Naïn buoân baùn cô phaän ngöôøi treân theá giôùi
Naïn buoân baùn cô phaän ngöôøi treân theá giôùi.
Phoûng vaán baø Debra Budiani Saberi, chuyeân vieân nghieân cöùu taïi Trung taâm luaân lyù sinh hoïc cuûa ñaïi hoïc Pensylvania, Hoa Kyø.
Pensylvania, Hoa Kyø (Avvenire 11-11-2011; Vat. 6/12/2011) - Vaøo thaùng Gieâng naêm 2012 toå chöùc phi chính quyeàn coù teân goïi laø "Lieân minh cho caùc giaûi phaùp cô phaän thaát baïi", chuyeân ñieàu tra veà thò tröôøng quoác teá buoân baùn cô phaän ngöôøi, seõ coâng boá moät baûn töôøng trình toá caùo teä naïn voâ nhaân vaø voâ luaân naøy. Baûn töôøng trình goàm caùc chöùng töø, phim aûnh vaø caùc taøi lieäu lieân quan tôùi thaûm caûnh cuûa nhöõng ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan bò baét coùc trong sa maïc Sinai, bò laáy cô phaän ñeå baùn cho caùc maïng löôùi con buoân quoác teá. Baø Debra Budiani Saberi, chuyeân vieân nghieân cöùu taïi Trung taâm luaân lyù sinh hoïc cuûa ñaïi hoïc Pensylvania, Hoa Kyø, laø ngöôøi ñoàng saùng laäp vaø hieän laø giaùm ñoác toå chöùc phi chính quyeàn naøy. Toå chöùc hieän coù truï sôû taïi Hoa Kyø vaø beân Ai Caäp. Môùi ñaây ñaøi truyeàn hình Lieân A Raäp Al Jazeera cuõng ñaõ noùi tôùi toå chöùc naøy trong moät phoùng söï veà vieäc buoân baùn cô phaän ngöôøi trong vuøng Trung Ñoâng.
Nhö quùy vò vaø caùc baïn coøn nhôù, caùch ñaây moät naêm nhaät baùo Avvenire, cô quan ngoân luaän chính thöùc cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia, ñaõ cho ñaêng moät loaït baøi maïnh meõ toá caùo tröôùc dö luaän theá giôùi caùc vuï baét coùc ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan trong sa maïc Sinai. Nhöõng ngöôøi naøy tìm troán sang AÂu chaâu vaø Israel ñeå kieám coâng aên vieäc laøm nuoâi soáng gia ñình hay ñeå traùnh caûnh phaûi nhaäp nguõ vaø trôû thaønh naïn nhaân cuûa chieán tranh. Phoùng vieân cuûa nhaät baùo Avvenire ñaõ cuøng moät soá nhaø baùo vaø ñaøi truyeàn hình ñieàu tra, quay phim vaø theo doõi trong hôn moät thaùng trôøi thaûm caûnh cuûa 250 ngöôøi Eritrea vaø Sudan bò baùn cho caùc nhoùm du muïc Bedouin trong sa maïc Sinai. Phaân nöûa phaùt xuaát töø Libia, nhöõng ngöôøi khaùc ñeán töø traïi tò naïn Shegarab taïi mieàn ñoâng Sudan. Ñoaøn ngöôøi khoán khoå naøy ñaõ caàu cöùu Linh Muïc Moseø Zerai, ngöôøi Eritrea, vaø cha ñaõ gioùng leân lôøi keâu goïi coäng ñoàng quoác teá, caùc chính quyeàn vaø Giaùo Hoäi taây phöông trôï giuùp caùc anh chò em khoán khoå naøy.
Trong sa maïc Sinai coù khoaûng 15 boä laïc du muïc toång coäng goàm 150,000 ngöôøi sinh soáng. Töø bao theá kyû nay hoï di chuyeån vôùi caùc ñoaøn vaät vaø soáng nay ñaây mai ñoù trong baùn ñaûo Sinai. Hoï laø con chaùu cuûa caùc boä laïc A raäp. Teân goïi "Bedouin" cuûa hoï phaùt xuaát töø töø vöïng "Bedu" trong tieáng A raäp coù nghóa laø "ngöôøi soáng trong sa maïc".
Ñeå troán sang AÂu chaâu hay Israel, nhöõng ngöôøi di cö Eritrea vaø Sudan phaûi traû tieàn cho ngöôøi du muïc Rashaida ñeå ñöôïc daãn ñöôøng vöôït bieân giôùi vaø ñeán traïi tò naïn Kassala, do Lieân Hieäp Quoác ñieàu haønh. Töø ñaây, neáu muoán vaøo Israel, hoï phaûi traû moãi ñaàu ngöôøi 3,000 myõ kim nöõa ñeå vöôït bieân giôùi Sudan vaø Ai Caäp, roài ñi tôùi Assuan laø thaønh phoá caûng coù ñaäp nöôùc lôùn treân soâng Nil. Töø Assuan caùc ñoaøn xe chôû khoâng quùa 30 ngöôøi tò naïn vöôït kinh ñaøo Suez. Sau ñoù caùc ngöôøi du muïc Rashaida baùn caùc nhoùm di cö cho caùc toaùn du muïc khaùc, vaø ngöôøi di cö ñöôïc daãn tôùi vuøng "Tam giaùc cheát" goàm ba thaønh phoá: El Arish, Rafah vaø Nakhl.
Trong vuøng "tam giaùc cheát" naøy caùc ngöôøi di cö Eritrea vaø Sudan bò baét coùc vaø rôi vaøo tay caùc toå chöùc buoân baùn cô phaän ngöôøi. Neáu muoán ñöïôc töï do, hoï phaûi traû moùn tieàn chuoäc khoaûng 11 hay 12 ngaøn myõ kim. Ñeå taïo aùp löïc vôùi thaân nhaân hay vôùi caùc toå chöùc nhaân ñaïo muoán trôï giuùp hoï, caùc toaùn baét coùc noùi treân ñaùnh ñaäp tra taán ñaøn oâng vaø haõm hieáp phuï nöõ. Nhöõng ai khoâng traû ñöôïc tieàn chuoäc thì bò hoï gieát cheát, roài laáy cô phaän baùn cho caùc nhaø thöông Ai Caäp hay caùc nhaø thöông Israel vaø nhieàu nhaø thöông thuoäc caùc nöôùc khaùc trong vuøng baùn ñaûo A raäp.
El Arish laø thaønh phoá caûng cuûa Ai Caäp. Trong nhaø xaùc cuûa nhaø thöông naøy phoùng vieân nhaät baùo Avvenire ñaõ troâng thaáy nhieàu xaùc cheát maát thaän, gan vaø maét. Nhöõng ngöôøi naøy coù theå ñaõ bò lính Ai Caäp baén cheát khi vöôït qua bieân giôùi. Nhöng hoï cuõng coù theå bò lính hay caùc toå chöùc buoân cô phaän thuû tieâu ñeå laáy cô phaän baùn laïi treân thò tröôøng quoác teá. Xaùc caùc naïn nhaân ñaùng thöông naøy bò choân trong caùc naám moà taäp theå beân ngoaøi nghóa trang, vì ngöôøi hoài giaùo khoâng muoán cho tín höõu caùc toân giaùo khaùc ñöôïc choân chung vôùi hoï trong cuøng moät nghóa trang.
Theá laø giaác mô coù ñöôïc moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn cuûa nhieàu ngöôøi di cö Eritrea vaø Sudan ñaõ keát thuùc trong caùc naám moà naøy.
Trong nhoùm 250 ngöôøi tò naïn ñöôïc nhaät baùo Töông Lai cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia theo doõi hoài naêm 2010 ñaõ chæ coù 170 ngöôøi soáng soùt, coøn 80 ngöôøi khaùc hoaøn toaøn bieät tích. Ngöôøi ta cuõng ñöôïc bieát raèng treân toång soá 30,000 ngöôøi tò naïn ñeán Israel trong caùc naêm 2009-2011 ñaõ coù moät phaàn ba bò baét coùc tröôùc ñoù. Vaø ngöôøi ta ñaõ khaùm phaù ra raèng coù khoaûng 30% soá ngöôøi tò naïn bieán maát khoâng ñeå laïi daáu veát naøo. Nghóa laø ñaõ coù khoaûng 3,000 ngöôøi tò naïn ngheøo quùa khoâng theå traû tieàn chuoäc, vaø gia ñình hoï khoâng nhaän ñöôïc tin töùc gì cuûa hoï nöõa. Chaéc chaén hoï ñaõ bò gieát cheát ñeå cung caáp cô phaän cho thò tröôøng quoác teá buoân baùn cô phaän ngöôøi.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán baø Debra Budiani Saberi, chuyeân vieân nghieân cöùu taïi Trung taâm luaân lyù sinh hoïc cuûa ñaïi hoïc Pensylvania, Hoa Kyø, kieâm giaùm ñoác toå chöùc phi chính quyeàn choáng naïn buoân baùn cô phaän, veà ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan, naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc buoân cô phaän ngöôøi.
Hoûi: Thöa baø Debra Budiani Saberi, coù thaät laø caùc ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan bò baét coùc trong sa maïc Sinai ñaõ laø naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc buoân cô phaän ngöôøi beân vuøng Trung Ñoâng hay khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng nhö vaäy. Moãi moät traùi thaän ñöôïc baùn töø 3.000 myõ kim trôû leân. Nhöng caùc nhaø thöông Ai Caäp coù theå traû tôùi 20.000 myõ kim cho moät traùi thaän theo giaù chôï ñen, trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát, vaø khi khaùch haøng saün saøng traû soá tieàn lôùn ñoù ñeå coù cô phaän gheùp cho chính mình hay cho ngöôøi thaân.
Hoûi: Vaøo ñaàu naêm (2012) tôùi ñaây "Lieân minh cho caùc giaûi phaùp cô phaän thaát baïi", seõ cho coâng boá baûn töôøng trình veà teä naïn buoân baùn cô phaän ngöôøi treân theá giôùi. Baûn töôøng trình seõ bao goàm caùc baèng chöùng xaùc thöïc veà vieäc buoân baùn cô phaän cuûa caùc ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan bò baét coùc trong sa maïc Sinai, coù phaûi vaäy khoâng thöa baø?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng theá. Chuùng toâi coù caùc baèng chöùng roõ raøng vaø chuùng toâi cuõng coù caùc nhaân chöùng nöõa. Tuy nhieân, cuõng caàn tìm theâm nhieàu baèng chöùng vaø nhaân chöùng khaùc. Chuùng toâi cuõng coù caùc chöùng côù vaø nhaân chöùng cho thaáy naïn buoân baùn cô phaän ngöôøi coù taàm möùc quy moâ roäng lôùn hôn, vaø noù lieân quan tôùi toaøn nöôùc Ai Caäp. Lieân Hieäp Quoác coù yù cho ñieàu tra caån thaän veà teä naïn buoân baùn cô phaän ngöôøi naøy trong vuøng sa maïc Sinai. Vaø chuùng toâi ñang xin söï coäng taùc cuûa taát caû moïi toå chöùc phi chính quyeàn ñaõ trôï giuùp ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan bò baét coùc, vaø cuøng nhau gaây aùp löïc maïnh treân caùc toå chöùc quoác teá ñeå hoï can thieäp chaën ñöùng teä naïn naøy.
Hoûi: Nhö theá quùy vò ñaõ tìm thaáy caùc baèng chöùng cho thaáy coù ñöôøng daây lieân laïc giöõa caùc nhaø thöông Ai Caäp vaø caùc nhoùm daân du muïc Bedouin baét coùc ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan vaø baùn caùc cô phaän cuûa hoï?
Ñaùp: Coù söï lieân heä giöõa caùc nhaø thöông Ai Caäp vaø caùc toaùn du muïc Bedouin baét coùc ngöôøi tò naïn Eritrea vaø Sudan. Vaø chuùng toâi seõ chöùng minh cho theá giôùi thaáy. Tuy nhieân, chuùng toâi cuõng bieát ñöôïc raèng naïn buoân baùn cô phaän trong baùn ñaûo Sinai cuõng coù theå höôùng tôùi caùc nhaø thöông beân Israel nöõa. Ñaây laø moät ñöôøng daây caàn phaûi chuù yù ñieàu tra kyõ caøng vaø khoâng ñöôïc lô laø boû qua.
Hoûi: Thöa baø Debra Budiani Saberi, noùi chung thì nöôùc Ai Caäp naém giöõ vai troø naøo trong thò tröôøng buoân baùn cô phaän ngöôøi?
Ñaùp: Maëc duø vieäc buoân baùn cô phaän ngöôøi laø ñieàu traùi nghòch vôùi luaät phaùp, vaø luaân lyù toân giaùo cuõng maïnh meõ leân aùn, nhöng thò tröôøng buoân baùn cô phaän ngöôøi raát maïnh vaø raát lôùn. Ngoaøi ra chuùng toâi cuõng ñöôïc bieát giôùi mua cô phaän laø nhöõng ngöôøi thuoäc caùc nöôùc vuøng Vònh Ba Tö vaø A raäp Sauñi. Thò tröôøng buoân baùn cô phaän lôùn nhaát theá giôùi hieän nay laø Trung Quoác vôùi möùc raát cao; tieáp ñeán laø thò tröôøng AÁn Ñoä, nhöng Ai Caäp cuøng vôùi Moldavia vaø Philippines naèm trong soá 5 nöôùc coù thò tröôøng buoân baùn cô phaän ñöùng daàu danh saùch theá giôùi.
Hoûi: Caùc cô phaän naøo ñöôïc mua nhieàu nhaát treân thò tröôøng thöa baø?
Ñaùp: Beân Ai Caäp thì ngöôøi ta tìm mua thaän nhieàu nhaát. Giaù moãi quûa thaän töø 3.000 myõ kim trôû leân. Cuõng coù ngöôøi mua moät maûnh gan, coøn nhaõn caàu thì ít hôn, vì noù cuõng deã tìm hôn caùc cô phaän khaùc. Nhö caùc phim aûnh vaø taøi lieäu chöùng minh cho thaáy trong vuøng Sinai vieäc laáy thaän laø muïc tieâu chính cuûa caùc tay buoân taïi ñaây.
(Avvenire 11-11-2011)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)