Cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo taïi tænh Kordofan
tröôùc ngaøy Mieàn Nam Sudan tuyeân boá ñoäc laäp
Cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo taïi tænh Kordofan, tröôùc ngaøy Mieàn Nam Sudan tuyeân boá ñoäc laäp.
Sudan [National Catholic Reporter 13/6/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Sau cuoäc tröng caàu daân yù hoài ñaàu thaùng Gieâng naêm 2011, Mieàn Nam Sudan seõ chính thöùc tuyeân boá ñoäc laäp vaøo ngaøy 9 thaùng 7 naêm 2011. Nhöng hieän nay, bang Kordofan, thuoäc Mieàn Nam Sudan ñang rôi vaøo moät cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo traàm troïng. Caùc nhaân vieân Giaùo hoäi vaø caùc toå chöùc nhaân ñaïo cho bieát hieän coù khoaûng 300 ngaøn ngöôøi bò maéc keït trong vuøng ñöôïc xem laø gieáng daàu cuûa Mieàn Nam Sudan naøy. Nhieàu ngöôøi hoaøn toaøn khoâng nhaän ñöôïc cöùu trôï, nhöng cuõng khoâng theå troán khoûi vuøng ñang coù giao tranh giöõa quaân ñoäi chính phuû Mieàn Baéc vaø quaân ñoäi giaûi phoùng Sudan, töøng coù truï sôû taïi Mieàn Nam Sudan.
Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, nhieàu nguoàn tin cho bieát caùc thöôøng daân troán chaïy khoûi vuøng nuùi Nuba taïi mieàn Nam bang Kordofan laø nôi maø caùc vieân chöùc cuûa Hoäi ñoàng caùc Giaùo hoäi taïi Sudan noùi raèng caùc thöôøng daân "bò caùc suùng lieân thanh töø caùc chieác tröïc thaêng saên baén nhö suùc vaät".
Nhöõng ngöôøi bò quaân ñoäi Mieàn Baéc nhaém ñeán goàm coù caùc giaùo só vaø nhaân vieân caùc toå chöùc nhaân ñaïo, trong ñoù coù nhieàu ngöôøi coâng giaùo. Nhöõng ngöôøi naøy ñaõ töøng laøm coâng taùc xaõ hoäi, giaùo duïc daân chuùng veà vieäc baàu cöû cuõng nhö cung caáp cöùu trôï vaø phöông tieän phaùt trieån.
Moät nhaân vieân laøm vieäc nhaân ñaïo coù kinh nghieäm laâu naêm taïi Sudan cho bieát ñaõ ñöôïc nghe daân chuùng keå laïi hai vuï xöû aùn "ngoaøi toøa" vaø xöû baén caùc nhaân vieân Giaùo hoäi laøm vieäc taïi vuøng Nuba ôû maïn nam bang Kardofan.
Hoâm thöù Saùu 10 thaùng 6 naêm 2011, Toøa Baïch OÁc ñaõ cho coâng boá moät tuyeân ngoân leân aùn "caùc haønh vi baïo ñoäng taïi mieàn nam bang Kardofan nhaém vaøo caù nhaân vaø döïa treân saéc toäc vaø chính kieán cuûa hoï".
Trong tuyeân ngoân, chính phuû Hoa kyø yeâu caàu chính phuû mieàn Baéc Sudan phaûi chaän ñöùng cuoäc khuûng hoaûng baèng caùch ngöng töùc khaéc caùc cuoäc haønh quaân nhaèm giaûi giôùi Quaân ñoäi Giaûi Phoùng Sudan taïi mieàn Nam Kardofan cuõng nhö giaûi taùn caùc ñôn vò ñaõ ñöôïc thieát laäp theo thoûa öôùc hoøa bình toaøn dieän hoài naêm 2005.
Phaùt ngoân vieân toøa baïch oác noùi raèng "giam giöõ, xöû töû caùc vieân chöùc chính quyeàn ñòa phöông, caùc ñoái thuû chính trò, nhaân vieân y teá vaø nhöõng thaønh phaàn xaõ hoäi khaùc coù theå bò xem laø nhöõng toäi aùc choáng laïi nhaân loïai".
Moät nhaân vieân thuoäc moät toå chöùc nhaân ñaïo cho raèng chính phuû Mieàn Baéc Sudan coá tình taïo cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo taïi Kardofan ñeå "thay ñoåi bieân giôùi" tröôùc khi Mieàn Nam tuyeân boá ñoäc laäp.
Caùc löïc löôïng an ninh cuûa chính phuû Mieàn Baéc ñang nhaém vaøo thöôøng daân, keå caû phuï nöõ vaø treû em, vì chuûng toäc cuûa hoï.
OÂng John Ashworth, coá vaán cuûa Dieãn Ñaøn Ñaïi Keát Sudan, moät toå chöùc cuûa Giaùo hoäi ñaõ töøng goùp phaàn xaây döïng hoøa bình taïi Sudan töø naêm 1994, noùi vôùi baùo "The National Catholic Reporter" raèng daân chuùng ñang troán chaïy khoûi thaønh phoá El Obeid, nhöng vaãn bò tieáp tuïc saên ñuoåi neáu hoï laø ngöôøi Nuba, moät saéc toäc qui tuï nhieàu nhoùm daân khaùc nhau. Nhieàu ngöôøi ñaõ troán leân nuùi laø nôi maø hoï caûm thaáy ñöôïc an toaøn hôn vì ñöôïc quaân ñoäi giaûi phoùng Sudan baûo veä.
Caùc vieân chöùc Giaùo hoäi ñang keâu goïi coäng ñoàng theá giôùi haõy noã löïc chaän ñöùng ñieàu maø hoï sôï laø ñaõ töøng xaûy ra taïi Nuba hoài thaäp nieân 90 hay môùi ñaây taïi Darfur, mieàn Taây Sudan.
Muïc sö Eberhard Hitzler, ñoàng chuû tòch Dieãn Ñaøn Ñaïi Keát Sudan, noùi raèng "moät cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo roäng lôùn ñang dieãn ra taïi mieàn nam bang Kordofan. Theo oâng, neáu khoâng coù ngöng baén töùc khaéc, neáu caùc nhaân vieân cöùu trôï nhaân ñaïo khoâng ñöôïc pheùp hoaït ñoäng trong vuøng ñang gaëp khuûng hoûang vaø neáu phaùi boä Lieân hieäp quoác taïi Sudan khoâng ñöôïc pheùp thi haønh söù meänh baûo veä thöôøng daân, thì cuoäc baén gieát seõ tieáp dieãn. Theo oâng, quaân ñoäi cuûa chính phuû cuõng nhö khoâng chính phuû ñeàu coù traùch nhieäm phaûi baûo veä thöøông daân.
Moät soá ngöôøi lo sôï raèng vieäc baén gieát caùc thöôøng daân laø moät maøn giaùo daàu cho "moät Darfur môùi".
Trong nhöõng dieãn tieán môùi nhöùt, caùc nguoàn tin cuûa caùc Giaùo hoäi noùi raèng caùc cuoäc oanh taïc ñaõ dieãn ra taïi caùc thaønh phoá Heiban vaø Um Dorain trong bang Kardofan.
Toång coäng ñaõ coù 50 ngaøn ngöôøi troán chaïy caùc cuoäc giao tranh giöõa quaân ñoäi chính phuû Mieàn Baéc vaø quaân ñoäi giaûi phoùng Sudan taïi Kadugli. Caùc cuoäc giao tranh ñaõ khieán cho vieäc cöùu trôï phaûi bò ñình chæ. Caùc nguoàn tin cuûa Giaùo hoäi cho bieát: nhieàu nhaân chöùng keå laïi raèng hoï ñaõ thaáy quaân ñoäi chính phuû Mieàn Baéc ñi töøng nhaø ñeå tìm kieám nhöõng thaønh phaàn choáng ñoái vaø trong moät soá tröôøng hôïp ñaõ haï saùt ngay taïi choã. Caùc nhaân chöùng cuõng noùi raèng ngay caû quaân ñoäi giaûi phoùng cuõng phaïm nhieàu toäi aùc vaø khoâng baûo veä thöôøng daân.
OÂng Hitzler noùi raèng caùc cuoäc baïo ñoäng treân ñaây ñang ñe doïa tieán trình baøn giao giöõa Mieàn Nam vaø Mieàn Baéc cuõng nhö taïo ra nhieàu toäi aùc nhö ñaõ töøng xaûy ra taïi Nuba vaø Darfur hoài thaäp nieân 90.
CV.