Muoán caûi caùch Giaùo Hoäi
phaûi canh caûi caù nhaân vaø thay ñoåi con tim
Muoán caûi caùch Giaùo Hoäi phaûi canh caûi caù nhaân vaø thay ñoåi con tim.
Vatican (Vat. 23/02/2011) - Khoâng theå caûi caùch Giaùo Hoäi moät caùch ñích thöïc, neáu khoâng coù söï canh caûi caù nhaân vaø thay ñoåi con tim. Ñích ñieåm cuoäc soáng chuùng ta laø Thieân Chuùa, Ñaáng töï toû hieân ra nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaø qua Ngöôøi tieáp tuïc môøi goïi chuùng ta soáng hieäp thoâng vôùi Ngöôøi, tin töôûng nôi Ngöôøi, trung thaønh vôùi Tin Möøng, chaáp nhaän vaø soi saùng moïi hoaøn caûnh vaø hoaït ñoäng cuoäc soáng vôùi ñöùc tin vaø lôøi caàu nguyeän.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân trong buoåi tieáp kieán chung 8,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông naêm chaâu trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI saùng thöù Tö 23 thaùng 2 naêm 2011.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giôùi thieäu göông maët thaùnh Roberto Bellarmino, soáng trong thôøi khuûng hoaûng chính trò vaø toân giaùo laøm naûy sinh ra cuoäc ly giaùo ñôùn ñau beân taây phöông. Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà tieåu söû thaùnh nhaân nhö sau:
Sinh ngaøy muøng 4 thaùng 10 naêm 1542 taïi Montepulciano gaàn Siena, Baéc Italia, thaùnh nhaân laø chaùu ñaøng ngoaïi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Marcello II. Ngöôøi ñaõ nhaän ñöôïc moät neàn giaùo duïc nhaân baûn tuyeät haûo trrôùc khi gia nhaäp doøng Teân ngaøy 20 thaùng 9 naêm 1560. Caùc naêm hoïc trieát lyù vaø thaàn hoïc taïi Tröôøng Roma, Padova vaø Louvain taäp trung nôi thaùnh Toma Thieán Só vaø caùc Giaùo Phuï ñaõ ñònh ñoaït ñoái vôùi höôùng ñi thaàn hoïc cuûa ngöôøi. Tieáp ñeán cha Bellarmino ñöôïc goïi veà Roma laøm giaùo sö taïi Tröôøng Roma vaø giöõ gheá daäy moân "Hoä giaùo" trong 10 naêm trôøi (1576-1586). Caùc baøi giaùo trình seõ trôû thaønh noäi dung taùc phaåm "Caùc cuoäc tranh luaän" laäp töùc trôû thaønh noåi tieáng vì söï roõ raøng, noäi dung phong phuù vaø chieàu kích lòch söû cuûa noù. Hoài ñoù Coâng Ñoàng Chung Trento môùi keát thuùc, vaø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo caàn cuûng coá vaø xaùc ñònh caên tính cuûa mình ñoái vôùi cuoäc Caûi Caùch tin laønh. Töø naêm 1588 tôùi 1594 cha Bellarmino laøm linh höôùng cho caùc sinh vieân doøng Teân taïi Tröôøng Romano vaø cuõng höôùng daãn thaùnh Luigi Gonzaga, roài laøm Beà Treân. Ñöùc Giaùo Hoaøng Clemente VIII chæ ñònh ngöôøi laøm thaàn hoïc gia Phuû Giaùo Hoaøng, coá vaán Thaùnh Boä vaø giaùm ñoác caùc cha giaûi toäi ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ. Trong hai naêm 1597-1598 ngöôøi soaïn cuoán "Toaùt yeáu Giaùo Lyù kitoâ" laø taùc phaåm ñöôïc phoå bieán nhaát.
Ngaøy muøng 3 thaùng 3 naêm 1599 Ñöùc Giaùo Hoaøng Clemente VIII vinh thaêng ngöôøi laøm Hoàng Y, vaø ngaøy 18 thaùng 3 naêm 1602 ngöôøi ñöôïc chæ ñònh laøm Toång Giaùm Muïc Capua.
Trong 3 naêm laøm chuû chaên thaùnh nhaân noåi baät veà loøng nhieät thaønh giaûng daäy trong nhaø thôø chính toøa, vieáng thaêm caùc giaùo xöù haèng tuaàn, toå chöùc 3 Coâng Nghò giaùo phaän vaø moät Coâng Ñoàng mieàn. Sau khi tham döï caùc Hoäi Nghò Maät baàu caùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XI vaø Phaoloâ V, ngöôøi ñöôïc trieäu vôøi veà Roma laøm thaønh vieân caùc Boä khaùc nhau nhö Thaùnh Boä, Kieåm Soaùt, Leã Nghi, Giaùm Muïc vaø Truyeàn Giaùo. Ngoaøi ra Ñöùc Hoàng Y Bellarmino cuõng giöõ caùc chöùc vuï ngoaïi giao taïi Coäng Hoøa Venezia vaø Anh quoác. Trong caùc naêm cuoái ñôøi ngöôøi bieân soaïn nhieàu saùch thieâng lieâng coâ ñoïng hoa traùi caùc baøi giaûng tónh taâm haøng naêm tröôùc kia vaø sinh raát nhieàu lôïi ích cho tín höõu. Ngöôøi qua ñôøi taïi Roma ngaøy 17 thaùng 9 naêm 1621. Ñöùc giaùo Hoaøng Pio XI phong chaân phöôùc cho ngöôøi naêm 1923 roài phong ngöôøi laøm Hieån Thaùnh naêm 1930 vaø tuyeân boá thaùnh Bellarmino laø Tieán só Giaùo Hoäi naêm 1931.
Thaùnh Bellarmino ñaõ naém giöõ vai troø quan troïng trong caùc thaäp nieân cuoái cuøng cuûa theá kyû XVI vaø caùc thaäp nieân ñaàu cuûa theá kyû XVII. Taùc phaåm "Caùc Cuoäc Tranh Luaän" cuûa ngöôøi laø ñieåm tham chieáu vaãn coøn coù giaù trò ñoái vôùi giaùo hoäi hoïc coâng giaùo lieân quan tôùi caùc vaán ñeà nhö Maëc khaûi, baûn chaát Giaùo Hoäi, caùc Bí Tích vaø nhaân chuûng hoïc thaàn hoïc. Khía caïnh toå chöùc cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc trình baày roõ raøng ñeå traû lôøi cho caùc sai laàm löu haønh thôøi ñoù lieân tôùi caùc vaán ñeà naøy. Tuy nhieân thaùnh Bellarmino cuõng minh giaûi caùc khía caïnh voâ hình cuûa Giaùo Hoäi nhö Thaân Mình Maàu Nhieäm, vaø ngöôøi minh giaûi noù vôùi hình aûnh thaân xaùc vaø linh hoàn, haàu mieâu taû töông quan giöõa caùc phong phuù cuûa Giaùo Hoäi vaø caùc khía caïnh beân ngoaøi cuûa noù. Thaùnh nhaân traùnh moïi gioïng ñieäu tranh caõi vaø gaây haán ñoái vôùi caùc tö töôûng cuûa phong traøo Caûi Caùch, nhöng chæ duøng caùc lyù leõ cuûa lyù trí vaø Truyeàn Thoáng Giaùo Hoäi ñeå minh giaûi moät caùch roõ raøng höõu hieäu giaùo lyù cuûa Giaùo Hoäi.
Gia taøi thaùnh nhaân ñeå laïi laø quan nieäm cuûa ngöôøi veà coâng vieäc. Bieát bao nhieâu boån phaän naëng neà ñaõ khoâng caûn ngaên ngöôøi haèng ngaøy tieán tôùi söï thaùnh thieän vôùi söï trung thaønh vôùi caùc boån phaän tu só, linh muïc vaø giaùm muïc. Nhö laø chuû chaên ngöôøi caûm thaáy boån phaän giaûng daäy kieân trì. Thaùnh nhaân ñaõ vieát haèng traêm baøi giaûng taïi Fiandre, Roma, Napoli vaø Capua trong caùc dip leã. Caùc giaûi thích cho caùc cha sôû, caùc nöõ tu, vaø sinh vieân Tröôøng Roma cuûa doøng Teân cuõng raát phong phuù, vaø thöôøng lieân quan tôùi Thaùnh Kinh, ñaëc bieät laø caùc thö cuûa thaùnh Phaoloâ. Chuùng mang saéc thaùi neàn giaùo duïc tu ñöùc cuûa thaùnh Ignazio taäp trung nôi caùc söùc maïnh cuûa linh hoàn, vieäc hieåu bieát saâu xa Chuùa Gieâsu, noi göông vaø yeâu meán Chuùa. Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà con ngöôøi cuûa thaùnh Bellarmino nhö sau:
Trong caùc buùt tích cuûa con ngöôøi cai quaûn naøy, maëc duø caùc taâm tình bò daáu kín, ngöôøi ta nhaän ra moät caùch raát roõ raøng quyeàn toái thöôïng maø thaùnh nhaân daønh cho giaùo huaán cuûa Chuùa Kitoâ. Thaùnh Bellarmino coáng hieán cho chuùng ta moät maãu göông caàu nguyeän, laø linh hoàn cuûa moïi sinh hoaït: moät lôøi caàu nguyeän laéng nghe Lôøi Chuùa vaø chieâm ngöôõng söï cao caû cuûa Chuùa, khoâng kheùp kín trong chính mình, nhöng töôi vui tín thaùc cho Chuùa. Daáu chæ ñaëc thuø neàn tu ñöùc cuûa thaùnh Bellarmino laø nhaän thöùc soáng ñoäng vaø caù nhaân cuûa ngöôøi ñoái vôùi loøng toát bao la cuûa Thieân Chuùa; vì theá thaùnh nhaân caûm thaáy mình thaät laø ngöôøi con ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông, laø suoái nguoàn cuûa nieàm vui lôùn lao, khi caàm trí caàu nguyeän trong söï ñôn sô thanh thaûn vaø khi chieâm ngöôõng Thieân Chuùa, nhö thaùnh nhaân dieãn taû trong cuoán "Naâng taâm trí leân tôùi Thieân Chuùa".
Thaùnh Bellarmino ñaõ töøng phaûi soáng trong xaõ hoäi xa hoa khoâng laønh maïnh cuûa cuoái theá kyû XVI ñaàu theá kyû XVII, nhöng ngöôøi ruùt tæa ra töø söï chieâm ngöôõng ñoù caùc aùp duïng cuï theå, vaø döï phoùng tình hình cuûa Giaùo Hoäi thôøi ñoù vôùi linh höùng muïc vuï. Trong cuoán "Ngheä thuaät cheát toát" thaùnh nhaân chæ cho thaáy ñieàu luaät giuùp soáng toát vaø cheát laønh, baèng caùch naêng suy tö veà vieäc phaûi traû leõ tröôùc maët Thieân Chuùa veà taát caû moïi haønh ñoäng vaø caùch soáng cuûa mình, khoâng tìm tích tröõ cuûa caûi treân traàn gian naøy, nhöng soáng moät caùch ñôn sô vaø vôùi tình baùc aùi ñeå tích chöùa cuûa caûi treân Trôøi.
Trong cuoán "Tieáng reân ræ cuûa chim boà caâu" thaùnh nhaân maïnh meõ môøi goïi haøng giaùo só vaø taát caû moïi tín höõu canh caûi cuoäc soáng cuûa mình moät caùch cuï theå, theo caùc giaùo huaán cuûa Thaùnh Kinh vaø caùc Thaùnh, ñaëc bieät laø caùc thaùnh Gregorio thaønh Nazianzeno, thaùnh Gioan Kim Khaåu, thaùnh Girolamo vaø thaùnh Agostino, cuõng nhö caùc thaùnh saùng laäp caùc doøng tu nam nöõ, trong ñoù coù thaùnh Bieån Ñöùc, thaùnh Ña Minh vaø thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi. Thaùnh Bellarmino daäy doã moät caùch raát roõ raøng qua thí duï cuoäc soáng rieâng cuûa ngöôøi, vaø cho thaáy raèng khoâng theå caûi caùch Giaùo Hoäi moät caùch ñích thöïc, neáu khoâng caûi caùch caù nhaân vaø hoaùn caûi con tim.
Ngöôøi kín muùc nôi saùch Tónh Taâm cuûa thaùnh Ignazio caùc lôøi khuyeân nhuû vaø thoâng truyeàn moät caùch saâu saéc, caû cho nhöõng ngöôøi ñôn sô nhaát, caùc veû ñeïp cuûa maàu nhieäm ñöùc tin. Ngöôøi vieát: "Neáu baïn coù söï khoân ngoan, haõy hieåu raèng baïn ñöôïc taïo döïng cho vinh quang cuûa Thieân Chuùa vaø cho ôn cöùu roãi ñôøi ñôøi. Ñoù laø cöùu caùnh cuûa ñôøi baïn, ñoù laø trung taâm cuûa linh hoàn baïn, ñoù laø kho taøng cuûa traùi tim baïn. Vì theá haõy coi laø haïnh phuùc thaät cho baïn ñieàu daãn ñöa baïn tôùi muïc ñích aáy, vaø coi laø söï döõ ñieàu khieán cho baïn ñaùnh maát noù. Caùc bieán coá thuaän lôïi hay ñoái nghòch, cuûa caûi giaàu sang söï ngheøo khoù, söùc khoûe hay beänh taät, danh giaù hay nhuïc nhaõ, soáng hay cheát, ngöôøi khoân ngoan khoâng ñöôïc tìm kieám chuùng, cuõng khoâng troán traùnh chuùng vì chính mình. Nhöng chuùng chæ toát vaø ñaùng öôùc ao, neáu chuùng goùp phaàn vaøo vinh danh cuûa Thieân Chuùa vaø cho haïnh phuùc vónh cöûu, chuùng xaáu vaø caàn xa laùnh, neáu chuùng ngaên caûn haïnh phuùc vónh cöûu" (De ascensione mentis in Deum, gra. I).
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau. Baèng tieáng Anh ngöôøi ñaõ chia buoàn vôùi caùc naïn nhaân traän ñoäng ñaát taïi New Dilen vaø noùi: "Moät traän ñoäng ñaát maïnh vaø taøn phaù hôn traän ñoäng ñaát hoài thaùng 9 vöøa qua ñaõ xaûy ra taïi Christchurch beân Niu Dilen gaây ra caùc thieät haïi nhaân maïng vaø khieán cho nhieàu ngöôøi bò maát tích cuõng nhö laøm cho nhieàu dinh thöï nhaø cöûa bò hö haïi. Luùc naøy ñaây taâm trí toâi höôùng tôùi caùc anh chò em ñang bò thöû thaùch naëng neà vì thaûm caûnh naøy. Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa thoa dòu caùc khoå ñau cuûa hoï vaø naâng ñôõ taát caû moïi ngöôøi ñang cöùu trôï hoï. Toâi cuõng xin anh chò em hieäp yù vôùi toâi caàu nguyeän cho taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi".
Ngaøi ñaõ chaøo nhoùm tín höõu ñeán vôùi "Ngoïn ñuoác bieån ñöùc", trong caùc ngaøy tôùi seõ ñöôïc ñem sang London cho moät leã nghi ñaïi keát. Caùc tín höõu ñöôïc höôùng daãn bôûi Ñöùc Cha Renato Boccardo, Toång Giaùm Muïc Spoleto-Norcia vaø cha Pietro Vittorelli, Vieän phuï Ñan vieän Bieån Ñöùc Montecassino. Ngaøi caàu mong saùng kieán truyeàn thoáng naøy goùp phaàn khôi daäy ngoïn löûa ñöùc tin, ñaëc bieät taïi AÂu chaâu vaø ñem laïi hoøa thuaän vaø hoøa giaûi.
Chaøo giôùi treû, caùc ngöôøi ñau yeáu vaø caùc caäp vôõ choàng môùi cöôùi, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc tôùi leã thaùnh Policarpo Giaùo Hoäi cöû haønh ngaøy 23 thaùng 2 vaø caàu mong göông trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ cuûa thaùnh nhaân khôi daäy nôi ngöôøi treû caùc quyeát ñònh can daûm laøm chöùng cho Tin Möøng. Ngaøi xin caùc anh chò em ñau yeáu daâng caùc khoå ñau haèng ngaøy leân cho Chuùa ñeå caàu nguyeän cho neàn vaên minh tình yeâu laøn roäng treân theá giôùi. Ngaøi xin thaùnh Policarpo naâng ñôõ caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi trong daán thaân laáy söï keát hieäp thaân tình vôùi Chuùa laøm neàn cho cuoäc soáng gia ñình.
Sau cuøng Ñöùc Thaùnh Cha chuùc tín höõu vaø du khaùch nhöõng ngaøy haønh höông thaùnh thieân boå ích, roài caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)