Hoäi nghò quoác teá
"Töø Thoâng ñieäp Meï vaø Thaày
tôùi Thoâng ñieäp Baùc AÙi trong Chaân Lyù"
Hoäi nghò quoác teá "Töø Thoâng ñieäp Meï vaø Thaày tôùi Thoâng ñieäp Baùc AÙi trong Chaân Lyù".
Phoûng vaán Ñöùc Cha Mario Toso, doøng Don Bosco thö kyù Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình, veà hoäi nghò quoác teá veà ñeà taøi "Töø Thoâng ñieäp Meï vaø Thaày tôùi Thoâng ñieäp Baùc aùi trong Chaân Lyù".
Vatican (Avvenire 15-5-2011; SD 16-5-2011) - Saùng 16 thaùng 5 naêm 2011, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ tieáp kieán 200 tham döï vieân Hoäi nghò quoác teá, do Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình toå chöùc nhaân dòp kyû nieäm 50 naêm ban haønh Thoâng ñieäp "Mater et Magister Meï vaø Thaày" cuûa Ñöùc Chaân Phöôùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII. Trong soá caùc thuyeát trình vieân coù Ñöùc Hoàng Y Peter Kodwo Appiah Turkson, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình, Ñöùc Hoàng Y Laurent Monsengwo Pasinya, Toång Giaùm Muïc Kinshasa Coäng Hoøa Daân Chuû Congo, Ñöùc Hoàng Y Oscar Rodriguez Maradiaga, Toång Giaùm Muïc Tegucigalpa Honduras, Ñöùc Cha Giampaolo Crepaldi, Toång Giaùm Muïc Trieste, nguyeân Thö kyù Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình vaø Linh Muïc Sergio Bernal Restrero thaønh vieân cuûa Hoài Ñoàng. Hieän dieän trong buoåi tieáp kieán cuõng coù nhieàu Hoàng Y vaø Giaùm Muc.
Leân tieáng trong dòp naøy, Ñöùc Thaùnh Cha ñeà cao taàm quan troïng cuûa Giaùo Huaán xaõ hoäi coâng giaùo maø Thoâng ñieäp Meï vaø Thaày ñaõ goùp phaàn khai trieån vaø phaùt huy. Ngaøi cuõng nhaéc ñeán nhöõng cheänh leäch treân theá giôùi ngaøy nay ñang nuoâi döôõng theâm söï baát bình ñaúng gaây ra nhöõng vaán ñeà cho coâng lyù vaø söï phaân phoái khoâng ñoàng ñeàu caùc taøi nguyeân vaø cô may, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo khoå nhaát. Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät toá giaùc hieän töôïng oà aït thieát laäp caùc kheá öôùc tín duïng, thöôøng ñöa tôùi moät söï ñaàu cô voâ giôùi haïn. Ngaøi noùi: "Nhöõng hieän töôïng ñaàu cô gaây thieät haïi cuõng xaûy ra ñoái vôùi löông thöïc, nöôùc, ñaát ñai vaø ruùt cuoäc cuõng laøm cho nhöõng ngöôøi ngheøo phaûi soáng trong tình traïng baáp beânh hôn nöõa. Cuõng vaäy, vieäc taêng giaù caùc nguoàn naêng löôïng ñaàu tieân, ñöa tôùi haäu quûa laø söï tìm kieám nhöõng nguoàn naêng löôïng khaùc, nhieàu khi chæ ñöôïc höôùng daãn do nhöõng moái quan taâm kieám lôïi ngaén haïn, vaø roát cuoäc taïo ra nhöõng haäu quûa tieâu cöïc treân moâi sinh vaø cho chính con ngöôøi".
Ñöùc Thaùnh Cha khoâng queân coå voõ vieäc huaán luyeän cho giaùo daân veà Ñaïo lyù xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, thaønh laäp caùc UÛy ban Coâng Lyù vaø Hoøa Bình cuõng nhö caùc toå chöùc khaùc ñeå phuïc vuï vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng cho xaõ hoäi. Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Cha Mario Toso, doøng Don Bosco thö kyù Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình, veà hoäi nghò quoác teá veà ñeà taøi "Töø Thoâng ñieäp Meï vaø Thaày tôùi Thoâng ñieäp Baùc aùi trong Chaân Lyù". Hoäi nghò ñaõ ñöôïc toå chöùc ñeå nhaán maïnh tính caùch thôøi söï cuûa taøi lieäu do Chaân Phöôùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII coâng boá naêm 1961.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Toso, ñaâu laø sôïi chæ vaøng noái lieàn Thoâng ñieäp "Meï vaø Thaày" cuûa Chaân Phöôùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII vaø Thoâng ñieäp "Baùc AÙi trong Chaân Lyù" cuûa Ñöùc ñöông kim Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XVI?
Ñaùp: Tröôùc caùc tình traïng maát quaân bình quoác teá, vuøng mieàn vaø quoác gia nhö ñaõ ñöôïc ghi nhaän trong Thoâng ñieäp "Meï vaø Thaày", vaø ñaõ ñöôïc caäp nhaät bôûi Thoâng ñieäp "Baùc AÙi trong Chaân Lyù" trong theá giôùi toaøn caàu hoùa cuûa chuùng ta ngaøy nay, caùc tieâu chuaån vaãn gioáng nhau. Ñeå thaéng vöôït caùc maát quaân bình naøy Thoâng ñieäp cuûa Ñöùc Gioan XXIII laáy söï thaät, tình yeâu vaø coâng lyù laøm tieâu chuaån höôùng daãn giaûi quyeát caùc vaán ñeà. Thoâng ñieäp khaúng ñònh raèng söï thaät laø aùnh saùng cuûa giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, tình yeâu thöông laø söùc maïnh thuùc ñaåy, coâng lyù laø muïc ñích. Vaø thoâng ñieäp cuoái cuøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI tieáp noái Thoâng ñieäp cuûa Ñöùc Gioan XXIII moät caùch hoaøn haûo nhö phaàn môû ñaàu ñaõ noùi roõ.
Hoûi: Ñaâu laø caùc tình traïng maát quaân bình maø Ñöùc Roncalli ñaõ neâu leân vaø chuùng ñaõ khoâng ñaùnh maát ñi tính chaát thôøi söï cuûa chuùng, thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Trôøi ôi, nhieàu laém. Toâi nghó tôùi caùc theá maát quaân bình trong caùc laõnh vöïc kinh teá, giöõa caùc vuøng mieàn, caùc daân toäc, giöõa caùc taøi nguyeân vaø söï phaùt trieån kinh teá vaø daân soá, giöõa tieán boä kyõ thuaät vaø tieán boä luaân lyù. Vaø ngaøy nay coù theâm caùc theá maát quaân bình môùi khaùc, ñaëc thuø cuûa boái caûnh vaên hoùa toaøn caàu. Thoâng ñieäp "Baùc AÙi trong Chaân Lyù", chaúng haïn nhö caùc maát quaân bình giöõa caùc sinh hoaït kinh teá vaø söï höõu hieäu chính trò; giöõa vieäc quaûn lyù ñieàu haønh cuûa choùp bu quyeàn löïc laõnh ñaïo vaø söï tham döï cuûa daân chuùng; giöõa vieäc toân troïng söï soáng töø khi thuï thai cho tôùi khi cheát töï nhieân vaø söï phaùt trieån toaøn caàu; giöõa caùc quyeàn ñöôïc ngöôøi ta ñoøi hoûi caùch quùa ñaùng vaø caùc boån phaän bò ngöôøi ta laõng queân; giöõa luaân lyù ñaïo ñöùc vaø thò tröôøng. Ñoù laø chöa keå tôùi söï maát quaân bình giöõa tö töôûng vaø söï traàm troïng cuûa caùc vaán ñeà xaõ hoäi vaø vaên hoùa caàn phaûi ñöôïc thaûo luaän, nhö Thoâng ñieäp "Tieán Boä caùc daân toäc" cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI, ñaõ ghi nhaän.
Hoûi: Ñaâu laø söï ñoùng goùp cuûa Giaùo Hoäi cho laõnh vöïc naøy, thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Tröôùc heát laø vieäc loan baùo Chuùa Gieâsu Kitoâ, moät söï rao giaûng Tin Möøng môùi cho xaõ hoäi, nhôø ñoù Kitoâ giaùo ñöôïc sinh ñoäng hôn, cho pheùp söï taùi sinh cuûa tö töôûng, luaân lyù ñaïo ñöùc vaø coù caùc döï aùn trong töông lai. Nhôø söï gaëp gôõ vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ, coù theå tìm ñöôïc moät neàn luaân lyù ñaâm reã saâu trong öôùc muoán söï thieän ñích thaät cho con ngöôøi. Ngaøy nay ngöôøi ta nhaän thaáy thieáu moät neàn luaân lyù ñöôïc xaây döïng treân löông taâm con ngöôøi, coù theå gaëp gôõ söï gioøn moûng cuûa caùc thöù luaân lyù ñaïo ñöùc ñôøi ñang thoáng trò xaõ hoäi. Ñoù laø caùc thöù luaân lyù ñaïo ñöùc ñöôïc xaây treân chuû thuyeát nghi ngôø, khuynh höôùng töông ñoái hoùa moïi söï, vaø vì theá chuùng khoâng theå taïo ra moät neàn taûng chaéc chaén giuùp ñoïc hieåu vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà ñaëc thuø cuûa hieän töôïng toaøn caàu hoùa khoâng ñöôïc cai trò, nhö chuùng ta ñang soáng hieän nay.
Hoûi: Vaây thì ñaâu laø caâu traû lôøi coù theå ñöa ra cho cuoäc khuûng hoaûng kinh teá taøi chaùnh ñang kìm keïp theá giôøi toaøn caàu hoùa cuûa chuùng ta?
Ñaùp: Giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh khoâng coáng hieán caùc baøi thuoác ñaëc bieät, nhöng coù theå chæ cho thaáy caùc nguyeân taéc vaø caùc tieâu chuaån haønh xöû coù höõu ích giuùp giaûi quyeát caùc vaán ñeà. Moät caùch ñaëc bieät Thoâng ñiep "Baùc AÙi trong chaân lyù" caàu mong coù moät cuoäc caûi caùch heä thoáng taøi chaùnh quoác teá. Theá roài ñöông nhieân laø ngoaøi cuoäc caûi caùch heä thoáng, cuõng caàn phaûi coù vieäc canh taân luaân lyù cuûa nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong heä thoáng aáy nöõa. Hoûi: Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình coù tính cho ra moät taøi lieäu veà vaán ñeà naøy hay khnog thöa Ñöùc Cha? Ñaùp: Thaät ra ñaõ coù moät nhoùm suy tö lieân quan tôùi vaán ñeà naøy, laø vaán ñeà seõ ñöôïc thaûo luaân trong hoäi nghò thöôïng ñænh cuûa khoái G20 vaøo thaùng 11 naêm nay.
Hoûi: Nhö theá laø taøi lieäu seõ ñöôïc coâng boá tröôùc khi hoäi nghò thöôïng ñònh baét ñaàu, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Vaâng, neáu moïi chuyeän xuoâi chaûy nhö döï ñònh.
Hoûi: Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Coâng Lyù vaø Hoøa Bình coù ñang soaïn thaûo taøi lieäu naøo khaùc nöõa khoâng?
Ñaùp: Coù, chuùng toâi ñang soaïn thaûo moät cuoán caåm nang bao goàm caùc nguyeân taéc döïa treân giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, daønh cho caùc ngöôøi laøm vieäc trong theá giôùi laøm aên ñaàu tö. Vaø chuùng toâi ñöôïc caùc chuyeân vieân cho bieát trong caùc tröôøng daäy kinh doanh, keå caû caùc tröôøng coâng giaùo, giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh khoâng hieän dieän moät caùch ñaày ñuû.
Hoûi: Nhö theá phaûi khôûi haønh töø ñaâu thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Phaûi taùi löôïng ñònh trôû laïi chính trò. Ngaøy nay chính trò xem ra tuøng phuïc traät töï thöôøng ngaøy cuûa caùc thöïc taïi taøi chaùnh. Traùi laïi, chuùng toâi cho raèng phaûi yù thöùc trôû laïi ñoái vôùi coâng ích vaø ñeà ra caùc ñöôøng höôùng cho theá giôùi kinh teá vaø taøi chaùnh. Tuy nhieân, ñieàu naøy chæ coù theå xaûy ra beân trong moät neàn daân chuû ñích thaät, qua vieäc soáng cuoäc soáng toát laønh vôùi söï tham döï nhieàu hôn cuûa xaõ hoäi daân söï vaø caùc theá heä môùi.
Hoûi: Ñöùc Cha coù theå ñôn cöû moät thí duï hay khoâng?
Ñaùp: Trong Hoäi nghò quoác teá veà Thoâng ñieäp "Meï vaø thaày" coù caùc phaàn chia seû trình baày caùc thöïc haønh toát. Trong ñoù coù thöïc haønh goïi laø "Ficha limpa" Ñaây laø thoùi quen do moät phong traøo bình daân ñoøi hoûi, ñöôïc Giaùo Hoäi Coâng giaùo phaùt trieån vaø ñöôïc quoác hoäi Brasil chaáp nhaän. Thöïc haønh naøy xaùc ñònh caùc ñieàu kieän cho vieäc löïa choïn caùc öùng cöû vieân döïa treân caùc tieâu chuaån cuûa söï lieâm chính, toân troïng luaät leä, trong vieãn töôïng thöïc thi moät neàn chính trò coâng baèng vaø chuù yù tôùi con ngöôøi.
(Avvenire 15-5-2011; SD 16-5-2011)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)