Jeanne d'Arc
vò thaùnh cuûa kinh nghieäm thaàn bí
vaø söù meänh chính trò
Jeanne d'Arc, vò thaùnh cuûa kinh nghieäm thaàn bí vaø söù meänh chính trò.
Vatican (Vat. 26/01/2011) - Moät trong nhöõng khía caïnh ñoäc ñaùo nhaát cuûa söï thaùnh thieän nôi thaùnh nöõ Jeanne d'Arc laø moái daây keát hieäp giöõa kinh nghieäm thaàn bí vaø söù meänh chính trò. Vò thaùnh naøy ñaõ hieåu raèng Tình Yeâu bao troïn toaøn thöïc taïi cuûa Thieân Chuùa vaø cuûa con ngöôøi, cuûa trôøi vaø ñaát, cuûa Giaùo Hoäi vaø theá giôùi vaø chò ñaõ luoân daønh cho nhaát cho Chuùa Gieâsu.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân vôùi hôn 4,000 tín höõu tham döï buoåi tieáp kieán chung saùng thöù Tö 26 thaùng 1 naêm 2011 trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI. Ngoaøi caùc ñoaøn haønh höông taây aâu coù moät ñoaøn haønh höông ñeán töø Nigeria Phi chaâu, vaø moät nhoùm sinh vieân vaø giaùo sö ñeán töø Hoàng Koâng.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giôùi thieäu göông maët thaùnh nöõ Jeanne d'Arc, ngöôøi Phaùp, laø vò thaùnh treû ñaëc bieät gaàn guõi vôùi thaùnh nöõ Catarina thaønh Siena. Caû hai ñeàu laø caùc phuï nöõ treû, laø giaùo daân thaùnh hieán cho söï trinh khieát, laø caùc ngöôøi thaàn bí daán thaân soáng giöõa caùc thöïc taïi theâ thaûm cuûa Giaùo Hoäi vaø theá giôùi thôøi ñoù. Hoï thuoäc soá caùc "phuï nöõ maïnh meõ", khoâng sôï haõi ñem Tin Möøng vaøo trong lòch söû hoài cuoái thôøi Trung Coå. Giaùo Hoäi thôøi ñoù soáng cuoäc khuûng hoaûng ly giaùo keùo daøi 40 naêm. Khi Catarina thaønh Siena qua ñôøi naêm 1380, coù moät Giaùo Hoaøng vaø moät Nguïy Giaùo Hoaøng; khi Jeanne d'Arc chaøo ñôøi naêm 1412 coù moät Giaùo Hoaøng vaø hai Nguïy Giaùo Hoaøng. Cuøng vôùi caûnh Giaùo Hoäi bò xeù raùch ñoù laø caùc cuoäc chieán huynh ñeä töông taøn giöõa caùc quoác gia kitoâ, theâ thaûm nhaát laø cuoäc chieán keùo daøi 100 naêm giöõa Phaùp vaø Anh.
Jeanne d'Arc sinh taïi Domremy, moät laøng nhoû naèm trong vuøng bieân giôùi giöõa Phaùp vaø Lorraine, trong moät gia ñình noâng daân khaù giaû vaø raát ñaïo ñöùc. Tuy khoâng bieát ñoïc bieát vieát, nhöng coâ nhaän ñöôïc neàn giaùo duïc toân giaùo toát theo tinh thaàn tu ñöùc cuûa thaùnh Bernardino thaønh Siena, taäp trung nôi Danh Thaùnh cuûa Chuùa Gieâsu vaø Meï Maria, nghóa laø coù chieàu kích Kitoâ hoïc vaø thaùnh maãu hoïc. Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà kinh nghieäm thaàn bí vaø cuoäc soáng thieâng lieâng cuûa chò Jeanne d'Arc nhö sau:
Töø chính caùc lôøi chò keå laïi, chuùng ta bieát raèng cuoäc soáng toân giaùo cuûa chò chín muøi nhö kinh nghieäm thaàn bí baét ñaàu töø naêm 13 tuoåi (PCon, I, tr.47-48). Qua tieáng noùi cuûa Toång Laõnh Thieân Thaàn Micae, Jeanne nghe tieáng Chuùa goïi cuûng coá cuoäc soáng kitoâ cuûa mình, vaø daán thaân giaûi phoùng daân chuùng. Caâu traû lôøi töùc khaéc cuûa chò laø tieáng "xin vaâng" vôùi lôøi khaán ñoàng trinh, vôùi coá gaéng môùi laõnh nhaän caùc bí tích: tham döï thaùnh leã moãi ngaøy, xöng toäi vaø thöôøng xuyeän chòu Mình Thaùnh Chuùa, cuõng nhö caàu nguyeän laâu giôø tröôùc Thaùnh Giaù hay hình töôïng Ñöùc Meï. Moät trong nhöõng khía caïnh ñoäc ñaùo nhaát cuûa söï thaùnh thieän nôi thieáu nöõ naøy laø moái daây keát hieäp giöõa kinh nghieäm thaàn bí vaø söù meänh chính trò. Sau caùc naêm soáng aån daät vaø tröôûng thaønh noäi taâm, laø hai naêm soáng coâng khai ñaày traøn, moät naêm hoaït ñoäng vaø moät naêm chòu khoå naïn.
Vaøo ñaàu naêm 1429 Jeanne baét ñaàu coâng trình giaûi phoùng nöôùc Phaùp. Caùc chöùng nhaân ñeàu cho bieát thieáu nöõ 17 tuoåi naøy laø moät ngöôøi raát maïnh meõ, cöông quyeát vaø coù khaû naêng thuyeát phuïc nhöõng ngöôøi löôõng löï vaø thaát ñaûm nhaát. Chò vöôït thaéng moïi chöôùng ngaïi vaø gaëp hoaøng töû Phaùp laø vua Charles VII töông lai taïi Poitiers. OÂng nhôø vaøi thaàn hoïc gia cuûa ñaïi hoïc tra hoûi naøng vaø bieát naøng laø moät tín höõu kitoâ toát.
Ngaøy 22 thaùng 3 naêm 1429 Jeanne ñoïc cho ngöôøi ta vieát moät laù thö cho vua vaø quaân binh nöôùc Anh ñang bao vaây thaønh phoá Orleùans, ñeà nghò giaûi phaùp hoøa bình trong coâng lyù giöõa hai daân toäc nhaân danh Chuùa Gieâsu vaø Meï Maria. Lôøi ñeà nghò bò töø choái, khieán cho naøng phaûi daán thaân chieán ñaáu vaø giaûi phoùng thaønh Orleùans ngaøy muøng 8 thaùng 5 naêm ñoù. Jeane cuõng tham döï leã ñaêng quang cuûa vua Chalres VII taïi Reims ngaøy 17 thaùng 7 naêm 1429. Trong moät naêm Jeanne soáng giöõa quaân lính vaø rao giaûng Tin Möøng cho hoï. Caùc chöùng nhaân ñeàu coâng nhaän loøng toát, söï can ñaûm vaø trong saïch ngoaïi thöôøng cuûa naøng vaø moïi ngöôøi ñeàu goïi naøng laø trinh nöõ.
Cuoäc khoå naïn cuûa Jeanne baét ñaàu ngaøy 23 thaùng 5 naêm 1430, khi naøng bò baét laøm tuø binh. Ngaøy 23 thaùng 12 naøng ñöôïc daãn tôùi thaønh Rouen ñeå bò xeùt xöû, bò keát aùn vaø bò thieâu soáng ngaøy 30 thaùng 5 naêm 1431. Vuï xöû aùn do Ñöùc Giaùm Muïc Pierre Cauchon vaø quan phaùp toøa Jean le Maistre chuû söï, nhöng thaät ra do moät soá giaùo só coù ñöôøng loái chính trò ñoái nghòch vôùi Jeanne, leøo laùi. Hoï coù thaønh kieán vôùi con ngöôøi vaø söù meänh cuûa chò. Vuï aùn naøy cho thaáy maàu nhieäm cuûa Giaùo Hoäi vöøa thaùnh thieän vöøa caàn phaûi ñöôïc thanh taåy (LG 8). Hoï keát aùn chò laø laïc giaùo vaø vì theá bò thieâu soáng.
Khaùc vôùi caùc vò thaùnh xuaát thaân töø ñaïi hoïc Paris nhö Bonaventura, Toma thaønh Aquino vaø chaân phöôùc Duns Scoto, caùc thaàn hoïc gia naøy khoâng coù loøng baùc aùi, vaø söï khieâm nhöôøng ñeå nhaän ra hoaït ñoäng cuûa Thieân Chuùa nôi thieáu nöõ naøy. Hoï hoaøn toaøn khoâng coù khaû naêng hieåu naøng vaø troâng thaáy veû ñeïp cuûa linh hoàn naøng; hoï khoâng bieát raèng hoï keát aùn moät vò thaùnh.
Ngaøy 24 thaùng 5 lôøi khaùng aùn cuûa chò Jeanne leân Ñöùc Giaùo Hoaøng bò toøa aùn khöôùc töø. Saùng ngaøy 30 thaùng 5 chò röôùc Mình Thaùnh Chuùa laàn cuoái cuøng, sau ñoù bò daãn ra quaûng tröôøng cuûa chôï cuõ vaø bò thieâu soáng. Chò xin moät linh muïc caàm Thaùnh Giaù ñeå chò nhìn Chuùa Gieâsu bò ñoùng ñanh vaø lôùn tieáng keâu teân Gieâsu nhieàu laàn tröôùc khi cheát (PNul, I, tr.457; GLGHCG, 435).
Khoaûng 25 naêm sau, AÙn taùi laäp danh döï cho chò ñöôïc môû döôùi thôøi Ñöùc Giaùo Hoaøng Callisto III, cho thaáy söï voâ toäi vaø loøng trung thaønh toaøn veïn cuûa chò ñoái vôùi Giaùo Hoäi, vaø ñaõ tuyeân boá vuï aùn xöû chò tröôùc ñoù laø voâ hieäu. Naêm 1920 Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XV ñaõ phong thaùnh cho chò Jeanne d'Arc.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi tieáp trong baøi huaán duï nhö sau:
Anh chò em thaân meán, Danh Chuùa Gieâsu, ñöôïc vò thaùnh cuûa chuùng ta keâu caàu trong nhöõng giaây phuùt cuoái cuøng cuoäc soáng döông theá, ñaõ nhö laø hôi thôû lieân læ cuûa linh hoàn chò, ñaõ nhö laø nhòp ñaäp cuûa con tim chò, nhö trung taâm toaøn cuoäc soáng cuûa chò. Maàu nhieäm baùc aùi cuûa chò Jeanne d'Arc ñaõ thu huùt thi só Charles Peùguy, ñoù laø tình yeâu hoaøn toaøn ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, vaø ñoái vôùi tha nhaân trong Chuùa Gieâsu vaø cho Chuùa Gieâsu. Vò thaùnh naøy ñaõ hieåu raèng Tình Yeâu bao troïn toaøn thöïc taïi cuûa Thieân Chuùa vaø cuûa con ngöôøi, cuûa trôøi vaø ñaát, cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa theá giôùi. Chuùa Gieâsu luoân chieám choã nhaát trong cuoäc soáng cuûa chò, theo kieåu noùi cuûa chò: "Phuïc vuï Chuùa chuùng ta tröôùc" (PCon, I, tr.288, GLGHCG, 223). Yeâu Chuùa coù nghóa laø phaûi luoân luoân vaâng theo yù Ngöôøi. Vôùi lôøi khaán ñoàng trinh, thaùnh nöõ Jeanne d'Arc trieät ñeå thaùnh hieán toaøn con ngöôøi cuûa chò cho Tình Yeâu cuûa Chuùa Gieâsu. Ñoù laø tình traïng ôn thaùnh, gía trò tuyeät ñænh, quyù baùu hôn maïng soáng, vaø laø moät ôn cuûa Thieân Chuùa caàn ñöôïc laõnh nhaän vaø giöõ gìn vôùi söï khieâm toán vaø loøng tin töôûng.
Ngoaøi ra coøn moät neùt ñaëc bieät khaùc trong cuoäc soáng cuûa thaùnh Jeanne d'Arc: ñoù laø thaùnh nöõ soáng lôøi caàu nguyeän trong hình thöùc ñoái thoaïi vôùi Chuùa, laø Ñaáng soi saùng cho chò trong cuoäc ñoái thoaïi vôùi caùc thaåm phaùn vaø trao ban cho chò nieàm an bình vaø söï chaéc chaén. Chò xin vôùi Chuùa nhö sau: "Laäy Thieân Chuùa raát dòu daøng cuûa con, nhaân danh cuoäc Khoå Naïn thaùnh cuûa Chuùa, con xin Chuùa, neáu Chuùa yeâu con, thì xin maïc khaûi cho con bieát phaûi traû lôøi caùc ngöôøi naøy cuûa Giaùo Hoäi nhö theá naøo" (Ibid tr.252)...
Vieäc giaûi phoùng daân toäc cuûa chò laø moät coâng trình cuûa söï coâng baèng nhaân loaïi, maø chò Jeanne ñaõ chu toaøn trong tình baùc aùi, vì yeâu meán Chuùa Gieâsu. Noù laø moät thí duï raát ñeïp cuûa sö thaùnh thieän ñoái vôùi caùc giaùo daân daán thaân trong cuoäc soáng chính trò, nhaát laø trong caùc hoaøn caûnh khoù khaên. Ñöùc tin laø aùnh saùng höôùng daãn moïi löïa choïn, nhö moät vò thaùnh lôùn khaùc laø Thomas More, seõ laøm chöùng. Trong Chuùa Gieâsu, thaùnh nöõ Jeanne d'Arc chieâm ngöôõng toaøn thöïc taïi cuûa Giaùo Hoäi, Giaùo Hoäi "chieán thaéng" treân Trôøi, cuõng nhö Giaùo Hoäi "chieán ñaáu" ñöôùi ñaát.
Sau cuøng, thaùnh Jeanne d'Arc cuõng ñaõ coù moät aûnh höôûng raát saâu ñaäm treân moät vò thaùnh treû taân tieán khaùc: ñoù laø Terexa Haøi Ñoàng Gieâsu. Trong moät cuoäc soáng hoaøn toaøn khaùc haún nôi doøng kín, nöõ tu caùt minh Lisieux naøy caûm thaáy raát gaàn guõi vôùi thaùnh Jeanne, soáng trong con tim Giaùo Hoäi vaø tham döï vaøo caùc khoå ñau cuûa Chuùa Kitoâ cho ôn cöùu ñoä cuûa theá giôùi.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo nhieàu nhoùm khaùc nhau vaø chuùc tín höõu nhöõng ngaøy haønh höông boå ích, tröôùc khi caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)