Moät vaøi caûm nhaän veà leã tuyeân boá
ñoäc laäp cuûa Mieàn Nam Sudan
Moät vaøi caûm nhaän veà leã tuyeân boá ñoäc laäp cuûa Mieàn Nam Sudan.
Mieàn Nam Sudan [CNS 10/7/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Quoác kyø Sudan ñöôïc haï xuoáng vaø quoác kyø Mieàn Nam Sudan ñöôïc keùo leân trong moät buoåi leã tuyeân boá ñoäc laäp ñöôïc xem laø ñaày caûm xuùc taïi thuû ñoâ Juba hoâm thöù Baûy 9 thaùng 7 naêm 2011.
OÂng Dan Griffin, coá vaán cuûa Cô quan Cöùu trôï Coâng giaùo Hoa kyø ñaëc traùch veà Sudan, cho bieát "ñaây laø moät buoåi leã tuyeân boá ñoäc laäp toát ñeïp trong ñoù (mieàn Baéc) Sudan vaø toång thoáng cuûa nöôùc naøy khoâng heà bò toån thöông".
Ñöôïc bieát toång thoáng Sudan, oâng Omar al Bashir, laø khaùch môøi danh döï trong buoåi leã tuyeân boá ñoäc laäp theå hieän yù muoán cuûa gaàn nhö 99 phaàn traêm ngöôøi daân Mieàn Nam Sudan.
Buoåi leã keùo daøi 9 tieáng ñoàng hoà ñaõ dieãn ra tröôùc laêng cuûa coá laõnh tuï cuoäc noãi daäy cuûa nhaân daân Mieàn Nam laø oâng John Garang. OÂng Garang qua ñôøi 6 thaùng sau khi thoûa hieäp hoøa bình naêm 2005 chaám döùt cuoäc noäi chieán giöõa hai Mieàn Nam Baéc, ñöôïc kyù keát.
OÂng Steve Hilbert, coá vaán chính trò cuûa UÛy ban coâng lyù vaø hoøa bình theá giôùi cuûa Hoäi ñoàng giaùm muïc Hoa kyø nhìn nhaän raèng buoåi leã tuyeân boá ñoäc laäp cuûa Mieàn Nam Sudan thaät caûm ñoäng. OÂng cho bieát coù nhieàu ngöôøi ñaõ khoùc söôùt möôùt trong suoát buoåi leã. Hoï khoùc vì vui möøng cuõng coù, maø coù leõ vì thöông khoùc nhöõng ngöôøi ñaõ khoâng ñöôïc soáng cho tôùi ngaøy nay ñeå chöùng kieán buoåi leã naøy.
Ñaõ coù ít nhöùt 2 trieäu ngöôøi bò gieát cheát trong cuoäc noäi chieán taïi Sudan töø naêm 1983 ñeán naêm 2005.
Trong buoåi leã, quaân ñoäi dieãu haønh vaø caùc toaùn vuõ coâng cöû nhöõng vuõ ñieäu truyeàn thoáng cuûa daân toäc. Sau ñoù, chuû tòch Quoác hoäi mieàn Nam ñoïc truyeân ngoân ñoäc laäp vaø toång thoáng Mieàn Nam, oâng Salva Kirr tuyeân theä nhaäm chöùc.
Trong soá caùc nhaø laõnh ñaïo theá giôùi tham döï buoåi leã tuyeân boá ñoäc laäp cuûa Mieàn Nam Sudan, ngöôøi ta thaáy coù oâng Ban Ki Moon, toång thö kyù Lieân hieäp quoác, cöïu ngoaïi tröôûng Hoa kyø Colin Powell vaø boä tröôûng ngoaïi giao Anh quoác, oâng William Hague. OÂng Ken Hackett, chuû tòch Cô quan Cöùu trôï Coâng giaùo Hoa kyø, tham döï buoåi leã vôùi tö caùch thaønh vieân cuûa phaùi ñoaøn ñaïi dieän toång thoáng Hoa kyø. Toøa thaùnh cuõng cöû moät phaùi ñoaøn tham döï buoåi leã.
Ngoõ lôøi trong buoåi leã, toång thoáng Sudan, oâng Omar al Bashir keâu goïi xaây döïng caùc quan heä laùng gieàng toát ñeïp giöõa hai nöôùc. OÂng cuõng baøy toû hy voïng raèng hai beân ñeàu coù lôïi neáu duy trì caùc quan heä kinh teá vaø thöông maïi.
OÂng Griffin, coá vaán cuûa Cô quan Cöùu trôï Coâng giaùo Hoa kyø ñaëc traùch veà Sudan ghi nhaän raèng coù nhieàu ngöôøi phaûi ñi boä nhieàu ngaøy ñöôøng töø khaép mieàn Nam Sudan ñeå tham döï caùc nghi leã taïi thuû ñoâ Juba.
Veà phaàn mình, nöõ tu Giovanna Calabria, moät thaønh vieân thuoäc Doøng Coboni, YÙ, cho bieát: Taïi thaønh phoá Nzara, caùch bieân giôùi Nam Sudan vaø Congo khoaûng 40 caây soá, daân chuùng ñaõ taäp trung laïi trong "moät baàu khí oân hoøa vaø phaán khôûi" taïi caùc vaên phoøng môùi cuûa chính phuû ñeå nhìn thaáy laù côø quoác gia ñöôïc tröông leân.
Nöõ tu Giovanna ñaõ laøm vieäc taïi mieàn Baéc Uganda 13 naêm tröôùc khi dôøi ñeán Nzara 9 naêm nay. Nöõ tu hieän ñang cuøng vôùi caùc chò em cuøng doøng ñieàu khieån moät tröôøng hoïc, moät beänh vieän vaø moät trung taâm chaêm soùc caùc beänh nhaân Sida.
Daân soá Nzara hieän coù khoaûng töø moät ñeán hai ngaøn ngöôøi. Cuøng vôùi nhöõng ngöôøi khaùc töø caùc laøng laân caän, hoï ñaõ tham döï caùc buoåi caàu nguyeän tröôùc ngaøy tuyeân boá ñoäc laäp ñeå caàu cho quoác thaùi daân an. Ai cuõng mang theo ñoà aên thöùc uoáng ñeå chia seû vôùi ngöôøi khaùc vaø noùi leân söï hieäp nhöùt vaø tinh thaàn hôïp taùc.
Ñöùc cha John Ricard, ngöôøi caàm ñaàu phaùi ñoaøn Giaùo hoäi Coâng giaùo Hoa kyø tham döï leã tuyeân boá ñoác laäp cuûa Mieàn Nam Sudan, ñaõ ñoàng teá thaùnh leã taï ôn taïi nhaø thôø chính toøa thaùnh Terexa ôû thuû ñoâ Juba.
Ñaïi dieän cho UÛy ban Coâng lyù vaø Hoøa bình theá giôùi cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Hoa kyø, Ñöùc cha Ricard noùi raèng caùc buoåi leã möøng ngaøy ñoäc laäp cuûa Mieàn Nam Sudan theå hieän moät caùch tuyeät vôøi tinh thaàn hieäp nhöùt.
OÂng Vincent Bolt, ñaïi ñieän cuûa Cô quan phaùt trieån haûi ngoaïi cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Anh vaø xöù Wales taïi Sudan, noùi raèng caùc buoåi leã cho moïi ngöôøi caûm nhaän ñöôïc "tình lieân ñôùi gia ñình cuûa Giaùo hoäi".
Nhìn chung, daân chuùng mieàn Nam Sudan ñaõ toû ra laïc quan vaø phaán khôûi veà töông lai cuûa xöù sôû. So saùnh vôùi Libya vaø Yemen, hoï coù trình ñoä hoïc vaán cao hôn vaø cuõng ñöôïc aên uoáng ñaày ñuû hôn. Ñaây laø moät lôïi ñieåm cuûa quoác gia môùi naøy. Tuy nhieân, Nam Sudan vaãn coøn laø moät trong soá nhöõng nöôùc ngheøo nhöùt theá giôùi. 8 trieäu daân cuûa quoác gia môùi naøy coù theå "chöa coù ñieän thoïai, moät heä thoáng ngaân haøng vaø giao thoâng toát". Duø vaäy, giôø ñaây hoï ñaõ coù ñöôïc phaåm giaù, caùc quyeàn cuûa mình cuõng nhö moät chính phuû do hoï choïn löïa.
Veà maët Giaùo hoäi, Ñöùc cha Ricard, tröôûng phaùi ñoaøn Giaùo hoäi Coâng giaùo Hoa kyø tham döï leã tuyeân boá ñoäc laäp, noùi raèng Giaùo hoäi taïi mieàn nam Sudan caàn ñöôïc naâng ñôõ vaø phaûi tranh ñaáu ñeå chính phuû baûo ñaûm moät xaõ hoäi coâng baèng.
Naêm 1956, khi daønh laïi ñoäc laäp töø tay ngöôøi Anh, Sudan bao goàm hai mieàn vôùi hai saéc daân hoaøn toaøn khaùc bieät: Mieàn Baéc goàm ña soá ngöôøi goác AÙ raäp theo Hoài giaùo vaø Mieàn Nam goàm ña soá ngöôøi Phi chaâu theo Kitoâ giaùo vaø ñaïo thôø vaät linh. Tröôùc khi thoûa hieäp hoøa bình ñöôïc kyù keát naêm 2005, mieàn Nam Sudan ñaõ phaûi chieán ñaáu vaø traû giaù ñaét cho neàn ñoäc laäp cuûa mình.
Maëc duø Mieàn nam ñaõ tuyeân boá ñoäc laäp, Mieàn Baéc ñaõ chính thöùc nhìn nhaän neàn ñoäc laäp naøy, nhöng taïi caùc vuøng tranh chaáp ôû bieân giôùi nhö Abeyi vaø nam Kordofan, caùc cuoäc giao tranh vaãn tieáp dieãn.
Ñöùc cha Eduardo Hiiboro Kussala, giaùm muïc Tombura - Yambio, Mieàn Nam Sudan, noùi vôùi haõng thoâng taán Coâng giaùo Hoa kyø CNS raèng nguy cô chieán tranh vaãn coøn raát lôùn neáu quaân ñoäi mieàn Baéc vaãn tieáp tuïc taán coâng ñeå kieåm soùat caùc vuøng troïng yeáu ôû bieân giôùi.
CV.