Toøa Thaùnh quyeát ñònh taêng cöôøng
vieäc hoïc trieát tröôùc khi hoïc thaàn hoïc
Toøa Thaùnh quyeát ñònh taêng cöôøng vieäc hoïc trieát tröôùc khi hoïc thaàn hoïc.
Vatican (SD 22-3-2011) - Hoâm 22 thaùng 3 naêm 2011, Boä giaùo duïc Coâng Giaùo ñaõ coâng boá nghò ñònh caûi toå vieäc hoïc trieát trong chöông trình hoïc ñaïo: töø 2 naêm ñöôïc taêng thaønh 3 naêm tröôùc khi hoïc thaàn hoïc.
Ñöùc Hoàng Y Zenon Grocholewski, Toång tröôûng Boä giaùo duïc Coâng Giaùo, cuøng vôùi vò Toång thö kyù laø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Jean Louis Brugeøs O.P vaø Cha Charles Morerod O.P, Vieän tröôûng Giaùo Hoaøng ñaïi hoïc thaùnh Tomaso Aquino ôû Roma, ñaõ môû cuoäc hoïp baùo taïi Phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh ñeå giôùi thieäu nghò ñònh môùi.
Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng cho bieát nghò ñònh naøy tieáp theo sau caùc vaên kieän tröôùc ñaây cuûa Boä caûi toå vieäc hoïc giaùo luaät naêm 2002, vaø veà caùc Hoïc vieän cao ñaúng caùc khoa hoïc toân giaùo naêm 2008. Sôû dó Boä ban haønh nghò ñònh môùi laø vì söï yeáu keùm trong vieäc huaán luyeän trieát trong taïi nhieàu toå chöùc ñaøo taïo cuûa Giaùo Hoäi, thieáu nhöõng ñieåm tham chieáu vöõng chaéc, nhaát laø veà boä moân giaûng daïy vaø chaát löôïng cuûa giaùo chöùc. Söï yeáu keùm naøy ñi keøm cuoäc khuûng hoaûng veà vieäc hoïc trieát noùi chung, trong moät thôøi ñaïi maø chính lyù trí bò ñe doïa vì traøo löu duy lôïi ích, vì chuû thuyeát nghi ngôø vaø duy töông ñoái, thaùi ñoä ngôø vöïc cuûa lyù trí trong vieäc nhaän vieát chaân lyù lieân quan ñeán nhöõng vaán ñeà cô baûn cuûa ñôøi soáng".
Ñöùc Hoàng Y Grocholewski cuõng nhaéc ñeán Toâng Huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc "Pastores davo vobis" (Thaày seõ ban cho caùc con nhöõng muïc töû), coâng boá hoài naêm 1992, vôùi ñoaïn khaúng ñònh raèng vieäc chuaån bò trieát hoïc cho caùc öùng sinh linh muïc "laø moät giai ñoaïn thieát yeáu trong vieäc huaán luyeän trí thöùc cho hoï: chæ coù moät trieát hoïc laønh maïnh môùi coù theå giuùp caùc öùng sinh linh muïc phaùt trieån moät yù thöùc coù suy tö veà quan heä thieát yeáu giöõa tinh thaàn con ngöôøi vaø chaân lyù, chaân lyù ñöôïc maïc khaûi troïn veïn cho chuùng ta trong Chuùa Gieâsu Kitoâ".
Tieán trình soaïn thaûo Nghò ñònh caûi toå vieäc hoïc trieát trong caùc tröôøng ñaïo ñöôïc khôûi söï naêm 2004, vaø tieán haønh qua hai khoùa hoïp toaøn theå cuûa Boä giaùo duïc Coâng Giaùo vaøo naêm 2005 vaø 2008. Sau cuøng, hoài thaùng gieâng naêm nay, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16, ñaõ pheâ chuaån nghò ñònh naøy "theo theå thöùc ñaëc bieät" trong buoåi tieáp kieán daønh cho Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng Grocholewski.
Nghò ñònh laø moät taäp saùch nhoû, goàm coù 2 phaàn: tröôùc tieân laø phaàn tieàn ñeà trình baøy nhöõng lyù do vaø tinh thaàn cuûa cuoäc caûi toå; tieáp ñeán laø phaàn chöùa ñöïng nhöõng qui luaät môùi, thay theá caùc qui luaät tröôùc ñaây trong Toâng Hieán "Sapientia christiana" (Söï khoân ngoan Kitoâ giaùo), vaø nhöõng qui luaät aùp duïng ñi keøm.
Nghò ñònh môùi phaân bieät roõ raøng giöõa Phaân khoa cuûa Giaùo Hoäi veà trieát hoïc, vôùi chöông trình 2 naêm trieát hoïc nhö thaønh phaàn cuûa chöông trình thaàn hoïc trong caùc phaân khoa vaø caùc chuûng vieän cuûa Giaùo Hoäi. Caû hai thöïc taïi treân ñaây ñeàu ñöôïc duyeät laïi theo Nghò ñònh môùi.
- Töø nay, chöông trình 2 naêm trieát tröôùc khi baét ñaàu thaàn hoïc tröôùc ñaây seõ ñöôïc keùo daøi thaønh 3 naêm, hoaëc 6 baùn nieân, vaø theo qui ñònh hieän haønh ôû AÂu Chaâu trong tieán trình Bologna, noù phaûi goàm 180 tín chæ.
Nghò ñònh môùi cuõng thieát ñònh phaåm traät caùc moân trong 3 naêm trieát: goàm caùc moân baét buoäc, nhö trieát hoïc heä thoáng vaø lòch söû trieát hoïc; tieáp ñeán laø nhöõng moân baét buoäc boå tuùc, nhö phöông phaùp luaän, sinh ngöõ, vaø sau cuøng laø caùc moân boå tuùc nhieäm yù nhö caùc yeáu toá vaên chöông hoaëc nhaân vaên.
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Brugeøs, ngöôøi Phaùp, nhaän xeùt raèng: "Cho ñeán nay, quaù nhieàu khi caùc sinh vieân trong ban trieát cuõng nhö thaàn hoïc, chæ ñoïc caùc thuû baûn giaùo khoa, maø khoâng ñi ñeán taän nguoàn. Vì theá Nghò ñònh caûi toå nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa vieäc ñoïc chính caùc baên baûn cuûa caùc taùc giaû quan troïng nhaát" (Ord. art.60,1).
Vieäc hoïc trieát khoâng phaûi chæ giôùi haïn vaøo Thaùnh Tomaso Aquino vaø caùc giaùo phuï khaùc, nhöng cuõng phaûi côûi môû ñoái vôùi caùc traøo löu môùi. Khoa sieâu hình hoïc phaûi coù moät choã ñöùng ñaëc bieät trong hoïc trình, ngoaøi ra cuõng caàn ñeå yù ñeán caùc tröôøng phaùi tö töôûng baûn xöù, ví duï höôùng ñi ôû AÙ chaâu hoaëc Phi chaâu.
Nghò ñònh cuõng noùi veà ban giaûng huaán trieát hoïc vôùi caùc ñieàu kieän caàn phaûi coù, chu kyø hoïc trình, vieäc caûi toå caùc Hoïc vieän trieát ñöôïc thaùp nhaäp vaøo caùc phaân khoa cuûa Giaùo Hoäi, v.v. Caùc phaân khoa trieát hoïc Coâng Giaùo phaûi coù ít nhaát 7 giaùo sö coù baèng tieán só trieát hoïc.
Vaên kieän môùi cuûa Boä giaùo duïc Coâng Giaùo coù aûnh höôûng tôùi khoaûng 400 phaân khoa thaàn hoïc vaø 40 phaân khoa trieát hoïc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Taïi 10 nöôùc AÂu Chaâu, coù nhöõng phaân khoa thaàn hoïc Coâng Giaùo ôû trong khuoân khoå cuûa Ñaïi hoïc coâng laäp. Vaên kieän naøy cuõng aûnh höôûng tôùi haøng ngaøn chuûng vieän trong toaøn theå Giaùo Hoäi.
Nghò ñònh môùi coù hieäu löïc töø thaùng 1 naêm 2012, vaø cho ñeán nieân khoùa 2012-2013 phaûi ñöôïc aùp duïng taïi taát caû caùc trung taâm ñaøo taïo cuûa Giaùo Hoäi.
Trong cuoäc hoïp baùo, Cha Charles Morerod O.P, Vieän tröôûng ñaïi hoïc thaùnh Tomaso Aquino, trình baøy veà taàm quan troïng cuûa khoa sieâu hình hoïc ñoái vôùi vieäc hoïc thaàn hoïc vaø nhaán maïnh raèng "moät neàn thaàn hoïc maø khoâng coù trieát hoïc laø ñieàu khoâng theå coù ñöôïc". "Taàm quan troïng cuûa trieát hoïc cuõng gaén lieàn tröïc tieáp vôùi öôùc muoán cuûa con ngöôøi ñöôïc bieát chaân lyù vaø toå chöùc chaân lyù". (SD 22-3-2011)
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)