Tieát Thanh Minh vaø
ngöôøi Coâng giaùo Trung Quoác
Tieát Thanh Minh vaø ngöôøi Coâng giaùo Trung Quoác.
Trung Quoác [Asianews 6/4/2011] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán,
"Thanh Minh trong tieát thaùng ba, leã laø taûo moä, hoäi laø ñaïp thanh". Ngöôøi vieät nam naøo cuõng thuoäc loøng caâu thô naøy cuûa Nguyeãn Du trong Truyeän Kieàu.
Trong "Tín ngöôõng Vieät nam", hoïc giaû Toan AÙnh giaûi thích: "Tieát thanh minh ñuôïc coi laø moät leã tieát, töùc laø moät ngaøy Teát coù cuùng leã. Nhaân ngaøy Thanh Minh, ngöôøi AÙ ñoâng, nhaát laø ngöôøi Trung hoa vaø Vieät nam, coù tuïc aên teát Thanh Minh.
Theo Phan keá Bính trong "Vieät nam phong tuïc", thì ngöôøi Taøu nhaân hoâm aáy giai nhaân taøi töû ñua nhau ñi taûo moä, goïi laø hoäi Ñaïp Thanh".
Ngöôøi Vieät nam ta tuy khoâng hoaøn toaøn aên Teát Thanh Minh nhö nguôøi Taøu, nhöng cuõng nhaân ngaøy Teát naøy ruû nhau ñi vieáng moä gia tieân vaø cuõng laøm leã cuùng gia tieân sau cuoäc taûo moä" [x. Toan AÙnh, tin ngöôõng Vieät nam, quyeån haï]
Leã Thanh Minh ñöôïc ngöôøi Trung quoác cöû haønh hoâm thöù Ba 5 thaùng Tö naêm 2011. Trong ngaøy leã naøy, ngöôøi Trung hoa ñeán caùc nghóa trang ñeå "taûo moä" töùc doïn deïp caùc ngoâi moä cuûa ngöôøi thaân.
Trong tieát Thanh Minh, taïi Trung quoác, trôøi möa haàu nhö moãi ngaøy cho neân con ngöôøi deã xuùc ñoäng khi töôûng nhôù ñeán ngöôøi thaân ñaõ ra ñi. Leã naøy cuõng nhaéc nhôû hoï raèng "cuoäc soáng choùng qua, naêm thaùng qua mau; chæ coù tình caûm gia ñình laø toàn taïi".
Coù töø hôn 2,500 naêm nay, leã Thanh Minh ñaõ baét ñaàu töø thôøi nhaø Chu vaøo theá kyû 12 vaø 13 tröôùc coâng nguyeân. Leã naøy ñaùnh daáu thôøi gian "trong xanh vaø saùng suûa" cho neân goïi laø Thanh Minh. Thôøi tieát baét ñaàu aám aùp, ñaây laø thôøi kyø lyù töôûng cho vieäc gieo troàng.
Töø hôn 2 ngaøn naêm lòch söû, Leã thanh minh ñaõ aên saâu trong loøng ngöôøi Trung Hoa. Tin hay khoâng tin, deã caûm xuùc hay cöùng loøng, ngöôøi Trung Hoa naøo cuõng giöõ ngaøy Thanh minh vaø ra nghóa trang ñeå toû loøng baùo hieáu tröôùc moä oâng baø toå tieân: hoï thaép nhang, ñoát phaùo, ñoát tieàn maõ, mang hoa quaû baùnh traùi hay röôïu ñeán ñaët treân moä vaø baùi laïy tröôùc maët ngöôøi quaù coá.
Trong tieát Thanh Minh, duø ôû ñaâu, nguôøi Trung hoa naøo cuõng coá gaéng trôû veà nhaø ñeå vieáng moä ngöôøi thaân. Hoï tröng baøy aûnh cuûa ngöôøi quaù coá trong nhaø hay ngoaøi nghóa trang vaø ñeå toû loøng toân kính vaø bieát ôn, hoï baùi laïy tröôùc ngöôøi thaân ñaõ khuaát nuùi.
Ñoái vôùi ngöôøi Coâng giaùo, nhöùt laø nhöõng ngöôøi môùi trôû laïi, phaûi tuaân giöõ ngaøy Thanh Minh laø moät ñieàu khieán cho nhieàu ngöôøi luùng tuùng. Trong truyeàn thoáng cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo, caùch theá toát ñeïp nhöùt ñeå töôûng nhôù ngöôøi cheát laø xin leã vaø hieäp daâng thaùnh leã. Chính vì vaäy maø nhieàu ngöôøi khoâng muoán nhìn nhaän taàm quan troïng cuûa caùc nghi thöùc coå truyeàn cuûa daân toäc. Ñoâi khi trong caùc gia ñình laïi xaûy ra caêng thaúng giöõa ngöôøi trôû laïi Coâng giaùo vaø ngöôøi khoâng Coâng giaùo. Ngöôøi Coâng giaùo bò toá caùo chæ toân thôø Thieân Chuùa maø khoâng maøng ñeán loøng hieáu thaûo vaø queân ngöôøi quaù coá. Ñaây laø lyù do khieán Giaùo hoäi Coâng giaùo khoâng ñöôïc thieän caûm cuûa nhieàu ngöôøi Trung Hoa. Ñieàu naøy cuõng ñaõ töøng xaûy ra taïi Vieät nam trong nhöõng theá kyû ñaàu khi Tin Möøng ñuôïc rao giaûng taïi Vieät nam.
Hieän nay, ngöôøi Coâng giaùo Trung Hoa vaãn giöõ loøng baùo hieáu vôùi toå tieân, oâng baø vaø ngöôøi quaù coá vaø coá gaéng thích nghi söï töôûng nhôù ngöôøi quaù coá vôùi nhöõng taäp tuïc coå truyeàn cuûa ngaøy Thanh Minh.
Moät phoùng vieân cuûa haõng tin Asianews tieáp xuùc vôùi nhieàu linh muïc Trung hoa ñeå hoûi veà nhöõng sinh hoïat maø Giaùo hoäi ñeà ra cho ngaøy leã Thanh Minh. Linh muïc naøo cuõng cho bieát raèng hieän nay khoâng coøn ai traùch cöù ngöôøi Coâng giaùo veà ñieåm naøy. Ngöôøi Coâng giaùo cuõng chöùng toû vaãn töôûng nhôù ngöôøi cheát vaø toû loøng baùo hieáu vôùi oâng baø toå tieân nhö moïi ngöôøi.
Trong giaùo phaän Nanchong, tænh Sichuan, moät linh muïc laø cha Chen Gongao ñaõ cöû haønh thaùnh leã taïi nghóa trang ôû Xishan, trong tu vieän Bieån Ñöùc ôû Nanchong. Nhieàu ngöôøi khoâng Coâng giaùo cuõng tham döï thaùnh leã vaø baét ñaàu nhaän ra raèng Giaùo hoäi Coâng giaùo raát gaàn guõi vôùi vaên hoùa Trung Hoa vaø luoân khuyeán khích loøng hieáu thaûo vaø toân troïng ñoái vôùi nguôøi cheát.
Trong thaùnh leã caàu nguyeän cho ngöôøi quaù coá, nhieàu ngöôøi caûm nhaän ñuôïc söï yeâu meán vaø quan taâm cuûa Giaùo hoäi ñoái vôùi ngöôøi cheát.
Moät thieáu nöõ teân laø Li noùi: "Toâi khoâng phaûi laø ngöôøi coù ñaïo, nhöõng meï toâi laø moät tín höõu Coâng giaùo. Khi qua ñôøi, baø baøy toû mong öôùc ñöôïc choân caát ôû ñaây. Chuùng toâi ít ñeán ñaây, nhöng taâm hoàn chuùng toâi khoâng theå naøo queân ñuôïc tình yeâu cuûa meï daønh cho chuùng toâi. Hoâm nay, cha Chen daâng thaùnh leã vaø nhö vaäy chuùng toâi coù theå noùi leân tình yeâu cuûa chuùng toâi ñoái vôùi meï chuùng toâi nhö baø vaãn mong muoán. Ñoàng thôøi, qua nghi thöùc, toâi hieåu ñuôïc taïi sao meï toâi tin Chuùa vaø Giaùo hoäi: Giaùo hoäi yù thöùc ñöôïc nhöõng nhu caàu saâu xa cuûa con ngöôøi vaø luoân chöùng toû tình yeâu cuûa Chuùa, laø Ñaáng chaêm soùc cho nhöõng ngöôøi thieáu thoán. Chuùng toâi raát sung söôùng".
Ñeå thích nghi vôùi vieäc töôûng nhôù ngöôøi cheát theo nhöõng nghi thöùc coå truyeàn, nghóa trang Coâng giaùo Xishan cuõng coù trang bò moät caùi gieáng daønh cho nhöõng ai muoán ñoát phaùo.
Theo haõng tin Asianews, neáu Giaùo hoäi ñuôïc hoäi nhaäp hôn vôùi vaên hoùa truyeàn thoáng cuûa daân toäc, Giaùo hoäi seõ ñöôïc daân chuùng Trung quoác chaáp nhaän deã daøng hôn.
CV.