Thanh taåy vaø doác ñoå noäi taâm
ñeå ñöôïc bieán ñoåi trong Thieân Chuùa
Thanh taåy vaø doác ñoå noäi taâm ñeå ñöôïc bieán ñoåi trong Thieân Chuùa.
Vatican (Vat. 16/02/2011) - Moïi thuï taïo ñeàu laø hö khoâng ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø khoâng coù gì coù giaù trò ngoaøi Thieân Chuùa ra: keát quûa laø ñeå ñaït tôùi tình yeâu toaøn thieän cuûa Thieân Chuùa, moïi tình yeâu khaùc phaûi phuø hôïp vôùi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa trong Chuùa Kitoâ. Ñoù laø lyù do söï caàn thieát phaûi thanh taåy vaø doác ñoå noäi taâm ñeå ñöôïc bieán ñoåi trong Thieân Chuùa.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân tröôùc haøng ngaøn tín höõu vaø du khaùch haønh höông tham döï buoåi tieáp kieán chung saùng thöù Tö 16 thaùng 2 naêm 2011 trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giôùi thieäu göông maët cuûa moät vò thaùnh thaàn bí khaùc, soáng ñoàng thôøi vôùi thaùnh nöõ Tereâxa thaønh Avila vaø laø baïn tinh thaàn vôùi chò: ñoù laø thaùnh Gioan Thaùnh Giaù, ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio XI tuyeân boá laø Tieán Só Giaùo Hoäi naêm 1926, vaø ñöôïc goïi laø "Tieán só thaàn bí". Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà tieåu söû thaùnh nhaân nhö sau:
Gioan Thaùnh Giaù sinh naêm 1542 trong ngoâi laøng nhoû Fontiveros gaàn thaønh phoá Avila, taïi Vecchia Castiglia, laø con oâng Gonzalo de Yepes vaø baø Catalina Alvarez. Gia ñình raát ngheøo, vì thaân phuï tuy laø goác thöôïng löu, nhöng bò ñuoåi khoûi nhaø vaø bò truaát höõu heát taøi saûn vì ñaõ laäp gia ñình vôùi Catalina, laø moät thieáu nöõ khieâm toán laøm ngheà deät tô luïa. Moà coâi cha khi leân 9 tuoåi Gioa cuøng meï vaø em trai laø Franxicoâ di cö veà Medina del Campo, gaàn thaønh phoá thöông maïi vaø vaên hoùa Valladolid. Taïi ñaây Gioan theo hoïc tröôøng los Doctrinos vaø laøm vaøi vieäc laët vaët khieâm toán cho caùc nöõ tu cuûa nhaø thôø tu vieän thaùnh nöõ Madalena. Sau ñoù vì caùc ñöùc tính nhaân baûn vaø keát quûa vieäc hoïc haønh, Gioan ñöôïc thu nhaän nhö laø y taù trong nhaø thöông Concezione, roài naêm 18 tuoåi gia nhaäp tröôøng caùc cha doøng Teân, môùi ñöôïc thaønh laäp taïi Medina del Campo, vaø theo hoïc caùc khoa nhaân vaên 3 naêm goàm huøng bieän vaø ngoân ngöõ coå ñieån. Sau thôøi gian ñaøo taïo, Gioan nhaän ra ôn goïi tu trì cuûa mình vaø choïn doøng Cameloâ.
Naêm 1563 thaày Gioan baét ñaàu vaøo taäp vieän doøng Caùt Minh vaø laáy teân doøng laø Matthia. Naêm sau ñoù thaày ñöôïc göûi hoïc 3 naêm trieát vaø ngheä thuaät taïi ñaïi hoïc Salamanca. Naêm 1567 Gioan Thaùnh Giaù thuï phong linh muïc, vaø trôû veà Medina del Campo ñeå cöû thaønh thaùnh leã môû tay trong tình thöông meán cuûa gia ñình.
Chính taïi ñaây cha gaëp thaùnh nöõ Tereâxa Chuùa Gieâsu laàn ñaàu tieân. Cuoäc gaëp gôõ trôû thaønh ñònh ñoaït cho caû hai ngöôøi. Chò Terexa Avila chia seû vôùi vò linh muïc treû chöông trình canh taân doøng Caùt Minh vaø ñeà nghò cha yeåm trôï "ñeå saùng danh Chuùa". Cha Gioan Thaùnh Giaù bò thu huùt bôûi lyù töôûng ñoù vaø trôû thaønh ngöôøi naâng ñôõ chò Terexa. Hai vò laøm vieäc vôùi nhau trong vaøi thaùng trôøi, chia seû caùc lyù töôûng vaø ñeà nghò ñeå khai sinh ngoâi nhaø ñaàu tieân cho caùc Nam tu só Caùt Minh Nhaët pheùp ngaøy 28 thaùng 12 naêm 1568, taïi Duruelo moät nôi heûo laùnh trong tænh Avila. Gioan cuøng 3 tu só khaùc soáng trong tu vieän naøy. Khi canh taân lôøi khaán soáng theo Luaät ñaàu tieân doøng Caùt Minh, boán tu só ñoåi teân; Gioan aáy teân laø Gioan Thaùnh Giaù. Cuoái naêm 1572 chò Teâreâxa Avila xin cha Gioan Thaùnh Giaù laøm cha giaûi toäi cho caùc nöõ tu trong tu vieän Nhaäp Theå Avila, nôi chò laøm Beà Treân. Ñoù laø caùc naêm coäng taùc vaø soáng tình baïn tinh thaàn saâu xa laøm giaàu cho caû hai beân. Ñaây cuõng laø thôøi gian chò Teâreâxa baét ñaàu vieát caùc taùc phaåm quan troïng vaø cha Gioan Thaùnh Giaù vieát caùc taùc phaåm ñaàu tieân cuûa mình.
Vieäc chaáp nhaän cuoäc caûi caùch ñaõ gaây ra nhieàu ñau khoå cho cha Gioan Thaùnh Giaù. Naêm 1577 cha bò caùo gian, bò baét coùc vaø bò giam tuø trong tu vieän Caùt Minh Toledo. Trong nhieàu thaùng trôøi cha chòu thieáu thoán vaø bò aùp löïc theå lyù cuõng nhö luaân lyù. Trong thôøi gian naøy cha saùng taùc Thaùnh Thi Tinh Thaàn vaø nhieàu baøi thô khaùc. Ñeâm 16 raïng ngaøy 17 naêm 1578 cha troán thoaùt ñöôïc vaø aån naáp trong tu vieän cuûa caùc nöõ tu Caùt Minh Nhaët pheùp cuûa thaønh phoá.
Thaùnh nöõ Teâreâxa Avila vaø caùc nöõ tu raát vui möøng vì cuoäc giaûi thoaùt naøy. Sau khi nghæ döôõng söùc moät thôøi gian, cha Gioan Thaùnh Giaù ñöôïc chæ ñònh tôùi laøm vieäc trong vuøng Andalusa trong 10 naêm trôøi taïi nhieàu tu vieän khaùc nhau, nhaát laø tu vieän Granada. Cha cuõng giöõ nhieàu traùch vuï quan troïng trong doøng cho tôùi trôû thaønh Phoù Giaùm tænh. Cha tieáp tuïc saùng taùc, roài trôû veà queâ nhaø trong chöùc vuï thaønh vieân cuûa Ban Toång Quaûn gia ñình Caùt Minh Teâreâxa ñöôïc ñoäc laäp. Cha soáng trong tu vieän Caùt Minh Segovia vaø trôû thaønh Beà treân coäng ñoaøn naøy. Naêm 1591 cha ñöôïc chæ ñònh sang soáng trong tænh doøng Mehicoâ. Nhöng trong khi cuøng vôùi 10 tu só khaùc chuaån bò cho chuyeán ñi xa naøy, cha bò beänh naëng vaø qua ñôøi ñeâm 13 raïng ngaøy 14 thaùng 12 naêm 1591. Xaùc cha ñöôïc ñöa veà Segovia sau ñoù. Naêm 1675 Ñöùc Giaùo Hoaøng Clemente X chuû söï leã phong Chaân Phöôùc cho cha vaø naêm 1726 Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XIII toân phong cha leân haøng Hieån Thaùnh.
Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù ñöôïc coi nhö laø moät trong nhöõng thi só tröõ tình quan troïng nhaát cuûa neàn vaên chöông Taây ban nha. Caùc taùc phaåm lôùn cuûa thaùnh nhaân goàm caùc cuoán: Leân Nuùi Cameâloâ, Ñeâm Toái, Thaùnh Thi Tinh Thaàn vaø Löûa Soáng Ñoäng Cuûa Tình Yeâu.
Trong "Thaùnh Thi Tinh Thaàn" thaùnh Gioan trình baày con ñöôøng thanh taåy linh hoàn, nghóa laø vieäc chieám höõu Thieân Chuùa töø töø vaø töôi vui, cho tôùi khi linh hoàn ñeán choã caûm nhaän ñöôïc raèng noù meán yeâu Thieân Chuùa vôùi chính tình yeâu noù ñöôïc yeâu meán. Taùc phaåm "Löûa Soáng Soäng Cuûa Tình Yeâu" tieáp tuïc vieãn töôïng naøy, baèng caùch mieâu taû chi tieát hôn tình traïng keát hieäp bieán ñoåi vôùi Thieân Chuùa. Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù duøng hình aûnh ngoïn löûa ñeå so saùnh: gioáng nhö löûa chaùy vaø thieâu ñoát cuûi ñeán ñoä cuûi trôû thaønh ngoïn löûa, Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng thieâu ñoát vaø thanh taåy linh hoàn nhö theá trong ñeâm ñen; vôùi thôøi gian Ngöôøi soi saùng vaø söôûi noùng noù nhö moät ngoïn löûa. Cuoäc soáng cuûa linh hoàn laø moät ngaøy leã lieân læ cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, laø Ñaáng heù môû cho chuùng ta thaáy vinh quang cuûa söï keát hieäp vôùi Thieân Chuùa trong söï vónh cöûu.
Taùc phaåm "Leân Nuùi Cameâloâ" giôùi thieäu loä trình thieâng lieâng, töø quan ñieåm cuûa söï thanh taåy linh hoàn töø töø, caàn theát ñeå leo leân ñænh cuûa söï hoaøn thieän kitoâ ñöôïc bieåu töôïng baèng ñænh nuùi Cameâloâ. Söï thanh taåy ñoù ñöôïc ñeà nghò nhö moät con ñöôøng phaûi ñi, coäng taùc vôùi hoaït ñoäng cuûa Thieân Chuùa. Ñeå ñaït tôùi söï keát hieäp tình yeâu vôùi Thieân Chuùa, söï thanh taåy ñoù phaûi hoaøn toaøn baét ñaàu vôùi caùc giaùc quan, roài tieáp tuïc vôùi ba nhaân ñöùc ñoái thaàn tin caäy meán, thanh taåy yù höôùng, kyù öùc vaø yù chí con ngöôøi. Taùc phaåm "Ñeâm Toái" mieâu taû khía caïnh "thuï ñoäng" hay söï can thieäp cuûa Thieân Chuùa trong tieán trình thanh taåy linh hoàn. Muïc ñích taát caû caùc taùc phaåm laø mieâu taû con ñöôøng daãn ñöa tôùi söï thaùnh thieän, laø tình traïng toaøn thieän maø Thieân Chuùa môøi goïi taát caû moïi ngöôøi chuùng ta. Ñoái vôùi Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù, moïi söï do Thieân Chuùa taïo thaønh ñeàu toát laønh. Qua caùc thuï taïo chuùng ta coù theå khaùm phaù ra Ñaáng ñaõ ñeå laïi daáu veát cuûa Ngöôøi nôi chuùng. Nhöng ñöùc tin laø suoái nguoàn duy nhaát ñöôïc ban cho con ngöôùi ñeå hieåu bieát Thieân Chuùa nhö Ngöôøi laø, nhö Thieân Chuùa Duy Nhaát Ba Ngoâi. Taát caû nhöõng gì Thieân Chuùa muoán thoâng truyeàn cho loaøi ngöôøi Ngaøi ñaõ laøm qua Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Ngoâi Lôøi nhaäp theå. Chuùa Gieâsu laø con ñöôøng duy nhaát vaø ñònh ñoaït daãn ñöa tôùi Chuùa Cha (x. Ga 14,6).
Ñeà caäp tôùi neùt chính yeáu trong tö töôûng cuûa thaùnh Gioan Thaùnh Giaù Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Baát cöù ñieàu gì ñöôïc taïo döïng neân ñeàu laø hö voâ tröôùc Thieân Chuùa vaø khoâng coù gì coù gía trò ngoaøi Thieân Chuùa ra. Vì theá, keát quûa laø ñeå ñaït tôùi tình yeâu toaøn thieän cuûa Thieân Chuùa, moïi tình yeâu khaùc phaûi phuø hôïp vôùi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa trong Chuùa Kitoâ. Töø ñaây baét nguoàn söï nhaán maïnh cuûa thaùnh Gioan Thaùnh Giaù treân söï caàn thieát cuûa vieäc thanh taåy vaø doác ñoå noäi taâm ñeå ñöôïc bieán ñoåi trong Thieân Chuùa, laø muïc ñích duy nhaát cuûa söï hoaøn thieän.
Söï thanh taåy ñoù khoâng heä taïi nôi vieäc thieáu thoán theå lyù caùc söï vaät hay vieäc söû duïng chuùng; ñieàu khieán cho linh hoàn ñöôïc trong traéng vaø töï do, traùi laïi, laø loaïi boû moïi söï tuøy thuoäc söï vaät moät caùch voâ traät töï. Taát caû ñeàu ñöôïc ñaët ñeå trong Thieân Chuùa nhö trung taâm vaø cöùu caùnh cuûa cuoäc soáng. Tieán trình thanh taåy meät nhoïc dó nhieân ñoøi hoûi coá gaéng caù nhaân, nhöng taùc nhaân chính laø Thieân Chuùa: taát caû nhöõng gì maø con ngöôøi coù theå laøm laø "saün saøng", laø roäng môû cho hoaït ñoäng cuûa Thieân Chuùa vaø khoâng gaây chöôùng ngaïi cho hoaït ñoäng ñoù. Khi soáng caùc nhaân ñöùc ñoái thaàn, con ngöôøi töï naâng mình leân cao vaø trao ban giaù trò cho daán thaân cuûa mình.
Sau cuøng, chuùng ta töï hoûi vò thaùnh thaàn bí cao sieâu naøy, vôùi con ñöôøng gian khoù höôùng tôùi ñænh troïn laønh, coøn coù gì ñeå noùi vôùi kitoâ höõu bình thöôøng soáng trong caùc traïng huoáng haèng ngaøy nhö chuùng ta; hay ngöôøi chæ laø göông maãu cho moät soá linh hoàn öu tuyeån coù theå böôùc theo con ñöôøng thanh taåy ñoù? Thaät ra, cuoäc soáng cuûa thaùnh Gioan Thaùnh Giaù ñaõ khoâng phaûi laø chuyeän "bay treân maây treân gioù", nhöng laø cuoäc soáng raát khoù khaên gian khoå, thöïc teá vaø cuï theå, trong vieäc caûi caùch doøng vôùi bieát bao nhieâu khoù khaên choáng ñoái, cuõng nhö trong nhieäm vuï Beà treân tænh doøng, hay bò caùc tu só khaùc giam tuø, bò sæ vaû vaø haønh haï. Nhöng chính trong nhöõng luùc khoå ñau khoán khoù ñoù thaùnh nhaân ñaõ vieát ra caùc taùc phaåm ñeïp nhaát. Loä trình vôùi Chuùa Gieâsu cuõng theá. "Con Ñöôøng" khoâng phaûi laø caùi gì khoù khaên theâm vaøo gaùnh naëng cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa chuùng ta khieán cho noù naëng neà hôn, nhöng laø moät aùnh saùng, moät söùc maïnh giuùp chuùng ta vaùc gaùnh naëng ñoù. Neáu moät ngöôøi coù tình yeâu trong chính mình, thì tình yeâu seõ cho hoï ñoâi caùnh giuùp bay cao, vaø chòu ñöïng ñöôïc moät caùch deã daøng moïi khoán khoù cuûa ñôøi soáng, bôûi vì noù ñem theo moät aùnh saùng lôùn: ñoù laø ñöùc tin, tin raèng chuùng ta ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông vaø ñeå cho Thieân Chuùa yeâu thöông chuùng ta trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu. Ñeå cho Thieân Chuùa yeâu thöông laø aùnh saùng giuùp chuùng ta vaùc gaùnh naëng moãi ngaøy.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau roài caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)