AÊn chay laø daán thaân xa laùnh söï döõ
AÊn chay laø daán thaân xa laùnh söï döõ.
Roma (Vat. 9/03/2011) - AÊn chay khoâng chæ laø kieâng cöõ thöïc phaåm, maø coøn bao goàm nhieàu hình thöùc soáng thanh ñaïm khaùc. Ñaëc bieät noù laø daáu chæ beà ngoaøi cuûa daán thaân khoâng laøm söï döõ, soáng Tin Möøng vaø döôõng nuoâi mình baèng Lôøi Chuùa.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân trong buoåi tieáp kieán 8,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông naêm chaâu taïi ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI saùng thöù Tö 9 thaùng 3 naêm 2011. Hoâm thöù Tö 9 thaùng 3 naêm 2011 laø Leã Tro môû ñaàu muøa Chay Thaùnh, trong ñoù moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi ñöôïc môøi goïi hoaùn caûi taâm trí, canh taân cung caùch suy tö haønh xöû vaø quyeát taâm theo Chuùa böôùc vaøo cuoäc soáng môùi phuïc sinh. Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ noùi veà yù nghóa vaø loä trình muøa Chay Thaùnh. Ngaøi noùi veà vieäc boû tro treân ñaàu nhö sau:
Tro ñöôïc laøm pheùp laønh boû treân ñaàu chuùng ta laø moät daáu chæ nhaéc cho chuùng ta nhôù tôùi ñieàu kieän laø thuï taïo, môøi goïi chuùng ta saùm hoái vaø gia taêng daán thaân hoaùn caûi ñeå ngaøy caøng theo Chuùa hôn.
Muøa Chay laø moät loä trình, laø ñoàng haønh vôùi Chuùa Gieâsu leân Gieârusalem, nôi hoaøn thaønh maàu nhieäm cuoäc khoå naïn, caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi. Noù nhaéc nhôù chuùng ta raèng cuoäc soáng kitoâ laø moät "con ñöôøng" caàn phaûi ñi theo, kieân trì khoâng phaûi trong moät luaät leä phaûi tuaân giöõ, maø laø vôùi chính con ngöôøi cuûa Chuùa Kitoâ, caàn gaëp gôõ, tieáp ñoùn vaø ñi theo. Thaät theá, Chuùa Gieâsu noùi: "Ai muoán theo Thaày, haõy töø boû chính mình, vaùc thaäp giaù mình moïi ngaøy vaø theo Thaày" Lc 9,23). Nghóa laø Chuùa noùi vôùi chuùng ta raèng ñeå cuøng Ngöôøi ñaït tôùi aùnh saùng vaø nieàm vui phuïc sinh, vinh quang söï soáng, tình yeâu vaø söï thieän, caû chuùng ta nöõa cuõng phaûi vaùc thaäp giaù moãi ngaøy, nhö moät trang raát ñeïp cuûa saùch Göông Chuùa Gieâsu khuyeán khích chuùng ta: "Vaäy haõy vaùc laáy thaäp giaù cuûa baïn vaø theo Chuùa Gieâsu; nhö theá baïn seõ böôùc vaøo cuoäc soáng vónh cöûu. Chính Ngöôøi ñaõ vaùc thaäp giaù ñi tröôùc baïn (Ga 19,17) vaø ñaõ cheát cho baïn, ñeå caû baïn nöõa cuõng vaùc thaäp giaù cuûa mình vaø öôùc ao ñöôïc bò ñoùng ñanh. Thaät vaäy, neáu baïn seõ cuøng cheát vôùi Ngöôøi, vôùi Ngöôøi vaø nhö Ngöôøi baïn seõ soáng. Neáu baïn ñaõ ñoàng haønh vôùi Ngöôøi trong khoå ñau, baïn cuõng seõ ñöôïc ñoàng haønh vôùi Ngöôøi trong vinh quang" (L. 2. 12. n.2).
Trích laïi lôøi nguyeän nhaäp leã Chuùa Nhaät thöù I Muøa Chay, Ñöùc Thaùnh Cha noùi noù laø lôøi khaån caàu chuùng ta daâng leân Thieân Chuùa, vì bieát raèng chæ coù Ngöôøi coù theå hoaùn caûi con tim chuùng ta. Vaø nhaát laø trong Phuïng Vuï, trong vieäc tham döï vaøo caùc maàu nhieäm thaùnh chuùng ta ñöôïc höôùng daãn böôùc theo con ñöôøng naøy vôùi Chuùa: ñoù laø theo hoïc tröôøng cuûa Chuùa Gieâsu, soáng laïi caùc bieán coá ñaõ ñem laïi ôn cöùu ñoä cho chuùng ta, khoâng phaûi nhö moät töôûng nieäm ñôn sô, moät kyû nieäm caùc söï kieän quùa khöù. Trong caùc haønh ñoäng phuïng vuï, Chuùa Kitoâ hieän dieän qua coâng trình cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vaø caùc bieán coá ñoù trôû thaønh thôøi söï. Töø "hoâm nay" laø töø chìa khoùa dieãn taû chieàu kích thôøi söï ñoù, vaø noù ñöôïc hieåu trong nghóa ñaàu tieân cuï theå cuûa noù. Hoâm nay Thieân Chuùa maïc khaûi leà luaät cuûa Ngöôøi, vaø hoâm nay Ngöôøi cho chuùng ta löïa choïn giöõa söï thieän vaø söï döõ, giöõa söï soáng vaø caùi cheát (x. Ñnl 30,19); hoâm nay "Nöôùc Thieân Chuùa ñeán gaàn. Anh em haõy hoaùn caûi vaø tin vaøo Tin Möøng" (Mc 1,15)...
Loä trình phuïng vuï Muøa Chay naêm A daãn ñöa chuùng ta soáng con ñöôøng cuûa caùc anh chò em taân toøng ñang chuaån bò laõnh nhaän bí tích Röûa Toäi, vaø laøm soáng daäy trong chuùng ta ôn Thaùnh Taåy vaø giuùp cuoäc soáng chuùng ta taùi phuïc hoài caùc ñoøi buoäc vaø daán thaân cuûa Bí Tích neàn taûng cuûa cuoäc soáng kitoâ.
Giaùo Hoäi ñaõ luoân luoân keát hieäp leã Voïng Phuïc Sinh vôùi vieäc cöû haønh bí tích Röûa Toäi trong ñoù hieän thöïc maàu nhieäm cao caû cuûa cuoäc soáng kitoâ: cheát ñi cho toäi loãi, tham döï vaøo cuoäc soáng môùi trong Chuùa Kitoâ phuïc sinh vaø nhaän laáy Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñaõ cho Ñöùc Gieâsu töø coõi cheát soáng laïi (x. Rm 8,11).
Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ toùm taét yù nghóa caùc baøi ñoïc cuûa 5 Chuùa Nhaät muøa Chay. Chuùng raát coå xöa vaø ñoàng haønh vôùi caùc taân toøng trong vieäc khaùm phaù ra Bí Tích Röûa Toäi, vaø loan baùo caùc vieäc lôùn lao Thieân Chuùa thöïc hieän trong Bí Tích ñoù. Chuùa Nhaät thöù nhaát goïi laø Chuùa Nhaät caùm doã, vì giôùi thieäu caùc caùm doã Chuùa Gieâsu phaûi chòu trong sa maïc. Noù môøi goïi chuùng ta canh taân quyeát ñònh vónh vieãn cho Thieân Chuùa vaø can ñaûm ñöông ñaàu vôùi cuoäc chieán chôø ñôïi chuùng ta ñeå trung thaønh vôùi Chuùa. Luoân luoân caàn taùi quyeát ñònh choáng traû söï döõ vaø theo Chuùa Gieâsu. Trong ngaøy Chuùa Nhaät naøy sau khi nghe chöùng taù cuûa caùc cha meï ñôõ ñaàu, Giaùo Hoäi cöû haønh vieäc tuyeån choïn nhöõng ngöôøi seõ ñöôïc nhaän laõnh bí tích Röûa Toäi trong ñeâm Voïng Phuïc Sinh.
Chuùa Nhaät thöù hai goïi laø Chuùa Nhaät cuûa toå phuï Abraham vaø Chuùa Nhaät Hieån Dung. Bí Tích Röûa toäi laø bí tích cuûa ñöùc tin vaø chöùc laøm con Thieân Chuùa: cuõng nhö toå phuï Abraham, cha cuûa nhöõng keû coù loøng tin, chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi ra ñi, ra khoûi vuøng ñaát cuûa chuùng ta, töø boû caùc an ninh chuùng ta ñaõ xaây döïng, ñeå ñaët söï tin töôûng nôi Thieân Chuùa. Ñích ñieåm heù môû cho thaáy trong bieán coá hieån dung cuûa Chuùa Kitoâ, Con yeâu daáu, nôi Ngöôøi caû chuùng ta nöõa cuõng trôû thaønh con caùi Thieân Chuùa.
Caùc Chuùa Nhaät tieáp theo trình baày Bí Tích Röûa Toäi trong caùc hình aûnh cuûa nöôùc, aùnh saùng vaø söï soáng. Chuùa Nhaät thöù ba khieán cho chuùng ta gaëp gôõ ngöôøi ñaøn baø Samaritana (x. Ga 4,5-42). Nhö daân Israel trong cuoäc Xuaát Haønh, trong bí tích Röûa Toäi chuùng ta cuõng ñaõ nhaän ñöôïc nöôùc cöùu ñoä. Chuùa Gieâsu coù nöôùc söï soáng, laøm ñaõ moïi côn khaùt, vaø nöôùc ñoù laø chính Chuùa Thaùnh Thaàn. Trong Chuùa Nhaät naøy Giaùo Hoäi cöû haønh vieäc boû phieáu caùc taân toøng laàn thöù nhaát vaø trong tuaàn trao cho hoï Kinh Tin Kính.
Chuùa Nhaät thöù tö giuùp chuùng ta suy tö veà kinh nghieäm cuûa "Ngöôøi muø töø luùc môùi sinh" (x. Ga 9,1-41). Trong Bí Tích Röûa Toäi chuùng ta ñöôïc giaûi thoaùt khoûi boùng toái söï döõ vaø nhaän ñöôïc aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ ñeå soáng nhö con caùi aùnh saùng. Caû chuùng ta nöõa cuõng phaûi hoïc troâng thaáy söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa treân göông maët Chuùa Kitoâ vaø troâng thaáy aùnh saùng. Trong loä trình cuûa caùc taân toøng ngöôøi ta cöû haønh vieäc boû phieáu laàn thöù hai.
Chuùa Nhaät thöù naêm trình baøy cuoäc soáng laïi cuûa oâng Ladaroâ (x. Ga 11,1-45). Trong Bí Tích Röûa Toäi chuùng ta cuõng töø caùi cheát böôùc vaøo söï soáng vaø coù khaû naêng laøm ñeïp loøng Thieân Chuùa, khieán cho con ngöôøi cuõ cheát ñi, ñeå soáng Thaàn Khí cuûa Chuùa Phuïc Sinh. Ñoái vôùi caùc taân toøng ngöôøi ta cöû haønh cuoäc boû phieáu laàn thöù ba vaø trong tuaàn hoï ñöôïc nhaän Kinh Laäy Cha.
Loä trình muøa Chay maø chuùng ñöôïc môøi goïi böôùc ñi trong truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc ñònh tính baèng vaøi thöïc haønh: aên chay, laøm phuùc, vaø caàu nguyeän. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích vieäc aên chay nhö sau:
AÊn chay coù nghóa laø kieâng thöïc phaåm, nhöng bao goàm nhieàu hình thöùc kieâng cöõ khaùc ñeå cho cuoäc soáng ñöôïc thanh ñaïm hôn. Tuy nhieân, taát caû nhöõng thöù naøy chöa laø thöïc taïi traøn ñaày cuûa vieäc aên chay. Noù laø daáu chæ beà ngoaøi cuûa moät thöïc taïi noäi taâm, cuûa daán thaân khoâng laøm söï döõ vaø soáng Tin Möøng, nhôø söï trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa. Ai khoâng bieát döôõng nuoâi mình baèng Lôøi Thieân Chuùa, thì khoâng aên chay thaät söï.
Theá roài trong truyeàn thoáng kitoâ vieäc aên chay gaén lieàn vôùi vieäc laøm phuùc boá thí. Thaùnh Leoâ Caû ñaäy raèng aên chay khoâng phaûi chæ laø kieâng thöïc phaåm thoâi, maø nhaát laø phaûi kieâng caùc thuù vui. Roài trong thöïc teá, coù theå keát hieäp noù moät caùch höõu ích vôùi vieäc boá thí nöõa, coù teân goïi duy nhaát laø "loøng thöông xoùt", bao goàm raát nhieàu vieäc laønh: moâi tröôøng vieäc laønh thì meânh moâng. Khoâng chæ ngöôøi giaàu coù vaø khaù giaû coù theå laøm phuùc cho ngöôøi khaùc, maø caû nhöõng ngöôøi coù ñieàu kieän khieâm toán vaø ngheøo naøn cuõng coù theå laøm ñöôïc. Nhö theá, tuy khoâng baèng nhau trong cuûa caûi, nhöng taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù theå baèng nhau trong taâm tình ñaïo haïnh cuûa taâm hoàn (Discorso 6 sulla Quaresima, 2; PL 54,286). Thaùnh Gregorio Caû daäy trong Luaät Muïc Vuï raèng aên chay ñöôïc bieán thaønh thaùnh thieän bôûi caùc nhaân ñöùc ñi keøm, nhaát laø bôûi ñöùc aùi, bôûi moïi cöû chæ quaûng ñaïi cho ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi tuùng thieáu hoa traùi söï kieâng cöõ cuûa chuùng ta (x. 19,10-11).
Ngoaøi ra, muøa Chay coøn laø thôøi gian ñaëc aân cuûa cho vieäc caàu nguyeän. Thaùnh Agostino noùi raèng chay tònh vaø laøm phuùc laø "ñoâi caùnh cuûa lôøi caàu nguyeän" cho pheùp chuùng lao tôùi deã daøng hôn vaø leân vôùi Thieân Chuùa. Ngöôøi khaúng ñònh raèng "nhö vaäy lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta, ñöôïc laøm vôùi söï khieâm nhöôøng vaø baùc aùi, trong chay tònh vaø laøm phuùc, trong söï ñieàu ñoä vaø tha tha thöù caùc xuùc phaïm, cho ñi caùc ñieàu toát vaø khoâng ñaùp traû caùc ñieàu xaáu, xa laùnh söï döõ vaø laøm söï thieän, tìm kieám hoøa bình vaø theo ñuoåi hoøa bình. Vôùi ñoâi caùnh cuûa caùc nhaân ñöùc naøy lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta bay vöõng vaøng vaø ñöôïc ñem leân trôøi moät caùch deã daøng hôn, nôi Chuùa Kitoâ, nieàm an bình cuûa chuùng ta, ñaõ ñi tröôùc chuùng ta" (Sermone 206, 3 sulla Guaresima; PL 38,1042).
Giaùo Hoäi hieåu bieát söï yeáu ñuoái cuûa chuùng ta neân trong muøa Chay môøi goïi chuùng ta caàu nguyeän vaø suy nieäm Lôøi Chuùa moät caùch trung thaønh hôn vaø saâu xa hôn... Chuùng ta haõy tieáp nhaän lôøi Chuùa Kitoâ keâu môøi theo Ngöôøi cöông quyeát vaø trung thöïc hôn, baèng caùch canh taân ôn thaùnh vaø caùc daán thaân cuûa Bí Tích Röûa Toäi, ñeå töø boû con ngöôøi cuõ vaø maëc laáy Chuùa Kitoâ, ñeå ñöôïc canh taân tieán tôùi leã Phuïc Sinh, vaø coù theå noùi nhö thaùnh Phaoloâ "khoâng coøn laø toâi soáng, nhöng laø Chuùa Kitoâ soáng trong toâi" (Gl 2,20).
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau vaø chuùc hoï muøa Chay thaùnh thieän. Roài ngaøi caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)