Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16
vaø vaán ñeà phoøng ngöøa Sida
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 vaø vaán ñeà phoøng ngöøa Sida.
Vatican (Vat. 22/10/2010) - Giaùm ñoác Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, cha Lombardi, baùc boû giaûi thích cho raèng coù moät "khuùc quanh caùch maïng" trong laäp tröôøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 veà vieäc cho duøng tuùi cao su ñeå ngöøa Sida.
Trong soá ra ngaøy 21 thaùng 11 naêm 2010, Baùo Quan saùt vieân Roma cuûa Toøa Thaùnh coù trích ñaêng moät soá ñoaïn trong cuoán saùch "AÙnh Saùng theá gian" veà cuoäc phoûng vaán Ñöùc Giaùo Hoaøng daønh cho kyù giaû Peter Seewald, seõ ñöôïc xuaát baûn ngaøy 23 thaùng 11 naêm 2010 naøy, trong ñoù coù ñoaïn ngaøi traû lôøi caâu hoûi veà tính duïc vaø vieäc phoøng ngöøa Sida:
"Neáu chæ taäp trung vaøo vaán ñeà tuùi cao su, thì coù nghóa laø taàm thöôøng hoùa tính duïc, vaø söï taàm thöôøng hoùa naøy laø lyù do nguy hieåm khieán cho bao nhieâu ngöôøi khoâng coi tính duïc laø ñieàu bieåu loä tình yeâu cuûa hoï, vaø chæ coi ñoù nhö moät thöù ma tuùy, ngöôøi ta söû duïng cho mình. Vì theá, cuoäc chieán choáng söï taàm thöôøng hoùa tính duïc cuõng thuoäc vaøo nhöõng noã löïc lôùn nhaém laøm sao ñeå tính duïc ñöôïc ñaùnh giaù tích cöïc vaø coù theå coù coâng hieäu tích cöïc treân con ngöôøi trong toaøn theå."
Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm raèng: "Coù theå coù nhöõng tröôøng hôïp rieâng reõ trong ñoù vieäc duøng tuùi cao su bieän minh ñöôïc, ví duï khi moät ñaøn oâng maïi daâm duøng tuùi cao su, ñieàu naøy coù theå laø böôùc ñaàu ñeå tieán tôùi moät söï luaân lyù hoùa, moät haønh ñoäng traùch nhieäm ñaàu tieân ñeå taùi phaùt trieån yù thöùc veà söï kieän khoâng phaûi taát caû ñeàu ñöôïc pheùp vaø khoâng theå laøm taát caû nhöõng gì mình muoán. Nhöng tuùi cao su khoâng phaûi laø caùch thöùc thöïc söï ñeå chieán thaéng söï nhieãm vi truøng HIV gaây beänh Sida. Thöïc söï caàn phaûi nhaân baûn hoùa tính duïc".
Khi ñoïc ñoaïn treân ñaây, nhieàu giôùi truyeàn thoâng cho raèng Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeà ra moät höôùng ñi môùi, ñaõ thay ñoåi laäp tröôøng coá höõu cuûa Giaùo hoäi ñoái vôùi vieäc duøng tuùi cao su ñeå phoøng ngöøa beänh Sida.
Cha Lombardi:
Tuy nhieân, Cha Lombardi, Giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, ñaõ ra thoâng caùo baùc boû giaûi thích sai traùi aáy. Cha noùi:
Vaøo cuoái chöông 11 cuûa cuoán "AÙnh saùng theá gian", Ñöùc Giaùo Hoaøng traû lôøi 2 caâu hoûi cuûa kyù giaû Peter Seewald veà cuoäc chieán choáng beänh Sida vaø vieäc söû duïng tuùi cao su, nhöõng caâu hoûi naøy lieân heä tôùi cuoäc tranh luaän tieáp theo moät vaøi lôøi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng veà vaán ñeà naøy trong cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Phi chaâu hoài thaùng 3 naêm 2009.
"Ñöùc Giaùo Hoaøng taùi khaúng ñònh roõ raøng raèng ngaøi khoâng muoán ñöa ra laäp tröôøng veà vaán ñeà tuùi cao su noùi chung, nhöng muoán maïnh meõ khaúng ñònh raèng vaán ñeà Sida khoâng theå chæ ñöôïc giaûi quyeát baèng caùch phaân phaùt caùc tuùi cao su, vì caàn phaûi laøm nhieàu hôn nöõa: phoøng ngöøa, giaùo duïc, trôï giuùp, tö vaán, ôû caïnh con ngöôøi, ñeå hoï khoûi bò ngaõ beänh cuõng nhö trong tröôøng hôïp hoï bò beänh.
"Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaän xeùt raèng trong laõnh vöïc ngoaøi Giaùo Hoäi ngöôøi ta cuõng phaùt trieån yù thöùc töông töï, nhö lyù thuyeát goïi laø ABC, töùc laø Abstinence - tieát duïc, Be faithful - chung thuûy, Condom - tuùi cao su; trong lyù thuyeát naøy, hai yeáu toá ñaàu tieân töùc laø tieát duïc vaø chung thuûy coù tính chaát raát quyeát ñònh vaø cô baûn ñoái vôùi cuoäc chieán choáng beänh Sida, trong khi tuùi cao su xeùt cho cuøng chæ laø loái thoaùt thaân khi thieáu hai yeáu toá tröôùc ñoù. Vì theá, phaûi yù thöùc roõ raèng tuùi cao su khoâng phaûi laø giaûi phaùp cho vaán ñeà.
"Roài Ñöùc Giaùo Hoaøng môû roäng caùi nhìn vaø nhaán maïnh söï kieän chæ taäp trung vaøo tuùi cao su coù nghóa laø taàm thöôøng hoùa tính duïc, khieán cho noù maát yù nghóa nhö moät söï bieåu loä tình yeâu giöõa con ngöôøi vaø trôû thaønh moät thöù "ma tuùy". Chieán ñaáu choáng söï taàm thöôøng hoùa tính duïc laø "thaønh phaàn trong noã löïc lôùn ñeå tính duïc ñöôïc ñaùnh giaù tích cöïc vaø coù theå coù coâng hieäu tích cöïc treân con ngöôøi trong toaøn theå".
"Döôùi aùnh saùng caùi nhìn bao quaùt vaø saâu xa veà tính duïc con ngöôøi vaø vaán ñeà naøy ngaøy nay, Ñöùc Giaùo Hoaøng taùi khaúng ñònh raèng "Dó nhieân Giaùo Hoäi khoâng coi caùc tuùi cao su nhö giaûi phaùp ñích thöïc vaø hôïp luaân lyù" cho vaán ñeà Sida.
"Qua lôøi ñoù, Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng caûi toå hoaëc thay ñoåi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi, nhöng ngaøi taùi khaúng ñònh giaùo huaán aáy baèng caùch ñaët noù trong vieãn töôïng giaù trò vaø phaåm giaù cuûa tính duïc con ngöôøi nhö moät söï bieåu loä tình yeâu vaø traùch nhieäm.
Ñoàng thôøi Ñöùc Giaùo Hoaøng cöùu xeùt moät hoaøn caûnh ngoaïi thöôøng trong ñoù vieäc thöïc thi tính duïc laø moät ruûi ro thöïc söï ñoái vôùi söï soáng cuûa ngöôøi khaùc. Trong tröôøng hôïp aáy, Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng bieän minh veà luaân lyù cho vieäc thöïc thi tính duïc thaùo thöù, nhöng chuû tröông raèng vieäc söû duïng tuùi cao su ñeå giaûm bôùt nguy hieåm laây beänh laø "moät haønh vi traùch nhieäm ñaàu tieân", moät böôùc ñaàu tieân treân con ñöôøgn tieán veà moät tính duïc nhaân baûn hôn", toát hôn laø vieäc khoâng söû duïng noù khieán cho tính maïng ngöôøi khaùc bò ruûi ro.
"Qua ñoù, lyù luaän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng khoâng theå bò coi laø moät söï thay ñoåi caùch maïng. Nhieàu nhaø thaàn hoïc luaân lyù vaø nhöõng nhaân vaät theá giaù cuûa Giaùo Hoäi ñaõ vaø ñang chuû tröông nhöõng laäp tröôøng töông töï; nhöng quaû thöïc laø hoï chöa nghe nhöõng lôøi raát roõ raøng töø mieäng cuûa moät vò Ñöùc Giaùo Hoaøng, duø raèng döôùi hình thöùc noùi chuyeän chöù khoâng phaûi laø giaûng daïy.
"Vì theá, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 can ñaûm mang cho chuùng ta moät söï ñoùng goùp quan trong ñeå laøm cho roõ raøng vaø ñaøo saâu moät vaán ñeà ñaõ ñöôïc thaûo luaän töø laâu. Ñoù laø moät söï ñoùng goùp ñaëc saéc vì moät ñaøng ñoùng goùp aáy trung thaønh vôùi caùc nguyeân taéc luaân lyù vaø ñaøng khaùc chöùng toû söï saùng suoát trong vieäc baùc boû moät con ñöôøng aûo töôûng nhö "söï tín thaùc nôi tuùi cao su"; nhöng ñaøng khaùc ñoùng goùp cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng chöùng toû moät caùi nhìn bao quaùt vaø nhìn xa troâng roäng, qua taâm khaùm phaù nhöõng böôùc tieán nhoû - cho duø môùi chæ laø böôùc ñaàu vaø chöa roõ raøng - cuûa nhöõng ngöôøi thöôøng raát ngheøo veà tinh thaàn vaø vaên hoùa, tieán tôùi moät söï thöïc thi tính duïc moät caùch nhaân baûn vaø traùch nhieäm."
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)