Naïn buoân baùn ngöôøi
Naïn buoân baùn ngöôøi.
Bangkok, Thaùi Lan (Avvenire 26-1-2011) - Phoûng vaán oâng Alessandro Calvani, nguyeân Giaùm ñoác vaên phoøng Lieân Hieäp Quoác choáng naïn toäi phaïm quoác teá veà naïn buoân baùn ngöôøi.
Hoài thaùng 5 naêm 2010, ñaõ coù maáy traêm ngöôøi daân Eritrea troán khoûi nöôùc ñeå sang Italia. Hoï ñaõ bò caùc taàu cuûa Libia chaën laïi ôû ngoaøi khôi ñaûo Lampedusa, mieàn nam Italia, bò ñuoåi trôû veà Libia vaø bò nhoát trong caùc traïi taäp trung Al Braq, nam Libia, giöõa sa maïc Sahara.
Thaùng 11 naêm 2010 hoï ñöôïc traû töï do. Gaàn phaân nöûa ñaõ cuøng vôùi haøng chuïc ngöôøi thuoäc nhieàu quoác tòch khaùc nhau, taát caû laø 250 ngöôøi, tìm caùch troán qua sa maïc Sahara vôùi muïc ñích vöôït Ai Caäp ñeå tôùi nöôùc Israel. Nhöng caû ñoaøn bò moät nhoùm buoân ngöôøi baét coùc vaø giam giöõ taïi thaønh phoá Rafah, ôû maïn baéc baùn ñaûo Sinai.
Trong caùc ngaøy 25 tôùi 30 thaùng 11 naêm 2010 nhoùm baét coùc ñoøi phaûi traû tieàn chuoäc moãi ngöôøi 8,000 myõ kim. Vì hoï khoâng traû ñöôïc tieàn chuoäc neân ñaõ coù 6 con tin bò gieát trong hai ñôït, 4 ngöôøi khaùc bò ñem tôùi moät traïm xaù ñeå laáy moät traùi thaän theá tieàn chuoäc.
Vaøo thaùng 12 naêm 2010 giôùi chöùc ngoaïi giao quoác teá baêt ñaàu can thieäp. Chính quyeàn Italia gaây aùp löïc vôùi chính quyeàn Ai Caäp ñeå xin hoï can thieäp. Trong buoåi ñoïc kinh Truyeàn Tin chung vôùi tín höõu vaø du khaùch haønh höông tuï taäp taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ caàu nguyeän cho caùc naïn nhaân vaø keâu goïi toå chöùc baét coùc traû töï do cho hoï. Ngaøy muøng 10 thaùng 12 naêm 2010 moät phaàn cuûa nhoùm bò baét coùc - khoaûng 100 ngöôøi - ñöôïc taùch rôøi ra vaø chuyeån tôùi moät nôi voâ danh. Ngaøy 13 thaùng 12 naêm 2010 hai Phoù teá Chính thoáng bò saùt haïi ngay tröôùc maët moïi ngöôøi. Ngaøy 16 thaùng 12 naêm 2010 Quoác Hoäi AÂu chaâu thoâng qua moät nghò quyeát, do Ñaûng Nhaân Daân AÂu chaâu ñöa ra, yeâu caàu traû töï do töùc khaéc cho caùc con tin. Ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2010 ñaõ coù 20 ngöôøi ñöôïc traû töï do sau khi traû tieàn chuoäc. Ngaøy 27 thaùng 12 naêm 2010 caûnh saùt Ai Caäp laàn ñaàu tieân thuù nhaän coù söï hieän dieän cuûa caùc con tin trong baùn ñaûo Sinai.
Ngaøy muøng 5 thaùng 1 naêm 2011 coù theâm 40 ngöôøi khaùc ñöôïc traû töï do, sau khi traû tieàn chuoäc. Trong khi khoâng ai bieát soá phaän cuûa nhoùm 100 ngöôøi ñaõ bò ñöa ñi nôi khaùc ra sao. Trong thôøi gian naøy caûnh saùt Ai Caäp ñaõ luïc soaùt baùn ñaûo Sinai ñeå tìm boïn buoân ngöôøi. Trong khi ñoù coù theâm moät nhoùm 38 ngöôøi Eritrea khaùc baùo ñoäng cho bieát hoï ñaõ laø con tin cuûa moät nhoùm buoân ngöôøi khaùc taïi El Gorah, naèm veà maïn ñoâng baéc giaùp giôùi Israel vaø daûi Gaza. Ngaøy 20 thaùng 1 naêm 2011 trong nhoùm con tin ôû Rafah coøn laïi 27 ngöôøi Eritrea trong ñoù coù 4 phuï nöõ, moät ngöôøi coù thai ñöôïc 5 thaùng. Vì bò ñoái xöû taøn teä neân ngöôøi meï naøy ñaõ saåy thai, nhöng cuõng khoâng ñöôïc saên soùc gì.
Theo thoáng keâ cuûa Lieân Hieäp Quoác hieän nay coù 12 trieäu coâng nhaân noâ leä. Moãi naêm coù töø 700 tôùi 900 ngaøn ngöôøi trôû thaønh naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc quoác teá buoân ngöôøi. Hieän nay coù 2.5 trieäu ngöôøi laø naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc naøy, trong ñoù coù 20% laø treû em vò thaønh nieân vaø gaàn 80% laø nöõ giôùi. 79% caùc phuï nöõ naøy trôû thaønh naïn nhaân cuûa kyõ ngheä tình duïc.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán oâng Alessandro Calvani, nguyeân Giaùm ñoác vaên phoøng Lieân Hieäp Quoác choáng naïn toäi phaïm quoác teá, veà naïn buoân baùn ngöôøi. OÂng Calvani hieän soáng taïi Bangkok thuû ñoâ Thaùi Lan vaø ñieàu haønh Trung taâm phaùt trieån AÙ chaâu.
Hoûi: Thöa oâng Calvani, vieäc buoân baùn noâ leä treân theá giôùi hieân nay coù taàm roäng lôùn naøo, vaø trong caùc naêm tôùi seõ ra sao?
Ñaùp: Chuùng toâi khoâng coù caùc con soá ñaày ñuû chính xaùc. Nhöng chuùng toâi bieát haøng naêm coù khoaûng 70,000 naïn nhaân cuûa vieäc buoân baùn ngöôøi töø Ñoâng AÂu vaø Nga sang Taây AÂu, vaø soá tieàn caùc toå chöùc buoân ngöôøi kieám ñöôïc laø gaàn 3 tyû Euros moãi naêm. Soá tieàn caùc toå chöùc buoân ngöôøi treân theá giôùi kieám ñöôïc haèng naêm vaøo khoaûng 32 tyû myõ kim, trong ñoù coù 9,7 tyû thuoäc thò tröôøng AÙ chaâu, laø nôi moãi naêm coù khoaûng 1,4 trieäu ngöôøi bò baùn. Chæ taïi Mehicoâ khoâng thoâi caùc sinh hoaït buoân baùn ngöôøi haøng naêm khieán cho caùc toå chöùc naøy thu vaøo töø 15 tôùi 20 tyû myõ kim. Neáu khoâng coù gì thay ñoåi, soá tieàn naøy seõ coøn gia taêng ngang haøng vôùi caùc sinh hoaït buoân baùn hôïp phaùp.
Hoûi: Thöa oâng, ñaâu laø caùc ñaëc thaùi cuûa naïn buoân ngöôøi taïi AÙ chaâu?
Ñaùp: Con soá nhöõng ngöôøi coù theå trôû thaønh naïn nhaân gia taêng khaép nôi vì caáu truùc xaõ hoäi vaø nhaát laø caáu truùc gia ñình bò hö hoaïi nghieâm troïng do tình hình xung khaéc vaø tuyeät voïng kinh teá gaây ra. Chính quyeàn Thaùi Lan tieáp tuïc daán thaân giaûm hieän töôïng caùc naïn nhaân trong vuøng soâng Meâ koâng. Nhöng taïi Myanmar caûnh soáng baàn cuøng keùo daøi kinh nieân, ñaëc bieät giöõa caùc nhoùm daân thieåu soá, vaø coù 40% toång soá daân phaûi soáng trong caûnh baàn cuøng. Ñoâi khi chính caùc gia ñình baùn con gaùi cuûa hoï cho caùc tay buoân ngöôøi ñeå coù gaïo aên trong voøng ba thaùng tôùi. Beân Campuchia naïn ngheøo ñoùi coù giaûm bôùt, nhöng söï cheânh leäch giöõa ngöôøi giaàu vaø ngöôøi ngheøo laïi gia taêng. Laøo vaãn laø moät trong caùc nöôùc ngheøo nhaát trong vuøng. Vaø naïn buoân baùn ngöôøi trong vuøng Ñoâng Nam AÙ chaâu gia taêng maïnh hôn caùc vuøng khaùc.
Hoûi: Thöa oâng, vieäc buoân baùn ngöôøi ñöôïc toå chöùc nhö theá naøo? Noù coù phaûi laø moät maïng löôùi duy nhaát hay khoâng?
Ñaùp: Khoâng coù moät caáu truùc kim töï thaùp nhö trong caùc toå chöùc toäi phaïm mafia. Tuy nhieân, coù moät maïng löôùi coäng taùc, moùc noái maïnh meõ vaø roäng raõi phoái hôïp moät caùch raát höõu hieäu cung caàu, caùc heä thoáng taøi chaùnh, tình traïng khoâng bò tröøng phaït, gian tham hoái loä ñeå loaïi boû moïi hình thöùc khaùng cöï. Moãi moät moùc trong xích buoân baùn ngöôøi chæ bieát tôùi moùc xích phía tröôùc vaø moùc xích phía sau mình, vaø saên soùc töông quan vôùi hai moùc xích gaàn guõi nhaát naøy maø thoâi. Kieåu sinh hoaït naøy cuõng giaûm söï ñuïng chaïm tôùi möùc toái thieåu, ñeå khoâng bò ñieàu tra vaø bò ñaøn aùp.
Hoûi: Trong vuï baét coùc nhoùm ngöôøi Eritrea trong baùn ñaûo Sinai, ngöôøi ta nghi ngôø laø coù baøn tay cuûa toå chöùc Hamas vaø cuûa löïc löôïng Al Qaeda. Tieàn ñeán töø vieäc buoân baùn ngöôøi naøy coù ñöôïc duøng ñeå taøi trôï cho caùc hoaït ñoäng khuûng boá phaù hoaïi khoâng thöa oâng?
Ñaùp: Caùc soá tieàn baét nguoàn töø caùc hoaït ñoäng toäi phaïm quoác teá naøy laø moät loaïi chôï chöùng khoaùn quoác teá cuûa caùc vuï cöôùp boùc. Tö baûn ñöôïc höôùng tôùi nôi naøo sinh lôøi nhieàu nhaát, nôi caùc coå phaàn gia taêng nhanh vaø ít gaëp nguy hieåm nhaát. Ñöông nhieân laø caùc phoái hôïp lôïi nhuaän naøy ñöôïc tìm kieám taïi khaèp nôi coù theå. Neáu moät tay buoân ngöôøi traû tieàn ñeå baûo ñaûm cho moät xe chôû ngöôøi ñi qua bieân giôùi hay cho moät chieác taàu ñaùnh caù ra vaøo moät haûi caûng maø khoâng coù ai kieåm soaùt, thì taïi sao laïi khoâng lôïi duïng toái ña cô may ñoù ñeå chuyeån vaän theâm caû khí giôùi hay tieàn baïc nöõa, ngoaøi caùc naïn nhaân ra?
Trong 30 naêm ñöùng haøng ñaàu chöùng kieán caùc cuoäc khuûng hoaûng nhaân ñaïo nghieâm troïng nhaát vaø caùc xung khaéc ñaãm maùu nhaát toâi ñaõ chöa töøng thaáy coù nôi naøo maø tö baûn hôïp phaùp, caùc xung ñoät vaø toäi phaïm laïi khoâng coäng taùc vôùi nhau.
Phong traøo khuûng boá phaù hoaïi caàn coù khí giôùi, tieàn baïc vaø nhaân löïc. Caùc toå chöùc toäi phaïm coù theå cung caáp tieàn baïc, vaø khí giôùi ñeå ñoåi laáy söï bao che cho caùc sinh hoaït buoân baùn cuûa hoï, keå caû vieäc buoân baùn caùc raùc röôûi nhieãm ñoäc vaø caùc taøi saûn trong röøng giaø. Nguoàn nhaân löïc thì ñöôïc cung caáp ôû nôi ñaâu khoâng coù ñoái thoaïi trong boái caûnh caùc cuoäc khuûng hoaûng vaø caùc tình traïng thaát baïi, vaø ôû nhöõng nôi neàn kinh teá baát hôïp phaùp hoaït ñoäng toát hôn neàn kinh teá hôïp phaùp.
Hoûi: Thöa oâng, söï coäng taùc giöõa caûnh saùt caùc nöôùc nhaèm caét ñöùt naïn buoân baùn ngöôøi coù ñöôïc caûi tieán khoâng?
Ñaùp: Töø haøng chuïc naêm nay caùc löïc löôïng caûnh saùt coäng taùc höõu hieäu hôn. Nhöng khoâng theå chaën ñöùng moät hieän töôïng xaõ hoäi, kinh teá vaø trong vaøi caùch thöùc naøo ñoù moät thieáu soùt chính trò, chæ baèng caùch duøng coøng ñeå baét ngöôøi maø thoâi.
Hoûi: Caùc naïn nhaân cuûa hieän töôïng buoân baùn naøy ñöôïc baûo ñaûm söï che chôû naøo?
Ñaùp: Caùc naïn nhaân coù quyeàn ñöôïc che chôû nhö naïn nhaân, nhö laø caùc chöùng nhaân cuûa moät kieåu hoaït ñoäng cuûa moät trong caùc toäi phaïm kinh tôûm nhaát cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, vaø trong nhieàu tröôøng hôïp caû nhö laø caùc ngöôøi tò naïn nöõa, xeùt vì maïng soáng cuûa hoï bò ñe doïa, neáu hoï trôû veà queâ quaùn cuûa hoï.
Hoûi: Theo oâng, dö luaän coâng coäng ñoù ñöôïc thoâng tin töùc ñaày ñuû lieân quan tôùi teä naïn buoân baùn ngöôøi naøy khoâng?
Ñaùp: Xem ra laø khoâng. Neáu taát caû moïi ngöôøi ñeàu bieát nhöõng gì xaûy ra ñaøng sau caùc vuï baét coùc toáng tieàn chaø ñaïp phaåm gía con ngöôøi naøy, thì hoï seõ noåi loaïn choáng laïi söï thinh laëng cuûa caùc chính quyeàn vaø hoï seõ ñaïp tung cöûa cuûa caùc nhaø nhoát phuï nöõ maïi daâm ñeå giaûi phoùng caùc naïn nhaân.
(Avvenire 26-1-2011)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)