Haõy ñeán vôùi ñaát nöôùc Laøo

baèng con ñöôøng truyeàn giaùo

Haõy ñeán vôùi ñaát nöôùc Laøo baèng con ñöôøng truyeàn giaùo.

Vinh, Vieät Nam (04/03/2011) - Trong moãi chuyeán ñi thaêm anh chò em Legio Mariae taïi ñaát nöôùc Laøo, chuùng toâi laïi coù dòp ñeå suy tö ñeán coâng vieäc truyeàn giaùo cuûa caùc cha thöøa sai Paris & Doøng O.M.I., Doøng Hieán só Ñöùc Meï (The Missionary Oblates of Mary Immaculate), hoï ñaõ hieän dieän vaø ñeå laïi nhöõng daáu tích Ñöùc Tin duõng caûm, khoâng chæ baèng lôøi rao giaûng maø duøng maùu ñaøo ñeå toâ ñieåm cho giang sôn Laøo coù neùt ñeïp nhö hoâm nay.

Ngoaøi lòch trình coâng taùc, chuùng toâi gheù vaøi danh lam thaéng caûnh, thaêm soá buoân laøng coâng giaùo xa xoâi trong mieàn queâ heûo laùnh, caùc vuøng nuùi thöôøng naèm giaùp Vieät nam ñoù laø nhöõng vuøng truyeàn giaùo cuûa caùc cha Hoäi Thöøa sai Paris. Hai ñaát nöôùc Vieät Nam - Laøo coù vò trí ñòa lyù lieàn nuùi, lieàn soâng daãn ñeán vieäc coäng ñoàng ngöôøi Vieät ôû Laøo chieám soá löôïng ñoâng nhaát trong caùc coäng ñoàng ngöôøi nöôùc ngoaøi ôû Laøo vaø cuõng raát thuaän tieän cho caùc nhaø truyeàn giaùo töø Vieät qua Laøo, trong nhöõng cuoäc baét ñaïo raùo rieát taïi ñaát nöôùc naøy, coù moät soá linh muïc ruùt veà vuøng cao nguyeân nôi caùc xöù ñaïo cuûa giaùo phaän Vinh ñeå truù aån, moät soá cha bò daãn ñoä veà tôùi soâng Ngaøn Saâu thì bò cheát ôû ñoù, khi giaùo daân phaùt hieän xaùc thaùnh ñaõ ñem veà an taùng nay coøn moä ñòa cuûa caùc ngaøi taïi xöù Vinh Hoäi, Höông Thoï, Vuõ Quang, Haø Tónh.

Caùc vò Töû ñaïo taïi nöôùc Laøo:

1. Lm. Giuse Thaïo Tieán (ngöôøi Laøo), sinh 5.12.1918 ôû Möôøng Xoâi, Huûa Phaên;

hoïc taïi Höõu Leã (Thanh Hoaù), ÑCV Lieãu Giai (Haø Noäi), ÑCV Saøi Goøn;

töû vì ñaïo taïi Ta Lang, Huûa Phaên, 2.6.1954

2. Lm. Gioan-B. Malo Loäc, M.E.P., sinh 1899 taïi Phaùp, thöøa sai taïi Trung Quoác, roài taïi Tha-Kheùk; töû vì ñaïo treân soâng Ngaøn Saâu, Haø Tónh, 28.3.1954

3. Lm. Rôneâ Dubroux Ñöùc, M.E.P., Baûn Pa-lay, Chaêm-pa-xaéc, 1914-1959

4. Giaùo lí vieân Phaoloâ Ñaøo Huøng (ngöôøi Hmoâng), Kiu-ca-chaêm, 1941-1960

5. Lm. Marioâ Borzaga Gia, O.M.I., Kiu-ca-chaêm, Luoâng Pha-baêng, 1932-1960

6. Lm. Lu-y Leroy Vöông, O.M.I., Baûn Pha, Xieâng Khoaûng, 1923-1961

7. Lm. Micae Coquelet Lieäu, O.M.I., Soáp Xieâng, Xieâng Khoaûng, 1931-1961

8. Giao lí vieân Giuse Vuõ Thaùi (ngöôøi Thaùi Lan), Xa-vaún-naï-kheät, 1933-1961

9. Lm. Noâ-en Tenaud Taán, M.E.P., Xa-vaún-naï-kheät, 1904-1961

10. Lm. Vinh Sôn L'Heùnoret Lónh, O.M.I., Baûn Ban, Xieâng Khoaûng, 1921-1961

11. Lm. Maïc-xen Denis Ñònh, M.E.P., Khaêm Muoän, 1919-1961

12. Lm. Gioan Wauthier Thieäu, O.M.I., Baûn Na, Xieâng Khoaûng, 1926-1967

13. Caäu Toâma Khaâm Phöông (ng. Laveân), Paék Song, Chaêm-pa-xaéc, 1952-1968

14. Lm. Luxian Galan Laâm, M.E.P., Paék Song, Chaêm-pa-xaéc, 1921-1968

15. Lm. Giuse Boissel Sôn, O.M.I., Haït Y-eät, Boâ-li-khaêm-xay, 1909-1969

16. Giao lí vieân Luca Ñöùc Hy (ng. Khômuù), Ñen Ñin, Vieâng Chaên, 1938-1970

17. Tröôûng hoï ñaïo Mai Xam 'Boá Nhaân Bình' (ng. Khômuù), Ñen Ñin, 1934-1970

Ñaát nöôùc Laøo cuõng laø nôi "tha höông caàu thöïc" cho ngöôøi Vieät vaøo nhöõng naêm ñoùi cuûa theå kyû tröôùc nhö naêm 1945 & naêm 1954. Trong thôøi kyø Phaùp thuoäc, moät boä phaän daân caùc tænh mieàn Trung, mieàn Baéc ñaõ di cö sang Laøo sinh cô laäp nghieäp, moät soá ngöôøi Vieät ñaõ quyeát ñònh ôû laïi gaén boù cuoäc ñôøi vôùi mieàn ñaát naøy, moät soá ñoâng ôû vuøng queâ khoâng coøn bieát tieáng Vieät, vì ñaõ traûi qua nhieàu theá heä vaø coù khoaûng 20,000 ngöôøi vaø tieáp tuïc ñöôïc boå sung, ña soá soáng ôû Thuû ñoâ vaø caùc thaønh phoá lôùn nhö Vieâng Chaên (6,000 ngöôøi), Champasac (5,000 ngöôøi), Savannakhet (3,000 ngöôøi), Khammuon (2,000 ngöôøi)... Baø con Vieät kieàu ôû Thuû ñoâ Vieâng Chaên noùi chung vaø ôû caùc tænh coù ñoâng ñaûo baø con Vieät kieàu sinh soáng nhö Parkse, Luoâng Pha Baêng (coá ñoâ Laøo). ÔÛ Thuû ñoâ Vieâng Chaên, tröôøng Tieåu hoïc Nguyeãn Du ñaõ ñöôïc naâng caáp leân thaønh tröôøng trung hoïc khang trang, saïch ñeïp, hieän ñaïi vaøo baäc nhaát cuûa Thuû ñoâ Vieâng Chaên. Baét ñaàu töø nieân khoùa 2008-2009. Hieän nay con soá ngöôøi Vieät lao ñoäng taïi Laøo gaàn nhö taêng gaáp ñoâi con soá ngöôøi Vieät ñinh cö.

Caùc coäng ñoàng Coâng giaùo ôû Laøo soáng gaén boù vôùi nhau, taïi nhaø thôø chính toøa giaùo phaän Vieâng-chaên - Ñöùc Giaùm Muïc Jean Khamseù Vithavong, O.M.I., moãi chuùa nhaät daâng leã baèng 3 thöù tieáng, Laøo, Anh, Vieät, duø tuoåi cao nhöng ngaøi raát quyù chuoäng caùc nhaø truyeàn giaùo ñeán vôùi ñaát nöôùc Laøo.

Maëc daàu Phaät giaùo ñöôïc xem laø quoác giaùo, nhöng vôùi moät giaùo lyù hôøi hôït neân cuõng khoâng khoù laém,khi daïy cho hoï hieåu bieát veà ñöùc tin coâng giaùo, coù moät ñieàu khoù khaên nhaát caùc vuøng queâ, vuøng ven ñoâ laø caùi ngheøo keùo theo caùi thôøi gian hoï ñi kieám löông thöïc.

Sau buoåi sinh hoaït vôùi caùc presium môùi thaønh laäp taïi Pakseù chuùng toâi coù gaëp Ñöùc Giaùm Muïc Louis-Marie Ling Mangkhanekhoun, Giaùm Quaûn Toâng Toøa Pakseù, ngaøi raát vui möøng ñoaùn tieáp Ngaøi cho bieát: "Chính phuû cuõng ñaõ hieåu raèng söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo khoâng taïo neân moái nguy hieåm naøo". Theo Ngaøi, noåi lo aâu haøng ñaàu laø vieäc ñaøo taïo caùc linh muïc, soá linh muïc raát ít vaø caùc chuûng sinh hieám hoi, cuõng nhö vieäc ñaøo taïo caùc giaùo lyù vieân. Ngaøi cho bieát theâm, khoù khaên hieän nay laø tìm ngöôøi thöøa keá khoâng deã daøng chuùt naøo. Ñöùc Cha Ling giaûi thích: theo höôùng thay ñoåi kinh teá vaø côûi môû cuûa chính phuû ôû Vientiane, caùc quan chöùc ñaõ thay ñoåi ñoâi chuùt caùi nhìn cuûa hoï veà Giaùo Hoäi Coâng Giaùo: "caùc vò laõnh ñaïo ñaõ hieåu raèng Giaùo Hoäi mang laïi söï trôï giuùp xaõ hoäi vaø toân giaùo". Nhaát laø nhôø cuoäc vieáng thaêm cuûa Söù thaàn Toøa Thaùnh ôû Vientiane, ñaõ ñaùnh tan bieát bao thaønh kieán, maëc duø chæ dieãn ra ôû thuû ñoâ mjuwng coù aûnh höôûng raát lôùn tôùi caùc tænh thaønh khaùc; ôû caáp baäc ñòa phöông, caùc quan chöùc bôùt gaây khoù khaên khi caáp giaáy pheùp caàn thieát cho vieäc xaây döïng nhöõng nôi thôø töï. Ngaøi noùi theâm chuùng toâi ñang hoäi nhaäp caùc giaù trò Kitoâ giaùo vaøo trong truyeàn thoáng vaø caùc leã hoäi toân giaùo cuûa Laøo ñeå chuùng toâi tìm caùch gaàn guõi vaø soáng hoøa ñoàng vôùi moïi ngöôøi.

Cuoái cuøng chuùng toâi ñöôïc ñoùn tieáp taïi toøa giaùm muïc Thakhek, Ñöùc Giaùm Muïc Jean-Marie -Vianney Prida INTHIRATH. Ngaøi ñöôïc taán phong ngaøy 10-04-2010. Ngaøi coù moät phong caùch bình daân, khieâm toán, haøi hoøa vaø vui tính nhöng thaùnh thieän, Ngaøi noùi tieáng Phaùp thoâng thaïo vaø bieát ñoâi tieáng Vieät , öu tö cuûa haøng ñaøu cuûa Ngaøi laø ñaøo taïo nhaân söï & Truyeàn giaùo, soá linh muïc & öùng sinh linh muïc taïi giaùo phaän Ngaøi ñoâng nhaát trong 4 giaùo phaän cuûa Laøo. Hieän nay ñöôïc 9 linh muïc vaø khoaûng 30 caùc thaày & döï tu. trong giaùo phaän cuûa Ngaøi coù 2 hoäi doøng Meán Thaùnh Giaù & Hoäi doøng Baùc AÙi cuûa Meï Ture. Ngaøi raát coù loøng suøng kính Ñöùc Meï neân raát yeâu meán hoäi ñoaøn Legio Mariae. Mong öôùc cuûa Ngaøi cho giaùo hoäi Laøo ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ nhö giaùo hoäi Vieät Nam...

Ngöôøi Laøo raát tin vaøo caùc thaàn linh vaø kính troïng caùc tu só Phaät Giaùo cuõng caùc linh muïc tu só coâng giaùo".

Cha Bunlieta goác Vieät laø (Cha Hieàn). Ngaøi ñaõ töøng hoïc thaàn hoïc taïi Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Ñaø Laït, naêm 1975 ngaøi phaûi chia tay anh em Vieät Nam ñeå veà nöôùc, nay ngaøi laø giaùm ñoác chuûng vieän Thakhek, maëc duø baän coâng vieäc ñaøo taïo caùc chuûng sinh nhöng ngaøi coøn phaûi troâng coi 4 xöù ñaïo, moät trung taâm daïy ngheà cho caùc em ngheøo. Ngaøi noùi khi ngaøi daïy giaùo lyù cho giaùo daân thì caùn boä hoaëc caùc sö saõi ñeán ngoài nghe laø chuyeän bình thöôøng. Cha Bunlieta cho bieát moãi chuùa nhaät ngaøi phaûi ñi laïi 200 kilomet daâng thaùnh leã cho chöøng 1.200 giaùo daân taïi 10 giaùo hoï. Trung bình moãi naêm coù khoaûng 20 ngöôøi ñöôïc röûa toäi. Ngaøi cuõng laøm xaây döïng caùc trung taâm daïy ngheà, cung caáp löông thöïc vaø thuoác men cho ngöôøi ngheøo.

Chính bôûi söï gaàn guõi vôùi thieân nhieân, giöõa ñaïo vaø ñôøi nhö vaäy neân ngöôøi Laøo coù loái soáng raát hieàn hoøa, traàm laëng. Hoï luoân mong muoán hoøa bình vaø yeân oån gioáng nhö trieát lyù cuûa nhaø Phaät & giaùo lyù cuûa Chuùa Kitoâ vaäy. Chuùng ta coù theå soáng ôû Laøo moät thôøi gian daøi, nhöng seõ khoâng heà nghe thaáy söï oàn aøo gaây goã to tieáng nhö ôû Vieät Nam.

Nhö lôøi Ñöùc Giaùm Muïc Jean-Marie -Vianney Prida INTHIRATH noùi vôùi chuùng toâi, kính môøi caùc nhaø truyeàn giaùo maïnh daïn ñeán vôùi ñaát nöôùc Vaïn Töôïng nhö caùc nhaø Thöøa sai thuôû xöa ñaõ khoâng ngaàn ñeán vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo khoå vaø ñaõ rao giaûng Tin Möøng cho hoï.

Linh Muïc Raphael Traàn Xuaân Nhaøn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page