï hoûi: "Coù gì maø linh hoàn mong öôùc noàng nhieät hôn laø chaân lyù? - Quid enim fortius desiderat anima quam veritatem?" (2). Khuoân maët nhaân baûn cuûa moät xaõ hoäi tuøy thuoäc raát nhieàu nôi söï ñoùng goùp cuûa neàn giaùo duïc ñeå giöõ cho yeâu caàu khoâng theå bò ñeø neùn aáy ñöôïc sinh ñoäng. Thöïc vaäy, giaùo duïc lieân heä tôùi söï huaán luyeän toaøn dieän con ngöôøi, keå caû chieàu kích luaân lyù vaø tinh thaàn cuûa cuoäc soáng, höôùng tôùi muïc ñích toái haäu vaø thieän ích cuûa xaõ hoäi maø hoï laø thaønh phaàn. Vì theá, ñeå giaùo duïc veà chaân lyù, tröôùc tieân caàn bieát con ngöôøi laø ai, bieát baûn tính cuûa con ngöôøi. Khi chieâm ngaém thöïc taïi chung quanh, Taùc giaû Thaùnh Vònh suy tö: "Khi con thaáy caùc taàng trôøi, coâng trình tay Chuùa döïng neân, maët traêng vaø caùc vì sao maø Chuùa ñaõ taïo thaønh, thöû hoûi con ngöôøi laø chi maø Chuùa caàn nhôù ñeán, phaøm nhaân laø gì maø Chuùa phaûi baän taâm?" (Tv 8,4-5). Ñaây laø caâu hoûi cô baûn caàn phaûi ñöôïc ñeà ra: Con ngöôøi laø ai? Con ngöôøi laø moät höõu theå mang trong taâm hoàn moät nieàm khao khaùt voâ bieân, moät söï khao khaùt chaân lyù - khoâng phaûi thöù chaân lyù baùn phaàn, nhöng laø chaân lyù coù khaû naêng giaûi thích yù nghóa cuoäc soáng - vì con ngöôøi ñaõ ñöôïc taïo thaønh theo hình aûnh vaø gioáng Thieân Chuùa. Nhö theá, trong taâm tình bieát ôn, nhìn nhaän cuoäc soáng nhö hoàng aân khoân löôøng seõ giuùp khaùm phaù chính phaåm giaù saâu xa cuûa mình vaø ñaëc tính baát khaû xaâm phaïm cuûa moãi ngöôøi. Vì vaäy, neàn giaùo duïc ñaàu tieân laø hoïc caùch nhìn nhaän nôi con ngöôøi hình aûnh cuûa Ñaáng Taïo Hoùa, vaø nhôø ñoù, coù moät thaùi ñoä toân troïng saâu xa ñoái vôùi moãi ngöôøi vaø giuùp tha nhaân coù ñöôïc moät cuoäc soáng phuø hôïp vôùi phaåm giaù raát cao caû aáy. Khoâng bao giôø ñöôïc queân raèng "söï phaùt trieån ñích thöïc cuûa con ngöôøi lieân heä tôùi con ngöôøi toaøn dieän trong moïi chieàu kích" (3), keå caû chieàu kích sieâu vieät, vaø khoâng theå hy sinh con ngöôøi ñeå ñaït tôùi moät lôïi ích naøo ñoù, duø laø kinh teá hay xaõ hoäi, caù nhaân hoaëc taäp theå.
Chæ trong quan heä vôùi Thieân Chuùa, con ngöôøi môùi hieåu yù nghóa töï do cuûa mình. Vaø traùch vuï cuûa giaùo duïc laø huaán luyeän veà töï do ñích thöïc. Töï do naøy khoâng phaûi laø khoâng coù raèng buoäc trong ñoù töï do yù chí ngöï trò, töï do khoâng phaûi laø chuû tröông coi caùi toâi laø tuyeät ñoái. Ngöôøi töôûng mình laø tuyeät ñoái, khoâng leä thuoäc moät ñieàu gì hoaëc moät ai, vaø töôûng mình coù theå laøm taát caû nhöõng gì mình muoán, thì roát cuoäc seõ maâu thuaãn vôùi söï thaät veà chính mình vaø maát caû töï do. Traùi laïi, con ngöôøi laø moät höõu theå coù töông quan, soáng trong quan heä vôùi ngöôøi khaùc, vaø nhaát laø vôùi Thieân Chuùa. Töï do ñích thöïc khoâng bao giôø coù theå ñaït ñöôïc baèng caùch xa lìa Chuùa.
Töï do laø moät giaù trò quí giaù, nhöng teá nhò, noù coù theå bò hieåu laàm vaø laïm duïng. "Ngaøy nay, moät chöôùng ngaïi ñaëc bieät nguy hieåm cho coâng trình giaùo duïc laø söï hieän dieän oà aït, trong xaõ hoäi vaø trong neàn vaên hoùa chuùng ta, traøo löu duy töông ñoái, khoâng nhìn nhaän ñieàu gì laø chaéc chaén chung keát, coi caùi toâi cuûa mình vôùi nhöõng yù muoán hay thay ñoåi laø maãu möïc toái haäu, vaø döôùi caùi veû töï do noù trôû thaønh moät nhaø tuø ñoái vôùi moãi ngöôøi, vì noù phaân taùch ngöôøi naøy vôùi ngöôøi khaùc, thu heïp moãi ngöôøi vaøo söï kheùp kín trong caùi toâi cuûa mình. Trong chaân trôøi duy töông ñoái nhö theå, khoâng theå coù moät neàn giaùo duïc ñích thöïc: thöïc vaäy, neáu khoâng coù aùnh saùng cuûa chaân lyù, thì moïi ngöôøi, vaøo moät luùc naøo ñoù, seõ phaûi nghi ngôø veà söï toát laønh cuûa chính cuoäc soáng vaø cuûa nhöõng quan heä hoïp thaønh cuoäc soáng, nghi ngôø veà giaù trò söï daán thaân cuûa mình ñeå cuøng vôùi tha nhaân xaây döïng moät caùi gì chung" (4).
Ñeå thi haønh töï do, con ngöôøi phaûi vöôït thaéng chaân trôøi duy töông ñoái vaø nhìn nhaän chaân lyù veà chính mình vaø chaân lyù veà ñieàu thieän vaø ñieàu aùc. Trong thaúm saâu löông taâm cuûa mình, con ngöôøi khaùm phaù thaáy moät luaät maø mình khoâng töï ban haønh, traùi laïi mình phaûi tuaân haønh luaät aáy vaø tieáng noùi cuûa luaät naøy keâu goïi con ngöôøi haõy yeâu meán vaø laøm ñieàu thieän, traùnh ñieàu aùc, laõnh nhaän traùch nhieäm veà ñieàu thieän ñaõ laøm vaø ñieàu aùc ñaõ phaïm (5). Vì theá, vieäc thöïc thi töï do lieân heä maät thieát vôùi luaät luaân lyù töï nhieân, coù tính chaát phoå quaùt. Luaät aáy bieåu loä phaåm giaù cuûa moãi ngöôøi, ñaët neàn taûng cho caùc quyeàn vaø nghóa vuï cô baûn cuûa con ngöôøi, vaø vì theá, xeùt cho cuøng, noù ñaët neàn taûng cho söï soáng chung ñuùng ñaén vaø an bình giöõa con ngöôøi vôùi nhau.
Vì theá, vieäc söû duïng töï do moät caùch ñuùng ñaén laø ñieàu chuû yeáu trong vieäc thaêng tieán coâng lyù vaø hoøa bình, noù ñoøi phaûi coù söï toân troïng baûn thaân vaø tha nhaân, duø hoï coù loái soáng khaùc vôùi mình. Töø thaùi ñoä ñoù naûy sinh nhöõng yeáu toá maø neáu thieáu thì hoøa bình vaø coâng lyù chæ laø nhöõng töø troáng roãng: ñoù laø söï tín nhieäm laãn nhau, khaû naêng ñoái thoaïi, khaû naêng tha thöù, - maø bao nhieâu laàn ta muoán ñöôïc, nhöng nhieàu khi cuõng raát khoù trao ban,- loøng baùc aùi ñoái vôùi nhau, söï caûm thöông ñoái vôùi nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái nhaát, cuõng nhö söï saün saøng hy sinh.
Giaùo duïc veà coâng lyù
4. Trong theá giôùi chuùng ta, trong ñoù giaù trò nhaân vò, phaåm giaù vaø caùc quyeàn con ngöôøi, - tuy coù nhöõng lôøi tuyeân boá chuû yù-, nhöng chuùng ñang bò ñe doïa nghieâm troïng do xu höôùng thònh haønh chæ theo nhöõng tieâu chuaån lôïi ích, lôïi loäc vaø sôû höõu, ñieàu quan troïng laø khoâng ñöôïc taùch rôøi yù nieäm coâng lyù ra khoûi nhöõng caên coäi sieâu vieät cuûa noù. Thöïc vaäy, coâng lyù khoâng phaûi chæ laø moät hieäp öôùc ñoàng thuaän giöõa con ngöôøi vôùi nhau, bôûi vì ñieàu coâng chính, töï nguyeân thuûy, khoâng do luaät leä con ngöôøi xaùc ñònh, nhöng do caên tính saâu xa cuûa con ngöôøi. Chính caùi nhìn toaøn dieän veà con ngöôøi giuùp ta khoâng rôi vaøo moät quan nieäm duy kheá öôùc veà coâng lyù vaø nhôø ñoù cuõng môû ra moät chaân trôøi lieân ñôùi vaø thöông yeâu (6).
Chuùng ta khoâng theå khoâng bieát raèng moät soá traøo löu vaên hoùa taân thôøi, ñöôïc caùc nguyeân taéc kinh teá duy lyù vaø caù nhaân chuû nghóa hoã trôï, ñaõ laøm cho nieäm coâng lyù xa laï vôùi caùc caên coäi sieâu vieät cuûa noù, taùch noù khoûi baùc aùi vaø lieân ñôùi. "Xaõ hoäi con ngöôøi khoâng phaûi ñöôïc caáu thaønh nhôø caùc quan heä quyeàn lôïi vaø nghóa vuï maø thoâi, nhöng hôn nöõa vaø tröôùc tieân baèng nhöõng quan heä nhöng khoâng, töø bi vaø hieäp thoâng. Loøng baùc aùi luoân bieåu loä tình yeâu cuûa Thieân Chuùa caû trong nhöõng quan heä giöõa con ngöôøi vôùi nhau, baùc aùi mang laïi moät giaù trò höôùng thaàn vaø cöùu ñoä cho moïi söï daán thaân xaây döïng coâng lyù treân theá giôùi" (7).
"Phuùc cho nhöõng ngöôøi ñoùi khaùt coâng lyù vì hoï seõ ñöôïc no ñaày" (Mt 5,6). Hoï seõ ñöôïc no ñaày vì hoï ñoùi khaùt quan heä ngay chính vôùi Thieân Chuùa, vôùi baûn thaân, vôùi anh chò em vaø vôùi toaøn theå thuï taïo.
Giaùo duïc veà hoøa bình
5. "Hoøa bình khoâng phaûi chæ laø vaéng boùng chieán tranh vaø khoâng theå thu heïp vaøo vieäc giöõ theá quaân bình giöõa caùc löïc löôïng ñoái nghòch. Khoâng theå ñaït ñöôïc hoøa bình treân traùi ñaát neáu khoâng baûo veä thieän ích cuûa con ngöôøi, töï do ñaû thoâng giöõa con ngöôøi vôùi nhau, toân troïng phaåm giaù con ngöôøi vaø caùcc daân toäc, chuyeân caàn thöïc thi tình huynh ñeä" (8). Hoøa bình laø thaønh quaû cuûa coâng lyù vaø keát quaû cuûa baùc aùi. Hoøa bình tröôùc tieân laø hoàng aân cuûa Thieân Chuùa. Caùc tín höõu Kitoâ chuùng ta tin raèng Chuùa Kitoâ laø hoøa bình ñích thöïc cuûa chuùng ta: nôi Ngaøi, treân thaäp giaù, Thieân Chuùa ñaõ hoøa giaûi theá gian vôùi Ngöôøi vaø ñaõ phaù huûy nhöõng haøng raøo chia caùch chuùng ta vôùi nhau (Xc Ep 2,14-18); nôi Ngaøi coù moät gia ñình duy nhaát ñöôïc hoøa giaûi trong tình yeâu.
Nhöng hoøa bình khoâng phaûi chæ laø moät hoàng aân ñöôïc nhaän laõnh, maø coøn laø moät coâng trình caàn ñöôïc xaây döïng. Ñeå thöïc söï laø nhöõng ngöôøi kieán taïo hoøa bình, chuùng ta phaûi töï giaùo duïc veà caûm thoâng; tình lieân ñôùi, söï coäng taùc, tình huynh ñeä, chuùng ta phaûi tích cöïc giöõa loøng coäng ñoaøn vaø caûnh giaùc trong vieäc thöùc tænh löông taâm con ngöôøi veà nhöõng vaán ñeà quoác gia vaø quoác teá, vaø taàm quan troïng cuûa vieäc tìm kieám nhöõng phöông thöùc thích hôïp ñeå taùi phaân phoái taøi nguyeân, ñaåy maïnh söï taêng tröôûng, coäng taùc vaøo vieäc phaùt trieån vaø giaûi quyeát caùc xung ñoät. "Phuùc cho nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình, vì hoï seõ ñöôïc goïi laø con Thieân Chuùa", Chuùa Gieâsu ñaõ noùi nhö theá trong baøi giaûng treân nuùi (Mt 5,9).
Hoøa bình cho taát caû moïi ngöôøi naûy sinh töø coâng lyù cuûa moãi ngöôøi vaø khoâng ai coù theå troán traùnh nghóa vuï thieát yeáu thaêng tieán coâng lyù, theo thaåm quyeàn vaø traùch nhieäm rieâng cuûa mình. Toâi ñaëc bieät môøi goïi ngöôøi treû, voán luoân höôùng veà caùc lyù töôûng, haõy kieân nhaãn vaø kieân trì tìm kieám coâng lyù vaø hoøa bình, vun troàng söï yeâu thích nhöõng gì laø coâng chính vaø chaân thöïc, caû khi ñieàu naøy ñoøi phaûi hy voïng vaø ñi ngöôïc doøng.
Höôùng maét leân nhìn Thieân Chuùa
6. Ñöùng tröôùc thaùch ñoá khoù khaên trong haønh trình coâng lyù vaø hoøa bình, chuùng ta coù theå bò caùm doã töï hoûi nhö Taùc giaû Thaùnh Vònh: "Toâi ngöôùc maét nhìn leân raëng nuùi: ôn phuø trôï toâi ñeán töø nôi nao?" (Tv 121,1).
Toâi muoán maïnh meõ noùi vôùi taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø ngöôøi treû, raèng: "khoâng phaûi caùc yù thöùc heä cöùu vaõn theá giôùi, nhöng laø nhôø qui höôùng veà Thieân Chuùa haèng soáng, Ngaøi laø Ñaáng taïo döïng neân chuùng ta, laø ngöôøi baûo ñaûm töï do cuûa chuùng ta, ngöôøi baûo ñaûm nhöõng gì thöïc laø toát vaø chaân thöïc.. Qui höôùng veà Thieân Chuùa khoâng chuùt deø daët, Ngaøi laø maãu möïc nhöõnggì laø coâng chính vaø ñoàng thôøi laø tình yeâu vónh cöûu. Vaø ñieàu gì coù theå cöùu vôùt chuùng ta neáu khoâng phaûi laø tình yeâu?" (9). Tình yeâu vui möøng veà chaân lyù, laø söùc maïnh giuùp chuùng ta coù khaû naêng daán thaân cho chaân lyù, cho coâng lyù, cho hoøa bình, vì tình yeâu tha thöù taát caû, tin töôûng taát caû, hy voïng taát caû, chòu ñöïng taát caû (Xc 1 Cr 13,1-13).
Hôõi nhöõng ngöôøi treû thaân meán, caùc baïn laø hoàng aân quí giaù cho xaõ hoäi. Caùc baïn ñöøng ñeå mình naûn chí thaát voïng trong nhöõng khoù khaên vaø ñöøng chieàu theo nhöõng giaûi phaùp giaû doái, chuùng thöôøng xuaát hieän nhö con ñöôøng deã daøng nhaát ñeå khaéc phuïc caùc vaán ñeà. Caùc baïn ñöøng sôï daán thaân, ñöông ñaàu vôùi vaát vaû vaø hy sinh, con nhöõng con ñöôøng ñoøi trung thaønh vaø kieân trì, khieâm toán vaø taän tuïy. Caùc baïn haõy tín thaùc soáng tuoåi treû cuûa caùc baïn vaø nhöõng öôùc muoán saâu xa maø caùc baïn caûm thaáy veà haïnh phuùc, veà chaân lyù, veà veû ñeïp, veà tình yeâu chaân thöïc! Haõy soáng noàng nhieät giai ñoaïn naøy cuûa cuoäc soáng, giai ñoaïn raát phong phuù vaø ñaày phaán khôûi. Haõy yù thöùc chính caùc baïn laø taám göông khích leä cho ngöôøi lôùn, vaø heã caùc baïn caøng coá gaéng vöôït thaéng nhöõng baát coâng vaø tham oâ, caøng mong öôùc moät töông lai toát ñeïp hôn vaø daán thaân xaây döïng töông lai aáy, thì caùc baïn caøng laø nhöõng taám göông cho ngöôøi lôùn. Haõy yù thöùc veà nhöõng tieàm naêng cuûa caùc baïn vaø ñöøng bao giôø com cuïm vaøo mình, traùi laïi haõy bieát laøm vieäc cho moät töông lai raïng ngôøi hôn cho taát caû moïi ngöôøi. Caùc baïn khoâng bao giôø leû loi. Giaùo Hoäi tín nhieäm caùc baïn, theo doõi, khích leä caùc baïn vaø mong muoán coáng hieán cho caùc baïn ñieàu quí giaù nhaát: ñoù laø khaû naêng höôùng maét leân nhìn Thieân Chuùa, gaëp gôõ Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng laø coâng lyù vaø hoøa bình.
Toâi ngoû lôøi vôùi taát caû anh chò em, laø nhöõng ngöôøi nam nöõ quan taâm ñeán chính nghóa hoøa bình! Hoøa bình khoâng phaûi laø moät thieän ích ñaõ ñaït ñöôïc, nhöng laø moät muïc tieâu maø taát caû vaø moãi ngöôøi chuùng ta phaûi khao khaùt. Chuùng ta haõy nhìn veà töông lai vôùi nieàm hy voïng maïnh meõ hôn, chuùng ta khích leä nhau trong haønh trình, laøm vieäc ñeå mang laïi cho theá giôùi moät khuoân maët nhaân baûn vaø huynh ñeä hôn, vaø chuùng ta haõy caûm thaáy mình ñöôïc lieân keát vôùi nhau trong traùch nhieäm ñoái vôùi caùc theá heä treû hieän nay vaø töông lai, ñaëc bieät qua vieäc giaùo duïc hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi yeâu chuoäng hoøa bình vaø xaây döïng hoøa bình. Chính treân caên baûn yù thöùc aáy, toâi göûi ñeán anh chò em nhöõng suy tö naøy vaø toâi göûi ñeán anh chò em lôøi keâu goïi: chuùng ta cuøng lieân keát söùc maïnh tinh thaàn, luaân lyù vaø vaät chaát cuûa chuùng ta ñeå "giaùo duïc ngöôøi treû veà coâng lyù vaø hoøa bình".
Vatican ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2011
Bieån Ñöùc 16, Giaùo Hoaøng
(G. Traàn Ñöùc Anh OP chuyeån ngöõ)
(Radio Vatican)
- - - - - - - - - -
Chuù Thích:
1. Bieån Ñöùc 16, Dieãn vaên tröôùc Chính quyeàn mieàn Lazio, Thaønh phoá vaø Tænh Roma (14-1-2011): Osservatore Romano, 15-1-2011, tr.7
2. Chuù giaûi Tin Möøng thaùnh Gioan, 26,5
3. Bieån Ñöùc 16, Thoâng ñieäp Caritas in veritate (29-6-2009), 11: AAS 101 (2009), 648; Xc Paolo VI, Thoâng ñieäp Populorum progressio (26-3-1967), 14: AAS 59(1967), 264.
4. Bieån Ñöùc 16, Dieãn vaên khai maïc Hoäi nghò giaùo phaän taïi Vöông cung Thaùnh ñöôøng thaùnh Gioan ôû Laterano (6-6-2005): AAS 97 (2005), 816.
5. Xc Gaudium et Spes, 16
6. Xc Bieån Ñöùc 16, Dieãn vaên taïi Quoác hoäi lieân bang Ñöùc (Berlin 22-9-2011): Osservatore Romano, 24-9-2011, tr.6-7.
7. Bieån Ñöùc 16, Thoâng ñieäp Caritas in veritate (29-6-2009), 6: AAS 101 (2009), 644-645.
8. Saùch Giaùo Lyù cuûa Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo, 2304
9. Bieån Ñöùc 16, Canh thöùc vôùi giôùi treû (Koeln, 20-8-2005): AAS 97 (2005), 885-886.