Töï do toân giaùo vaø ñoái thoaïi
vôùi Hoài giaùo taïi Trung ñoâng
Töï do toân giaùo vaø ñoái thoaïi vôùi Hoài giaùo taïi Trung ñoâng.
Roma [La Croix, CWN, Asianews 12/10/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Trung ñoâng ñaõ böôùc sang ngaøy thöù 3. Hoâm thöù Ba 12 thaùng 10 naêm 2010, caùc nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ baét ñaàu phaùt bieåu moãi vò töø 3 ñeán 5 phuùt. Haàu heát noäi dung caùc baøi phaùt bieåu cuûa caùc nghò phuï ñeàu xoay quanh vaán ñeà töï do toân giaùo taïi Trung ñoâng.
Trong khi caùc Ñöùc giaùm muïc Baéc Phi toû ra caån troïng vaø hoøa hoaõn, thì caùc vò chuû chaên Giaùo hoäi taïi Iraq vaø Palestine laïi thaúng thöøng leân aùn tình traïng thieáu töï do toân giaùo. Rieâng Ñöùc hoàng y Angelo Sodano, nguyeân Quoác vuï khanh Toøa thaùnh, ñaõ thaéng thaén keâu goïi chaám döùt nhöõng leøo laùi chính trò vaø hung haõn beân trong Hoài giaùo. Vò hoàng y naøy noùi: "Chuùng ta phaûi luoân luoân ñoøi hoûi toân troïng töï do toân giaùo cho moïi ngöôøi coâng daân".
Theo moät quan saùt vieân, ñöùng tröôùc Hoài giaùo, ngöôøi ta thaáy coù hai laäp tröôøng khaùc nhau: moät soá vò coù chuû tröông hoøa hoaõn vaø ñoái thoaïi, moät soá khaùc toû ra cöùng raén hôn.
Moät trong nhöõng baøi phaùt bieåu ñaùng chuù yù laø cuûa Ñöùc cha Louis Sako, Toång giaùm muïc Calde taïi Kirkuk, baéc Iraq. Vöøa keâu goïi ñoái thoaïi, loaïi tröø moïi hình thöùc baïo ñoäng vaø leân aùn vieäc buoân baùn vuõ khí, Ñöùc cha Sako cuõng ñoøi hoûi töï do toân giaùo vaø quyeàn bình ñaúng cuûa caùc tín höõu Kitoâ taïi Trung ñoâng. Ngaøi khaúng ñònh: "söùc maïnh cuûa moät quoác gia döïa treân tính khaû tín trong vieäc aùp duïng caùc luaät phaùp phuïc vuï moïi ngöôøi coâng daân chöù khoâng phaûi ñeå taïo ra kyø thò giöõa ña soá vaø thieåu soá." Ngaøi noùi: "chuùng toâi muoán soáng trong hoøa bình vaø töï do chöù khoâng chæ soáng coøn". Trong baøi phaùt bieåu, Ñöùc toång giaùm muïc Kirkuk ñaëc bieät neâu leân vaán ñeà caùc tín höõu Kitoâ Trung ñoâng boû nöôùc ra ñi. Theo ngaøi, ñaây laø thaùch ñoá lôùn nhöùt ñang ñe doïa söï hieän dieän cuûa kito giaùo taïi Trung ñoâng.
Veà phaàn mình, Ñöùc cha Elias Nassar, Giaùm muïc Maronit taïi Sidon, Liban, cho raèng "nhöõng thaêng traàm trong cuoäc soáng chung giöõa ngöôøi Hoài giaùo vaø tín höõu Kitoâ thöôøng gaén lieàn vôùi nhöõng vaán ñeà chính trò".
Moät vò Giaùm muïc Maronit Liban khaùc laø Ñöùc cha Paul Youssef Matar nhaán maïnh ñeán tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm cuûa caùc tín höõu Kitoâ vaø ngöôøi Hoài giaùo. Theo ngaøi, caùc tín höõu Kitoâ, vì thuoäc veà theá giôùi AÙ raäp cho neân cuõng phaûi ñöôïc höôûng caùc quyeàn vaø töï do nhö caùc coâng daân khaùc. Ngaøi keâu goïi ngöôøi Hoài giaùo "cuõng phaûi daønh moät choã ñöùng cho nhöõng ngöôøi ñoàng baøo kito trong vieäc xaây döïng xaõ hoäi vaø ngay caû trong thaønh phaàn laõnh ñaïo".
Ngoaøi ra, caùc nghò phuï taïi Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Trung ñoâng cuõng keâu goïi traùch nhieäm cuûa caùc cöôøng quoác Taây Phöông. Theo caùc vò, Taây phöông phaûi boài thöôøng vì nhöõng baát coâng trong quaù khöù. Moät trong nhöõng baát coâng do Taây phöông gaây ra chính laø vieäc caùc tín höõu Kitoâ Trung ñoâng ngaøy nay bò ngöôøi Hoài giaùo ñoàng hoùa vôùi Taây phöông. Rieâng theá giôùi Kitoâ taây phöông laïi caøng phaûi toû tình lieân ñôùi vôùi caùc tín höõu Kitoâ Trung Ñoâng hôn baèng caùch "taïo aùp löïc treân coâng luaän taïi nöôùc mình ñeå buoäc caùc nhaø laõnh ñaïo phaûi traû laïi coâng lyù khi thöông löôïng vôùi Hoài giaùo vaø Trung ñoâng cuõng nhö giuùp theá giôùi thoaùt khoûi chuû nghóa cöïc ñoan".
Rieâng Ñöùc cha Jean Benjamin Sleiman, Toång giaùm muïc Baghdad thuoäc nghi leã Latinh keâu goïi hieäp thoâng trong Giaùo hoäi taïi Trung ñoâng. Veà caùc nghi leã khaùc nhau taïi ñoâng phöông, moät soá vò ñoøi hoûi phaûi trieät ñeã trung thaønh vôùi caùc truyeàn thoáng ñoâng phöông, moät soá khaùc keâu goïi canh taân.
Ñöùc oâng Salim Sayegh, ñaïi dieän toøa Thöôïng phuï Coâng giaùo Gierusalem ñaëc traùch veà Jordan, noùi ñeán tình traïng caùc giaùo phaùi taïi Thaùnh ñòa. Ñöùc oâng Sayegh cho bieát: taïi Jordan hieän coù ñeán 57 giaùo phaùi khaùc nhau. Trong soá naøy coù 5 giaùo phaùi coù caùc muïc sö hoaït ñoäng tích cöïc hôn caû caùc linh muïc Coâng giaùo vaø Chính thoáng coäng laïi.
Veà maët toå chöùc, nhieàu vò yeâu caàu daønh cho caùc nghò phuï quyeàn taøi phaùn treân caùc tín höõu duø hoï ñang soáng ôû ñaâu. Cuõng theá, Ñöùc cha Vartan Boghossian, Ñaïi dieän Toâng toøa ñaëc traùch veà ngöôøi Coâng giaùo Armeni taïi Myõ Chaâu La tinh ñeà nghò: "Caàn phaûi xem caùc vò Thöôïng phuï nhö thaønh vieân cuûa Hoàng y ñoaøn, cho daãu caùc ngaøi khoâng coù töôùc vò Hoàng y vaø nhö vaäy cuõng coù quyeàn vaøo maät nghò Hoàng y ñeå baàu Giaùo hoaøng".
Caùc nghò phuï ñaïi dieän cho caùc luïc ñòa khaùc cuõng leân tieáng baøy toû tình lieân ñôùi vôùi caùc tín höõu Kitoâ taïi Trung ñoâng. Ñöùc cha Orlando Quevedo, Toång giaùm muïc Cotabato, Phi luaät taân, mieàn nam nöôùc naøy laø nôi caùc tín höõu Coâng giaùo ñang soáng giöõa ña soá Hoài giaùo, noùi raèng "caùc tín höõu Kitoâ cuõng laø moät ñaøn chieân nhoû taïi AÙ chaâu." Theo vò Giaùm muïc naøy, nhöõng nghi kî veà toân giaùo vaø chuû nghóa cöïc ñoan ñoâi khi cuõng laøm buøng noå baïo ñoäng vaø cheát choùc".
Veà phaàn mình, Ñöùc hoàng y Peter Erdo, Toång giaùm muïc Erztergom - Budapest, Hungary, chuû tòch Lieân hoäi ñoàng Giaùm muïc AÂu chaâu, khaúng ñònh raèng "AÂu chaâu maéc nôï Trung ñoâng" laø nôi maø ñöùc tin ñaõ khai sinh. Theo ngaøi, AÂu chaâu caàn phaûi töï vaán löông taâm vaø töï hoûi xem gia saûn ñöùc tin coù coøn ñöôïc nuoâi döôõng taïi luïc ñòa cuûa mình khoâng. Nhöùt laø caùc tín höõu Kitoâ AÂu Chaâu caàn phaûi töï hoûi lieäu hoï coù thöïc söï toû tình baùc aùi vôùi caùc anh chò em cuûa mình taïi Trung ñoâng khoâng.
CV.