Vaên thö cuûa Toøa Giaùm Muïc Kontum
göûi gia ñình giaùo phaän Kontum
Vaên thö cuûa Toøa Giaùm Muïc Kontum göûi gia ñình giaùo phaän Kontum.
Toøa Giaùm Muïc Kontum
56 Traàn Höng Ñaïo - Kontum
Soá 100 /VT/'10/Tgmkt
Kontum ngaøy 11 thaùng 11 naêm 2010
Vuï Vieäc Ngaøy 07.11.2010
Kính göûi
Quyù Cha cuøng toaøn theå gia ñình Giaùo Phaän Kontum.
Anh chò em thaân meán,
Maáy ngaøy nay toâi lieân tuïc nhaän ñöôïc ñieän thoaïi, ñieän thö, tin nhaén töø nhieàu nôi, töø moät vaøi Toøa Ñaïi Söù vaø caû töø Thaùnh Boä ôû Roâma. Taát caû ñeàu hieäp thoâng veà chuyeán ñi daâng leã taïi Kon Chro vaø K'Bang hoâm Chuùa nhaät 07.11.2010 vöøa qua. Toâi xin chaân thaønh caùm ôn moïi ngöôøi ñaõ quan taâm vaø caàu nguyeän. Toâi töôûng chuyeän hoâm ñoù cuõng seõ aâm thaàm troâi qua nhö ñaõ töøng xaûy ra taïi caùc nôi nhö Thanh Haø, Hoaøng Yeân (h.Chö Proâng), Ia Nan (h.Ñöùc cô), Ia Toâ, Ia Sao (h.Ia Grai) hay ôû Tôtung (h.K'bang) vaø nhieàu nôi khaùc nöõa! Nhöng tröa ngaøy thöù ba - nghóa laø 48 tieáng ñoàng hoà sau vuï vieäc - toâi nghe noùi treân maïng ñaõ ñeà caäp tôùi chuyeän naøy! Toâi khoâng bieát taùc giaû laø ai? Toâi khoâng chuû tröông ñöa leân maïng. Nhöng chuyeän ñaõ ra coâng khai. Coù anh chò em muoán toâi laøm saùng toû. Toâi thieát nghó anh chò em trong gia ñình giaùo phaän coù quyeàn ñöôïc bieát roõ ñaàu ñuoâi caâu chuyeän ñeå khoûi hoang mang vaø dieãn dòch khoâng lôïi cho ai., ñeå taát caû doàn taâm söùc cho vieäc xaây döïng Ñaát Nöôùc thaân yeâu. Caàu xin Thieân Chuùa xoay chuyeån moïi söï neân toát ñeïp ñoâi beà.
Caâu chuyeän ñôn giaûn laém!
Nhö anh chò em ñaõ bieát: Naêm 1967, Toøa Thaùnh caét tænh Buoân Ma Thuoät (töùc Daklak ngaøy nay) laøm thaønh moät phaàn cuûa Giaùo phaän môùi, Giaùo phaän Buoân Ma Thuoät. Giaùo Phaän Kontum coøn laïi 3 tænh Kontum, Pleiku vaø Phuù Boån. Sau 1975, hai tænh Pleiku vaø Phuù Boån saùt nhaäp thaønh tænh Gialai, tröø quaän Thuaàn Maãn cuûa tænh Phuù Boån laïi thuoäc huyeän Ea Hleo, tænh Ñaêklak. Giaùo Phaän Kontum vaãn coøn laø giaùo phaän roäng lôùn vôùi nhieàu nuùi nhieàu röøng. Nhieàu vuøng saâu vuøng xa ñaõ trôû thaønh caùc caên cöù ñòa cuûa chính quyeàn coäng saûn tröôùc 1975. Caùc caên cöù ñòa naøy - nhö Kon Chro, nhö K'Bang, nhö Ia Grai, nhö Chö Proâng... - raát töï haøo veà quaù khöù nhöng laïi ñoùng kín vôùi vaán ñeà toân giaùo, caùch rieâng vôùi Kitoâ giaùo. Hieåu bieát cuûa caùc caùn boä veà toân giaùo thaät haïn heïp, nhieàu ngöôøi coøn nghòch choáng, neân caùc vuøng cöù ñòa naøy ñöôïc keå laø nhöõng "vuøng ñaëc bieät", nhöõng vuøng anh huøng, nhöõng "vuøng traéng", nhöõng vuøng ñaõ "saïch boùng meâ tín dò ñoan", nhöõng vuøng baát khaû xaâm phaïm! "Ngöôøi laï" böôùc vaøo caùc vuøng naøy thaät khoù! Veà toân giaùo, taïi caùc vuøng naøy, ñeàu coù hieän töôïng gioáng nhau: hieän töôïng "3 khoâng": Khoâng nhaø thôø, khoâng linh muïc, khoâng phuïng töï hay sinh hoaït toân giaùo! Coù xin pheùp cuõng khoâng cho. Taïi nhöõng vuøng naøy vaãn coù ñoâng ñaûo anh chò em giaùo daân cuõng nhö coù raát nhieàu ngöôøi muoán ñöôïc nghe Tin Möøng, muoán ñöôïc böôùc vaøo ngoâi nhaø Hoäi Thaùnh coâng giaùo. Bieát roõ theá, neân ngaøy 11.09.2010 toâi ñaõ göûi cho OÂng Chuû Tòch Tænh Gialai chöông trình daâng leã - baûn sao göûi ñuû ban ngaønh töø tænh xuoáng xaõ cuõng nhö caùc gia ñình taïi 3 hoï ñaïo naøy (*). Trong vaên thö, toâi cuõng ñeà nghò OÂng Chuû Tòch Tænh hoaëc cô quan thöøa haønh cöùu xeùt neáu khoâng chaáp thuaän thì cuõng cho toâi xin moät vaên baûn töø choái. Sau 57 ngaøy (töø 11.09 ñeán 07.11.2010), toâi khoâng nhaän ñöôïc baát cöù vaên baûn hay lôøi choái töø naøo, neân saùng 07.11.2010 toâi ñaõ leân ñöôøng tôùi Yang Trung, An Trung vaø Sôn Lang.
* 06g30: Toâi tôùi daâng leã taïi nhaø OÂb.Traàn Ñình Hinh, thoân 9 xaõ Yang Trung, huyeän Kon Chro. Sau leã, treân ñöôøng ñi An Trung, toâi nhaän ñöôïc tin baùo anh em coâng an xaõ thoân ñaõ ñeán nhaéc nhôû gia ñình baø Hinh - OÂng Hinh hoâm ñoù laïi khoâng coù ôû nhaø! - vaø caûnh caùo laàn sau khoâng ñöôïc cho toå chöùc leã trong nhaø.
* 09g00: Tôùi An Trung, huyeän Kon Chro - caùch Yang Trung 10km - toâi daâng leã taïi nhaø oâng Boä vaø baø Heä chöù khoâng daâng leã taïi nhaø ñaõ ñeà nghò tröôùc, vì chuû nhaø ñi vaéng xa chöa veà! Vöøa böôùc vaøo nhaø thì OÂng chuû tòch xaõ vaø moät vò caùn boä cuõng vaøo theo. Chuùng toâi trao ñoåi ít phuùt veà chöông trình leã nhö giaáy ñaõ baùo. Leã xong, caùc oâng trôû laïi vôùi 4, 5 vò caùn boä thuoäc nhieàu ban ngaønh vaø ñeà nghò laäp bieân baûn. Ñöôïc giaûi thích, thay cho bieân baûn, caùc oâng vieát "Baûn ghi nhaän söï vieäc" ñeå coù taøi lieäu baùo caùo caáp treân. Toâi ñaõ kyù. Raát nheï nhaøng!
* 14g00: Tôùi Sôn Lang, huyeän K'Bang, caùch An Trung khoaûng 135km. Caùch thò töù Sôn Lang khoaûng 20km, gaëp ñoaïn ñöôøng coøn ñang thi coâng vôùi möa daàm deà suoát maáy ngaøy qua, neân chuùng toâi phaûi boû oâtoâ vaø duøng 8 Honda chôû 16 ngöôøi goàm linh muïc, tu só, giaùo daân vaø toâi. Gaàn tôùi thò töù naøy, thì gaëp moät soá anh chò em du kích (?) chaën laïi. Sau khi hoûi giaáy tôø tuøy thaân vaø bieát muïc ñích ñeán daâng leã taïi nhaø OÂng baø Tuyeàn, vò caùn boä yeâu caàu chuùng toâi döøng laïi chôø yù kieán chính quyeàn xaõ! 10 phuùt, 20 phuùt, 30 phuùt. Luùc naøo cuõng ñöôïc traû lôøi saép tôùi. Coù moät soá ñoàng baøo daân toäc cuõng coù maët vaø coù moät ngöôøi anh em daân toäc vui veû noùi lôùn "Ñaây laø caên cöù caùch maïng khoâng caàn cuùng kieáng gì! ÔÛ ñaây chæ caàn thòt gaø, thòt boø, vôùi röôïu caàn vôùi coàng chieâng laø toát roài!" Moïi ngöôøi ñeàu cöôøi vui veû. Coù ngöôøi quay camera, chuïp aûnh lieân tuïc. Phía chuùng toâi khoâng ñöôïc chuïp.
*16g20: Ñôïi laâu khoâng thaáy vò caùn boä naøo tôùi giaûi quyeát. Trôøi ñaõ saàm toái. Möa nheï haït hôn. Gioù laïnh. Coù vò caùn boä cho bieát hoâm nay ngaøy Chuùa nhaät, caùc caùn boä xaõ nghæ laøm vieäc, oâng chuû tòch xaõ thì laïi ôû xa UÛy ban caû maáy chuïc caây soá, khoâng lieân laïc ñöôïc vaø yeâu caàu chuùng toâi veà. Nghe vaäy, chuùng toâi chaøo moïi ngöôøi coù maët vaø quay veà tôùi Pleiku luùc 22g18 cuøng ngaøy. Ñöôïc bieát Anh Tuyeàn - ngöôøi cho toâi möôïn nhaø laøm nôi daâng leã - ñaõ ñöôïc giöõ caû ngaøy treân UÛy ban, coøn "caùc ñaàu muïc khaùc" toâi khoâng lieân laïc ñöôïc! Cuoái cuøng moïi ngöôøi veà trong an bình! Coù theá thoâi!
Nhöng ñöôïc bieát ngaøy 08.11.2010 - Baø Hinh (OÂng Hinh ñi xa chöa veà) ñöôïc môøi leân UÛy ban laøm vieäc luùc 14g00; coøn OÂng Boä ñöôïc môøi laøm vieäc luùc 14g30. Caû hai ñeàu ñöôïc yeâu caàu nhaän toäi. Toäi cuûa hai gia ñình cuõng nhö toäi cuûa Giaùm Muïc. Toäi ñaõ qui tuï ngöôøi vaø toå chöùc daâng leã baát hôïp phaùp! Caû hai cuõng ñöôïc yeâu caàu khoâng taùi phaïm, khoâng ñöôïc môøi linh muïc hay giaùm muïc veà daâng leã nöõa! Caû hai ñeàu traû lôøi: Khoâng coù gì sai traùi hay phaïm phaùp, (1) vì Hieán Phaùp vaø Phaùp Luaät ñaõ xaùc nhaän quyeàn töï do toân giaùo vaø quyeàn cuûa giaùm muïc trong moãi giaùo phaän; (2) vì ñaõ coù vaên thö baùo chính quyeàn caùc caáp; caùc caáp khoâng coù vaên baûn töø choái; (3) vì khoâng coù neàn vaên hoùa naøo laïi ñi caám con caùi khoâng ñöôïc môû cöûa ñoùn cha cuûa mình (Ñöùc Giaùm Muïc Giaùo Phaän) vaø anh chò em mình (giaùo daân) veà thaêm nhaø, vaøo nhaø mình? Nghe noùi, cuoái cuøng, ngöôøi thì chæ vieát baûn töôøng trình, ngöôøi thì kyù bieân baûn nhöng coù ghi theâm "Toâi khoâng ñoàng yù noäi dung bieân baûn naøy".
Anh chò em thaân meán,
Caâu chuyeän chæ coù theá! Caâu chuyeän ñaõ töøng xaûy ra vaø seõ coøn coù theå xaûy ra, neáu chính quyeàn hoâm nay vaãn coøn quan nieäm töï do toân giaùo nhö moät aân hueä trao ban thay vì ñoù laø moät trong nhöõng quyeàn caên baûn nhaát cuûa con ngöôøi. Ñieàu quan troïng laø bieán coá naøy noùi gì vôùi anh chò em cuõng nhö vôùi toâi? Toâi xin coù vaøi suy nghó sau ñaây.
Thaønh thaät maø noùi: ai naáy ñeàu caûm phuïc ñöùc tin vaø loøng ñaïo cuûa nhieàu anh chò em vuøng saâu vuøng xa nhö ôû Kon Chro vaø K'Bang. Sinh ra, lôùn leân taïi nhöõng vuøng ñöôïc meänh danh laø "3 khoâng" - khoâng nhaø thôø, khoâng linh muïc, khoâng phuïng vuï hay sinh hoaït toân giaùo suoát 20, 30, 40, 50 naêm - theá maø anh chò em vaãn kieân trì soáng ñaïo vöôït qua moïi gian nan thöû thaùch. Moät pheùp laï! Thaät coù Chuùa ôû vôùi anh chò em!
Nhöng toâi vaãn töï hoûi: toâi vaø anh em linh muïc, tu só chuùng toâi vaãn soáng toát vaø coù laøm gì sai traùi ñaâu maø bò "thieân haï" xua ñuoåi hay chaën caûn nhö hoâm 07.11 vaäy? Phaûi chaêng taïi toâi cuõng nhö anh chò em toâi ñaõ khoâng haêng say thi haønh leänh Chuùa truyeàn "Anh em haõy ñi khaép töù phöông thieân haï, loan baùo Tin möøng cho moïi loaøi thuï taïo" (Mc 16,15)? Neáu chính anh chò em ôû Yang Trung, An Trung hay Sôn Lang chöa bieát Danh Chuùa Gieâsu vaø Hoäi Thaùnh cuûa Ngaøi, thì hoâm 07.11, anh chò em coù ñöùng trong haøng nguõ nhöõng ngaên caûn khoâng? Vaø neáu toâi laø ngöôøi xuaát thaân töø moät gia ñình taïi Kon Chro hay Sôn Lang K'Bang, coù caùn boä naøo ôû ñoù ra chaën khoâng cho toâi vaøo nhaø khoâng? Roát cuøng chuùng ta, ñaëc bieät laø toâi, giaùm muïc cuûa anh chò em, phaûi khieâm toán nhaän loãi chöa trieät ñeå thi haønh leänh Chuùa truyeàn vaø xin Chuùa ban cho khaû naêng bieát caûm nhaän saâu saéc caùi khoán naïn cuûa ngöôøi kitoâ höõu neáu khoâng loan baùo Tin Möøng! (x.1Cr 9,16). Xin Chuùa Thaùnh Thaàn soi saùng ñeå chuùng ta coù quyeát taâm cao bieát vun troàng ôn goïi, ñaëc bieät bieát khai trieån Gia ñình ôn goïi vaø Gia ñình Phanxicoâ Xavieâ trong moãi xöù hoï ñeå coù nhieàu ôn goïi phuïc vuï Giaùo hoäi vaø Xaõ hoäi, ñeå giuùp cho moïi ngöôøi nhaän bieát Thieân Chuùa laø Cha vaø moïi ngöôøi ñeàu laø anh em cuûa nhau. Nhöng böùc töôøng ngaên caùch giöõa giaùo hoäi vaø caùc caáp chính quyeàn ôû nhieàu nôi, nhaát laø ôû caùc vuøng saâu vuøng xa, vaãn coøn ñoù. Laøm sao ñaây?
Anh chò em raát thaân meán,
Anh chò em coù bieát toâi ngaïi nguøng ñeán theá naøo khi vieát nhöõng doøng naøy? Chaúng leõ chuùng ta cöù phaûi baän taâm tôùi nhöõng chuyeän "nhoû" nhö söï vieäc 07.11 vöøa qua trong moät Ñaát Nöôùc ñaõ vaø ñang phaûi lo giaûi quyeát bao vaán ñeà to lôùn nhö vaán ñeà bieân giôùi laõnh thoå, vaán ñeà bauxite Taây Nguyeân, vaán ñeà tham nhuõng, vaán ñeà y teá, vaán ñeà giaùo duïc, vaán ñeà giaøu ngheøo ngaøy caøng xa caùch! Laøm sao ñeå taát caû nhöõng chuyeän nhoû beù vaø cuïc boä kia ñöôïc giaûi quyeát nheï nhaøng mau leï ñeå ngöôøi ngöôøi doàn heát coâng söùc cho vieäc xaây döïng queâ höông ngaøy caøng giaøu ñeïp moïi maët tinh thaàn cuõng nhö theå chaát?
Anh chò em thaân meán,
Chuùa laø chuû lòch söû. Chuùa vieát chöõ thaúng treân ñöôøng cong! Chuùa sai chuùng ta ñi loan baùo Tin Möøng, ra ñi xaây döïng moät xaõ hoäi cuûa chaân lyù, cuûa coâng baèng, cuûa tình thöông, cuûa an bình. Chuùa haèng luoân daïy doã vaø toâi luyeän loøng tin cuûa chuùng ta. Chöông trình cuûa Chuùa, mai ngaøy chuùng ta seõ ñoïc ra. Chuùng ta haõy daâng lôøi caûm taï vaø toân vinh Chuùa baèng caùch tieáp tuïc haêng say loan baùo Tin Möøng yeâu thöông ñeán cho moïi ngöôøi, cho caû caùc anh chò em caùn boä voâ thaàn duy vaät hoâm nay, baèng chính cuoäc soáng haøi hoøa thoáng nhaát cuûa ngöôøi moân ñeä Chuùa Gieâsu, moät cuoäc soáng thoáng nhaát nhuaàn nhuyeãn giöõa hai giôùi raên meán-Chuùa-yeâu-ngöôøi, laø yeâu queâ höông yeâu Giaùo hoäi. Mieãn sao Danh Ñöùc Kitoâ ñöôïc toân vinh; mieãn sao queâ höông vaø daân toäc ñöôïc toân troïng vaø phaùt trieån!
Rieâng anh chò em Sôn Lang thaân meán, hoâm 07.11, anh chò em ñaõ tham döï "moät thaùnh leã ñaëc bieät". Khoâng chæ nöûa tieáng, moät tieáng, maø caû ngaøy "trong chôø ñôïi, hoài hoäp, lo sôï vôùi caû nöôùc maét vaø buoàn phieàn". Chuùa bieát loøng anh chò em. Taát caû nhöõng thöù ñoù chính laø cuûa leã "deã thöông" daâng leân Chuùa vaø caàu cho queâ höông ñaát nöôùc. Khi tình hình eâm dòu laïi, toâi seõ ñeán thaêm anh chò em ngaøy gaàn nhaát vaø thaêm chính quyeàn ñòa phöông.
Toâi cuõng xin anh chò em vui loøng chuyeån tôùi quí vò caùn boä caùc caáp taïi ñòa phöông nhöõng taâm tình quyù meán cuûa toâi. Moät caùch naøo ñoù, toâi cuõng muoán baøy toû loøng bieát ôn cuûa toâi ñoái vôùi anh chò em caùn boä trong vuï vieäc vöøa qua. Toâi vaãn nhìn anh chò em nhö nhöõng "söù giaû" Chuùa göûi ñeán ñeå toâi luyeän toâi vaø tieáp tay giuùp chuùng toâi thi haønh leänh ra ñi loan baùo Tin Möøng. Neáu trong nhöõng ngöôøi ñi vôùi toâi hoâm ñoù coù noùi lôøi gì laøm anh chò em phaûi böïc boäi, buoàn phieàn, toâi thaønh thaät xin loãi anh chò em. Taát caû cuõng moät tha thieát mong cho nhau ñöôïc soáng haïnh phuùc.
Hieäp thoâng cuøng anh chò em trong taâm tình toân vinh vaø taï ôn Chuùa.
Hieäp thoâng,
Giaùm Muïc Giaùo Phaän Kontum.
+ GM Micae Hoaøng Ñöùc Oanh