Quan ngaïi cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo
Giaùo hoäi taïi Trung Ñoâng
veà soá phaän caùc tín höõu kito taïi Syria
Quan ngaïi cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo Giaùo hoäi taïi Trung Ñoâng veà soá phaän caùc tín höõu kito taïi Syria.
Syria [CNS 10/10/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Caùc vò laõnh ñaïo Giaùo hoäi taïi Trung ñoâng noùi raèng neáu xaûy ra noäi chieán taïi Syria thì caùc tín höõu kito taïi ñaây phaûi gaùnh chòu nhieàu haäu quaû bi ñaùt.
Ñöùc thöôïng phuï Coâng giaùo Syri caûnh caùo veà nhöõng haäu quaû raát traàm troïng maø caùc tín höõu kito taïi Syria coù theå phaûi gaùnh chòu neáu chính phuû nöôùc naøy suïp ñoå.
Trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng thoâng taán Coâng giaùo Hoa kyø CNS, Ñöùc thöôïng phuï Coâng giaùo Syri Ignatius Joseph III Younan tin raèng söï suïp ñoå cuûa chính phuû Syria "coù leõ seõ taïo ra hoån loaïn".
Theo ngaøi, tình traïng hoån loaïn naøy seõ daãn ñeán noäi chieán.
Ñöùc thöôïng phuï Younan nhaán maïnh raèng moät cuoäc noäi chieán taïi Syria khoâng chæ laø moät cuoäc tranh giaønh giöõa caùc ñaûng phaùi chính trò ñeå naém quyeàn löïc, maø coøn coù tính caùch toân giaùo: moät cuoäc chieán nhaân danh Thieân Chuùa laø ñieàu coøn teä haïi hôn moät cuoäc tranh giaønh chính trò. Vaø ñaây chính laø ñieàu maø Ñöùc thöôïng phuï Syri sôï xaûy ra nhöùt taïi Syria.
Ñöùc thöôïng phuï Younan laø moät trong nhieàu vò laõnh ñaïo Giaùo hoäi taïi Trung ñoâng noùi veà hoaøn caûnh hieän nay cuûa caùc tín höõu kito taïi Syria, voán chieám ñeán 10 phaàn traêm daân soá nöôùc naøy.
Theo Ñöùc thöôïng phuï Younan, Syria caàn nhieàu cuoäc caûi toå, moät heä thoáng cai trò ña ñaûng vaø töï do ngoân luaän. Ngaøi noùi raèng Giaùo hoäi hoaøn toaøn uûng hoä caùc cuoäc caûi toå vaø khoâng uûng hoä baát cöù moät cheá ñoä naøo. Nhöng theo Ñöùc thöôïng phuï, nhöõng cuoäc caûi toå naøy caàn phaûi ñöôïc thöïc thi xuyeân qua ñoái thoaïi vaø moät trung gian coù theå lieân keát hai phe ñang xung ñoät, töùc chính phuû vaø ñoái laäp.
Nhaø laõnh ñaïo coâng giaùo taïi Syria noùi raèng Phöông Taây caàn phaûi ñaåy maïnh nhöõng caûi toå daân chuû hôn laø tìm caùch thay ñoåi caùc cheá ñoä chính trò maø hoï cho laø ñoäc taøi vaø thieát laäp moät heä thoáng trong ñoù moïi quyeàn daân söï ñeàu bò choái boû.
Noùi ñeán caùc quyeàn daân söï, Ñöùc thöôïng phuï Younan ñaëc bieät quan taâm ñeán quyeàn töï do ngoân luaän vaø töï do toân giaùo. Ngaøi noùi: "Ñieàu ñoù coù nghóa laø thieát laäp moät xaõ hoäi daân söï bieát toân troïng hieán chöông nhaân quyeàn nhö ñöôïc Lieân hieäp quoác ñeà ra naêm 1948".
Nhaø laõnh ñaïo coâng giaùo taïi Syria cho raèng moät xaõ hoäi bieát toân troïng moïi nguôøi laø ñieàu tuyeät ñoái caàn thieát vaø theá giôùi vaên minh phaûi thaêng tieán xaõ hoäi naøy chöù khoâng chæ baøy toû laäp tröôøng theo ñoù soá ñoâng phaûi cai trò xöù sôû, nhöùt laø khi ñaùm ñoâng ñoù laïi coù chuû tröông khoâng taùch bieät giöõa toân giaùo vaø nhaø nöôùc. Ñieàu naøy dó nhieân chaéc chaén seõ daãn ñeán kyø thò ñoái vôùi nhöõng ai khoâng coù cuøng moät toân giaùo.
Ñöùc thöôïng phuï Younan khaúng ñònh: "Giaùo hoäi luoân beânh vöïc vaø tranh ñaáu cho caùc quyeàn daân söï cuûa moïi ngöôøi".
Theo ngaøi, caàn phaûi coù nhieàu thôøi gian ñeå thöïc thi caùc cuoäc caûi toå caàn thieát taïi Syria. Trong khi chôø ñôïi, nhöõng ai tha thieát vôùi coâng ích cuûa ñaát nöôùc "caàn phaûi toû ra kieân nhaãn vaø tìm ra moät ñöôøng loái ñeå thöïc thi nhöõng caûi toå". Tuy nhieân, thöïc thi caûi toå baèng baïo ñoäng laø ñieàu xem ra khoâng theå coù ñöôïc.
Veà phaàn mình, caùc vò laõnh ñaïo cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Liban cuõng keâu goïi ñoái thoaïi veà tình hình taïi Syria.
Ñöùc cha Paul Sayah, toång ñaïi dieän cuûa toøa Thöôïng phuï Coâng giaùo Maronit ôû Beirut, Liban vaø cöïu Toång giaùm muïc Haifa, noùi raèng Giaùo hoäi khoâng uûng hoä cuõng khoâng choáng laïi moät cheá ñoä naøo. Ngaøi noùi: "Chuùng toâi xeùt ñoaùn moät cheá ñoä döïa treân nhöõng thaønh töïu cuûa cheá ñoä naøy cuõng nhö lieäu cheá ñoä naøy coù toân troïng nhöõng giaù trò nhö töï do, daân chuû vaø nhaân quyeàn khoâng".
Ñöùc cha Sayah giaûi thích raèng chính phuû thieåu soá goàm nhöõng ngöôøi thuoäc ñaûng Alawite ñaõ cai trò taïi Syria töø 40 naêm nay. Chính phuû naøy khoâng deã daøng ñaàu haøng ñeå cho ngöôøi hoài giaùo Sunni leân caàm quyeàn, bôûi vì ñaây laø moät ñieàu raát nguy hieåm cho hoï cuõng nhö cho nhieàu thaønh phaàn thieåu soá khaùc taïi Syria.
AÙm chæ ñeán nhöõng nguy hieåm naøy, ngaøi nhaéc ñeán moät soá khaåu hieäu maø ngöôøi ta ñaõ ñoïc ñöôïc khi buøng noå cuoäc noåi daäy daïo thaùng 3 naêm 2011 nhö: "caùc tín höõu kito haõy quay veà Beirut, nhöõng nguôøi Alawite haõy ñi vaøo quan taøi". Duø ñaây chæ laø nhöõng khaåu hieäu, nhöng cuõng noùi leân nhöõng nguy hieåm coù theå xaûy ra cho caùc tín höõu kito vaø ngöôøi Alawite.
Theo Ñöùc cha Sayah, neáu söï thay ñoåi cheá ñoä khoâng dieãn ra moät caùch oân hoøa, seõ coù nguy cô daãn ñeán moät cheá ñoä coøn taûn baïo hôn, ñaëc bieät laø khi baàu khí trong vuøng ngaøy caøng trôû neân cöïc ñoan hôn.
Ngaøi noùi raèng Iraq laø moät taám göông. Taïi Iraq, caùc tín höõu kito ñaõ phaûi traû moät giaù quaù lôùn vì cuoäc noäi chieán. Hai phaàn ba caùc tín höõu kito ñaõ phaûi rôøi boû nöôùc naøy.
Nhìn töø kinh nghieäm cuûa Iraq, Ñöùc thöôïng phuï Younan cho raèng söï suïp ñoå cuûa chính phuû Syria seõ mang laïi nhieàu haäu quaû khoác lieät.
Rieâng giaùo sö Habib Malik, hieän ñang giaûng daïy moân lòch söû taïi Ñaïi hoïc Hoa kyø ôû Liban vaø taùc giaû cuûa cuoán saùch coù töïa ñeà "chuû nghóa hoài giaùo vaø töông lai cuûa caùc tín höõu kito taïi Trung ñoâng", noùi raèng cuoäc xung ñoät taïi Syria ñaët caùc tín höõu kito vaøo moät theá khoù xöû khuûng khieáp. Moät maët, caùc giaù trò vaø nieàm tin kito khoâng cho pheùp hoï dung thöù söï taøn baïo cuûa cheá ñoä ñoái vôùi daân chuùng. Maët khaùc, hoï laïi sôï cheá ñoä hieän haønh bò thay theá bôûi moät cheá ñoä khaùc do chuû nghóa hoài giaùo cöïc ñoan ñieàu khieån.
Phaàn lôùn caùc tín höõu kito taïi Syria ñaõ khoâng tham gia vaøo caùc cuoäc bieåu tình ñeå laät ñoå chính phuû. Theo giaùo sö Malik, maø thaân phuï laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaõ goùp phaàn bieân soaïn Baûn tuyeân ngoân quoác teá nhaân quyeàn, söï thinh laëng cuûa caùc tín höõu kito coù theå ñöôïc hieåu nhö moät söï uûng hoä daønh cho cheá ñoä hieän haønh. Chính vì theá maø hoï coù theå trôû thaønh ñieåm nhaém cuûa nhöõng vuï taán coâng traû thuø, neáu cheá ñoä naøy bò laät ñoå.
RVA.