Ñöùc Thaùnh Cha: coù quyeàn bính coù nghóa laø
phuïc vuï coâng lyù vaø thieän ích chung
Ñöùc Thaùnh Cha: coù quyeàn bính coù nghóa laø phuïc vuï coâng lyù vaø thieän ích chung.
Vatican (Vat. 20/10/2010) - Coù quyeàn bính coù nghóa laø phuïc vuï coâng lyù vaø thieän ích chung. Ñöùc tin vaø tình baïn vôùi Chuùa Kitoâ taïo thaønh yù thöùc coâng baèng, bình ñaúng giöõa taát caû moïi ngöôøi, cuõng nhö yù thöùc veà caùc quyeàn cuûa tha nhaân, tình yeâu thöông vaø loøng baùc aùi.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 ñaõ khaúng ñònh nhö treân trong buoåi tieáp 40,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông naêm chaâu taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ saùng thöù Tö 20 thaùng 10 naêm 2010. Ngoaøi caùc ñoaøn haønh höông AÂu chaâu vaø Baéc Myõ, cuõng coù caùc nhoùm haønh höông ñeán töø AÙ chaâu Philippines, Indonesia vaø Malesia; hay Phi chaâu Ghana vaø Nigeria, hoaëc chaâu Myõ Latinh Ecuador, Mehicoâ vaø Brasil. Trong caùc nhoùm haønh höông cuõng coù 3 nhoùm tín höõu Vieät Nam, moät nhoùm ñeán töø Australia ñaõ tham döï thaùnh leã toân phong Hieån Thaùnh cho Chaân Phöôùc Mary Thaùnh Giaù Mackillop Chuùa Nhaät 17 vöøa qua, moät nhoùm ñeán töø Karlsruhe beân Ñöùc vaø moät nhoùm ñeán töø Seatle vaø Washington Hoa Kyø.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giôùi thieäu göông maët moät phuï nöõ thaùnh thieän khaùc soáng vaøo theá kyû XIII: ñoù laø thaùnh nöõ Elidabetta ngöôøi Hungari, cuõng goïi laø Elidabetta Thueringen. Elidabetta sinh naêm 1207, laø con gaùi vua Andrea II, vò vua giaàu coù vaø quyeàn theá nöôùc Hungari. Coâng chuùa Elidabetta chæ soáng trong cung ñieän coù 4 naêm ñaàu ñôøi vôùi 4 anh chò em khaùc, thích troø chôi, aâm nhaïc vaø nhaûy muùa, vaø ñaëc bieät chuù yù tôùi ngöôøi ngheøo. Tuoåi thô haïnh phuùc cuûa Elidabetta bò ngaüt quaõng, vì theo thoùi quen thôøi ñoù vua cha ñaõ höùa ñính hoân coâng chuùa vôùi Ludwig, con cuûa coâng töôùc Hermann vuøng Thueringen, moät trong nhöõng ngöôøi giaàu coù vaø quyeàn theá nhaát ñaàu theá kyû XIII. Elidabetta leân ñöôøng sang Ñöùc cuøng vôùi cuûa hoài moân vaø ñoaøn tuøy tuøng vaø nöõ tyø, trong ñoù coù hai ngöôøi seõ trung thaønh vôùi coâng chuùa cho tôùi cheát, vaø laø hai ngöôøi ñaõ cho bieát caùc tin töùc quùy baùu lieân quan tôùi thôøi thô aáu vaø cuoäc ñôøi cuûa thaùnh nöõ.
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha noùi: sau khi tôùi laâu ñaøi Wartburg Ludwig vaø Elisabetta cöû haønh leã ñính hoân. Trong caùc naêm sau ñoù Ludwig hoïc trôû thaønh hieäp só, coøn Elidabetta vaø caùc nöõ tyø hoïc caùc thöù tieáng Ñöùc, Phaùp, Latinh, aâm nhaïc, vaên chöông vaø theâu thuøa. Maëc duø leã ñính hoân ñöôïc saép xeáp vì lyù do chính trò, tình yeâu chaân thaønh naûy nôû giöõa hai ngöôøi treû, ñöôïc linh hoaït bôûi ñöùc tin vaø öôùc muoán chu toaøn yù muoán cuûa Thieân Chuùa. Sau khi coâng töôùc Hermann qua ñôøi, naêm 18 tuoåi Ludwig thay cha cai trò vuøng Thueringen. Ñöùc Thaùnh Cha ghi nhaän caùc khoù khaên maø neáp soáng ñaïo haïnh vaø bình daân cuûa Elidabetta gaây ra nhö sau:
Tuy nhieân, Elidabetta trôû thaønh muïc tieâu cuûa caùc chæ trích ngaám ngaàm vì kieåu haønh xöû cuûa naøng khoâng phuø hôïp vôùi cuoäc soáng trieàu ñình. Leã cöôùi cuõng ñaõ khoâng xa hoa phung phí vaø moät phaàn chi phí döôïc daønh cho ngöôøi ngheøo. Trong söï nhaäy caûm saâu xa, Elidabetta nhaän ra caùc maâu thuaãn giöõa ñöùc tin tuyeân xöng vaø cuoäc soáng kitoâ. Naøng khoâng chòu ñöôïc caùc daøn xeáp laét leùo. Coù moät laàn, vaøo nhaø thôø ngaøy leã Ñöùc Meï hoàn xaùc leân trôøi, Elidabetta côûi vöông mieän ñaët tröôùc thaùnh giaù vaø phuû phuïc saùt ñaát. Khi bò meï choàng quôû traùch vì cöû chæ ñoù, thì thaùnh nöõ traû lôøi: "Laøm sao con laø thu taïo khoán naïn, laïi coù theå tieáp tuïc ñoäi trieàu thieân cuûa phaåm giaù traàn tuïc, khi con troâng thaáy Chuùa Gieâsu Kitoâ cuûa con ñoäi maïo gai?". Thaùnh nöõ haønh xöû tröôùc maët Thieân Chuùa laøm sao, thì ngöôøi cuõng haønh xöû vôùi caùc beà döôùi nhö vaäy. Theo chöùng töø cuûa 4 nöõ tyø, thaùnh nöõ khoâng duøng thöïc phaåm tröôùc khi bieát chaéc chaén laø chuùng phaùt xuaát töø ñaát ñai vaø cuûa caûi hôïp phaùp cuûa choàng. Chaúng nhöõng khoâng duøng nhöõng cuûa baát hôïp phaùp Elidabetta laïi coøn boài thöôøng cho nhöõng ngöôøi bò thieät haïi nöõa (Detti di quattro ancelle, 25.37). Ñaây thaät laø moät göông saùng cho taát caû nhöõng ai naém giöõ traùch nhieäm laõnh ñaïo: vieäc thöc thi quyeàn bính treân moïi bình dieän phaûi ñöôïc soáng nhö vieäc phuïc vuï coâng baèng vaø baùc aùi, trong söï lieân læ kieám tìm thieän ích chung. Ñöùc Thaùnh Cha mieâu taû cung caùch soáng cuûa thaùnh nöõ Elidabetta nhö sau:
Elidabetta kieân trì thöïc haønh caùc vieäc baùc aùi yeâu thöông nhö: cho ngöôøi ngheøo ñoùi thöïc phaåm ñeå aên, quaàn aùo ñeå maëc, traû nôï thay cho hoï, saên soùc nhöõng ngöôøi ñau yeáu vaø choân caát ngöôøi cheát. Thaùnh nöõ thöôøng cuøng caøc nöõ tyø töø laâu ñaøi xuoáng caùc xoùm ngheøo thaêm caùc gia ñình ngheøo vaø ñem baùnh, thòt, boät mì vaø thöïc phaåm cho hoï. Elidabetta taän tay trao thöïc phaåm cho hoï, chuù yù tôùi quaàn aùo vaø giöôøng naèm cuûa ngöôøi ngheøo xem hoï coù thieáu thoán gì khoâng. Ngöôøi ta toá caùo vôùi coâng töôùc Ludwig, nhöng oâng beânh vôï vaø traû lôøi: "Cho tôùi khi naøo naøng khoâng baùn laâu ñaøi, laø toâi haøi loøng roài". Pheùp laï hoa hoàng xaûy ra trong boái caûnh naøy. Moät hoâm Elidabeùtta ñem ñaày baùnh cho ngöôøi ngheøo trong taám khaên ñeo tröôùc ngöïc. Khi gaêp choàng hoûi ñang ñem caùi gì vaäy Elidabetta môû khaên ra thì troâng thaáy caùc boâng hoàng tuyeät ñeïp. Bieåu töôïng baùc aùi naøy hieän dieän trong nhieàu böùc hình veõ thaùnh Elidabetta.
Hoân nhaân cuûa thaùnh nöõ voä cuøng haïnh phuùc: thaùnh nöõ trôï giuùp choàng mình thaêng hoa caùc ñöùc tính nhaân baûn leân möùc sieâu nhieân, vaø ñoåi laïi choàng naøng beânh vöïc söï quaûng ñaïi cuûa vôï ñoái vôùi ngöôøi ngheøo vaø trong caùc vieäc thöïc haønh ñaïo. Caøng ngaøy Ludwig caøng khaâm phuïc ñöùc tin lôùn lao vaø loøng baùc aùi cuûa vôï ñoái vôùi daân ngheøo vaø noùi: "Elidabetta yeâu, em daõ taém röûa, nuoâi döôõng vaø saên soùc chính Chuùa Kitoâ". Ñaây laø moät chöùng taù roõ raøng cho thaáy ñöùc tin vaø tình yeâu ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø tha nhaân cuûng coá cuoäc soáng gia ñình vaø khieán cho söï keát hieäp hoân nhaân ñöôïc saâu xa hôn.
Hai vôï choàng ñöôïc caùc tu só Phanxicoâ yeåm trôï tinh thaàn, vì naêm 1222 caùc tu só baét ñaàu hieän dieän taïi Thueringen. Elidabetta choïn tu só Ruediger laøm cha linh höôùng. Khi nghe keå lai göông cuûa thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi, Elidabetta caøng cöông quyeát theo Chuùa Kitoâ khoù ngheøo vaø bò ñoùng ñanh hôn nöõa. Caû khi sinh con ñaàu loøng vaø hai ngöôøi con khaùc thaùnh nöõ ñaõ khoâng bao giôø sao nhaõng caùc coâng taùc baùc aùi. Thaùnh nöõ giuùp caùc tu só xaây tu vieän taïi Halberstadt.
Vaøo naêm 1227 Ludwig IV gia nhaäp ñao binh Thaùnh Giaù cuûa hoaøng ñeá Federico II theo truyeàn thoáng cuûa caùc vua vuøng Thueringen, nhöng beänh soát hoaønh haønh khieán cho quaân binh cheát raát nhieàu. Ludwig cuõng bò ñau vaø qua ñôøi taïi Otranto beân Italia tröôùc khi xuoáng taàu sang Thaùnh Ñia, thaùng 9 naêm 1227, khi môùi 27 tuoåi. Ñöôïc tin choàng qua ñôøi, Elidabetta raát ñau buoàn, nhöng tin töôûng seõ gaëp laïi choàng treân Trôøi. Lôïi duïng dòp naøy, ngöôøi em reå cuûa Ludwig noûi leân tieám quyeàn anh vaø ñuoåi Elidabetta vaø ba con nhoû ra khoûi laâu ñaøi Wartburg. Sau khi giao caùc con cho caùc baïn cuûa Ludwig saên soùc, Elidabetta vaø hai nöõ tyø lang thang heát laøng naøy sang laøng khaùc, laøm vieäc kieám soáng vaø saên soùc caùc beänh nhaân. Thaùnh nöõ chòu ñöïng moïi söï vôùi ñöùc tin, loøng kieân nhaãn vaø tinh thaàn taän hieán phuïng söï Thieân Chuùa. Moät soá baø con trung thaønh vôùi thaùnh nöõ tranh ñaáu cho Elidabetta ñöôïc caáp döôõng ñeå lui veà laâu ñaøi Marrburg sinh soáng. Nôi ñaây cuõng coù tu só Corrado laø cha linh höôùng cuûa Elidabetta. Chính cha keå laïi cho Ñöùc Giaùo Hoaøng Gregorio IX bieát nhö sau: "Ngaøy thöù saùu tuaàn thaùnh naêm 1228 Elisabetta töø boû yù muoán rieâng vaø caùc söï phuø vaân traàn theá, tröôùc söï hieän dieän cuûa vaøi tu só vaø ngöôøi thaân. Thaùnh nöõ cuõng muoán töø boû moïi cuûa caûi nhöng con ñaõ can ngaên vì tình yeâu ñoái vôùi ngöôøi ngheøo. Ít laâu sau, Elidabetta xaây moät nhaø thöôøng vaø quy tuï caùc ngöôøi ñau yeáu taøn taät lai vaø haàu baøn nhöõng ngöôøi baàn cuøng khoán khoå nhaát. Bò con quôû traùch veà caùc vieäc naøy, Elidabetta traû lôøi laø nhaän ñöôïc moät ôn ñaëc bieät vaø loøng khieâm nhöôøng töø nhöõng ngöôøi ngheøo khoå aáy" (Epistula magistri Conradi, 14-17).
Elidabetta ñaõ soáng ba naêm cuoái ñôøi trong nhaø thöông naøy, phuïc vuï saên soùc caùc beänh nhaân, canh thöùc ngöôøi haáp hoái vaø tìm laøm moïi vieäc heøn haï ñaùng gheâ tôûm nhaát. Chò soáng nhö moät phuï nöõ thaùnh hieán giöõa ñôøi. Cuøng vôùi moät soá baïn gaùi khaùc chò maëc aùo maàu naâu vaø thaønh laäp moät coâng ñoaøn nöõ tu. Thaùng 11 naêm 1231 chò bò soát naëng. Nghe tin, raát ñoâng daân chuùng tìm tôùi thaêm chò. Sau möôi ngaøy, chò xin ñoùng cöûa ñeå ôû moät mình vôùi Chuùa vaø eâm aùi qua ñôøi ñeâm ngaøy 17 thaùng 11. Chæ sau 4 naêm, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gregorio IX ñaõ toân phong hieån thaùnh cho chò, vaø moät nhaø thôø raát ñep ñaõ ñöôïc xaây taïi Marburg ñeå daâng kính thaùnh nöõ.
Ñöùc Thaùnh Cha keát luaän baøi huaán duï nhö sau: "Anh chò em thaân meán, nôi göông maët cuûa thaùnh nöõ Elidabetta chuùng ta thaáy ñöùc tin, tình baïn vôùi Chuùa Kitoâ taïo thaønh yù thöùc veà coâng baèng, bình ñaúng giöõa taát caû moïi ngöôøi, cuõng nhö yù thöùc veà caùc quyeàn cuûa tha nhaân, tình yeâu thöông vaø loøng baùc aùi nhö theá naøo. Chính töø loøng baùc aùi ñoù naûy sinh ra nieàm hy voïng vaø xaùc tín chuùng ta ñöôïc Chuùa Kitoâ yeâu thöông. Tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ chôø ñôïi chuùng ta vaø khieán cho chuùng ta coù khaû naêng noi göông Ngöôøi vaø troâng thaáy Ngöôøi nôi tha nhaân. Thaùnh nöõ Elidabetta môøi goïi chuùng ta taùi khaùm phaù ra Chuùa Kitoâ, yeâu meán Ngöôøi, coù ñöùc tin, vaø nhö theá tìm ra söï coâng baèng vaø tình yeâu thöông ñích thaät, cuõng nhö nieàm vui moät ngaøy kia seõ ñöôïc chìm laën trong tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, trong nieàm vui vónh cöûu vôûi Thieân Chuùa.
Sau khi chaøo tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coâng boá danh saùch 24 Taân Hoàng Y vaø xin moïi ngöôøi caàu nguyeän cho caùc vò, roài ngaøi caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh Toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)