Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi
daán thaân cuï theå xaây döïng hoøa bình
vaø toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi
ñaëc bieät laø quyeàn töï do toân giaùo
Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi daán thaân cuï theå xaây döïng hoøa bình vaø toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi, ñaëc bieät laø quyeàn töï do toân giaùo.
Vatican (Vat. 1/01/2011) - Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây trong baøi giaûng thaùnh leã cöû haønh taïi ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ luùc 10 giôø saùng muøng 1 thaùng 1 naêm 2011, leã kính Ñöùc Maria laø Meï Thieân Chuùa vaø cuõng laø Ngaøy Hoøa Bình Theá Giôùi.
Tham döï thaùnh leã ñaõ coù haøng chuïc Hoàng Y vaø Giaùm Muïc, cuõng nhö haøng traêm linh muïc tu só nam nöõ, nhaân vieân ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa thaùnh vaø khoaûng 10,000 tín höõu. Caùc ca ñoaøn thieáu nhi ñaõ phuï traùch thaùnh ca trong thaùnh leã.
Giaûng trong thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ quaûng dieãn yù nghóa caùc baøi ñoïc phuïng vuï. Baøi ñoïc moät laø lôøi chuùc laønh maø caùc tö teá ñoïc treân tín höõu Israel trong caùc dòp leã troïng. Noù gôïi leân caùc ôn thaùnh phong phuù vaø söï bình an maø Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Ngaøy hoâm nay Giaùo Hoäi laéng nghe laïi caùc lôøi naøy trong khi caàu xin Chuùa chuùc laønh cho naêm moùi vöøa baét ñaàu, vôùi yù thöùc raèng tröôùc caùc bieán coá theâ thaûm ghi daáu lòch söû, tröôùc caùc luaän lyù cuûa chieán tranh chöa ñöôïc thaéng vöôït hoaøn toaøn, chæ coù Thieân Chuùa môùi coù theå ñaùnh ñoäng taän cuøng thaúm taâm hoàn con ngöôøi vaø baûo ñaûm hy voïng vaø hoøa bình cho nhaân loaïi. Trong ngaøy ñaàu naêm, Giaùo Hoäi, raûi raùc ñoù ñaây treân toaøn theá giôùi, naâng lôøi caàu nguyeän leân Thieân Chuùa ñeå khaån naøi ôn hoøa bình... Hoâm nay chuùng ta muoán ñoùn nhaän tieáng keâu khoùc cuûa bieát bao nhieâu ngöôøi nam nöõ, treû em vaø ngöôøi gìa, naïn nhaân cuûa chieán tranh, laø göông maët kinh khuûng vaø baïo löïc cuûa lòch söû loaøi ngöôøi. Ngaøy hoâm nay chuùng ta caàu nguyeän ñeå hoøa bình, maø caùc thieân thaàn ñaõ loan baùo cho caùc muïc ñoàng xöa kia, coù theå ñeán vôùi khaép moïi nôi. Vì theá, vôùi lôøi caàu nguyeän, moät caùch ñaëc bieät chuùng ta muoán trôï giuùp moïi ngöôøi vaø moïi daân toäc, caùch rieâng caùc vò höõu traùch cuûa chính quyeàn, ngaøy caøng bieát böôùc ñi treân con ñöôøng hoøa bình hôn.
Trong baøi ñoïc thöù hai thaùnh Phaoloâ toùm taét coâng trình cöùu chuoäc do Chuùa Kitoâ thaønh toaøn trong chöùc laøm nghóa töû bao goàm göông maët cuûa Ñöùc Maria. Nhôø Meï, Con Thieân Chuùa laø Ñaáng "ñaõ ñöôïc sinh ra töø moät ngöôøi ñaøn baø" (Gl 4,4) ñaõ coù theå ñeán traàn gian nhö ngöôøi thaät vaøo thôøi vieân maõn. Trong Ngoâi Lôøi nhaäp theå Thieân Chuùa ñaõ noùi leân Lôøi cuoái cuøng vaø vónh vieãn cuûa Ngaøi. Tröôùc theàm naêm môùi vang leân lôøi môøi goïi tieán böôùc vôùi nieàm vui höôùng veà aùnh saùng "ñeán töø trôøi cao" (Lc 1,78), vì trong vieãn töôïng kitoâ toaøn thôøi gian coù Thieân Chuùa hieän dieän. Khoâng coù töông lai naøo maø khoâng höôùng veà Chuùa Kitoâ, vaø ngoaøi Chuùa Kitoâ ra khoâng coù söï vieân maõn. Chuùa Gieâsu laø ñieåm tham chieáu, laø trung taâm cuûa maàu nhieäm nhö ñöôïc keå laïi trong Phuùc AÂm, maø Meï Maria thinh laëng suy nieäm trong loøng vaø caùc muïc ñoàng vinh danh chuùc tuïng Thieân Chuùa vì moïi ñieàu maét thaáy tai nghe. Chính Chuùa Gieâsu khieán cho chöùc laøm meï cuûa Ñöùc Maria trôû thaønh chöùc laøm meï thieân chuùa. Thaät theá, Ñöùc Maria laø Meï thaät cuûa Thieân Chuùa, do töông quan hoaøn toaøn cuûa meï vôùi Chuùa Kitoâ. Töôùc hieäu laø "Meï Thieân Chuùa" neâu baät söù meänh duy nhaát cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Thaùnh trong lòch söû cöùu ñoä. Meï Maria nhaän laõnh ôn cuûa Thieân Chuùa cho toaøn nhaân loaïi. Ñaáng ñaõ ban söï soáng traàn gian cho Con Thieân Chuùa tieáp tuïc trao ban cho loaøi ngöôøi söï soáng thieân linh, laø chính Chuùa Gieâsu vaø Thaùnh Thaàn cuûa Ngöôøi. Vì theá, meï ñöôïc coi laø meï cuûa moïi ngöôøi sinh ra trong Ôn Thaùnh, vaø meï cuõng ñöôïc khaån caàu nhö laø Meï cuûa Giaùo Hoäi.
Tieáp tuïc baøi giaûng thaùnh leã kính Ñöùc Maria laø Meï Thieân Chuùa vaø cuõng laø Ngaøy hoøa bình theá giôùi laàn thöù 44, Ñöùc Thaùnh Cha taùi khaëng ñònh raèng Giaùo Hoäi lieân læ daán thaân trong hoaït ñoäng ñeå coáng hieán moät gia taøi tinh thaàn chaéc chaén, bao goàm caùc giaù trò vaø nguyeân taéc trong vieäc lieân tuïc kieám tìm hoøa bình. Hoøa bình laø ôn cöùu theá, hoa traùi ñaàu tieân cuûa baùc aùi maø Chuùa Gieâsu ñaõ ban cho chuùng ta, laø söï hoøa giaûi vaø giaûng hoøa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa. Hoøa bình cuõng laø moät gia trò nhaân baûn caàn thöïc hieän treân bình dieän xaõ hoäi vaø chính trò, nhöng noù coù goác reã nôi maàu nhieäm cuûa Chuùa Kitoâ (GS 77-90).
Trong söù ñieäp cho Ngaøy hoøa bình theá giôùi naêm nay (2011) töïa ñeà "Töï do toân giaùo, con ñöôøng cho hoøa bình", toâi ñaõ vieát: "Theá giôùi caàn Thieân Chuùa. Noù caàn caùc giaù trò luaân lyù ñaïo ñöùc vaø tinh thaàn, ñaïi ñoàng vaø ñöôïc chia seû. Vaø toân giaùo coù theå coáng hieán moät ñoùng goùp quùy baùu trong vieäc tìm kieám chuùng, cho vieäc xaây döïng moät traät töï xaõ hoäi vaø quoác teá coâng baèng vaø hoøa bình" (s. 15). Vì theá toâi nhaán maïnh raèng "töï do toân giaùo laø yeáu toá khoâng theå gaït boû cuûa moät Nhaø Nöôùc phaùp quyeàn; ngöôøi ta khoâng theå töø choái noù maø khoâng ñoàng thôøi taán coâng taát caû caùc quyeàn vaø söï töï do neàn taûng khaùc, vì töï do toân giaùo laø toång keát vaø laø toät ñænh cuûa caùc quyeàn aáy" (. s. 5).
Nhaân loaïi khoâng theå chòu traän tröôùc söùc maïnh tieâu cöïc cuûa söï ích kyû vaø baïo löïc; khoâng theå nhôøn quen vôùi caùc xung ñoät gaây ra caùc naïn nhaân vaø gaây nguy hieåm cho töông lai cuûa caùc daân toäc. Vaø Ñöùc Thaùnh Cha gioùng leân lôøi keâu goïi khaån thieát sau ñaây: Tröôùc caùc caêng thaúng ñe doïa hieän nay, ñaëc bieät tröôùc caùc kyø thò, caùc saùch nhieãu vaø baát khoan nhöôïng toân giaùo, ngaøy nay moät caùch ñaëc bieät ñang taán coâng caùc kitoâ höõu, moät laàn nöõa toâi khaån thieát môøi goïi ñöøng nhöôïng boä chaùn naûn vaø chòu traän. Toâi khích leä taát caû moïi ngöôøi caàu nguyeän ñeå cho caùc coá gaéng ñöa ra töø nhieàu phía ñaït keát quûa giuùp thaêng tieán vaø xaây döïng hoøa bình treân theá giôùi. Ñoái vôùi nhieäm vuï khoù khaên naøy caùc lôøi noùi thoâi khoâng ñuû, maø phaûi coù söï daán thaân cuï theå vaø lieân tuïc cuûa caùc ngöôøi höõu traùch caùc Quoác gia, vaø nhaát laø moïi ngöôøi phaûi ñöôïc linh hoaït bôûi tinh thaàn hoøa bình ñích thöïc, maø chuùng ta luoân phaûi khaån caàu trong lôøi caàu nguyeän vaø soáng trong caùc töông quan haèng ngaøy, trong moïi moâi tröôøng.
Lôøi nguyeän giaùo daân caàu cho caùc nhu caàu cuûa Giaùo Hoäi vaø theá giôùi ñaõ ñöôïc ñoïc baèng caùc thöù tieáng: Boà Ñaøo Nha, Ñöùc, Ba Lan, Phaùp vaø Swahili. Naêm möôi linh muïc ñaõ giuùp Ñöùc Thaùnh Cha cho giaùo daân röôùc Mình Thaùnh Chuùa.
Luùc 12 giôø tröa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ra cöûa soå phoøng laøm vieäc cuûa ngaøi ñeå ñoïc Kinh Truyeàn Tin chung vôùi gaàn 100,000 tín höõu tuï taäp taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Trong baøi huaán duï ngaén Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chuùc moïi ngöôøi naêm môùi 2011 traøn ñaày an bình vaø haïnh phuùc. Ngaøi noùi: Chuùng ta haõy xin Meï Maria phuùc laønh vaø Meï chuùc laønh cho chuùng ta baèng caùch cho chuùng ta thaáy Con Meï: thaät theá, chính Ngöôøi laø Phuùc Laønh. Khi ban cho chuùng ta Chuùa Gieâsu, Thieân Chuùa ñaõ cho chuùng ta taát caû: tình yeâu cuûa Ngöôøi, söï soáng cuûa Ngöôøi, aùnh saùng chaân laáy, ôn tha toäi; Ngöôøi ñaõ cho chuùng ta söï bình an. Phaûi, Chuùa Gieâsu Kitoâ laø söï bình an cuûa chuùng ta (Ep 2,14). Ngöôøi ñaõ ñem vaøo theá giôùi haït gioáng tình yeâu vaø hoøa bình, maïnh meõ hôn haït gioáng cuûa thuø haän vaø baïo löïc. Maïnh meõ hôn vì Danh Chuùa Gieâsu cao vöôït hôn moïi danh hieäu khaùc...
Nhaéc ñeán Ngaøy hoøa bình theá giôùi nhö dòp giuùp suy tö veà caùc thaùch ñoá lôùn cuûa nhaân loaïi ngaøy nay, Ñöùc Thaùnh Cha noùi töï do toân giaùo laø moät trong caùc thaùch ñoá ñoù. Vì theá, ngaøi ñaõ choïn ñeà taøi cho söù ñieäp hoøa bình naêm nay laø "Töï do toâng giaùo, con ñöôøng cho hoøa bình". Vaø ngaøi nhaän ñònh nhö sau: Ngaøy nay chuùng ta chöùng kieán hai khuynh höôùng traùi nghòch nhau, caû hai ñeàu thaùi quùa vaø tieâu cöïc: moät ñaøng laø khuynh höôùng duy ñôøi, vôùi caùch thöùc thöôøng ngaám ngaàm, gaït boû toân giaùo ra ngoaøi vaø giôùi haïn noù trong laõnh vöïc rieâng tö; ñaøng khaùc laø khuynh höôùng cuoàng tín, duøng söùc maïnh aùp ñaët toân giaùo cho taát caû moïi ngöôøi. Thaät ra, "Thieân Chuùa môøi goïi nhaân loaïi ñeán vôùi Ngaøi vôùi moät döï aùn tình yeâu. Trong khi noù loâi cuoán toaøn con ngöôøi vaøo trong chieàu kíck töï nhieân vaø tinh thaàn, noù yeâu caàu con ngöôøi töông öùng vôùi noù moät caùch töï do vaø coù tinh thaàn traùch nhieäm, vôùi taát caû con tim vaø toaøn con ngöôøi mình, caù nhaân cuõng nhö coäng ñoaøn" (Söù ñieäp 8). ÔÛ ñaâu söï töï do toân giaùo ñöôïc toân troïng thöïc söï, thì ôû ñoù phaåm giaù con ngöôøi cuõng ñöôïc toân trong trong goác reã cuûa noù, vaø qua moät söï tìm kieám söï thöïc vaø söï thieän, löông taâm luaân lyù ñöôïc cuûng coá, vaø caùc cô caáu vaø söï chung soáng daân söï cuõng ñöôïc cuûng coá (ibid 5). Vì theá, töï do toân giaùo laø con ñöôøng öu tieân ñeå xAÂy döïng hoøa bình.
Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñoïc kinh Truyeàn Tin vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh ñaàu naêm cho moïi ngöôøi.
Sau kinh Truyeàn Tin Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát vaøo thaùng 10 naêm nay ngaøi seõ haønh höông Assisi, nhaân kyû mieäm 25 naêm Ñöùc Gioan Phaolo II trieäu taäp Ngaøy quoác teá caàu nguyeän cho hoøa bình taïi Assisi hoài naêm 1986. Ngaøi môøi goïi moïi kitoâ höõu cuõng nhö tín höõu caùc toân giaùo khaùc treân theá giôùi vaø taát caû moïi ngöôøi hieäp nhaát vôùi ngaøi treân con ñöôøng haønh höông naøy.
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng caûm ôn vaø khích leä taát caû nhöõng ai trong Giaùo Hoäi ñaõ caàu nguyeän cho hoøa bình vaø töï do toân giaùo töø ngaøy 31 thaùng 12. ÔÛ Italia coù cuoäc ñi boä cho hoøa bình do Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, toå chöùc Hoøa Bình Chuùa Kitoâ vaø Caritas phaùt ñoäng taïi Ancona, nôi seõ dieãn ra Ñaïi hoäi Thaùnh Theå quoác gia vaøo thaùng 9 naêm 2011. Taïi Roma vaø nhieàu thaønh phoá khaùc, coù phong traøo "Hoøa bình taïi moïi vuøng ñaát" do saùng kieán cuûa coäng ñoaøn thaùnh Egidio, cuõng nhö phong traøo Tình yeâu gia ñình canh thöùc caàu nguyeän cho hoøa bình taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ vaø L'Aquila toái muøng moät thaùng gieâng naêm 2011.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)