Giaùo hoäi Taây ban nha hy voïng
nôi ngaøy Quoác teá Giôùi treû
Giaùo hoäi Taây ban nha hy voïng nôi ngaøy Quoác teá Giôùi treû.
Madrid (CNS 28-7-2011) - Giaùo hoäi Coâng Giaùo taïi Taây Ban Nha hy voïng Ngaøy Quoác Teá giôùi treû tôùi ñaây seõ khôi daäy nieàm tin nôi nhieàu tín höõu Coâng Giaùo "nguoäi laïnh" taïi nöôùc naøy.
Tröa thöù Naêm, 18 thaùng 8 naêm 2011, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 seõ ñeán Madrid, thuû ñoâ Taây Ban Nha, ñeå vieáng thaêm vaø gaëp gôõ trong voøng 4 ngaøy, nhaân dòp Ngaøy Quoác Teá giôùi treû laàn thöù 26 tieán haønh taïi ñaây. Theo nhieàu nhaø phaân tích, bieán coá naøy khoâng nhöõng laø moät nieàm hy voïng lôùn cho caùc baïn treû Coâng Giaùo theá giôùi, nhöng ñaëc bieät cho caû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Taây Ban Nha nöõa.
Thoáng keâ
Thöïc vaäy, theo thoáng keâ chính thöùc do Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh coâng boá hoài trung tuaàn thaùng 7 naêm 2011, Taây Ban nha hieän coù 46 trieäu daân cö soáng treân laõnh thoå roäng gaàn 506 ngaøn caây soá vuoâng, trong ñoù soá tín höõu Coâng Giaùo gaàn 42 trieäu 500 ngaøn ngöôøi, töông ñöông vôùi hôn 92% daân soá toaøn quoác. Hoï thuoäc 70 giaùo phaän döôùi söï coi soùc cuûa 126 Giaùm Muïc vôùi söï coäng taùc cuûa hôn 16,680 Linh Muïc giaùo phaän vaø 8 ngaøn linh muïc doøng. Toång coäng laø 24,778 vò. Soá tu huynh trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Taây Ban Nha hôn 3,800 thaày vaø hôn 50,300 nöõ tu. Toaøn nöôùc naøy coù 1,860 ñaïi chuûng sinh vaø 1,260 tieåu chuûng sinh. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Taây Ban Nha tieáp tuïc coù soá thöøa sai thuoäc haøng ñaàu treân theá giôùi vôùi hôn 15 ngaøn ngöôøi, trong ñoù coù 109 Giaùm Muïc goác Taây Ban Nha taïi hôn 30 nöôùc, 2,500 linh muïc doøng, 9 ngaøn nöõ tu vaø hôn 2 ngaøn tu huynh, 1,500 thöøa sai giaùo daân.
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Taây Ban Nha cuõng ñaûm traùch raát nhieàu 77 nhaø thöông, 54 beänh xaù, 1 vieän phong cuøi, hôn 800 nhaø döôõng laõo, gaàn 4,500 trung taâm baùc aùi, trôï giuùp hôn 2 trieäu 764 ngaøn ngöôøi. Trong naêm 2009, soá thaønh vieân vaø aân nhaân cuûa toå chöùc Caritas Taây Ban Nha taêng 12.69% so vôùi naêm tröôùc ñoù.
Traøo löu tuïc hoùa
Neáu chæ nhìn caùc con soá thoáng keâ, ngöôøi ta khoâng thaáy ñöôïc nhöõng thaùch ñoá lôùn maø Giaùo Hoäi taïi Taây Ban Nha phaûi ñöông ñaàu.
Thöïc vaäy, trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, traøo löu tuïc hoùa lan traøn taïi Taây Ban Nha, keå caû traøo löu baøi toân giaùo. Ñaûng xaõ hoäi do thuû töôùng Joseù Zapatero laõnh ñaïo, naém chính quyeàn taïi Taây Ban Nha, trong nhöõng naêm qua ñaõ thoâng qua nhöõng ñaïo luaät ñi ngöôïc luaân lyù Coâng Giaùo, baát chaáp söï choáng ñoái maïnh meõ cuûa haøng giaùo phaåm vaø caùc tín höõu Coâng Giaùo, nhö luaät nôùi roäng luaät cho phaù thai, ly dò deã daøng, giuùp keát lieãu sinh maïng beänh nhaân nan y vaø thuï thai trong oáng nghieäm, coâng nhaän caùc caëp ñoàng phaùi laø hoân phoái.
Soá ôn goïi Linh Muïc vaø tu só taïi Taây Ban Nha giaûm suùt traàm troïng vaø moät cuoäc thaêm doø môùi ñaây nôi giôùi treû nöôùc naøy cho thaáy chæ coù 10% cho bieát mình laø tín höõu Coâng Giaùo thöïc haønh ñaïo, vaø 50% khoâng haønh ñaïo.
Hoài thaùng 4 naêm 2011, khi tieáp kieán taân ñaïi söù Taây Ban Nha caïnh Toøa Thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 ñaõ baøy toû quan taâm vì trong moät soá laõnh vöïc cuûa xaõ hoäi Taây Ban Nha, toân giaùo bò coi nhö voâ yù nghóa veà phöông dieän xaõ hoäi, vaø thaäm chí bò coi laø ñieàu gaây xaùo troän, vôùi keát quaû laø ñöùc tin bò gaït ra ngoaøi leà, qua nhöõng haønh ñoäng maï lî, cheá nhaïo vaø döûng döng vaø caû nhöõng haønh ñoäng xuùc phaïm caùc ñeàn ñaøi vaø ñoà ñaïo.
Ñeå thaåm ñònh khaùch quan veà söï "sa xuùt" cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Taây Ban Nha, cuõng caàn ñeå yù ñeán nhöõng döõ kieän lòch söû, ñaëc bieät laø cuoäc noäi chieán taïi nöôùc naøy, buøng noå caùch ñaây ñuùng 75 naêm. Cuoäc noäi chieán naøy ngaøy nay ít ñöôïc ngöôøi treû bieát tôùi nhöng noù coù aûnh höôûng raát saâu ñaäm treân Giaùo Hoäi taïi Taây Ban Nha.
Noäi chieán vaø aûnh höôûng keùo daøi
Trong 3 naêm trôøi, töø 1936 ñeán 1939, phe quoác gia do trung töôùng Francisco Franco laõnh ñaïo, ñaõ chieán ñaáu vôùi chính phuû coäng hoøa taû phaùi taïi ñaây khieán cho gaàn nöûa trieäu ngöôøi Taây Ban Nha bò gieát vì nhöõng khaùc bieät yù thöùc heä ngaøy caøng phaân reõ ñaát nöôùc.
OÂng Joseù Sanchez, moät chuyeân gia veà noäi chieán taïi Taây Ban Nha vaø laø giaùo sö hoài höu taïi Ñaïi hoïc St. Louis ôû Hoa Kyø, noùi: "Trong cuoäc noäi chieán ñoù, moãi ngöôøi ñeàu phaûi ñöùng veà moät phe, duø hoï coù bieát roõ veà nhöõng nguyeân nhaân cuûa chieán tranh hay khoâng. Haøng giaùo phaåm phaûi ñöông ñaàu vôùi cuoäc khuûng hoaûng gay go nhaát trong lòch söû Taây Ban Nha vaø phaàn lôùn ñaõ uûng hoä chính nghóa cuûa phe quoác gia, nguyeân nhaân chính vì laøn soùng baøi giaùo só raát maïnh meõ xaûy ra khi chieán tranh môùi buøng noå".
Sau khi ñeä nhò coäng hoøa taû phaùi ñöôïc thaønh laäp hoài naêm 1931, nhaø caàm quyeàn Taây Ban Nha ban haønh nhöõng ñaïo luaät kyø thò choáng caùc tín höõu Coâng Giaùo, ví duï luaät quoác höõu hoùa caùc taøi saûn cuûa Giaùo Hoäi, thieát laäp heä thoáng cöôõng baùch giaùo duïc coâng coäng, caám caùc tu só nam nöõ khoâng ñöôïc daïy hoïc, keå töø naêm 1933 trôû ñi, caám tröng baøy caùc bieåu töôïng Coâng Giaùo taïi caùc nôi coâng coäng, caùc tu vieän bò ñoát phaù taïi thuû ñoâ Madrid, taïi Malaga, vaø nhieàu nôi khaùc hoài ñaàu thaäp nieân 1930, sau khi doøng Teân bò nhaø nöôùc giaûi taùn vaø thænh thoaûng xaûy ra nhöõng vuï saùt haïi caùc tu só.
Trong 3 naêm noäi chieán, haøng ngaøn cô sôû Coâng Giaùo, goàm nhaø thôø, ñan vieän, tu vieän vaø tröôøng hoïc, bò ñoát phaù. Gaàn 7 ngaøn ngöôøi goàm caùc Giaùm Muïc, Linh Muïc vaø nöõ tu bò saùt haïi cuøng vôùi haøng ngaøn giaùo daân khaùc, chæ vì hoï laø Coâng Giaùo. Trong thôøi kyø ñoù, ai mang ñoà ñaïo nhö ñeo aûnh ñaïo ôû coå, mang thaùnh giaù hoaëc xaâu chuoãi maân coâi, ñeàu coù theå bò gieát deã daøng.
Döôùi thôøi Ñöùc Gioan Phaoloâ 2, vaø caû trong trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Ñöông kim Giaùo Hoaøng, ñaõ coù gaàn 1 ngaøn vò töû ñaïo trong thôøi noäi chieán Taây Ban Nha, ñöôïc phong chaân phöôùc.
Ñöùc Cha Tutilio J. Del Riego, Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän San Bernadino, bang California, Hoa Kyø, sinh naêm 1940 moät tænh nhoû ôû mieàn baéc Taây Ban Nha, töùc laø 1 naêm sau khi noäi chieán chaám döùt. Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng tin Coâng Giaùo Hoa Kyø, truyeàn ñi hoâm 28 thaùng 7 naêm 2011, ngaøi noùi veà nhöõng thaùch ñoá gia taêng trong thôøi haäu chieán taïi Taây Ban Nha vaø cho bieát: "Caû sau chieán tranh, ngöôøi ta vaãn bieát roõ ai thuoäc phe naøo.. Toâi coù 2 ngöôøi baùc ruoät ñaõ tham chieán trong thôøi noäi chieán, caû hai ñeàu theo phe quoác gia, vì ñoù laø phe ôû nôi hoï sinh soáng. Moät ngöôøi baùc toâi töû traän vaø cha toâi laáy teân baùc aáy ñaët cho toâi".
Theo Ñöùc Cha Del Riego, Taây Ban Nha ñaõ maát moät thôøi gian daøi ñeå chöõa laønh vaø taùi thoáng nhaát ñaát nöôùc bò chia reõ vì caùc yù thöùc heä traùi ngöôïc nhau. Tuy nhieân, moät traøo löu tuïc hoùa maïnh meõ vaø baøi giaùo só vaãn lan traøn taïi nöôùc naøy. Theo moät phuùc trình môùi ñaây cuûa Trung Taâm nghieân cöùu Toâng ñoà öùng duïng, thì hieän nay chæ coù 19% tín höõu Coâng Giaùo Taây Ban Nha, tham döï thaùnh leã haèng tuaàn. Con soá naøy ñaëc bieät giaûm suùt trong khoaûng 15, 20 naêm qua. Ñöùc Cha Del Riego noùi: "Toâi ñaõ chöùng kieán tieán trình ñoù vaø caûm thaáy ñau loøng. Toâi nhaän thaáy ñieàu ñoù moãi khi toâi veà tham gia ñình ôû Taây Ban Nha, thaät laø moät theá giôùi khaùc bieät".
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 ñaõ bình luaän veà cuoäc khuûng hoaûng traøo löu tuïc hoùa ôû Taây Ban Nha trong cuoäc vieáng thaêm nöôùc naøy hoài thaùng 11 naêm 2010 taïi Ñeàn thaùnh Santiago de Compostela vaø Barcelona. Thöïc vaäy, trong cuoäc hoïp baùo treân maùy bay, ngaøi noùi: "Moät ñaøng Taây Ban Nha vaãn luoân laø moät quoác gia coù caên coäi ñöùc tin, nhöng ñaøng khaùc chính taïi nöôùc naøy maø traøo löu duy ñôøi naûy sinh, moät thöù traøo löu baøi giaùo só, traøo löu tuïc hoùa maïnh meõ vaø coù tính chaát hung haêng, nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong thaäp nieân 1930, vaø cuoäc tranh luaän, cuoäc xung ñoät soâi noåi giöõa tín ngöôõng vaø traøo löu taân tieán, ñeàu xaûy ra ngaøy nay taïi Taây Ban Nha".
Tieáp tuïc hy voïng
Tuy coù nhöõng thaùch ñoá nhö theá, Ñöùc Cha Del Riego cho bieát ngaøi vaãn hy voïng nôi Giaùo Hoäi taïi Taây Ban Nha: "Duø bieát raèng chuùng ta caàn phaûi laøm heát söùc, nhöng toâi khoâng lo laéng sôï haõi.. Xeùt cho cuøng, vò traùch nhieäm duy nhaát chính laø Thieân Chuùa, laø Chuùa Teå cuûa lòch söû".
Moät daáu chæ hy voïng coù theå thaáy taïi moät doøng nöõ tu vieän Taây Ban Nha, ñoù laø doøng Iesu Communio, moät doøng nöõ ñaõ ñöôïc chính thöùc lieân keát vôùi caùc nöõ tu thaùnh Clara khoù ngheøo ôû Lerma, caùch thuû ñoâ Madrid 2 giôø xe. Doøng naøy coù ôn goïi gia taêng lieân tuïc töø thaäp nieân 1980 ñeán nay. Phaàn lôùn caùc nöõ tu gia nhaäp doøng naøy ôû löùa tuoåi 20, 30, coù baèng caáp ñaïi hoïc, moät soá laø baùc só, luaät sö, kyõ sö, v.v. Moät soá lôùn caùc chò cho bieát ñaõ caûm thaáy ôn goïi ñi tu nhôø Ngaøy Quoác Teá giôùi treû. 75 naêm sau cuoäc noäi chieán buøng noå taïi Taây Ban Nha, Ngaøy Quoác Teá giôùi treû saép ñöôïc khai maïc treân caùc ñöôøng phoá taïi Madrid nôi maø ít nhaát coù 4 ngaøn giaùo só bò saùt haïi trong thôøi noäi chieán, chaéc haún ñoù laø moät daáu chæ hy voïng cho Giaùo Hoäi taïi Taây Ban Nha.
Ban toå chöùc Ngaøy Quoác Teá giôùi treû hieän nay cuõng hy voïng vôùi haøng nguõ ñoâng ñaûo ngöôøi treû Coâng Giaùo traøn ngaäp caùc ñöôøng phoá Madrid khoâng nhöõng kích thích nieàm tin cuûa ngöôøi khaùc, nhöng coøn hun noùng ñöùc tin nguoäi laïnh cuûa nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo Taây Ban Nha nöõa.
OÂng Yago de la Cierva, Giaùm ñoác ñieàu haønh ban toå chöùc Ngaøy quoác teá giôùi treû Madrid noùi: "Toâi nghó aûnh höôûng cuûa Ngaøy naøy seõ raát lôùn, ít nhaát toâi hy voïng nhö vaäy. Taây Ban Nha ñang ñau khoå vì tieán trình tuïc hoùa raát saâu ñaäm vaø mau leï. Nhieàu ngöôøi treû Taây Ban Nha khoâng heà ñöôïc huaán luyeän veà toân giaùo vaø chuùng toâi caàn ñaûo loän tình traïng naøy. Ngoaøi ra, taïi Taây Ban Nha baùo chí cuõng raát hung haêng vaø baøi Coâng Giaùo. Chuùng toâi hy voïng Ngaøy Quoác Teá giôùi treû seõ höõu hieäu trong vieäc trình baøy Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø Giaùo Hoäi moät caùch chính xaùc hôn, döôùi moät aùnh saùng chöùng toû nieàm vui cuûa chuùng toâi. Chuùng toâi khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñieân roà hay buoàn saàu, hoaëc bò boùp meùo vaø chuùng toâi muoán daân chuùng ñeán vaø xem".
Caû Ñöùc Cha Del Riego cuõng seõ seõ ñeán Taây ban nha vôùi hôn 250 baïn treû vaø gia ñình hoï töø giaùo phaän San Bernardino. Ñöùc Cha xaùc tín raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng nhö caùc Giaùm Muïc Taây Ban Nha hy voïng Ñaïi hoäi giôùi treû naøy seõ giuùp khôi daäy ñöùc tin nôi nhieàu ngöôøi treû Taây Ban Nha vaø ñaây laø cô hoäi raát toát. (CNS 28-7-2011)
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)