Ñöùc Thaùnh Cha
baét ñaàu vieáng thaêm Coäng Hoøa Benin
Ñöùc Thaùnh Cha baét ñaàu vieáng thaêm Coäng Hoøa Benin.
Cotonou (Vat. 18/11/2011) - Chieàu ngaøy 18 thaùng 11 naêm 2011, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 ñaõ ñeán Cotonou, thuû ñoâ kinh teá cuûa Benin, ñeå khôûi söï chuyeán vieáng thaêm trong voøng 3 ngaøy taïi ñaây, vôùi cao ñieåm laø thaùnh leã saùng chuùa nhaät 20 thaùng 11 naêm 2011 vaø buoåi trao Toâng Huaán Africae munus, haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu, cho caùc Giaùm Muïc thuoäc ñaïi luïc naøy.
Moät trong nhöõng lyù do Ñöùc Thaùnh Cha choïn nöôùc Benin ñeå vieáng thaêm trong chuyeán toâng du thöù 22 taïi haûi ngoaïi laø vì Giaùo Hoäi taïi ñaây ñang möøng kyû nieäm 150 naêm truyeàn giaùo, vôùi chuû ñeà "Hôõi ngöôøi thöøa keá vaø xaây döïng töông lai, Kitoâ höõu, haõy töôøng trình veà nieàm hy voïng nôi baïn".
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñaùp tröïc thaêng töø Vatican tôùi phi tröôøng quoác teá Fiumicino cuûa thaønh Roma. Taïi ñaây, ngaøi ñöôïc taân chuû tòch Hoäi ñoàng Boä tröôûng Italia, OÂng Mario Monti, chaøo ñoùn vaø tieãn bieät. Ngoaøi ra coù caùc chöùc saéc ñaïo ñôøi cuûa Giaùo Hoäi ñòa phöông.
Trong soá 30 vò thuoäc ñoaøn tuøy tuøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, ñaëc bieät coù 3 vò Hoàng Y vaø 1 Giaùm Muïc Phi chaâu taïi Toøa Thaùnh, trong ñoù coù Ñöùc Hoàng Y Arinze, ngöôøi Nigeria, nguyeân toång tröôûng Boä Phuïng töï vaø kyû luaät bí tích, Ñöùc Hoàng Y Robert Sarah ngöôøi Guinea Equatoriale, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum, Ñoàng Taâm, vaø Ñöùc Hoàng Y Peter Turkson, Chuû tòch Hoäi ñoàng Coâng lyù vaø Hoøa bình; ñaëc bieät coù Ñöùc Cha Bartheùleùmy Adoukounou, ngöôøi Benin, Toång thö kyù Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà vaên hoùa, vaø cuõng laø moät cöïu sinh vieân cuûa Ñöùc Hoàng Y Ratzinger, ñöông kim Giaùo Hoaøng.
Chieác maùy bay Airbus A330 cuûa haõng Alitalia chôû Ñöùc Thaùnh Cha vaø ñoaøn tuøy tuøng, cuøng vôùi 50 kyù giaû, caát caùnh luùc 9 giôø 15, tröïc chæ phi tröôøng Cotonou ôû maïn nam.
Vaøi neùt veà Cotonou vaø Benin
Cotonou laø thaønh phoá lôùn nhaát cuûa Benin vôùi 800 ngaøn daân cö vaø laø nôi coù caùc truï sôû cuûa chính quyeàn quoác gia, tuy khoâng phaûi laø thuû ñoâ.
Coäng hoøa Benin laø moät nöôùc nhoû vaø ngheøo, xöa kia ñöôïc goïi laø nöôùc Dahomey, roäng gaàn 113 ngaøn caây soá vuoâng, baèng moät phaàn ba Vieät Nam, nhöng daân soá chæ coù 9 trieäu 400 ngaøn ngöôøi, vôùi thuû ñoâ laø Porto-Novo, nhöng truï sôû cuûa chính phuû vaø caùc toå chöùc chính ñaët taïi Cotonou, thaønh phoá lôùn nhaát nöôùc.
Benin ñöôïc ñoäc laäp töø naêm 1960, vaø tieáp theo ñoù laø thôøi kyø xaùo troän vôùi nhieàu vuï ñaûo chaùnh, roài tôùi cheá ñoä maùc xít cuûa Mathieu Keùreùkou. Cuoái thaäp nieân 1980, Keùreùkou quyeát ñònh töø boû cheá ñoä maùc xít vaø daân chuû ña ñaûng. Trong tieán trình naøy coù söï ñoùng goùp quan troïng cuûa Giaùo hoäi Coâng Giaùo.
Danh hieäu "Benin" ñöôïc choïn laøm teân chính thöùc cuûa quoác gia naøy keå töø naêm 1975. Taïi ñaây coù khoaûng 40 boä toäc khaùc nhau, trong soá naøy boä toäc Fon laø ñoâng nhaát, chieám 40% daân soá toaøn quoác. Phaàn lôùn caùc boä toäc naøy coù ngoân ngöõ rieâng, trong khi tieáng Phaùp ñöôïc söû duïng nhö tieáng chính thöùc vaø thöôøng ñöôïc daân chuùng taïi caùc thaønh phoá vaø vuøng phuï caän söû duïng.
Caùc tín höõu Coâng Giaùo chieám 34% daân soá töùc laø gaàn 3 trieäu ngöôøi, Hoài giaùo 24%, Tin Laønh 5%, trong khi caùc toân giaùo coå truyeàn cuûa Phi chaâu chieám 29%. Giaùo Hoäi taïi ñaây ñöôïc chia laøm 10 giaùo phaän, vôùi 338 giaùo xöù, do 810 Linh muïc phuï traùch, trong soá naøy coù 684 linh muïc giaùo phaän. Ngoaøi ra coù 1,250 nöõ tu, 500 ñaïi chuûng sinh.
Tin möøng ñöôïc truyeàn giaûng taïi Benin caùch ñaây 150 naêm, töùc laø töø ngaøy 18 thaùng 4 naêm 1861. Cha Francisco Fernandez ngöôøi Taây Ban Nha, cuøng vôùi cha Francesco Borghero, ngöôøi Italia, caû hai thuoäc doøng Thöøa sai Phi chaâu, quen goïi laø caùc cha doøng Traéng, ñoå boä leân Ouidah. Hai vò ñöôïc uûy thaùc nhieäm vuï thaønh laäp giaùo haït ñaïi dieän toâng toøa Dahomey.
Dòp kyû nieäm naøy ñaõ ñöôïc cöû haønh troïng theå taïi thaønh phoá Ouidah, vôùi söï tham döï cuûa ñaïi dieän 10 giaùo phaän toaøn quoác, caùc Giaùm Muïc vaø hôn 400 Linh Muïc, ñoâng ñaûo caùc giaùo lyù vieân vaø giaùo daân daán thaân. Toång thoáng Boni Yayi cuõng hieän dieän taïi buoåi leã.
Hoïp baùo treân maùy bay
Treân chuyeán bay daøi 6 tieáng ñoàng hoà, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gaëp gôõ caùc kyù giaû thaùp tuøng vaø nhö thöôøng leä ngaøi traû lôøi moät soá caâu hoûi cuûa hoï. Cha Lombardi Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh ñaõ giôùi thieäu hoï vôùi Ñöùc Thaùnh Cha vaø cho bieát coù loái 1 ngaøn kyù giaû khaùc ñang hieän dieän taïi Trung taâm baùo chí ôû Cotonou ñeå theo doõi vaø töôøng thuaät veà chuyeán vieáng thaêm naøy.
Trong soá 5 caâu hoûi ñöôïc traû lôøi, coù caâu: "ñaâu laø söù ñieäp maø Ñöùc Thaùnh Cha muoán göûi ñeán caùc vò höõu traùch chính trò cuûa Phi chaâu vaø ñaâu laø söï ñoùng goùp ñaëc thuø maø Giaùo Hoäi coù theå mang laïi cho söï kieán taïo moät neàn hoøa bình laâu daøi taïi ñaïi luïc naøy", Ñöùc Thaùnh Cha ñaùp:
"Söù ñieäp ñoù ôû trong Toâng huaán maø toâi seõ trao cho Giaùo Hoäi taïi Phi chaâu: toâi khoâng theå toùm taét ôû ñaây luùc naøy trong vaøi lôøi. Quaû thöïc laø ñaõ coù bao nhieâu Hoäi nghò quoác teá veà Phi chaâu, veà tình huynh ñeä ñaïi ñoàng. Ngöôøi ta noùi nhöõng ñieàu toát ñeïp, vaø ñoâi khi ngöôøi ta cuõng thöïc hieän nhöõng ñieàu thöïc söï laø toát: chuùng ta phaûi nhìn nhaän ñieàu ñoù. Nhöng chaéc chaén laø nhöõng lôøi noùi lôùn thì vaãn nhieàu hôn, nhöõng yù höôùng vaø yù muoán thì lôùn hôn laø söï thöïc hieän, vaø chuùng ta phaûi töï hoûi taïi sao thöïc taïi khoâng ñi theo lôøi noùi vaø yù höôùng. Toâi thaáy raèng coù moät yeáu toá cô baûn laø ñieàu naøy: söï canh taân, tình huynh ñeä ñaïi ñoàng ñoøi phaûi coù söï töø boû, ñoøi phaûi ñi xa hôn söï ích kyû vaø soáng cho ngöôøi khaùc nöõa. Vaø ñieàu naøy noùi thì deã nhöng khoù thöïc hieän. Con ngöôøi, sau toäi nguyeân toå, muoán ñöôïc chính mình, muoán sôû höõu söï soáng vaø khoâng muoán trao ban söï soáng. Khi coù thì hoï muoán giöõ laáy. Nhöng vôùi naõo traïng nhö theá, vôùi taâm thöùc khoâng muoán cho ñi nhöng chæ muoán sôû höõu, thì dó nhieân nhöõng yù höôùng lôùn khoâng theå höõu hieäu. Vaø chæ khi naøo vôùi tình yeâu, vôùi söï nhaän bieát moät Thieân Chuùa yeâu thöông chuùng ta, cho chuùng ta ñaït tôùi ñieåm maø chuùng ta daùm maát maïng soáng, daùm hieán thaân vì chuùng ta bieát chính nhôø vaäy maø chuùng ta ñaït ñöôïc chính mình. Vì theá, nhöõng chi tieát ôû trong Toâng Huaán coù lieân heä tôùi laäp tröôøng caên baûn, theo ñoù khi yeâu Chuùa vaø ôû trong tình baïn vôùi Thieân Chuùa, thì caû chuùng ta cuõng coù theå daùm trao ban, chöù khoâng phaûi chæ sôû höõu maø thoâi, chuùng ta coù theå töø boû, soáng cho tha nhaân, maát maïng soáng mình, vôùi xaùc tín chaéc chaén, chuùng ta coù theå ñaït ñöôïc chính mình"
Moät caâu hoûi khaùc: "Trong dieãn vaên khai maïc thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu ôû Roma, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi veà Phi chaâu nhö buoàng phoåi tinh thaàn lôùn cuûa nhaân loaïi ñang bò khuûng hoaûng veà ñöùc tin vaø ñöùc caäy, nhöng khi nghó ñeán caùc vaán ñeà lôùn cuûa Phi chaâu, nhaän ñònh treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh Cha thaät laø ñieàu gaây ngôõ ngaøng. Vaäy theo nghóa naøo Ñöùc Giaùo Hoaøng nghó raèng töø Phi chaâu coù theå coù nieàm tin vaø ñöùc caäy cho theá giôùi? Ñöùc Giaùo Hoaøng coù nghó ñeán vai troø cuûa Phi chaâu caû trong vieäc truyeàn giaûng Tin Möøng cho phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi khoâng"?
Ñöùc Thaùnh Cha ñaùp: "Dó nhieân laø Phi chaâu coù nhöõng vaán ñeà vaø khoù khaên lôùn, toaøn theå nhaân loaïi cuõng coù nhöõng khoù khaên lôùn... Neáu toâi nghó laïi thôøi coøn treû, ñoù laø moät theá giôùi raát khaùc vôùi theá giôùi ngaøy nay, maø ñoâi khi toâi nghó laø mình ñang soáng trong moät haønh tinh khaùc, so vôùi theá giôùi khi toâi coøn treû. Nhaân loaïi ngaøy nay ôû trong moät tieán trình ngaøy caøng tieán trieån mau leï hôn. Ñoái vôùi Phi chaâu tieán trình thay ñoåi trong 50, 60 naêm qua, töø khi ñöôïc ñoäc laäp, thôøi haäu thöïc daân, cho ñeán ngaøy nay, laø moät tieán trình cam go, nhieàu ñoøi hoûi, vaø dó nhieân laø raát khoù khaên, vôùi nhöõng vaán ñeà chöa khaéc phuïc ñöôïc. Tuy nhieân, vôùi söï töôi maùt cuûa cuoäc soáng ôû Phi chaâu, giôùi treû taïi ñaây ñaày nhieät huyeát vaø hy voïng, ñaày tinh thaàn haøi höôùc vui töôi, ñieàu naøy chöùng toû raèng taïi ñaây coù moät kho döï tröõ cuûa con ngöôøi, vaãn coøn moät söï töôi maùt veà caûm thöùc toân giaùo, hy voïng, vaãn coøn moät caûm thöùc veà söï taïi sieâu hình, thöïc taïi veà söï toaøn dieän cuûa Thieân Chuùa: taïi ñaây khoâng coù söï thu heïp vaøo thaùi ñoä thöïc nghieäm, thu heïp cuoäc soáng chuùng ta khieán cho cuoäc soáng trôû neân khoâ caèn, vaø caû nieàm hy voïng nöõa. Vì theá, toâi muoán noùi ôû ñaây laø coù moät chuû thuyeát nhaân baûn töôi maùt, nôi taâm hoàn treû cuûa Phi chaâu, maëc duø coù nhöõng vaán ñeà hieän taïi vaø töông lai. Ñieàu naøy chöùng toû raèng ôû ñaây vaãn coøn kho döï tröõ söï soáng vaø söùc sinh ñoäng cho töông lai, vaø chuùng ta coù theå hy voïng ñöôïc nôi ñieàu naøy.
Ñoùn tieáp
Sau khi vöôït qua gaàn 4,100 caây soá, maùy bay chôû Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñaùp xuoáng phi tröôøng Ñöùc Hoàng Y Bernardin Gantin ôû Cotonou luùc 3 giôø chieàu, giôø ñòa phöông. Taïi ñaây ngaøi ñaõ ñöôïc toång thoáng Thomas Yayi Boni, cuøng vôùi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Antoine Ganyeù, cuõng laø Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Benin, tieáp ñoùn. Hieän dieän taïi saân bay coøn coù ñoâng ñaûo caùc Giaùm Muïc vaø haøng traêm tín höõu, ñaëc bieät laø caùc treû em.
Trong lôøi chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha, toång thoáng Boni noùi ñeán truyeàn thoáng bao dung vaø söï hoøa hôïp giöõa caùc toân giaùo taïi ñaát nöôùc Benin. OÂng cuõng ca ngôïi söï ñoùng goùp cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo cho söï phaùt trieån ñaát nöôùc, töø khi caùc thöøa sai ñaàu tieân ñaët chaân ñeán Ouidah caùch ñaây 150 naêm. OÂng cuõng nhaéc ñeán ngöôøi cha cuûa daân toäc Benin, Ñöùc Hoàng Y Bernardin Gantin, maëc duø laø vò laõnh ñaïo caáp cao cuûa Toøa Thaùnh, nhöng ngöôøi raát khieâm toán vaø coù tinh thaàn phuïc vuï cao ñoä.
Veà phaàn Ñöùc Thaùnh Cha, trong dieãn vaên ñaàu tieân, ngaøi noàng nhieät caùm ôn toång thoáng vì nhöõng lôøi chaøo möøng noàng nhieät. Ngaøi cuõng baøy toû loøng quí meán ñoái vôùi Phi chaâu vaø ñaát nöôùc Benin, ñoàng thôøi cho bieát 3 lyù do cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi ñaây: tröôùc tieân vì lôøi môøi thaân aùi cuûa toång thoáng vaø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc nhaân kyû nieäm 40 naêm thieát laäp quan heä ngoaïi giao giöõa Benin vaø Toøa Thaùnh, cuõng nhö kyû nieäm 150 naêm truyeàn giaûng Tin Möøng.
Lyù do thöù hai laø ñeå coâng boá toâng huaán Africae munus, Nghóa vuï cuûa Phi chaâu, haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Nhöõng suy tö trong Toâng huaán naøy seõ höôùng daãn hoaït ñoäng muïc vuï cuûa nhieàu coäng ñoaøn Kitoâ trong nhöõng naêm tôùi ñaây. Vaên kieän naøy coù theå ñöôïc naûy maàm, lôùn leân vaø mang laïi hoa traùi, khi thì moät traêm, khi thì 60, luùc thì 30, nhö Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ noùi" (Mt 13,23).
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán lyù do thöù ba vöøa qua coù tính chaát caù nhaân vöøa coù tính chaát tình caûm, ñoù laø tình baïn vaø loøng quí meán cuûa ngaøi ñoái vôùi Ñöùc Hoàng Y Bernardin Gantin, ngöôøi con cuûa ñaát nöôùc naøy. "Trong nhieàu naêm trôøi, caû hai chuùng toâi ñaõ laøm vieäc, moãi ngöôøi theo thaåm quyeàn cuûa mình, phuïc vuï trong cuøng moät Vöôøn nho. Chuùng toâi ñaõ heát söùc phuï giuùp vò tieàn nhieäm cuûa toâi, Ñöùc Chaân Phöôùc Gioan Phaoloâ 2, thi haønh söù vuï Pheâroâ cuûa Ngöôøi. Chuùng toâi ñaõ coù raát nhieàu dòp gaëp gôõ nhau, thaûo luaän saâu roäng vaø caàu nguyeän chung. Ñöùc Hoàng Y Gantin ñaõ ñaït nhieàu ngöôøi kính meán. Vì theá, toâi thaáy thaät laø ñieàu chính ñaùng khi ñeán queâ höôùng cuûa Ñöùc Coá Hoàng Y, caàu nguyeän taïi moä cuûa Ngöôøi vaø caùm ôn nöôùc Beùninh ñaõ coáng hieùn cho Giaùo Hoäi ngöôøi con troåi vöôït nhö vaäy".
Cuõng trong dieãn vaên ñaàu tieân, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán söï kieän Benin, voán laø nöôùc coù nhieàu truyeàn thoáng kyø cöïu vaø cao quí, ñang tieáp xuùc vôùi thôøi ñaïi taân tieán ngaøy nay, vaø ngaøi nhaän ñònh raèng:
"Söï taân tieán khoâng ñöôïc laøm chuùng ta sôï haõi, nhöng noù cuõng khoâng theå ñöôïc xaây döïng treân söï queân laõng quaù khöù. Söï taân tieán phaûi ñöôïc thaùp tuøng moät caùch khoân ngoan, ñeå möu ích cho taát caû moïi ngöôøi, traùnh nhöõng nguy cô ñang coù taïi Phi chaâu vaø nôi khaùc, ví duï tuøng phuïc moät caùch voâ ñieàu kieän nhöõng luaät leä thò tröôøng hoaëc taøi chaùnh, chuû nghóa quoác gia hoaëc boä toäc thaùi quaù vaø khoâng mang laïi ích lôïi naøo, caùc chuû nghóa naøy coù theå taïo ra nhöõng vuï gieát ngöôøi; caàn traùnh chính trò hoùa toät ñoä nhöõng caêng thaúng giöõa caùc toân giaùo, gaây haïi cho coâng ích, hoaëc laøm baêng hoaïi caùc giaù trò nhaân baûn, vaên hoùa, luaân lyù ñaïo ñöùc vaø toân giaùo. Tieán trình ñi tôùi söï taân tieán phaûi ñöôïc höôùng daãn baèng nhöõng tieâu chuaån chaéc chaén, döïa treân caùc ñöùc tính ñaõ ñöôïc nhìn nhaän, nhöõng nhaân ñöùc maø khaåu hieäu quoác gia cuûa anh chò em ñaõ lieät keâ, vaø caû nhöõng ñöùc tính aên reã nôi phaåm giaù con ngöôøi, söï cao caû cuûa gia ñình vaø toân troïng söï soáng. Taát caû caùc giaù trò aáy ñeàu nhaém ñeán ích chung, laø ñieàu duy nhaát phaûi troåi vöôït leân, vaø phaûi laø moái quan taâm chính cuûa moïi vò höõu traùch. Thieân Chuùa tín nhieäm nôi con ngöôøi vaø ngöôøi mong muoán ñieàu toát laønh cho con ngöôøi. Chính chuùng ta coù nghóa vuï phaûi thaønh thöïc ñaùp laïi söï tín nhieäm aáy cuûa Chuùa.
Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát: "Giaùo hoäi ñoùng goùp phaàn ñaëc thuø cuûa mình. Qua söï hieän dieän, caàu nguyeän, vaø caùc hoaït ñoäng töø thieän baùc aùi ña dieän, nhaát laø trong laõnh vöïc giaùo duïc vaø y teá, Giaùo Hoäi muoán trao taëng nhöõng gì toát ñeïp nhaát cuûa mình. Giaùo Hoäi muoán toû ra gaàn guõi nhöõng ngöôøi ñang ôû trong tình traïng tuùng thieáu, nhöõng ngöôøi ñang tìm kieám Thieân Chuùa. Giaùo Hoäi muoán giuùp hieåu raèng Thieân Chuùa khoâng phaûi laø ñieàu khoâng heà hieän höõu hoaëc laø voâ ích, nhö ngöôøi ta tìm caùch tuyeân truyeàn, traùi laïi Chuùa laø ngöôøi baïn cuûa con ngöôøi. Chính trong tinh thaàn thaân höõu vaø huynh ñeä aáy maø toâi ñeán ñaát nöôùc cuûa Anh chò em".
Vieáng thaêm nhaø thôø chính toøa
Sau baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø phaàn giôùi thieäu caùc quan khaùch vaø caû caùc Giaùm Muïc leân Ñöùc Thaùnh Cha vaø toång thoáng. Ngaøi cuõng tieán ñeán caùc ñoaøn tín höõu, trong ñoù coù ñoâng ñaûo caùc phuï nöõ maëc y phuïc coå truyeàn, ñaàu quaán khaên maøu xanh, ñoû, vaøng, maøu côø cuûa Benin, ñeå chaøo thaêm trong baàu khoâng khí raát töng böøng, giöõa tieáng troáng, tieáng keøn vaø tieáng ca cuûa moïi ngöôøi.
Rôøi phi tröôøng, ngaøi ñaõ veà Nhaø thôø chính toøa Cotonou ñeå kính vieáng. Ñaây laø con tim cuûa toång giaùo phaän Cotonou vôùi hôn 680 ngaøn tín höõu Coâng Giaùo treân toång soá gaàn 2 trieäu 200 ngaøn daân cö, töông ñöông vôùi 31% daân soá. Caùc tín höõu thuoäc 53 giaùo xöù vaø ñöôïc hôn 250 linh muïc trieàu vaø doøng saên soùc. Ôn goïi ôû ñaây phong phuù vôùi 200 ñaïi chuûng sinh, 175 tu huynh vaø 460 nöõ tu.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ duøng xe boïc kính ñeå ñi 12 caây soá töø phi tröôøng veà Nhaø thôø vì doïc ñöôøng coù haøng traêm ngaøn ngöôøi ñöùng hai beân chaøo ñoùn, nhaát laø khu vöïc beân ngoaøi phi tröôøng vaø trung taâm thaønh phoá.
Nhaø thôø chính toøa Cotonou daâng kính Ñöùc Meï Töø Bi, ñöôïc kieán thieát hoài naêm 1901 vaø coù theå chöùa ñöôïc 800 ngöôøi.
Ñeán nôi vaøo luùc 4 giôø röôõi chieàu, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöôïc cha sôû tieáp ñoùn vaø höôùng daãn vaøo beân trong. Ngaøi kính vieáng Mình Thaùnh Chuùa vaø moä cuûa hai vò Toång Giaùm Muïc tieàn nhieäm cuûa vò Giaùm muïc ñöông kim: ñoù laø Ñöùc Cha Isidore de Souza, qua ñôøi naêm 1999, vaø Ñöùc Cha Christophe Adimou, qua ñôøi naêm 1990.
Hieän dieän trong thaùnh ñöôøng luùc ñoù cuõng coù taát caû caùc Giaùm Muïc thuoäc 10 giaùo phaän toaøn nöôùc Benin, cuøng vôùi caùc Giaùm Muïc khaùch, vaø haèng traêm nöõ tu vaø tín höõu, ñaëc bieät laø oâng baø Toång thoáng Thomas Yayi Boni.
Ca ñoaøn vaø moïi ngöôøi haùt kinh Te Deum ñeå caûm taï Thieân Chuùa vì cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi ñaây.
Sau lôøi chaøo möøng cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Cotonou, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ taëng cho nhaø thôø chính toøa moät boä cheùn leã quí giaù.
Huaán duï
Ngoû lôøi vôùi moïi ngöôøi, Ñöùc Thaùnh Cha caûm taï Thieân Chuùa vì 2 Ñöùc Coá Toång Giaùm Muïc cuûa giaùo phaän Cotonou laø nhöõng ngöôøi thôï taøi ba trong Vöôøn Nho cuûa Chuùa vaø laø nhöõng vò chuû chaên nhieät thaønh vaø ñaàu loøng baùc aùi. Hai vò ñaõ xaû thaân phuïc vuï Tin Möøng vaø Daân Chuùa, nhaát laø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát. "Taát caû anh chò em ñeàu bieát raèng Ñöùc Cha De Souza laø moät ngöôøi baïn cuûa chaân lyù vaø ñaõ giöõ moät vai troø quyeát ñònh trong vieäc ñöa ñaát nöôùc Benin tieán ñeán neàn daân chuû."
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng môøi goïi moïi ngöôøi suy tö veà loøng töø bi voâ bieân cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi noùi: "Lòch söû cöùu ñoä, vôùi toät ñænh laø söï nhaäp theå cuûa Chuùa Gieâsu vaø ñöôïc vieân maõn trong maàu nhieäm Phuïc Sinh, laø moät maïc khaûi saùng ngôøi veà loøng töø bi cuûa Thieân Chuùa. Nôi Chuùa Con, "Thieân Chuùa Cha töø bi" (2 Cr 1,3) trôû neân höõu hình, Ngaøi laø Ñaáng luoân trung tín vôùi tình phuï töû, "cuùi mình treân ngöôøi con hoang ñaøng, veà treân moãi laàm than cuûa con ngöôøi, nhaát laø treân moãi laàm than veà luaân lyù, treân toäi loãi" (GP II, Dives in misericordia, n.6). Loøng töø bi Chuùa khoâng phaûi chæ heä taïi söï tha thöù toäi loãi chuùng ta, nhöng coøn heä taïi söï kieän: Thieân Chuùa, laø Cha chuùng ta, daãn ñöa chuùng ta treân con ñöôøng söï thaät vaø aùnh saùng, vì Ngaøi khoâng muoán chuùng ta phaûi hö maát, (Xc Mt 18,14; Ga 3,16), duø raèng trong tieán trình nhieàu khi khoâng phaûi laø khoâng coù ñau khoå, saàu muoän vaø sôï haõi töø phía chuùng ta. Hai khía caïnh vöøa noùi veà loøng töø bi Chuùa cho thaáy Thieân Chuùa trung tín döôøng naøo vôùi giao öôùc ñaõ kyù keát vôùi moãi Kitoâ höõu trong pheùp röûa toäi."
Ñöùc Thaùnh Cha khoâng queân nhaán maïnh loøng töø bi cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria laø Ñaáng ñaõ caûm nghieäm cao ñoä maàu nhieäm tình thöông cuûa Thieân Chuùa. Meï ñaõ thoát leân trong baøi ca Magnificat: "Loøng töø bi Chuùa traûi daøi töø ñôøi noï ñeán ñôøi kia treân nhöõng keû kính sôï Chuùa" (Lc 1,50.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Qua lôøi thöa 'Xin Vaâng' ñoái vôùi tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa, Meï ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc bieåu loä tình thöông cuûa Chuùa nôi loaøi ngöôøi. Theo nghóa ñoù, Ngöôøi laø Meï Töø Bi nhôø söï tham döï vaøo söù maïng cuûa Chuùa Con; Meï ñaõ ñöôïc ñaëc aân coù theå cöùu giuùp chuùng ta moïi nôi vaø moïi thôøi. "Qua söï lieân tuïc chuyeån caàu, Meï tieáp tuïc xin cho chuùng ta nhöõng hoàng aân ñaûm baûo ôn cöùu ñoä ñôøi ñôøi. Tình maãu töû cuûa Meï laøm cho Meï quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi em cuûa Chuùa Con, chöa hoaøn taát cuoäc löõ haønh, hoaëc nhöõng ngöôøi ñang gaëp nguy hieåm vaø thöû thaùch, cho ñeán khi hoï ñaït tôùi queâ höông haïnh phuùc" (LG 62). Döôùi söï che chôû töø bi cuûa Meï, nhöõng taâm hoàn saàu khoå ñöôïc laønh maïnh, nhöõng caïm baãy cuûa ma quæ bò phaù vôõ, vaø nhöõng ngöôøi thuø ñòch hoøa giaûi vôùi nhau. Nôi Meï Maria, khoâng nhöõng chuùng ta coù moät göông maãu hoaøn haûo, nhöng coøn ñöôïc trôï giuùp ñeå hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi anh chò em chuùng ta. Meï Töø Bi laø vò höôùng ñaïo chöùng chaén cho caùc moân ñeä cuûa Chuùa Con muoán phuïc vuï coâng lyù, hoøa giaûi vaø hoøa bình. Trong söï ñôn sô vaø vôùi con tim cuûa Meï hieàn, Ngöôøi chæ cho chuùng ta AÙnh saùng vaø Söï Thaät duy nhaát laø Con cuûa Meï, Chuùa Gieâsu Kitoâ daãn nhaân loaïi ñeán söï vieân maõn trong Chuùa Cha. Chuùng ta ñöøng sôï tín thaùc keâu caàu Ñaáng khoâng ngöøng trao ban Ôn phuùc cuûa Chuùa cho caùc con caùi cuûa Meï.
Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc baøi huaán duï ngaén cuûa ngaøi vôùi lôøi kinh daâng leân Meï Töø Bi, xin Meï höôùng daãn chuùng ta treân con ñöôøng thaùnh thieän, cho nhöõng khaùt voïng cao thöôïng cuûa ngöôøi treû Phi chaâu ñöôïc ñaùp öùng, cho nhöõng taâm hoàn khao khaùt coâng lyù, hoøa bình vaø hoøa giaûi ñöôïc maõn nguyeän, cuõng nhö nieàm hy voïng cuûa caùc treû em naïn nhaân cuûa naïn ñoùi vaø chieán tranh ñöôïc ñaùp laïi".
Cuoäc vieáng thaêm taïi Nhaø thôø chính toøa Ñöùc Meï Töø Bi ôû Cotonou keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha, Kinh Laïy Nöõ Vöông vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, roài ngaøi veà Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh caùch ñoù 6 caây soá. Ngoâi nhaø naøy cuõng laø nôi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pheâroâ Nguyeãn Vaên Toát cö nguï khi ngaøi laøm Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi ñaây töø thaùng gieâng naêm 2003 ñeán thaùng 8 naêm 2005.
Chöông trình thöù baåy, 19-11-2011
Thöù baåy 19 thaùng 11 naêm 2011, laø ngaøy baän roän nhaát trong 3 ngaøy vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Benin vôùi 7 sinh hoaït khaùc nhau:
Ban saùng, ngaøi gaëp chính phuû, ñaïi dieän caùc toå chöùc cuûa Nhaø Nöôùc, ngoaïi giao ñoaøn vaø ñaïi dieän caùc toân giaùo lôùn ôû Benin taïi phuû toång thoáng, chæ caùch toøa Söù Thaàn 3 caây soá.
Sau cuoäc gaëp gôõ ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha coøn khi gaëp rieâng toång thoáng, vaø chaøo thaêm gia ñình oâng, tröôùc khi ñeán thò traán Ouidah, caùch Cotonou 40 caây soá, ñeå vieáng thaêm ñaïi chuûng vieän thaùnh Gall vaø moä Ñöùc Coá Hoàng Y Gantin. Ñaây laø cô sôû ñaøo taïo Linh Muïc kyø cöïu nhaát ôû mieàn Taây Phi chaâu vaø hieän coù 147 ñaïi chuûng sinh ngöôøi Benin vaø Togo ñang thuï huaán taïi ñaây. Taïi nhaø nguyeän chuûng vieän vaøo luùc 11 giôø 15, Ñöùc Thaùnh Cha seõ gaëp khoaûng 60 ngöôøi goàm caùc linh muïc vaø tu só cao nieân, caùc beänh nhaân vaø moät nhoùm nhoû caùc beänh nhaân phong cuøi. Cuoái buoåi gaëp gôõ, vò Chuû tòch Toå chöùc Ñöùc Hoàng Y Bernardin Gantin, ñöôïc 2 Giaùm Muïc thaønh vieân thaùp tuøng, seõ trao taëng Ñöùc Thaùnh Cha moät baûn noäi qui cuûa toå chöùc naøy. Tieáp ñeán ngaøi tieán ra khuoân vieân beân ngoaøi ñeå taëp haøng traêm Linh Muïc, chuûng sinh vaø tu só nam nöõ, cuõng nhö giaùo daân tuï taäp taïi ñaây.
Rôøi ñaïi chuûng vieän, vaøo ban tröa cuøng ngaøy 19 thaùng 11 naêm 2011, Ñöùc Thaùnh Cha seõ vieáng thaêm Vöông cung thaùnh ñöôøng Ñöùc Meï Voâ Nhieãm ôû Ouidad, caùch chuûng vieän 5 caây soá vaø ngaøi seõ kyù Toâng huaán haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu kyø 2, tröôùc söï hieän dieän cuûa caùc Hoàng Y, Giaùm Muïc thaønh vieân cuûa Coâng nghò Giaùm Muïc Phi chaâu, cuõng nhö cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nikola Eterovic, Toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, vaø 800 tín höõu ñöôïc vaøo thaùnh ñöôøng.
Trôû laïi thuû ñoâ Cotonou vaøo ban chieàu, Ñöùc Thaùnh Cha vieáng thaêm Trung taâm "Hoøa bình vaø Hy voïng" cuûa caùc Nöõ tu thöøa sai baùc aùi ôû giaùo xöù thaùnh Rita vaø gaëp gôõ caùc treû em taïi ñaây.
Luùc 7 giôø röôõi toái, Ñöùc Thaùnh Cha seõ gaëp gôõ 11 Giaùm Muïc Benin vaø duøng böõa vôùi caùc vò taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Cotonou. Vò Söù Thaàn hieän nay laø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Michael August Blumen, ngöôøi Myõ, thuoäc doøng Ngoâi Lôøi, vaø nguyeân laø Phoù Toång thö kyù Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh muïc vuï di daân vaø ngöôøi löu ñoäng.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)