Cuoäc baùch haïi Giaùo hoäi
taïi Trung quoác
Cuoäc baùch haïi Giaùo hoäi taïi Trung quoác.
Trung quoác [giaùo sö Anthony Clark, trang maïng "nöõ vöông coâng lyù"30/6/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Toøa thaùnh ñaõ chính thöùc leân aùn vieäc truyeàn chöùc giaùm muïc khoâng coù pheùp cuûa Toøa thaùnh taïi Leshan, Hebei, Trung quoác hoâm 29 thaùng 6 naêm 2011. Toøa thaùnh ñaõ laäp laïi nhöõng hình phaït naëng neà daønh cho vò giaùm muïc ñöôïc truyeàn chöùc, caùc ñöùc giaùm muïc tham gia vaøo leã truyeàn chöùc.
Nhaân dòp naøy, chuùng toâi xin ñöôïc döïa vaøo moät baøi vieát cuûa giaùo sö Anthony Clark ñeå trình baøy vaøi neùt veà cuoäc baùch haïi môùi ñoái vôùi Giaùo hoäi taïi Trung quoác. Giaùo sö Clark hieän ñang giaûng daïy moân lòch söû Trung Hoa taïi ñaïi hoïc Whitworth, Hoa kyø. OÂng laø taùc giaû cuûa cuoán saùch "Caùc thaùnh cuûa Trung Hoa: cuoäc töû ñaïo coâng giaùo döôùi trieàu Thanh, 1644-1911". Baøi vieát cuûa giaùo sö Clark ñaõ ñöôïc dòch vaø ñaêng treân trang maïng "Nöõ vöông coâng lyù". Chuùng toâi xin ñöôïc toùm taét nhöõng phaàn chính.
Theo giaùo sö Clark, caùc nhaø caàm quyeàn cai trò cuûa Trung quoác, trong suoát lòch söû laâu daøi, thöôøng ñaùnh vaøo caùc tín höõu coâng giaùo laø coäng ñoàng ñaõ phaùt trieån ñeàu ñaën keå töø khi cha Matteo Ricci thöïc hieän coâng cuoäc truyeàn giaùo ñaàu tieân taïi Trung quoác caùch ñaây 400 naêm. Giaùo hoäi cuûa theá kyû 21, ñaõ phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng thaùnh giaù môùi. Trong nhöõng thaùng gaàn ñaây chính phuû coäng saûn nöôùc naøy ñaõ ñaët ra nhöõng haïn cheá môùi ñoái vôùi Giaùo hoäi.
Trong khi caùc giaùm muïc Trung quoác vaãn bò aùp löïc döôùi nhöõng haïn cheá cuûa nhaø nöôùc vaø trong khi nhaø caàm quyeàn tìm caùch ñaøo saâu hoá chia reõ giöõa hai Giaùo hoäi thaàm laëng vaø coâng khai, thì caùc linh muïc cuõng gaëp nhieàu khoù khaên rieâng cuûa mình. Khoâng gioáng nhö caùc coäng ñoaøn giaùo hoäi trong caùc thaønh phoá hay ñoâ thò lôùn nhö Thöôïng Haûi, Baéc Kinh vaø Quyù döông, voán coù moät soá linh muïc thöôøng truù ñeå daâng thaùnh leã haèng ngaøy, caùc nhaø thôø taïi noâng thoân thöôøng chæ gaëp ñöôïc linh muïc moãi thaùng moät laàn. Giaùo sö Clark noùi ñeán tröôøng hôïp giaùo phaän Thaùi Nguyeân. Trong giaùo phaän naøy, caùc linh muïc thöôøng ñöôïc giao cho vieäc chaêm soùc muïc vuï cuûa boán, naêm hoaëc saùu nhaø thôø lôùn, ñoâi khi caùch nhau haøng giôø. Trong giaùo phaän naøy, caùc linh muïc thöôøng ngoài toøa giaûi toäi vaøi giôø ñoàng hoà taïi moãi ñieåm döøng treân caùc tuyeán ñöôøng cuûa hoï, cuõng nhö daâng thaùnh leã, daïy caùc khoùa giaùo lyù, ban bí tích cuoái cuøng cho caùc beänh nhaân, chöùng nhaän hoân phoái vaø giaûi quyeát caùc tranh chaáp khoâng theå traùnh khoûi trong caùc giaùo xöù khoâng coù linh muïc chaêm soùc.
Soá ngöôøi coâng giaùo ôû Trung quoác ñaõ taêng töø 3 trieäu khi coäng saûn môùi leân naém chính quyeàn vaøo naêm 1949 cho ñeán khoaûng 20 trieäu ngöôøi ngaøy nay, maëc duø hay coù leõ do caùch cuoäc baùch haïi khoâng ngôùt. Con soá ôn goïi cuõng gia taêng cuøng moät nhòp vôùi con soá caùc tín höõu.
Moät soá linh muïc maø giaùo sö Clark ñaõ coù dòp trao ñoåi cho bieát hoï phaûi chòu hai thöù aùp löïc. Moät laø tình traïng laøm vieäc quaù taûi vì thieáu linh muïc. Hai laø thöôøng xuyeân phaûi chòu ñöïng moái quan heä cöïc kyø caêng thaúng vôùi giaùm muïc cuûa mình. Caùc giaùm muïc thuoäc Giaùo hoäi coâng khai ñang bò vaét naën giöõa söï o eùp cuûa chính phuû vaø ñoøi hoûi caáp baùch cuûa muïc vuï. Keát quaû laø caùc giaùm muïc caûm thaáy caàn phaûi quaûn lyù chaët cheõ caùc linh muïc cuûa mình vì sôï bò caùc quan chöùc quaáy roái vaø caùc linh muïc khoâng tin töôûng vaøo giaùm muïc cuûa mình, vì cho raèng caùc giaùm muïc chæ laø nhöõng con roái chính trò. Nhieàu linh muïc bò caùm doã muoán rôøi boû chöùc vuï vì khoâng chòu ñöïng noåi hai aùp löïc naøy.
Moät linh muïc töøng ñöôïc huaán luyeän thaàn hoïc ôû Paris, Phaùp quoác cho bieát chính quyeàn ñòa phöông khoâng tin töôûng ngaøi: ñieän thoaïi, email, taát caû caùc phoøng cuûa ngaøi ñeàu bò nghe troäm vaø caùc linh muïc anh em cuûa ngaøi luoân lo sôï neáu phaûi lieân laïc vôùi ngaøi. Giaùm muïc cuûa ngaøi laø moät thaønh vieân cuûa Hoäi coâng giaùo aùi quoác, cuõng giöõ khoaûng caùch vôùi ngaøi. Ñaây laø lyù do khieán moät soá giaùo só bieán maát daàn vaøo ñôøi soáng theá tuïc.
Vieäc kieåm soaùt chính trò ngaøy caøng gia taêng do nhaø caàm quyeàn aùp ñaët leân Giaùo hoäi cuõng taïo ra tình traïng nghi ngôø giöõa caùc tín höõu coâng giaùo.
Giaùo sö Clark keå laïi raèng oâng raát bò aán töôïng khi vieáng thaêm moät nhaø thôø taïi Coân Minh. Beân trong vaø beân ngoaøi nhaø thôø ñeàu coù treo caùc aùp phích lôùn cuûa Ñöùc giaùo hoaøng vaø Toøa thaùnh. Ñieàu ngöôïc ñôøi laø giaùm muïc sôû taïi, Joseph Ma Yinglin, laïi laø moät trong soá giaùm muïc ñöôïc phong chöùc maø khoâng coù pheùp cuûa Toøa thaùnh. Giaùm muïc naøy hieän ñang laø chuû tòch cuûa Hoäi coâng giaùo aùi quoác Trung quoác.
Gaàn ñaây Hoäi coâng giaùo aùi quoác tuyeân boá seõ töï tuyeån choïn vaø töï phong chöùc giaùm muïc maø khoâng caàn coù pheùp cuûa Toøa thaùnh. Môùi nhöùt laø vuï truyeàn chöùc taïi Leshan hoâm 29 thaùng 6 naêm 2011. Theo giaùo sö Clark, gaây raéc roái theâm chính laø nhöõng vò giaùm muïc ñaõ tham gia vaøo caùc cuoäc leã taán phong khoâng coù pheùp cuûa Toøa thaùnh. Caùc vò giaùm muïc naøy ñeàu laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc Toøa thaùnh nhìn nhaän. Coù vò bò cöôõng baùch phaûi tham döï. Nhöng cuõng coù vò töï yù tham döï.
Giaùo sö Clark cho raèng Trung quoác ñang tieán haønh moät cuoäc baùch haïi môùi ñoái vôùi Giaùo hoäi. OÂng nhaän ñònh: "Chaúng coù gì bí maät veà vieäc Karl Marx choáng laïi toân giaùo ñònh cheá. Trong coâng trình nghieân cöùu cuûa oâng naêm 1843 veà trieát hoïc Hegel, Marx ñaõ vieát: "Cuoäc ñaáu tranh choáng laïi toân giaùo, do ñoù, laø cuoäc ñaáu tranh giaùn tieáp choáng laïi caùi theá giôùi maø höông hoa laø tinh thaàn toân giaùo... Ñaây laø thuoác phieän cuûa ngöôøi daân. Vieäc xoùa boû toân giaùo nhö laø thöù haïnh phuùc aûo töôûng cuûa ngöôøi daân chính laø ñoøi hoûi cho nieàm haïnh phuùc thöïc söï cuûa hoï."
Nhöng theo giaùo sö Clark, Marx khoâng ñoøi hoûi vieäc baùch haïi taøn nhaãn choáng toân giaùo ñöôïc caùc chính quyeàn toaøn trò hoâ haøo. Trong tröôøng hôïp cuûa Trung Quoác, Giaùo hoäi Coâng giaùo chòu ñöïng gian khoå vì baûn chaát toân giaùo cuûa mình, nhöng thaäm chí nghieâm troïng hôn, vì nhaän thöùc cuûa nhaø nöôùc cho raèng Coâng giaùo laø moät moái ñe doïa cho vieäc kieåm soaùt quoác gia.
CV.