Vaøi ghi nhaän veà söù ñieäp Hoøa bình
cuûa Ñöùc thaùnh cha
Vaøi ghi nhaän veà söù ñieäp Hoøa bình cuûa Ñöùc thaùnh cha.
Vatican [La Croix 16/12/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Söù ñieäp cuûa Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI cho ngaøy Theá Giôùi Hoøa bình ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy 1 thaùng Gieâng naêm 2011 coù theå ñöôïc xem nhö "moät thoâng ñieäp boû tuùi" veà töï do toân giaùo.
Töø nhieàu thaùng nay, trong haønh lang Vatican, khi keát thuùc coâng nghò Hoàng y hay Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Trung ñoâng, trong giôùi ngoaïi giao hay ngay caû trong cuoán saùch môùi "AÙnh saùng theá gian", caùc nhaø quan saùt taïi Roma ñeàu ñoaùn ñöôïc chuû ñeà maø Ñöùc thaùnh cha ñaõ choïn cho söù ñieäp hoøa bình naêm 2011: töï do toân giaùo laø con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình!
Leõ ra,cuõng nhö caùc toå chöùc beânh vöïc nhaân quyeàn, Ñöùc thaùnh cha chæ giôùi haïn vaøo vieäc leân tieáng toá caùo caùc vi phaïm töï do toân giaùo vaø keâu goïi coù haønh ñoäng beânh vöïc nhöõng ngöôøi bò baùch haïi. Nhöng laàn naøy, Ñöùc thaùnh cha nhaém ñeán moät muïc tieâu saâu xa hôn: vöøa toá giaùc caùc chuû nghóa cöïc ñoan vaø caùc traøo löu "theá tuïc", vöøa muoán laø tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi khoâng coù tieáng noùi, Ñöùc thaùnh cha muoán tranh ñaáu cho nhaân quyeàn treân khaép theá giôùi. Vaø ngaøi ñaõ phaân taùch nhöõng quyeàn naøy döôùi caùi nhìn trieát hoïc. Bôûi vì theo Ñöùc thaùnh cha, töï do toân giaùo laø "toång hôïp vaø laø ñænh ñieåm cuûa moïi töï do caên baûn khaùc".
Môû ñaàu böùc söù ñieäp, Ñöùc thaùnh cha ghi nhaän raèng "hieän nay caùc tín höõu Kitoâ laø nhoùm toân giaùo bò baùch haïi nhieàu nhöùt vì nieàm tin cuûa mình", nhöùt laø taïi Iraq. Trong söù ñieäp, Ñöùc thaùnh cha khoâng keå teân nhieàu nöôùc. Nhöng trong cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu söù ñieäp hoâm thöù Naêm 16 thaùng 12 naêm 2010, Ñöùc hoàng y Peter Turkson, chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa thaùnh Coâng lyù vaø Hoøa bình ñaõ nhaéc laïi tröôøng hôïp cuûa baø Asia Bibi, ngöôøi phuï nöõ Pakistan bò keát aùn töû hình vì toäi baùng boå tieân tri Mahomet, cuõng nhö nhöõng thaûm kòch cuûa caùc tín höõu Kitoâ taïi mieàn Nam Sudan vaø Trung ñoâng.
Ñöùc cha Anthony Frontiero, moät trong caùc coäng taùc vieân cuûa Ñöùc hoàng y Turkson, cho bieát: "theo caùc toå chöùc beânh vöïc nhaân quyeàn, coù töø 200 ñeán 300 trieäu tín höõu Kitoâ ñang bò baùch haïi treân khaép theá giôùi. Trong soá nhöõng ngöôøi bò baùch haïi vì lyù do toân giaùo, coù ñeán 75 phaàn traêm laø tín höõu Kitoâ".
Theo Ñöùc thaùnh cha, töï do toân giaùo khoâng chæ ñôn thuaàn laø töï do thôø phöôïng. Ngaøi vieát raèng töï do toân giaùo "laø moät giaù trò thieát yeáu cuûa neàn minh trieát Do thaùi vaø Kitoâ giaùo". Nhöng nhôø lyù trí, töï do toân giaùo cuõng ñöôïc moïi ngöôøi nhìn nhaän nhö moät thieän ích phoå quaùt. Ñöùc thaùnh cha ñònh nghóa: töï do toân giaùo "laø khaû naêng coù theå vöôït qua tính " theå chaát" cuûa mình vaø tìm kieám chaân lyù laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi höôùng ñeán söï theå hieän vaø laøm cho con ngöôøi ñöôïc sung maõn".
Theo Ñöùc thaùnh cha, töï do toân giaùo "khoâng phaûi laø gia saûn rieâng cuûa caùc tín ñoà toân giaùo, maø coøn laø cuûa gia ñình caùc daân toäc treân traùi ñaát naøy. Ñaây laø yeáu toá khoâng theå traùnh neù ñöôïc cuûa baát cöù quoác gia phaùp quyeàn naøo".
Trong boái caûnh naøy, Ñöùc thaùnh cha noùi ñeán hai caûn ngaïi cuûa töï do toân giaùo. Nhaém ñeán caùc quoác gia Hoài giaùo, ngaøi noùi ñeán chuû nghóa cöïc ñoan toân giaùo. AÙm chæ ñeán caùc neàn daân chuû taây phöông, ngaøi nhaéc ñeán chuû nghóa theá tuïc döôùi nhöõng hình thöùc cöïc ñoan nhö choái boû chuû nghóa ña nguyeân chính ñaùng vaø nguyeân taéc theá tuïc. Caû hai chuû nghóa naøy ñeàu coù moät caùi nhìn giaûn löôïc vaø phieán dieän veà con ngöôøi. Chuû nghóa cöïc ñoan toân giaùo thì ñeû ra nhöõng hình thöùc "baûo caên" veà toân giaùo. Coøn chuû nghóa theá tuïc thì laøm phaùt sinh nhöõng hình thöùc cöïc ñoan cuûa chuû nghóa duy lyù.
Theo Ñöùc thaùnh cha, chæ coù thaùi ñoä côûi môû vôùi chaân lyù vaø ñieàu thieän, chæ coù söï côûi môû vôùi Thieân Chuùa, voán caám reã saâu trong baûn tính con ngöôøi, môùi baûo ñaûm ñöôïc söï toân troïng ñaøy ñuû vaø hoå töông giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi. Chính vì vaäy maø töï do toân giaùo phaûi ñöôïc hieåu khoâng nhöõng nhö khoâng coù cöôõng baùch, maø tröôùc heát nhö khaû naêng laøm nhöõng choïn löïa cuûa mình theo chaân lyù.
Ngoaïi tröø nhöõng vuï taán coâng nhaém vaøo caùc tín höõu Kitoâ taïi Iraq, Ñöùc thaùnh cha ít noùi ñeán nhöõng vò phaïm töï do toân giaùo. Nhöng trong cuoäc hoïp baùo, Ñöùc hoàng y chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa thaùnh Coâng lyù vaø Hoøa bình ñaõ ñöa ra moät soá tröôøng hôïp cuï theå taïi caùc nöôùc Taây phöông nhö: caùc baùc só bò ruùt baèng vì khoâng chòu thöïc hieän caùc vuï phaù thai hoaëc moät soá quoác gia ngöng vieän trôï chæ vì caùc nöôùc thuoäc theá giôùi thöù ba, vì lyù do luaân lyù, khoâng chaáp nhaän nhöõng ñieàu kieän bò aùp ñaët. Ñöùc hoàng y aùm chæ ñeán nhöõng chöông trình "y teá saûn sinh", töùc haïn cheá sinh saûn, aùp ñaët vieäc xöû duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo v.v..
Veà phaàn mình, Ñöùc cha Mario Toso, thö kyù Hoäi ñoàng Toøa thaùnh Coâng lyù vaø Hoøa bình ñaëc bieät noùi ñeán thaùi ñoä baát khoan nhöôïng toân giaùo taïi moät soá quoác gia taây phöông. Moät caùch cuï theå, Ñöùc cha Toso noùi ñeán nhöõng vuï xuùc phaïm ñeán caùc nhaø thôø vaø caùc nghóa trang, vieäc kyø thò trong caùc coâng sôû hay nhö caám treo caùc bieåu töôïng Coâng giaùo taïi caùc nôi coâng coäng.
Cuõng nhö trong coâng nghò Hoàng y daïo trung tuaàn thaùng 11 naêm 2010, caùc tröôøng hôïp ñieãn hình ñöôïc ñan cöû thöôøng xaûy ra taïi AÂu Chaâu. Ngaøy 19 thaùng 11 naêm 2010, tröôùc Hoàng y ñoaøn, Ñöùc hoàng y Tarcisio Bertone, Quoác vuï khanh Toøa thaùnh, ñaõ noùi ñeán tình traïng töï do toân giaùo taïi caùc nöôùc Taây phöông. Ngaøi noùi: "Maëc daàu nhöõng neùt saâu ñaäm cuûa baûn saéc vaø vaên hoùa cuûa caùc quoác gia naøy baét nguoàn töø Kitoâ giaùo, nhöng hieän nay ngöôøi ta laïi chöùng kieán moät tieán trình tuïc hoùa gaén lieàn vôùi nhöõng coá gaéng nhaèm loaïi boû caùc giaù trò thieâng lieâng ra khoûi ñôøi soáng xaõ hoäi".
Veà phaàn mình, ñöùng tröôùc caùc traøo löu cöïc ñoan, Ñöùc thaùnh cha vaãn keâu goïi ñoái thoaïi. Vôùi caùc tín höõu Kitoâ taïi Trung ñoâng, ngaøi nhaéc laïi raèng "khoâng theå laáy baïo ñoäng ñeå chieán thaéng baïo ñoäng". Ngaøi nhaéc laïi vôùi moïi ngöôøi quyeàn " ñöôïc gia nhaäp moät toân giaùo hay khoâng tuyeân xöng baát cöù toân giaùo naøo".
Trích daãn coâng ñoàng Vatican II, Ñöùc thaùnh cha taùi khaúng ñònh: "Giaùo hoäi khoâng baùc boû baát cöù ñieàu gì laø chaân thaät vaø thaùnh thieän trong caùc toân giaùo".
CV.