Thoaùt voøng kieàm toûa cuûa Trung Quoác
Thoaùt voøng kieàm toûa cuûa Trung Quoác.
Myanmar (Vat. 2/11/2011) - Töø ngaøy 30 thaùng 11 naêm 2011 baø ngoaïi tröôûng Hoa Kyø Hillary Clinton ñang vieáng thaêm nöôùc Myanmar. Töø hôn 50 naêm qua ñaây laø laàn ñaàu tieân moät nhaân vaät caáp cao Hoa Kyø ñeán thaêm nöôùc naøy.
Trong buoåi hoäi kieán vôùi toång thoáng Thein Sein taïi thuû ñoâ Naypyidaw, ngoaïi tröôûng Hillary Clinton ñaõ noùi: "Hoa Kyø ñöôïc khích leä bôûi caùc noã löïc caûi caùch taïi Myanmar. Toâi tôùi ñaây vì toång thoáng Obama vaø toâi caûm thaáy ñöôïc khích leä bôûi caùc bieän phaùp maø toång thoáng ñaõ ñeà ra cho daân toäc cuûa toång thoáng". Ñaùp lôøi baø ngoaïi tröôûng Hoa Kyø, toång thoáng Thein Sein baày toû nieàm vui vaø haïnh phuùc vì chuyeán vieáng thaêm naøy. OÂng noùi: "Ñaây laø moät söï kieän lòch söû vaø noù seõ laø moät chöông môùi trong caùc quan heä giöõa hai quoác gia cuûa chuùng ta. Toâi ñaùnh giaù cao baàu khí maø baø ngoaïi tröôûng ñaõ ñem laïi ñeå taïo ra caùc töông quan thaân höõu giöõa Hoa Kyø vaø Myanmar".
Thaät theá, töø hai naêm qua Hoa Kyø vaø Myanmar ñaõ töø töø xích laïi gaàn nhau hôn. Chính quyeàn Myanmar thì lo laéng taùi chieám söï tin töôûng cuûa coäng ñoàng quoác teá, coøn Hoa Kyø thì sôï raèng mình ñaõ taëng khoâng moät vuøng ñaát chieán thuaät cho keû thuø laø Trung Quoác. Vôùi chuyeán vieáng thaêm cuûa ngoaïi tröôûng Hillary Clinton, cuoäc ñoái thoaïi giöõa Hoa Kyø vaø Myanmar trôû thaønh chính thöùc, vaø noù dieãn taû ñieåm cao cuûa moät thôøi kyø, trong ñoù caùc caûi caùch do chính quyeàn Yagoon ñeà ra khieán cho ngöôøi ta hy voïng vaøo moät khôûi ñaàu cuûa söï thay ñoåi ñích thaät, ñoàng thôøi chaám döùt tình traïng bò coâ laäp keùo daøi nöûa theá kyû qua cuûa daân nöôùc Myanmar.
Trong böùc thö göûi toång thoáng Thein Sein do ngoaïi tröôøng Hoa Kyø trao, toång thoáng Barack Obama cuõng khaúng ñònh ñaây laø moät giai ñoaïn môùi cuûa vieäc chuyeån bieán daân chuû vaø toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi. Chính quyeàn Hoa Kyø muoán thaêm doø phöông caùch uûng hoä vaø thaêng tieán caùc noã löïc cuûa chính quyeàn Yangoon trong vieäc chuyeån tieáp höôùng tôùi neàn daân chuû vaø vieäc thaêng tieán caùc quyeàn con ngöôøi.
Quûa vaäy, caùc chuyeân vieân quan saùt tình hình Myanmar nhaän thaáy trong hai naêm qua toång thoáng Thein Sein ñaõ coù can ñaûm höôùng Myanmar tôùi böôùc chuyeån tieáp daân chuû ñích thaät, baèng caùch baét ñaàu ñoái thoaïi vôùi baø Aung San Suu Kyi ñaõ bò oâng vaø caùc töôùng laõnh sôï haõi quaûn thuùc 15 naêm qua, vaø chaáp nhaän cho baø tham gia moät cuoäc baàu cöû quoác hoäi boå xung vaøo cuoái naêm nay, qua ñoù ñaûng ñoái laäp cuûa baø coù theå chieám ñöôïc gheá trong quoác hoäi.
Toång thoáng Thein Sein cuõng ñaõ baét ñaàu toå chöùc caùc cuoäc hoïp baùo thöôøng xuyeân ñeå thoâng tin cho daân chuùng bieát caùc saùng kieán môùi do chính quyeàn ñeà ra. OÂng cuõng ñaõ traû töï do cho 6,359 tuø nhaân, trong ñoù coù moät nhoùm tuø nhaân chính trò. Ngoaøi ra toång thoáng Thein Sein cuõng ñaõ can ñaûm quyeát ñònh ngöng vieäc xaây caát ñaäp Myitsone, do Trung Quoác muoán vaø taøi trôï. Lyù do chính thöùc ñöôïc ñöa ra laø vì söï phaûn ñoái cuûa caùc nhoùm baûo veä moâi sinh, nhöng treân thöïc teá laø vì caùc lyù do chieán löôïc vaø chính trò.
Hoâm thöù naêm 1 thaùng 12 naêm 2011 ngoaïi tröôûng Hoa Kyø cuõng ñaõ gaëp gôõ baø Aung San Suu Kyi giaûi Nobel Hoaø Bình 1991, laõnh tuï ñaûng ñoái laäp ñaõ töøng thaéng cöû, nhöng bò Hoäi Ñoàng quaân quaûn phuû nhaän, cöôùp tay treân, ñaøn aùp vaø quaûn thuùc taïi gia. Tuy bò ñaøn aùp vaø ngöôïc ñaõi nhö theá, nhöng baø Aung San Suu Kyi vaãn kieân trì quyeát taâm tranh ñaáu cho daân chuû, töï do vaø phaùt trieån daân nöôùc Myanmar.
Trong nhöõng ngaøy vöøa qua baø tuyeân boá tin töôûng nôi yù chí thay ñoåi cuûa toång thoáng Thein Sein. Ñaûng Lieân minh quoác gia daân chuû cuûa baø ñaõ taåy chay caùc cuoäc baàu cöû naêm ngoaùi, ñang chuaån bò ra tranh cöû vôùi 40 thaønh vieân trong ñoù chaéc chaén coù caû baø, trong cuoäc boû phieáu boå xung vaøo caùc ngaøy saép tôùi.
Treân bình dieän ñoái noäi toång thoáng Thein Sein vaø chính quyeàn Yangoon raát yù thöùc ñöôïc caùc xung khaéc vaãn aâm æ taïi Myanmar. Ngöôøi daân Myanmar vaø toaøn theá giôùi vaãn khoâng queân caùc vuï taøn saùt ñaãm maùu haøng ngaøn sö saõi vaø thöôøng daân bieåu tình hoài thaùng 8 naêm 2007. Beân caïnh ñoù laø chính saùch ñaøn aùp caùc nhoùm daân thieåu soá trong ñoù coù hai boä toäc Karen vaø Kachin.
Caùc löïa choïn treân ñaây cuûa chính quyeàn Myanmar khieán cho Trung Quoác "nhoät nhaït" vaø "chöôùng tai gai maét". Lyù do laø vì trong hai möôi naêm qua lôïi duïng söï thieáu caïnh tranh cuûa Hoa Kyø vaø caùc quoác gia Taây Phöông, nhaø nöôùc coäng saûn Baéc Kinh ñaõ thaønh coâng trong vieäc loâi keùo Myanmar vaøo trong voøng aûnh höôûng cuûa mình ñeå kyù caùc hôïp ñoàng khai thaùc quaëng moû, trong ñoù coù moû daàu hoûa ngoaøi khôi Myanmar, nhöng nhaát laø duøng Myanmar ñeå thoûa maõn tham voïng kieåm soaùt AÁn Ñoä Döông, cuõng nhö duøng Vieät Nam ñeå kieåm soaùt bieån Ñoâng, Thaùi Bình Döông vaø toaøn vuøng Ñoâng Nam AÙ.
Tuy nhieân, tröôùc "chuû tröông baønh tröôùng ñeá quoác thöïc daân" cuûa Nhaø nöôùc Baéc Kinh, caùc cöïu töôùng laõnh vaø nhoùm thieåu soá laøm giaàu buoân baùn quaëng moû vôùi Trung Quoác baét ñaàu caûm thaáy "voøng tay yeâu thöông" cuûa chính quyeàn Baéc Kinh ngaøy caøng sieát chaët ñeán ngheït thôû.
Vì theá phaûi mau choùng tìm moïi caùch noái laïi lieân heä vôùi Hoa Kyø vaø caùc nöôùc Taây Phöông, vaø muoán theá thì phaûi baét ñaàu tieán trình daân chuû hoùa ñaát nöôùc. Ngoaøi ra Myanmar cuõng mong muoán seõ ñöôïc giöõ gheá chuû tòch khoái Asian vaøo naêm 2014.
Coù leõ ñaây cuõng laø lyù do caùc chuyeán coâng du nhieàu nöôùc AÙ chaâu cuûa toång thoáng Barack Obama hoài thaùng 11 naêm 2011, cuõng nhö caùc chuyeán vieáng thaêm hieän nay cuûa ngoaïi tröôûng Hoa Kyø. Vôùi hôn 50 lieân hieäp quaân söï kyù keát vôùi caùc nöôùc trong vuøng Thaùi Bình Döông vaø Ñoâng Nam AÙ ngöôøi ta ñang chöùng kieán caûnh Hoa Kyø bao vaây "con coïp" Trung Quoác hieáu chieán.
Chuyeán vieáng thaêm cuûa ngoaïi tröôûng Hillary Clinton chaéc chaén khoâng phaûi laø chieác ñuõa thaàn coù theå laäp töùc thay ñoåi tình hình chính trò kinh teá Myanmar, nhöng noù coù theå baûo ñaøm cho daân nöôùc Myanmar tin töôûng böôùc vaøo con ñöôøng daân chuû hoùa, vaø nhaát laø noù giuùp Myanmar thoaùt khoûi voøng kieàm toûa cuûa chính quyeàn coäng saûn Trung Quoác, ñang ñe doïa "nuoát soáng" caùc quoác gia toaøn vuøng Ñoâng Nam AÙ. Khoâng bieát chöøng naøo caùc "ñænh cao trí tueä" cuûa chính quyeàn coäng saûn Vieät Nam môùi theo kòp oâng Thein Sein vaø chính quyeàn Myanmar nhæ?
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)