Coâng taùc giaùo duïc
cuûa caùc doøng tu taïi Mieàn Nam Sudan
Coâng taùc giaùo duïc cuûa caùc doøng tu taïi Mieàn Nam Sudan.
Sudan [CNS 28/12/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Vaøo ngaøy 9 thaùng Gieâng naêm 2011, ngöôøi daân mieàn Nam Sudan seõ tham gia boû phieáu trong moät cuoäc tröng caàu daân yù ñeå quyeát ñònh veà töông lai cuûa hoï: hoaëc tuyeân boá ñoäc laäp hoaëc tieáp tuïc laø moät phaàn cuûa Sudan. Cuoäc tröng caàu daân yù ñöôïc thöïc hieän nhö ñöôïc quy ñònh trong Thoûa öôùc ñaït ñöôïc hoài naêm 2005 qua ñoù chaám döùt ñöôïc cuoäc noäi chieán ñaãm maùu keùo daøi treân 20 naêm giöõa mieàn Baéc vôùi ña soá daân theo Hoài giaùo vaø Mieàn Nam vôùi ña soá theo Kitoâ giaùo vaø ñaïo thôø vaät linh.
Neáu Mieàn Nam Sudan ñöôïc ñoäc laäp thì caùc doøng tu seõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong coâng taùc giaùo duïc.
Nöõ tu Ninet D'Costa ñaõ töøng coù nhieàu kinh nghieäm trong coâng taùc giaùo duïc taïi queâ höông cuûa mình laø AÁn ñoä. Nhöng sau moät côn baïo beänh, nöõ tu D'Costa nhaän ra tieáng goïi truyeàn giaùo. Nhaø doøng ñaõ gôûi chò sang Roma ñeå nghieân cöùu veà vaán ñeà di daân. Nhöng taïi ñaây, chò laïi nghe ñöôïc tieáng goïi phaûi leân ñöôøng sang Sudan ñeå phuïc vuï.
Laø moät thaønh vieân cuûa Doøng Con Ñöùc Meï Phuø Hoä, töùc doøng nöõ Salesienne Don Bosco, nöõ tu D'Costa ñaõ ñeán Malakal, moät thaønh phoá ngheøo naèm treân bieân giôùi ñang bò tranh caõi giöõa mieàn Baéc vaø Mieàn Nam Sudan.
Tröôùc khi leân ñöôøng, nöõ tu D'Costa ñaõ ñöôïc caûnh baùo veà cuoäc soáng taïi Malakal: khoâng coù an ninh, khoâng thöïc phaåm, khoâng y teá... Nhöng nöõ tu D'Costa noùi: "Malakal chæ coù moät ñieàu: ñoù laø ngöôøi ngheøo. Vaø vì hoï maø chuùng toâi cöông quyeát leân ñöôøng".
Nöõ tu D'Costa ñeán Malakal naêm 2008 vôùi tö caùch laø thaønh vieân cuûa Toå chöùc coù teân "Lieân ñôùi vôùi Mieàn Nam Sudan", moät maïng löôùi quoác teá qui tuï caùc doøng tu trôï giuùp Giaùo hoäi taïi nôi seõ laø "quoác gia môùi nhöùt" taïi Phi Chaâu tieáp theo cuoäc tröng caàu daân yù seõ dieãn ra trong vaøi ngaøy saép tôùi.
Toå chöùc "Lieân ñôùi vôùi Mieàn Nam Sudan" hieän coù 22 thaønh vieân laøm vieäc toaøn thôøi gian vaø hai thieän nguyeän vieân baùn thôøi gian ñang soáng taïi Mieàn Nam Sudan. Caùc nöõ tu naøy ñeán töø 16 doøng tu vaø 18 quoác gia khaùc nhau. Coâng vieäc cuûa Toå chöùc ñöôïc 170 doøng tu treân khaép theá giôùi hoå trôï.
Nhoùm 22 thaønh vieân noùi treân cuûa toå chöùc ñöôïc khai sinh töø moät chuyeán vieáng thaêm Roma cuûa moät vò Giaùm muïc Sudan hoài naêm 2004. Vò Giaùm muïc naøy ñaõ gaëp gôõ vôùi caùc ñieàu hôïp vieân veà coâng lyù vaø hoøa bình cuûa nhieàu doøng tu khaùc nhau. Khi cuoäc noäi chieán taïi Sudan saép söûa chaám döùt, vò Giaùm muïc naøy ñaõ môøi caùc nhaân vieân Giaùo hoäi ñeán mieàn Nam Sudan ñeå giuùp taùi thieát Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi voán ñaõ bò taøn phaù vì chieán tranh. Khoâng bao laâu sau ñoù, Hoäi ñoàng Giaùm muïc Sudan ñaõ chính thöùc gôûi thö môøi ñeán caùc beà treân toång quyeàn cuûa caùc doøng tu. Moät phaùi ñoaøn ñaïi dieän caùc doøng tu ñaõ ñeán Sudan naêm 2006. Phaùi ñoaøn ñaõ vieáng thaêm moïi giaùo phaän ñeå laéng nghe nhu caàu cuûa Giaùo hoäi taïi ñaây.
Nöõ tu Cathy Arata thuoäc doøng Notre Dame chuyeân daïy hoïc taïi bang New Jersey, Hoa kyø, cho bieát: "Chuùng toâi trôû veà vôùi caû moät danh saùch nhöõng nhu caàu, töø bình AÙc quy xe hôi, daøn nhuùn xe hôi, ñeán tröôøng hoïc vaø beänh vieän". Sau khi laéng nghe phuùc trình cuûa phaùi ñoaøn, caùc beà treân doøng tu taïi Roma ñaõ quyeát ñònh taäp trung vaøo coâng taùc giaùo duïc, y teá vaø muïc vuï.
Khi nöõ tu D'Costa ñeán Malakal, cuõng coù 3 sö huynh khaùc thaùp tuøng. Tuy nhieân, vì ñieàu kieän soáng vaø laøm vieäc quaù khaéc nghieät, 3 sö huynh naøy ñaõ khoâng ôû laïi laâu. Nöõ tu D'Costa taïm soáng vôùi moät nhoùm nöõ tu Comboni.
Sau ñoù, moät soá khaùc ñaõ ñeán taêng cöôøng. Nöõ tu Elizabeth Ryan, moät thaønh vieân cuûa Doøng Caùc moân ñeä trung thaønh cuûa Chuùa Giesu laø moät trong soá nhöõng ngöôøi ñeán sau aáy. Nöõ tu naøy noùi raèng tình hình thöïc heá taïi Malakal hoaøn toaøn khaùc vôùi nhöõng gì ngöôøi ta thöôøng mô töôûng veà vieäc truyeàn giaùo. Nöõ tu cho bieát: vöøa ra khoûi maùy bay, nöõ tu ñaõ chaïm vôùi moät caùi noùng kinh hoàn. Nöõ tu hoaøn toaøn söûng soát khi ñöôïc ñöa veà ngoâi nhaø môùi: cöûa ngoû khoâng coù kính, buïi baäm vaø nhaän giaêng ñaày.
Hai thaùng sau khi vò nöõ tu ngöôøi AÙi nhó lan naøy ñeán ñaây, nhöõng cuoäc ñuïng ñoä laïi buøng noå. Khu phoá nôi caùc nöõ tu ñang soáng naèm ngay trong vuøng coù giao tranh. Nöõ tu noùi: "Khi giao tranh buøng noå, daân chuùng trong vuøng ngaïc nhieân vì chuùng toâi vaãn ôû laïi". Nöõ tu noùi raèng söï hieän dieän cuûa caùc nöõ tu trong vuøng laø moät daáu chæ cuûa hy voïng cho ngöôøi daân Sudan.
Nhoùm "Lieân ñôùi vôùi mieàn nam Sudan" taïi Malakal hieän ñang giuùp khôûi söï heä thoáng giaùo duïc trong vuøng. Môû ñaàu laø moät trung taâm daïy ngheà vôùi 4 lôùp hoïc, moät giaûng ñöôøng, phoøng thí nghieäm vaø vi tính, moät thö vieän, vaø caùc vaên phoøng lieân heä khaùc. Tuy nhieân, hieän nay caùc nöõ tu chöa coù ñuû phöông tieän ñeå laøm vieäc.
Nöõ tu D'Costa noùi raèng nhoùm coâng taùc ñaõ ñeán ñaây vôùi raát nhieàu chöông trình. Nhöng vì khoâng coù ñieän cho neân taïm thôøi, nhoùm ñaønh boû qua moät beân caùc chöông trình quy moâ aáy.
Caùc tröôøng taïi Malakal ñaõ töøng daïy baèng Anh ngöõ, nhöng chính phuû Khartoum ñaõ ra leänh phaûi daïy baèng tieáng AÙ raäp. Nhöng chính quyeàn baùn töï trò taïi mieàn Nam Sudan vaãn cöông quyeát duy trì Anh ngöõ. Hieän nay coù raát ít ngöôøi taïi mieàn thöôïng soâng Nil noùi tieáng Anh. Saùch tieáng Anh cuõng hieám. Caùc vieân chöùc Giaùo hoäi chæ giöõ laïi ñöôïc moät ít saùch baèng Anh ngöõ khi chính phuû mieàn Baéc ra leänh ñoát taát caû moïi saùch vôû baèng tieáng Anh.
Nöõ tu D'Costa noùi raèng taïi Malakal khoâng coù tieäm saùch cho neân khoâng theå tìm thaáy baát cöù saùch baèng anh ngöõ naøo. Nhöng khi môû caùc nhaø kho cuûa Giaùo hoäi, ngöôøi ta vaãn coøn tìm ñöôïc nhöõng saùch quyù.
Vì löông giaùo vieân quaù thaáp cho neân ít coù ngöôøi ñi vaøo ngaønh giaùo duïc. Nhöõng ai bieát chuùt tieáng Anh thì thích laøm vieäc cho caùc toå chöùc khoâng chính phuû hôn laø daïy hoïc.
Toå chöùc "Lieân ñôùi vôùi Mieàn Nam Sudan" ñeà ra chöông trình 15 naêm laøm vieäc taïi ñaây. Nöõ tu D'Costa noùi raèng chò xem laø moät ñaëc aân vì coù maët trong moät giai ñoaïn ñaøy phaán khôûi vaø ñau ñôùn cuûa moät quoác gia môùi saép khai sinh.
CV.