Kyû nieäm 40 naêm thaønh laäp
Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum
Ñoàng Taâm
Kyû nieäm 40 naêm thaønh laäp Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum Ñoàng Taâm.
Roma (SD 15-7-2011) - Ngaøy 15 thaùng 7 naêm 1971, töùc caùch ñaây 40 naêm, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ thaønh laäp Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum Ñoàng Taâm vôùi Toâng thö "Amoris Officio". Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn noäi dung baøi vieát cuûa Ñöùc Hoàng Y Robert Sarah, Chuû tòch Hoäi Ñoàng veà dòp kyû nieäm naøy. Baøi vieát ñaõ ñöôïc ñaêng treân baùo Quan Saùt Vieân Roma soá ra ngaøy 15 thaùng 7 naêm 2011.
Nhaäp ñeà Ñöùc Hoàng Y ghi nhaän raèng vieäc kyû nieäm 40 naêm thaønh laäp laø dòp toát ñeå nhìn laïi yù nghóa cuûa Hoäi Ñoàng ñoái vôùi Giaùo Hoäi, vaø nhaát laø ñeå nhaän dieän caùc thaùch ñoá lôùn nhaát maø Hoäi Ñoàng phaûi ñöông ñaàu hieän nay.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ muoán thaønh laäp Hoäi Ñoàng trong moät giai ñoaïn coù nhöõng thay ñoåi lôùn trong Giaùo Hoäi vaø treân theá giôùi. Trong caùc naêm theo sau vieäc coâng boá Thoâng ñieäp Populorum Progressio (1967) vaø Toâng thö Octogesima Adveniens (1971), Giaùo Hoäi ngaøy caøng chuù yù hôn tôùi caùc vaán ñeà xaõ hoäi, trong khi neàn vaên hoùa taây aâu ñang traûi qua söï choáng ñoái caùc moâ thöùc vaên hoùa bò coi laø loãi thôøi, vaø kieåu giaûi thích thöïc taïi aáy cuõng lieân luïy tôùi Giaùo Hoäi. Nhôø Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II taùi ñeà nghò ñeà taøi töông quan giöõa Giaùo Hoäi vaø theá giôùi, moät ñaøng coù sö höùng khôûi trong noã löïc taïo döïng moät theá giôùi thích hôïp hôn vôùi con ngöôøi, ñaøng khaùc cuõng coù nguy cô deã bò rôi vaøo söï löøa doái cuûa chuû tröông tuyeät ñoái hoùa vieãn töôïng traàn theá; vaø nhö theá seõ gaây ra nöùt raïn trong Giaùo Hoäi, cuõng nhö laøm lu môø chöùng taù tin möøng vaø nhieät huyeát truyeàn giaùo.
Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum ñaõ ñöôïc thaønh laäp trong boái caûnh aáy, nhö laø moät nôi gaëp gôõ, ñoái thoaïi, vaø phoái hôïp caùc toå chöùc baùc aùi cuûa Giaùo Hoäi. Vieäc choïn teân goïi Cor Unum cuõng coá yù gôïi laïi thöïc taïi soáng cuûa caùc kitoâ höõu thôøi giaùo hoäi khai sinh nhö keå trong saùch Coâng Vuï: coäng ñoaøn kitoâ tieân khôûi daán thaân trong vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa, caàu nguyeän vaø thöïc thi baùc aùi (Cv 4,32). Ghi nhaän naøy dieãn taû nhieàu khía caïnh khaùc nhau: ñoù laø söï hieäp thoâng cuûa Giaùo Hoäi ban ñaàu nhö laø chöùng taù tình baùc aùi; soáng baùc aùi tröôùc khi laøm vieäc baùc aùi; hieäp thoâng chuù yù tôùi caùc thaønh phaàn khaùc nhau trong cuøng thaân mình giaùo hoäi, vaø lo laéng cho nhau (1 Cr 12,25). Nhôø söï hieäp thoâng aáy söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi trong theá giôùi ñöôïc hieäp nhaát, coù tính caùch ñònh ñoaït vaø ñaïi ñoàng hôn.
Xaùc tín ñöôïc öôùc muoán cuûa caùc Nghò phuï coâng ñoàng, Ñöùc Phaoloâ VI giao cho Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum nhieäm vuï phoái hôïp noã löïc cuûa caùc toå chöùc baùc aùi cuûa Giaùo Hoäi, maø khoâng laáy maát ñi söï ñoäc laäp hôïp phaùp cuûa chuùng. Muïc ñích laø ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu gia taêng cuûa nhaân loaïi trong moät noã löïc vieäc chung döôùi söï gôïi höùng tröïc tieáp cuûa Toøa Thaùnh.
Ñeå traùnh caùc hieåu laàm coù theå xaûy ra, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ minh xaùc vaøi ñieàu caàn thieát: thöù nhaát, chöùng taù loøng baùc aùi coù maãu möïc laø Chuùa Kitoâ; thöù hai, tìm kieám coâng lyù khoâng laøm caïn nhieäm vuï baùc aùi cuûa Giaùo Hoäi; vaø thöù ba, vieäc loan baùo Tin Möøng laø moät phaàn cuûa sinh hoaït baùc aùi, chöù khoâng phaûi laø sinh hoaït chieâu duï tín ñoà.
Ñeà taøi baùc aùi ñaõ ñöôïc Ñöùc Phaoloâ VI chuù yù ngay töø khi ngöôøi coøn laø Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh. Vì theá ngöôøi giao vieäc ñieàu haønh saùng kieán môùi naøy cho Ñöùc Hoàng Y Jean Villot, Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh, vaø vò Thö kyù laø Linh Muïc Henri de Riedmatten, doøng Ña Minh. Hai vò naøy ñaõ ñeà ra quy cheá vaø höôùng ñi ban ñaàu cho Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum.
Ngaøy 28 thaùng 11 naêm 1978, nghóa laø ít laâu sau khi ñöôïc baàu laøm Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ gaëp gôõ Hoäi Ñoàng laàn ñaàu tieân vaø muoán neâu baät moái daây noái keát giöõa Tin Möøng vaø tình baùc aùi. Ngaøi noùi: "Moät caùch thích hôïp chuùng ta phaûi chuù yù tôùi vieäc thaêng tieán trong boái caûnh rao truyeàn Tin Möøng, laø söï vieân maõn cuûa vieäc thaêng tieán con ngöôøi, ñeå noù loan baùo vaø coáng hieán ôn cöùu ñoä traøn ñaày cho nhaân loaïi" (Dieãn vaên noùi tröôùc phieân hoïp khaùng ñaïi cuûa Cor Unum 28-9-1978).
Treân bình dieän cô caáu, Ñöùc Gioan Phaoloâ II xaùc nhaän quyeát ñònh cuûa vò tieàn nhieäm laø ñaët toå chöùc Cor Unum vaø Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình (khi ñoù coøn laø UÛy ban toøa thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình), döôùi quyeàn ñieàu haønh cuûa vò Chuû tòch cuûa caû hai cô caáu, khi ñoù laø Ñöùc Hoàng Y Bernardin Gantin.
Söï löïa choïn naøy ñaõ ñöôïc thöïc hieän trong vieäc chæ ñònh ngöôøi keá vò Ñöùc Hoàng Y Gantin laø Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, roài trong Toâng hieán Pastor Bonus lieân quan tôùi caùc cô quan trung öông Toøa Thaùnh naêm 1988. Sau naøy, vaøo naêm 1995 noù ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II duyeät xeùt laïi vaø taùch rôøi khoûi Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Boøa Bình, khi chæ ñònh Ñöùc Toång Giaùm Muïc Paul Cordes laøm vò Chuû tòch toaøn thôøi ñaàu tieân cuûa Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum.
Trong trieàu ñaïi daøi cuûa ngöôøi, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ cuûng coá caùc nhieäm vuï chuyeân bieät cuûa Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum, baèng caùch giao cho Hoäi Ñoàng Cor Unum quaûn trò hai Ngaân quõy, maø Ñöùc Thaùnh Cha muoán thaønh laäp ñeå chöùng toû söï lo laéng cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi bieát bao nhieâu daân toäc khoå ñau vì laø naïn nhaân cuûa ngheøo ñoùi, baàn cuøng vaø caùc tai öông thieân nhieân.
Ngaân quõy thöù nhaát goïi laø "Ngaân quõy Gioan Phaoloâ II cho vuøng Sahel". Noù naûy sinh trong chuyeán coâng du Phi chaâu laàn ñaàu tieân cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II hoài naêm 1980. Chuyeán vieáng thaêm naøy ñaõ khieán cho Ñöùc Gioan Phaoloâ II tieáp xuùc vôùi naïn haïn haùn theâ thaûm gaây ra naïn ñoùi keùm trong caùc nöôùc vuøng Sahel, bò ñe doïa vì naïn sa maïc lan traøn. Ñöùc Gioan Phoaloâ II bò aán töôïng maïnh ñeán ñoä ngöôøi muoán cho toaøn theá giôùi moät daáu chæ söï lo laéng cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi ngöôøi ngheøo.
Nhôø söï trôï giuùp quaûng ñaïi cuûa caùc tín höõu Ñöùc, naêm 1984 Ñöùc Gioan Phaoloâ II cho thaønh laäp Ngaân Quõy naøy, ñaët truï sôû taïi Ouagadougou beân Burkina Faso, vaø coù nhieäm vuï trôï giuùp caùc daân toäc cuûa 9 nöôùc vuøng Sahel laø Burkina Faso, Mali, Niger, Ciad, Mauritania, Senegal, Guinea Bissau, Gambia vaø Cap Vert, ñeå thöïc hieän caùc saùng kieán choáng laïi naïn sa maïc lan traøn vaø naïn ngheøo ñoùi, nhaát laø qua vieäc ñaøo taïo nhaân löïc ñòa phöông ñeå ñoái phoù vôùi vaán ñeà naøy.
Theá roài vaøo naêm 1992 trong boái caûnh cöû haønh kyû nieäm 500 naêm truyeàn giaùo taïi Chaâu Myõ Latinh, Ñöùc Gioan Phaoloâ II muoán thaønh laäp moät Ngaân Quõy môùi dieãn taû söï lo laéng cuûa ngöôøi ñoái vôùi caùc taàng lôùp ngheøo tuùng nhaát cuûa ñaïi luïc naøy. Ñoù laø "Ngaân quõy Populorum Progressio", coù vaên phoøng thö kyù taïi Bogotaø beân Colombia, chuyeân thaêng tieán cuoäc soáng cuûa caùc thoå daân vaø noâng daân caùc quoác gia Trung vaø Nam Myõ Latinh. Ngoaøi caùc daáu chæ höõu hình cuï theå naøy, trong nhieàu dòp Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ xin Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum can thieäp trong caùc tröôøng hôïp khuûng hoaûng: chaúng haïn nhö cho Libaêng naêm 1988, Kuweit naêm 1991, Haiti naêm 1993, cho caùc nöôùc thuoäc khoái Lieân Bang Xoâ Vieát sau khi böùc töôøng Berlin suïp ñoå, vôùi nhieàu cuoäc gaëp gôõ cho tôùi phieân hoïp nhoùm taïi Vaticaêng naêm 1998. Sau cuøng vaøo naêm 2004 vôùi thö vieát tay töïa ñeà "Trong Böõa Tieäc Ly", Ñöùc Gioan Phaoloâ II xaùc nhaän nhieäm vuï chuyeân bieät cuûa Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum trong vieäc "theo doõi vaø ñoàng haønh vôùi Toå chöùc Caritas Quoác Teá, laø maïng löôùi bao goàm 170 Caritas quoác gia ñaõ ñöôïc thaønh laäp töø thaäp nieân 1950 do saùng kieán cuûa Toøa Thaùnh.
Beân caïnh ñoù, Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum cuõng ñoàng haønh vôùi sinh hoaït cuûa toå chöùc "Hôïp taùc quoác teá phaùt trieån vaø lieân ñôùi" vieát taét laø CIDSE, laø cô quan phoái hôïp 16 toå chöùc baùc aùi coâng giaùo, naûy sinh töø caùc chieán dòch quyeân goùp muøa Chay, ñaëc bieät taïi caùc nöôùc AÂu chaâu vaø Baéc Myõ.
Caùc töông quan giöõa hai maïng löôùi keå treân vaø Cor Unum ñeàu ñöôïc môøi goïi cuøng laøm vieäc "cho Chuùa Kitoâ, vôùi Chuùa Kitoâ vaø trong Chuùa Kitoâ". Nhieäm vuï cuûa caùc toå chöùc naøy ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI neâu baät trong dieãn vaên noùi vôùi toå chöùc Caritas Quoác Teá ngaøy 27 thaùng 5 naêm 2011: "Toøa Thaùnh coù nhieäm vuï theo doõi hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc naøu vaø canh thöùc ñeå cho hoaït ñoäng nhaân ñaïo vaø baùc aùi cuûa chuùng cuõng nhö noäi dung cuûa caùc Taøi lieäu ñöôïc chuùng phoå bieán hoaøn toaøn hoøa hôïp vôùi Toøa Thaønh vaø Huaán quyeàn cuûa Giaùo Hoäi, vaø ñeå cho chuùng ñöôïc quaûn trò vôùi söï chuyeân moân vaø trong saùng" (Dieãn vaên noùi vôùi ñaïi hoäi khoaùng ñaïi cuûa toå chöùc Caritas Quoác Teá 27-5-2011)
Söï kieän Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ muoán Thoâng ñieäp ñaàu tieân cuûa ngöôøi mang töïa ñeà "Baùc AÙi trong Chaân Lyù", laø ñieàu raát coù yù nghóa. Ngöôøi ñaõ nhaän dieän ra trong söï vaéng boùng Thieân Chuùa vaán ñeà theâ thaûm ñang taán coâng vaø laøm suy yeáu neàn vaên hoùa ngaøy nay, ñoàng thôøi ñaõ chæ cho chuùng ta thaáy con ñöôøng giuùp tìm laïi loä trình tieán veà vôùi Chuùa: Thieân Chuùa laø tình yeâu, vaø tình baùc aùi cuûa Giaùo Hoäi laø moät chöùng taù khoâng theå khöôûc töø ñöôïc ñeå trôï giuùp con ngöôøi ngaøy nay hieåu bieát, gaëp gôõ vaø yeâu thöông Thieân Chuùa laø Tình Yeâu. Quan nieäm lôùn lao naøy cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng trong caùc naêm qua ñaõ ngaøy caøng trôû thaønh suoái nguoàn gôïi höùng cho sinh hoaït cuûa Hoài Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum.
Nhaéc tôùi sö kieän ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2010 Ñöùc Bieån Ñöùc XVI ñaõ chæ ñònh ngöôøi laøm chuû tòch Hoài Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum vaø vinh thaêng ngöôøi laøm Hoàng Y, Ñöùc Hoàng Y Sarah coi ñoù laø moät cöû chæ chuù yù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng baùc aùi cuûa Giaùo Hoäi.
Söï kieän Ñöùc Thaùnh Cha chuyeån ngöôøi töø Boä Truyeàn Giaùo sang Hoäi Ñoàng Cor Unum, cuõng nhö ñaõ xaûy ra vôùi Ñöùc coá Hoàng Y Gantin, dieãn taû moät söï tieáp noái cho thaáy sinh hoaït cuûa Cor Unum ñöôïc döôõng nuoâi bôûi Tin Möøng.
Trong phaàn cuoái cuøng cuûa baøi vieát kyû nieäm 40 thaønh laäp Hoäi Ñoàng Toøa thaùnh Cor Unum Ñöùc Hoàng Y Robert Sarah ñaõ duyeät qua moät soá caùc thaùch ñoá maø Hoäi Ñoàng phaûi ñöông ñaáu hieän nay.
Thöù nhaát laø trung thaønh vôùi yù höôùng ñaàu tieân maø Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ baày toû trong Thoâng ñieäp ñaàu tieân cuûa ngöôøi. Neáu Thieân Chuùa laø Tình Yeâu thì coâng taùc muïc vuï baùc aùi cuûa Giaùo Hoäi phaûi laáy höùng töø suoái nguoàn ñoù. Coù raát nhieàu saùng kieán nhaân aùi, nhöng trong laõnh vöïc naøy caùc cô caáu coâng giaùo coøn coù muïc ñích bieåu loä Thieân Chuùa, Ñaáng qua Ngöôøi Con cuûa Ngaøi, ñaõ daäy chuùng ta tình baùc aùi ñích thöïc laø hieán daâng chính mình. Chính ñaëc thaùi naøy nhaéc nhôù chuùng ta moät thaùch ñoá lôùn thöù hai: ñoù laø gaén lieàn Tin Möøng vôùi tình baùc aùi. Tin Möøng linh höùng cho tình baùc aùi, vaø baùc aùi laøm chöùng cho Tin Möøng; Tin Möøng huy ñoäng baùc aùi, vaø baùc aùi xaùc nhaän söï thaät cuûa Tin Möøng.
Thaùch ñoá thöù ba naèm trong chieàu kích giaùo hoäi cuûa tình baùc aùi. Giaùo Hoäi laø chuû theå cuûa hoaït ñoäng baùc aùi, vaø nhö theá Cor Unum phaûi giuùp duy trì söï hieäp thoâng trong chöùng taù lôùn lao cuûa tình baùc aùi trong Giaùo Hoäi: ñoù laø taïo thuaän tieän cho moái daây lieân keát caùc toå chöùc baùc aùi vôùi caùc Giaùm Muïc vaø Toøa Thaùnh.
Thaùch ñoá thöù tö laø noãi lo laéng cho vieäc ñaøo taïo nhaân baûn vaø kitoâ, moät vieäc "ñaøo taïo con tim", ngaøy caøng thích hôïp hôn vôùi thôøi ñaïi cuûa nhöõng ngöôøi laøm vieäc baùc aùi trong Giaùo Hoäi. Vì theá chuùng ta seõ tieáp tuïc toå chöùc caùc kyø tónh taâm ñaïi luïc, nhö ñaõ thöïc hieän cho chaâu Myõ, AÙ chaâu vaø chaâu AÂu.
Chính linh höùng kitoâ giuùp troâng thaáy caùc nhu caàu cuûa ngöôøi ngheøo moät caùch saâu xa hôn. Neâu baät chieàu kích thieân linh cuûa tình baùc aùi vaø söï raøng buoäc cuûa noù vôùi vieäc rao truyeàn Tin Möøng khoâng coù nghóa laø nhaém maét tröôùc söï ngheøo tuùng cuûa con ngöôøi, nhöng traùi laïi laø thuùc ñaåy coù caùi nhìn saâu xa hôn ñoái vôùi caùc nhu caàu cuûa con ngöôøi, nhìn vaøo troïng taâm noãi khoå ñau, söï coâ ñôn vaø bò boû rôi cuûa con ngöôøi, ñeå loan baùo cho con ngöôøi Tin Möøng vaø söï hieän dieän cuûa Chuùa Kitoâ laø Ñaáng yeâu thöông con ngöôøi.
Sau cuøng Ñöùc Hoàng Y Robert Sarah cho bieát ngaøy 11 thaùng 11 naêm 2011, Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum seõ toå chöùc moät cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc Giaùm Muïc ñaïi bieåu vaø caùc vò höõu traùch caùc toå chöùc thieän nguyeän coâng giaùo aâu chaâu vôùi Ñöùc Thaùnh Cha, nhaân Naêm thieän nguyeän aâu chaâu.
(SD 15-7-2011)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)