Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï
thaùnh leã kính Ñöùc Meï Guadalupe
Ñöùc Thaùnh Cha chuû söï thaùnh leã kính Ñöùc Meï Guadalupe.
Vatican (Vat. 12/12/2011) - Chieàu 12 thaùng 12 naêm 2011, laàn ñaàu tieân Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 chuû söï thaùnh leã kính Ñöùc Meï Guadalupe, boån maïng Myõ chaâu, vaø nhaân dòp kyû nieäm 200 naêm caùc nöôùc Myõ chaâu la tinh ñöôïc ñoäc laäp. Trong thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha chính thöùc loan baùo seõ vieáng thaêm muïc vuï taïi Meâhicoâ vaø Cuba tröôùc leã Phuïc Sinh naêm 2012.
Myõ chaâu la tinh laø moät ñaïi luïc bao goàm 34 quoác gia vaø chieám hôn 40% treân toång soá 1 tyû 260 trieäu tín höõu Coâng Giaùo treân theá giôùi. Trong soá caùc nöôùc vöøa noùi coù 3 nöôùc ñoâng daân nhaát laø Brazil, Meâhicoâ vaø Argentina vôùi hôn 300 trieäu ngöôøi.
Trong soá haøng ngaøn ngöôøi tham döï thaùnh leã luùc 5 giôø röôõi chieàu hoâm qua taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, ñaëc bieät coù 20 Hoàng Y vaø haøng chuïc Giaùm Muïc thuoäc caùc cô quan trung öông Toøa Thaùnh, caùc Giaùm Muïc vaø caùc vò ngoaïi giao thuoäc caùc nöôùc Myõ chaâu la tinh caïnh Toøa Thaùnh vaø chính phuû Italia, caùc LM, tu só vaø giaùo daân Myõ chaâu la tinh ôû Roma, ngoaøi ra coøn coù caùc nhaân vaät ñaïo ñôøi trong caùc phaùi ñoaøn chính thöùc töø Myõ chaâu la tinh.
Töø naêm 2010 cho ñeán naêm 2014, nhieàu nöôùc Myõ chaâu la tinh möøng kyû nieäm 200 naêm ñoäc laäp khoûi Taây Ban Nha vaø Boà ñaøo nha, tuy raèng hai nöôùc Peru vaø Brazil seõ möøng kyû nieäm bieán coá naøy treã hôn, trong khoaûng thôøi gian töø 2020 ñeán 2022. Tieán trình giaûi phoùng Myõ chaâu la tinh dieãn ra trong khoaûng thôøi gian töø 1808 ñeán 1824.
Ngaøy ñöôïc choïn ñeå cöû haønh thaùnh leã hoâm qua cuõng laø Leã Kính Ñöùc Meï Guadalupe. Meï ñaõ hieän ra vôùi thoå daân Juan Diego ngaøy 9 thaùng 12 naêm 1531 treân ngoïn ñoài Tepeyac, treân ñöôøng oâng ñi tôùi Tlatelolco, nôi nhaø thôø cuûa caùc cha doøng Phanxicoâ ñeå caàu nguyeän vaø hoïc giaùo lyù. Treân ñoài oâng ñaõ ñöôïc Ñöùc Meï hieän ra nhö moät phuï nöõ treû, mình maëc aùo traéng saùng nhö maët trôøi. OÂng quì xuoáng toân kính vaø ñöôïc Ñöùc Meï truyeàn daïy ñeán gaëp Ñöùc Giaùm Muïc ñeå baøy toû yù Meï muoán coù moät ñeàn thôø ñöôïc xaây ôû döôùi chaân ñoài. OÂng Juan Diego chaïy ñeán gaëp Ñöùc Giaùm Muïc ôû thaønh Meâhico, thuaät laïi cuoäc hieän ra vaø nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Meï, nhöng Ñöùc Giaùm Muïc khoâng tin. OÂng trôû veà nhaø vaø treân ñoài Tepeyac, oâng laïi ñöôïc Ñöùc Meï hieän ra, oâng xin Meï chuaån chöôùc cho khoûi nhieäm vuï, nhöng Ñöùc Meï truyeàn oâng trôû laïi gaëp Ñöùc Giaùm Muïc ñeå laäp laïi lôøi thænh caàu.
Saùng hoâm sau, chuùa nhaät, sau thaùnh leã vaø hoïc giaùo lyù, oâng Juan Diego ñaõ trôû laïi gaëp Ñöùc Giaùm Muïc, oâng khoùc vaø thuaät laïi lôøi yeâu caàu cuûa Ñöùc Meï. Ñöùc Giaùm Muïc, sau khi gaïn hoûi nhieàu ñieàu, ñaõ yeâu caàu ñöôïc moät daáu hieäu. Ngaøy 12 thaùng 12 naêm 1531, Juan Diego ñaõ ñöôïc daáu hieäu aáy, ñoù laø nhöõng hoa hoàng oâng haùi treân ñoài Tepeyac vaø mang veà trình cho Ñöùc Giaùm Muïc. Trong cuoäc gaëp gôõ laàn naøy, Ñöùc Giaùm Muïc ñaõ thaáy hình Ñöùc Meï ñöôïc in treân aùo choaøng cuûa thoå daân Juan Diego. Tröôùc pheùp laï aáy, Ñöùc Giaùm Muïc vaø moïi ngöôøi hieän dieän ñeàu quì xuoáng, roài ñöùng leân xin loãi Ñöùc Meï vì söï cöùng loøng tin.
OÂng Juan Diego ñaõ ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 toân phong hieån thaùnh hoài naêm 2002, vaø Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Guadalupe laø Trung taâm Thaùnh Maãu lôùn nhaát theá giôùi moãi naêm coù loái 20 trieäu ngöôøi veà ñaây haønh höông kính Ñöùc Meï.
Thaùnh Leã
Tröôùc khi thaùnh leã baét ñaàu, côø cuûa taát caû caùc nöôùc Myõ chaâu la tinh ñaõ ñöôïc caùc thanh nieân thieáu nöõ trong y phuïc truyeàn thoáng röôùc leân vaø ñaët ôû voøng cung phía traùi cuûa Ñeàn thôø. AÛnh Ñöùc Meï Guadalupe ñöôïc ñaët gaàn baøn thôø.
Sau lôøi daãn nhaäp cuûa luaät sö Guzman Carriquiry, ngöôøi Urugay, Toång thö kyù UÛy ban Toøa Thaùnh veà Myõ chaâu la tinh, Ñöùc Hoàng Y Norberto Rivera ñaõ ñoïc kinh kính Ñöùc Meï Guadalupe.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha trong thaùnh leã ngaøy 12 thaùng 12 naêm 2011 coù 4 vò Hoàng Y laø Tarcisio Bertone, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, Ñöùc Hoàng Y Marc Ouellet, ngöôøi Canada, nguyeân thöøa sai taïi Myõ chaâu la tinh, hieän laø Toång tröôûng Boä Giaùm Muïc kieâm Chuû tòch UÛy ban Toøa Thaùnh veà Myõ chaâu la tinh; Ñöùc Hoàng Y Norberto Rivera, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Thaønh Phoá Meâhicoâ nôi coù Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Guadalupe, vaø Ñöùc Hoàng Y Raymundo Damasceno, Toång Giaùm Muïc Aparecida beân Brazil, ñaïi dieän cho caùc tín höõu noùi tieáng Boà ñaøo Nha taïi Myõ chaâu latinh.
Boä leã ñöôïc haùt trong thaùnh leã ñöôïc goïi laø Misa criolla, do Ariel Ramírez ngöôøi Argentina saùng taùc vaø raát phoå bieán taïi Myõ chaâu la tinh.
Ñaàu thaùnh leã, Ñöùc Hoàng Y Marc Ouellet, trong tö caùch laø Chuû tòch UÛy ban Toøa Thaùnh veà Myõ chaâu la tinh, ñaõ ñaïi dieän moïi ngöôøi baøy toû leân Ñöùc Thaùnh Cha taâm tình kính meán, bieát ôn vaø haân hoan cuûa caùc chuû chaên cuõng nhö caùc tín höõu cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Myõ chaâu la tinh. Ñöùc Hoàng Y cho bieát caùc Hoàng Y, Giaùm Muïc ñaõ mau leï ñaùp laïi lôøi môøi ñeán tham döï ñaïi leã naøy, cuøng vôùi caùc vò ñaïi dieän ngoaïi giao, coäng ñoaøn giaùo só, tu só vaø giaùo daân Myõ chaâu la tinh ôû Roma, cuõng nhö bao nhieâu trieäu ngöôøi tham döï thaùnh leã naøy qua truyeàn hình, truyeàn thanh vaø Internet.
Ñöùc Hoàng Y nhaän ñònh raèng qua thaùnh leã naøy, Toøa Thaùnh tham gia moät caùch ñaëc bieät vaøo nhöõng buoåi leã taïi nhieàu nôi ôû Myõ chaâu la tinh möøng kyû nieäm 200 naêm ñoäc laäp. Ñaây laø moät cöû chæ lieân ñôùi ñoái vôùi moät ñaïi luïc töø hôn 500 naêm nay trong ñoù truyeàn thoáng Coâng Giaùo hieän dieän vaø sinh ñoäng, nôi coù hôn 40% tín höõu Coâng Giaùo treân toaøn theá giôùi sinh soáng.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Veà phaàn Ñöùc Thaùnh Cha, trong baøi giaûng thaùnh leã, ngaøi ñaëc bieät nhaéc ñeán böùc aûnh Ñöùc Meï Guadalupe, vai troø cuûa Meï taïi ñaïi luïc Myõ chaâu, cuõng nhö söù maïng cuûa Giaùo Hoäi taïi ñaây tröôùc nhöõng thaùch ñoá ñang ñöôïc ñeà ra ngaøy nay. Ngaøi noùi:
"AÛnh Ñöùc Meï ôû ñoài Tepeyac, vôùi neùt maët dòu hieàn vaø thanh thaûn, ñöôïc in treân taám aùo choaøng cuûa thaùnh Juan Diego, laø "Ñöùc Maria troïn ñôøi ñoàng trình, Meï Thaät cuûa Thieân Chuùa Ñaáng maø Meï luoân phuïng söï". Böùc aûnh aáy trình baøy "ngöôøi phuï nöõ maëc aùo maët trôøi, vôùi vaàng traêng döôùi chaân, vaø moät trieàu thieân 12 ngoâi sao treân ñaàu vaø phuï nöõ aáy ñang coù thai" (Kh 12,1-2) vaø chæ cho caùc thoå daân vaø ngöôøi lai thaáy söï hieän dieän cuûa Ñaáng Cöùu Theá. Meï luoân daãn chuùng ta ñeán cuøng Chuùa, Con cuûa Meï, qua ñoù ta thaáy bieåu loä neàn taûng cuûa phaåm giaù cuûa moïi ngöôøi, nhö moät tình yeâu thöông maïnh meõ hôn caùc quyeàn löïc cuûa söï aùc vaø söï cheát, vaø ñoàng thôøi cuõng laø nguoàn vui möøng, loøng tín thaùc con thaûo, an uûi vaø hy voïng.
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng khaúng ñònh raèng ngaøy nay trong khi taïi nhieàu nôi ôû Myõ chaâu la tinh coù nhöõng leã kyû nieäm 200 naêm ñoäc laäp, haønh trình hoäi nhaäp cuûa Ñaïi luïc quí meán naøy tieáp tuïc tieán trieån, ñoàng thôøi ñaïi luïc naøy ñang naém giöõ moät vai troø ngaøy caøng quan troïng trong coäng ñoàng theá giôùi. Trong nhöõng hoaøn caûnh naøy, ñieàu quan troïng laø caùc daân toäc Myõ chaâu la tinh baûo toàn kho taøng ñöùc tin phong phuù vaø söùc sinh ñoäng lòch söû vaên hoùa cuûa mình, luoân luoân baûo veä söï soáng con ngöôøi töø luùc môùi thuï thai cho ñeán luùc cheát töï nhieân vaø thaêng tieán hoøa bình; cuõng caàn baûo veä gia ñình trong baûn chaát töï nhieân söù maïng cuûa mình, ñoàng thôøi taêng cöôøng moät heä thoáng giaùo duïc saâu roäng, chuaån bò ñuùng ñaén nhaân söï vaø giuùp hoï yù thöùc veà khaû naêng cuûa mình, ñeå coù theå naém giöõ vaän maïng cuûa mình moät caùch xöùng ñaùng, trong tinh thaàn traùch nhieäm. Hoï cuõng ñöôïc môøi goïi ngaøy caøng ñeà ra nhöõng saùng kieán coù phoái hôïp cuõng nhö caùc chöông trình höõu hieäu taïo ñieàu kieän cho söï hoøa giaûi vaø tình huynh ñeä, gia taêng tình lieân ñôùi, chaêm soùc moâi sinh, taêng cöôøng noã löïc ñeå vöôït thaéng laàm than, naïn muø chöõ vaø tham oâ hoái loä, loaïi boû moïi baát coâng, naïn phaïm phaùp, tình traïng baát an ôû caùc thaønh thò, naïn buoân baùn ma tuùy vaø toáng tieàn.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm raèng: "khi Giaùo Hoäi chuaån bò kyû nieäm 500 naêm döïng Thaùnh giaù cuûa Chuùa Kitoâ taïi Ñaïi luïc Myõ chaâu toát laønh, chaân phöôùc Gioan Phaoloâ 2 ñaõ baøy toû laàn ñaàu tieân treân ñaïi luïc naøy chöông trình taùi truyeàn giaûng Tin Möøng, hay laø coâng cuoäc truyeàn giaùo môùi, "môùi veà loøng nhieät thaønh, veà caùc phöông phaùp vaø veà loái dieãn taû" (Dv Ñaïi Hoäi ñoøng Celam ngaøy 9-3-1983: AAS 75, 1983, 778). Do traùch nhieäm cuûa toâi trong vieäc cuûng coá ñöùc tin, toâi cuõng muoán linh hoaït noã löïc toâng ñoà hieän ñang ñaåy maïnh vaø phaùt trieån chöông trình truyeàn giaùo ñaïi luïc, ñöôïc ñeà ra taïi thaønh phoá Aparecida, ñeå "ñöùc tin Kitoâ aên reã saâu hôn trong taâm hoàn con ngöôøi vaø caùc daân toäc Myõ chaâu la tinh nhö moät bieán coá cô baûn vaø nhö moät cuoäc gaëp gôõ sinh ñoäng vôùi Chuùa Kitoâ" (Ñaïi hoäi kyø 5 cuûa Haøng GM Myõ chaâu la tinh vaø Caraibí, Vaên kieän keát thuùc, 13). Nhö theá seõ gia taêng caùc moân ñeä vaø thöøa sai chaân chính cuûa Chuùa vaø ñoåi môùi ôn goïi hy voïng cuûa Myõ chaâu la tinh vaø quaàn ñaûo Caraibí. Öôùc gì aùnh saùng cuûa Thieân Chuùa ngaøy caøng chieáu toûa treân khuoân maët cuûa moãi ngöôøi con cuûa laõnh thoå quí meán naøy vaø ôn cöùu chuoäc höôùng daãn nhöõng quyeát ñònh cuûa hoï, ñeå hoï tieáp tuïc tieán böôùc maø khoâng vaáp ngaõ trong vieäc kieán taïo moät xaõ hoäi ñöôïc cuûng coá trong vieäc phaùt trieån söï thieän, trong chieán thaéng cuûa tình thöông vaø phoå bieán coâng lyù. Vôùi nhöõng öôùc muoán noàng nhieät aáy, vôùi ôn phuø trôï cuûa Chuùa Quan phoøng naâng ñôõ, toái coù yù ñònh thöïc hieän cuoäc Toâng Du tröôùc leã Phuïc Sinh taïi Meâhicoâ vaø Cuba, ñeå coâng boá Lôøi Chuùa taïi ñoù, vaø cuûng coá xaùc tín theo ñoù ñaây laø thôøi ñieåm quí giaù ñeå rao giaûng Tin Möøng vôùi moät ñöùc tin kieân vöõng, ñöùc caäy sinh ñoäng vaø ñöùc meán noàng nhieät."
Vaø Ñöùc Thaùnh Cha keát luaän raèng "toâi phoù thaùc taát caû nhöõng döï ñònh aáy cho söï chuyeån caàu yeâu thöông cuûa Ñöùc Meï Guadalupe, Meï chuùng ta ôû treân trôøi, cuõng nhö vaän meänh hieän nay cuûa caùc daân nöôùc Myõ chaâu la tinh vaø Caraibí, cuõng nhö haønh trình cuûa hoï tieán tôùi moät ngaøy mai toát ñeïp hôn. Toâi cuõng caàu khaån söï chuyeån caàu cuûa caùc thaùnh vaø caùc chaân phöôùc maø Chuùa Thaùnh Linh ñaõ khôi daäy qua doøng lòch söû cuûa ñaïi luïc naøy, mang laïi nhöõng maãu göông anh duõng veà caùc nhaân ñöùc Kitoâ trong nhieàu baäc soáng vaø moâi tröôøng xaõ hoäi khaùc nhau, ñeå göông cuûa caùc ngaøi ngaøy caøng taïo ñieàu kieän deã daøng hôn cho coâng trình taùi truyeàn giaûng Tin Möøng döôùi caùi nhìn cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu ñoä con ngöôøi vaø laø söùc maïnh cuoäc soáng cuûa hoï".
Trong phaàn lôøi nguyeän phoå quaùt, Ñöùc Thaùnh Cha vaø coäng ñoaøn ñaõ caàu nguyeän cho caùc daân toäc taïi Myõ chaâu la tinh ngaøy caøng trung thaønh vôùi caên tính vaø söù maïng phong phuù cuûa mình; caàu cho caùc daân toäc naøy ñöôïc giaûi thoaùt khoûi moïi thöù aùp böùc vaø noâ leä, vaø giuùp hoï kieán taïo moät neàn vaên minh döïa treân chaân lyù, coâng lyù vaø hoøa bình; caàu xin Meï Maria naâng ñôõ vaø baûo veä nhöõng ngöôøi yeáu vaø an uûi nhöõng ngöôøi saàu khoå; caàu cho caùc gia ñình vaø moïi ngöôøi treû nhaát laø nhöõng ngöôøi ñang haønh trình tieán veà Ngaøy Quoác Teá giôùi treû laàn tôùi taïi Rio de Janeiro.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)