Thieân Chuùa xoùt thöông
cöùu thoaùt ngöôøi voâ toäi bò baùch haïi
Thieân Chuùa xoùt thöông cöùu thoaùt ngöôøi voâ toäi bò baùch haïi.
Vatican (Vat. 14/09/2011) - Xem ra Thieân Chuùa nín laëng vaø khoâng hieän dieän tröôùc caûnh ngöôøi voâ toäi bò baùch haïi. Nhöng Thieân Chuùa hieän dieän, gaàn guõi, laéng nghe vaø vaø can thieäp giaûi thoaùt hoï. Ñoù laø chieán thaéng cuûa ñöùc tin coù theå bieán caùi cheát thaønh ôn söï soáng vaø vöïc thaúm khoå ñau thaønh suoái nguoàn hy voïng.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân tröôùc 8,000 tín höõu vaø du khaøch haønh höông naêm chaâu tham döï buoåi gaëp gôõ chung haøng tuaàn vôùi Ñöùc Thaùnh Cha trong ñaïi thính ñöôøng Phaolo VI saùng thöù Tö 14 thaùng 9 naêm 2011. Beân caïnh caùc ñoaøn haønh höông Taây AÂu vaø Baéc Myõ cuõng coù caùc ñoaøn haønh höông ñeán töø AÙ chaâu, Phi chaâu vaø nhaát laø chaâu Myõ Latinh nhö Meâhicoâ, Venezuela, Colombia, Chile vaø Argentina.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giaûi thích yù nghóa thaùnh vònh 22, laø moät lôøi caàu caûm ñoäng saâu xa phong phuù veà chieàu kích nhaân baûn vaø thaàn hoïc, vaø laø moät trong caùc thaùnh vònh ñöôïc tìm hieåu nhieàu nhaát trong saùch Thaùnh Vònh. Noù coù caùc hieäu quûa kitoâ hoïc vaø lieân tuïc ñuïng chaïm tôùi hai chieàu kích nhuïc nhaõ vaø vinh quang, caùi cheát vaø söï soáng trong caùc trình thuaät cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Gieâsu.
Ngaøi noùi: Thaùnh vònh naøy giôùi thieäu göông maët cuûa moät ngöôøi voâ toäi bò caùc keû thuø muoán saùt haïi baét bôù vaø bao vaây; vaø ngöôøi ñoù chaïy tôùi vôùi Thieân Chuùa trong moät lôøi than van khoå ñau, nhöng trong xaùc tín cuûa loøng tin moät caùch nhieäm maàu noù laïi roäng môû cho lôøi chuùc tuïng. Trong lôøi caàu cuûa oâng thöïc taïi aâu lo cuûa hieän taïi vaø kyù öùc uûi an cuûa quùa khöù noái tieáp nhau, trong moät yù thöùc ñôùn ñau veà tình traïng tuyeät voïng cuûa mình, nhöng vaãn khoâng muoán khöôùc töø hy voïng: "Laäy Chuùa con thôø, muoân laäy Chuùa, Ngaøi nôõ loøng ruoàng boû con sao? Duø con thaûm thieát keâu gaøo, nhöng ôn cöùu ñoä nôi nao xa vôøi! Ngaøy keâu Chuùa, khoâng lôøi ñaùp öùng, ñeâm van Ngaøi maø cuõng chaúng yeân" (cc. 2-3).
Thieân Chuùa nín laëng vaø söï nín laëng ñoù xeù naùt taâm hoàn cuûa ngöôøi caàu nguyeän, khoâng ngöøng keâu than nhöng khoâng tìm thaáy caâu traû lôøi. Ngaøy ñeâm tieáp noái nhau, nhöng trong söï kieám tìm khoâng meät moûi moät lôøi noùi, moät söï trôï giuùp khoâng tôùi. Thieân Chuùa xem ra quùa xa vôøi, quùa laõng queân, vaø khoâng hieän dieän.
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Nhöng neáu Thieân Chuùa khoâng traû lôøi, tieáng keâu cöùu maát ñi trong hö voâ vaø söï coâ ñôn trôû thaønh khoâng theå chòu ñöïng noåi. Tuy nhieân ngöôøi caàu nguyeän trong thaùnh vònh ba laàn goïi "laäy Thieân Chuùa cuûa con" trong moät cöû chæ tín thaùc vaø tin töôûng tuyeät ñoái. OÂng khoâng tin raèng Thieân Chuùa ñaõ hoaøn toaøn beû gaãy moïi lieân heä vôùi mình, vaø tuy hoûi Ngöôøi taïi sao laïi boû rôi oâng, oâng khaúng ñònh raèng Thieân Chuùa khoâng theå boû rôi oâng.
Tieáng keâu than môû ñaàu thaùnh vònh: "Laäy Thieân Chuùa cuûa con, laäy Thieân Chuùa cuûa con, taïi sao Chuùa boû rôi con?" ñaõ ñöôïc caùc Phuùc AÂm Maùttheâu vaø Marco keå laïi nhö tieáng keâu cuûa Chuùa Gieâsu haáp hoái treân thaäp giaù (x. Mt 27,46; Ma 15,34). Noù dieãn taû taát caû söï theâ löông cuûa Ñaáng Messia, Con Thieân Chuùa ñang ñöông ñaàu vôùi thaûm caûnh cuûa caùi cheát, moät thöïc taïi hoaøn toaøn traùi nghòch vôùi Chuùa cuûa söï soáng. Bò boû rôi bôøi haàu heát caùc ngöôøi cuûa Ngaøi, bò caùc moân ñeä phaûn boäi vaø choái boû, bò ngöôøi ta xæ vaû bao vaây, Ñöùc Gieâsu ôû döôùi söùc naëng nghieàn naùt cuûa moät söù meänh phaûi traûi qua hoå nhuïc vaø söï huûy dieät thaønh hö voâ. Vì theá Ngaøi môùi keâu leân Thieân Chuùa Cha vaø söï khoå ñau cuûa Ngaøi laáy laïi caùc lôøi ñôùn ñau cuûa Thaùnh Vònh. Nhöng tieáng keâu cuûa Ngaøi khoâng phaûi laø moät tieáng keâu thaát voïng, nhö tieáng keâu cuûa taùc giaû thaùnh vònh, böôùc theo moät con ñöôøng bò haønh khoå nhöng sau cuøng ñoå vaøo trong moät vieãn töôïng chuùc tuïng vaø tin töôûng nôi chieán thaéng cuûa Thieân Chuùa. Cuõng theá, maëc duø ñaày khoå ñau khoâng dieån taû noåi, lôøi caàu xeù loøng cuûa Chuùa Gieâsu cuõng môû ra cho vinh quang chaéc chaén. Vaø Chuùa phuïc sinh seõ noùi vôùi caùc moân ñeä laøng Emmaus: "Naøo Ñaáng Kitoâ laïi chaúng phaûi chòu khoå hình nhö theá, roài môùi vaøo trong vinh quang cuûa Ngöôøi sao?" (Lc 224,26). Trong cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi vì vaâng phuïc Thieân Chuùa Cha, Chuùa Gieâsu traûi qua söï boû rôi vaø caùi cheát, ñeå ñaït tôùi söï soáng vaø trao ban noù cho taát caû moïi tín höõu.
Ñoái choïi vôùi noãi khoå ñau ñoù laø kyû nieäm quûa khöù: "Xöa toå phuï vaãn hoaøi caäy Chuùa, hoï caäy troâng, Ngaøi ñaõ ñoä trì, van naøi lieàn ñöôïc cöùu nguy, ñaõ khoâng thaát voïng moãi khi caäy Ngaøi" (cc.5-6). Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích nhö sau: Tuy nhieân, vì Thieân Chuùa maø giôø ñaây xem ra xa vôøi ñoái vôùi taùc giaû thaùnh vònh, vaãn laø Chuùa xoùt thöông maø Israel ñaõ luoân luoân kinh nghieäm trong lòch söû cuûa mình. Daân toäc, maø ngöôøi caàu nguyeän laø thaønh phaàn, ñaõ laø ñoái töôïng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa vaø coù theå laøm chöùng cho söï trung tín cuûa Ngöôøi. Baét ñaàu töø caùc Toå Phuï, roài beân Ai Caäp vaø trong cuoäc löõ haønh trong sa maïc, trong vieäc löu laïi trong ñaát höùa vaø tieáp xuùc vôùi caùc daân toäc hieáu chieán vaø thuø ñòch, cho tôùi ñeâm ñen cuûa ñaày aûi, toaøn lòch söû kinh thaùnh ñaõ laø moät lòch söû cuûa lôøi keâu cöùu töø phía daân Israel vaø caùc lôøi ñaùp traû töø phía Thieân Chuùa. Vaø taùc giaû thaùnh vònh nhaêc tôùi loøng tin khoâng theå suïp ñoå cuûa cha oâng. Nhöng giôø ñaây, xem ra chuoãi lôøi caàu vaø ñaùp traû ñoù ñaõ bò beû gaãy roài. Tình traïng cuûa taùc giaù thaùnh vònh xem ra phaûn baùc lai toaøn lòch söû cöùu ñoä, khieán cho thöïc taïi hieän nay caøng ñau ñôùn hôn.
Taùc giaû laïi mieâu taû tình caûnh khoán khoù cuûa mình ñeå xin Chuùa thöông xoùt vaø can thieäp cöùu vôùt oâng. OÂng töï ñònh nghóa mình laø "saâu boï chöù khoâng phaûi ngöôøi, bò ngöôøi ñôøi maéng chöûi deå duoâi, thaáy con ai cuõng cheâ cöôøi, laéc ñaàu bæu moû buoâng lôøi mæa mai: Noù caäy Chuùa, maëc Ngöôøi cöùu noù! Ngöôøi coù thöông, giaûi gôõ ñi naøo!" (c. 7-9). Xem ra oâng maát heát nhöõng ñaëc thaùi laø ngöôøi, gioáng nhö Ngöôøi Toâi Tôù khoå ñau cuûa Thieân Chuùa trong saùch ngoân söù Isaia (x. Is 52,14; 53,2b-43). OÂng gioáng nhö ngöôøi coâng chính bò aùp böùc trong Saùch Khoân Ngoan (x. Kn 2,12-20), nhö Ñöùc gieâsu treân Nuùi Soï (x. Mt 27,39-43). Töông quan cuûa oâng vôùi Thieân Chuùa bò ñaët vaán naïn, vì Thieân Chuùa nín laêng vaø khoâng hieän dieän. Tuy nhieân, Thieân Chuùa ñaõ hieän dieän trong cuoäc soáng cuûa ngöôøi caàu nguyeän vôùi moät söï gaàn guõi vaø hieàn dòu khoâng theå naøo phaûn baùc ñöôïc. Vaø taùc giaù thaùnh vònh nhôù laïi nhöõng ñieàu aáy: "Ñöa con ra khoûi thai baøo, voøng tay meï aüm Chuùa trao an toaøn. Chaøo ñôøi con ñöôïc daâng cho Chuùa, ñöôïc Ngaøi laø Chuùa töï sô sinh" (cc.10-11a). Thieân Chuùa laø Chuùa cuûa söï soáng, Ñaáng cho sinh ra vaø tieáp nhaän treû sô sinh. vaø lo laéng chaêm nom noù vôùi tình yeâu thöông cuûa moät ngöôøi cha. Tröôùc ñaây taùc giaû nhaéc tôùi loøng tín trung cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû daân Ngöôøi, giôø ñaây oâng nhaêc tôùi lòch söû ñôøi oâng vaø töông quan cuûa noù vôùi Thieân Chuùa keå töø luùc khôûi ñaàu cuoäc soáng. Vaø taùc giaû thaùnh vònh nhaän ra söï gaàn guõi vaø tình yeâu thöông tuyeät ñoái cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi mình neân coù theå tuyeân xöng ñöùc tin vaø keâu leân "Ngay töø loøng meï Ngaøi ñaõ laø Thieän Chuùa cuûa con" (c. 11b).
Nhöng lôøi naøi van giôø ñaây trôû thaønh caáp thieát hôn: "Xin ñöøng ñöùng xa con, vì aâu lo gaàn keà vaø khoâng ai giuùp con " (c.12). Caùi gaàn guõi duy nhaát, maø taùc giaû thaùnh vònh coù, laø söï gaàn guõi buûa vaây cuûa caùc ñòch thuø: "Quanh con caû ñaøn boø bao kín, thuù Basan uøa ñeán buûa vaây: Haù moàm ñe doïa gôùm thay, khaùc naøo sö töû xeù thaây vang gaàm" (cc. 13-14). Noãi lo aâu laøm sai laïc nhaän thöùc vaø khieán cho oâng phoùng ñaïi nguy hieåm. Caùc hình aûnh naøy cuõng noùi leân raèng khi con ngöôøi trôû thaønh taøn baïo vaø taán coâng ngöôøi anh em, thì coù caùi gì laø thuù vaät noåi leân trong hoï khieán cho hoï maát daùng veû con ngöôøi vaø trôû thaønh daõ thuù, vaø chæ coù söï can thieäp cöùu trôï cuûa Thieân Chuùa môùi traû laïi nhaân tính cho con ngöôøi maø thoâi. Ñoái vôùi taùc giaû thaùnh vònh bò taán coâng moät caùch taøn baïo nhö vaäy, xem ra khoâng coøn coù loái thoaùt nöõa vaø caùi cheát ñaõ baét ñaàu chieám höõu oâng: "Töôûng mình nhö tan daàn ra nöôùc, toaøn thaân con xöông coát raõ rôøi, con tim ñau ñôùn boài hoài, meàm nhö saùp chaûy tôi bôøi ruoät gan. Nghe coå hoïng khoâ ran nhö ngoùi, löôõi vôùi haøm dính laïi gaàn nhau, choán töû vong Chuùa ñaët vaøo, quanh con baày choù ñaõ bao chaët roài. Boïn aùc ñoù trong ngoaøi vaây buûa, chuùng ñaâm con thuûng caû chaân tay, xöông con ñeám ñöôïc vaén daøi; chuùng ñöa caëp maét cöù hoaøi ngoù xem. AÙo maëc ngoaøi chuùng ñem chia chaùc, coøn aùo trong cuõng baét thaêm luoân" (15-19). Caùc hình aûnh theâ thaûm naøy ñöôïc tìm thaáy trong caùc trình thuaät cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Kitoâ mieâu taû caùi taøn taï cuûa thaân xaùc toäi nhaân, caùi noùng boûng khoâng theå chòu ñöïng noåi haønh ha keû haáp hoái, vaø vang voïng trong tieáng keâu "Ta khaùt" (x. Ga 19,28) ñeå keát thuùc vôùi cöû chæ vónh vieãn cuûa caùc lyù hình nhö binh lính döôùi chaân thaäp giaù chia nhau aùo soáng cuûa naïn nhaân coi nhö ñaõ cheát (x. Mt 27,35; Mc 15,24; Lc 23,34; Ga 19,23-24).
Taùc giaû thaùnh vònh laïi keâu van Chuùa cöùu "Chuùa laø söùc maïnh con nöông, cöùu mau laäy Chuùa, xin ñöøng ñöùng xa. xin cöùu maïng con khoûi löôõi kieám, gôõ thaân con cho thoaùt mieäng choù röøng, khoûi nanh sö töû haõi huøng, phaän heøn khoán khoå thoaùt söøng traâu ñieân" (cc. 20-22) Ñoù laø moät tieáng keâu môû trôøi, vì noù tuyeân xöng moät nieàm tin vöôït qua moïi nghi ngôø, moïi taêm toái vaø buoàn saàu. Vaø tieáng keâu than bieán thaønh lôøi chuùc tuïng... Roài Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc baøi huaán duï nhö sau: Thieân Chuùa chaïy tôùi cöùu nöôøi ngheøo khoû vaø toû cho thaáy göông maët xoùt thöông cuûa Ngöôøi. Caùi cheát vaø söï soáng giao thoa nhau trong moät maàu nhieäm khoâng theå phaân chia ñöôïc, vaø söï soáng ñaõ chieàn thaéng... moïi bieân giôùi traùi ñaát seõ chuùc tuïng Ngaøi vaø moïi gia ñình daân nöôùc seõ phuû phuïc tröôùc Ngaøi. Ñoù laø chieán thaéng cuûa ñöùc tin coù theå bieán caùi cheát thaønh ôn söï soáng, vöïc thaúm khoå ñau thaønh suoái nguoàn hy voïng.
Sau khi toùm taét noäi dung baøi huaán töø vaø chaøo caùc tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)