Quan heä giöõa Nhaø nöôùc
vaø Giaùo hoäi chính thoáng taïi Thoã Nhæ Kyø
Quan heä giöõa Nhaø nöôùc vaø Giaùo hoäi chính thoáng taïi Thoã Nhæ Kyø.
Thoã Nhæ Kyø [Catholic on line 17/8/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Hoâm Chuùa Nhöït 15 thaùng 8 naêm 2010, sau 88 naêm, moät thaùnh leã ñaàu tieân do ñöùc Bartholomeo I, Thöôïng phuï ñaïi keát Constantinople chuû toïa, ñaõ ñöôïc long troïng cöû haønh taïi tu vieän Ñöùc Baø Sumela, caùch thaønh phoá Trabzon caïnh Bieån Cheát khoaûng 50 caây soá. Bieán coá naøy ñöôïc xem nhö moät böôùc ngoaëc quan troïng trong moái quan heä giöõa Nhaø nöôùc vaø Giaùo hoäi Chính thoáng taïi Thoã Nhæ Kyø.
Tu vieän Sumela, coøn goïi laø "Nuùi Cassino cuûa Ñoâng Phöông", coù moät lòch söû laâu daøi. Ñöôïc thaønh laäp vaøo theá kyû thöù 4, tu vieän naøy ñaõ bò nhoùm quaù khích meänh danh laø "Taân Thoã Nhæ Kyø" phaù huûy naêm 1922 vaø bieán thaønh moät baûo taøng vieän. Ñaàu thaäp nieân 90, nhôø söï trôï giuùp cuûa Lieân Hieäp Quoác, cô sôû naøy ñöôïc truøng tu.
Hoâm Chuùa Nhöït 15 thaùng 8 naêm 2010, sôû dó chính phuû Thoã nhæ kyø cho pheùp cöû haønh thaùnh leã taïi tu vieän coå naøy laø vì soá löôïng khaùch haønh höông ñeán töø khaép theá giôùi nhö Hy laïp, Georgia, Bulgari, Nga, Rumani, Ukraine, Albani vaø khoái AÙ raäp.
Ít nhöùt coù khoaûng 15 ngaøn ngöôøi ñaõ treøo ñoài leo nuùi ñeå ñeán tu vieän voán naèm beân caïnh moät bôø vöïc. Nhöõng ai khoâng theå leo nuùi ñeå ñaët chaân ñeán tu vieän hay vì thieáu choã ngoài, ñaõ theo doõi thaùnh leã treân hai maøn aûnh truyeàn hình lôùn ñaët döôùi chaân thung luõng.
Cuøng ñoàng teá vôùi Ñöùc thöôïng phuï ñaïi keát Bartolomeo I coù Ñöùc toång giaùm muïc Tychon, ñaïi dieän ñöùc Kyrill, Thöôïng phuï Chính thoáng Mascova vaø toaøn nöôùc Nga. Leã Ñöùc Meï hoàn xaùc leân trôøi maø Phuïng vuï Chính thoáng goïi laø "Leã Ñöùc Meï yeân giaác" ñöôïc cöû haønh trong thaùng chay Ramadan cuûa ngöôøi Hoài giaùo: söï truøng hôïp naøy coù moät yù nghóa ñaëc bieät trong cuoäc ñoái thoaïi lieân toân vôùi Hoài giaùo.
Tröôùc Ngaøy leã, nhieàu tin ñoàn cho raèng seõ coù xaùo troän bôûi vì moät soá ngöôøi Thoã Nhæ Kyø phaûn ñoái vieäc cho pheùp caùc tín höõu Kitoâ ñöôïc cöû haønh thaùnh leã trong moät baûo taøng vieän. Tuy nhieân, moïi söï ñaõ dieãn ra eâm thaém. Tham döï thaùnh leã khoâng chæ coù caùc tín höõu Kitoâ maø coøn caû nhöõng ngöôøi ngoaøi Kitoâ giaùo nöõa.
Ñöùc thöôïng phuï Bartolomeo I, moät vò laõnh ñaïo Chính thoáng luoân coå voõ cho cuoäc ñoái thoaïi, khoâng ngöøng nhaán maïnh raèng söù ñieäp Kitoâ giaùo mang laïi töï do ñích thöïc cho nhaân loaïi, do ñoù luoân keâu goïi toân troïng vaø tha thöù.
Vôùi gioïng ñaày xuùc ñoäng, nhaø laõnh ñaïo cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Thoã Nhæ Kyø noùi raèng maëc duø ñaõ "yeân giaác", Ñöùc Meï khoâng bao giôø boû rôi theá giôùi, maø haèng baàu cöû cho chuùng ta vaø toaøn theá giôùi.
Ngaøi caùm ôn chính phuû Thoã Nhæ Kyø vì sau 88 naêm, ñaõ taïo ñieàu kieän ñeå caùc tín höõu Kitoâ ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi coù theå hoïp nhau ñeå cöû haønh phuïng vuï.
Ñöùc thöôïng phuï ñaïi keát khaúng ñònh raèng chính caùc vò saùng laäp tu vieän Sumela laø Varnavas vaø Sofrinos cuõng nhö caùc vò aân nhaân cuûa tu vieän nhö oâng Comnenus, cuõng ñang cöû haønh vôùi caùc tín höõu. Vaø cuøng vôùi caùc vò naøy, caùc nhaø laõnh ñaïo Hoài giaùo danh tieáng trong lòch söû Thoã Nhæ Kyø nhö Mustapha II vaø Ahmet III cuõng ñang tham döï vaøo buoåi cöû haønh bôûi vì baèng nhieàu caùch khaùc nhau, hoï ñaõ töøng quan taâm ñeán tu vieän vaø trong haèng bao theá kyû ñaõ giuùp ñôõ tu vieän.
Ngaøi ñaëc bieät chaøo möøng caùc vò ñaïi dieän cuûa chính phuû Thoã Nhæ Kyø vaø caùc chính quyeàn ñòa phöông ñaõ cho pheùp toå chöùc thaùnh leã trong tu vieän coå naøy. Ngaøi nhaéc laïi raèng Ñöùc Baø Sumela luoân chuùc laønh cho caùc tín höõu Kitoâ cuõng nhö ngöôøi Hoài giaùo, baát luaän thuoäc chuûng toäc naøo. Ngaøi keå laïi söï kieän caùch ñaây vaøi naêm taïi thaønh phoá Adelaide, UÙc ñaïi lôïi, khi xuaát hieän moät hình veõ xuùc phaïm ñeán Ñöùc Trinh Nöõ Maria, thì chính ñaïi dieän cuûa caùc coäng ñoàng Hoài giaùo trong thaønh phoá laø ngöôøi ñaàu tieân ñaõ leân tieáng phaûn ñoái.
Theo caùc nhaø phaân tích, nhôø moät soá qui chieáu veà lòch söû, Ñöùc thöôïng phuï Bartolomeo I ñaõ nhaán maïnh ñeán loøng toân kính maø ngöôøi Hoài giaùo daønh cho Ñöùc Meï. Theo ngaøi, toân giaùo khoâng phaûi vaø khoâng neân laø moät chieán tröôøng giöõa caùc toân giaùo. Ai cuõng bieát raèng naêm 1919, chính laõnh tuï Mustafa Kemal ñaõ ñöôïc phaùi ñeán vuøng Bieån Cheát ñeå baûo veä caùc coäng ñoàng Kitoâ thieåu soá maø luùc baáy giôø ngöôøi ta öôùc tính coù ñeán hôn moät trieäu röôûi ngöôøi. Tuy nhieân, ngöôøi keá vò oâng laø Ataturk, vôùi tham voïng Hoài giaùo hoùa Thoå Nhó Kyø, ñaõ khoâng ngaàn ngaïi tieâu dieät caùc tín höõu Kitoâ vaø mæa mai thay laïi lieân keát vôùi cheá ñoä coäng saûn Nga.
Cuoäc cöû haønh hoâm Chuùa Nhöït 15 thaùng 8 naêm 2010 taïi tu vieän Sumela laø moät caûnh caùo cho nhöõng ai ñang muoán khoâi phuïc laïi ñeá quoác Ottoman vaø tìm caùch tieâu dieät caùc nhoùm toân giaùo thieåu soá.
Trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng thoâng taán Asianews, Ñöùc cha Messinias, moät Toång giaùm muïc Chính thoáng Hy laïp, noùi raèng cuoäc cöû haønh hoâm Chuùa Nhöït 15 thaùng 8 naêm 2010 coù moät yù nghóa ñaëc bieät: moái quan heä giöõa Nhaø nöôùc Thoã nhæ kyø vaø Chính thoáng giaùo ñaõ ñi vaøo moät giai ñoaïn môùi. Khi nhìn nhaän quyeàn cuûa caùc nhoùm thieåu soá, Thoã Nhæ Kyø chöùng toû quyeát taâm muoán gia nhaäp vaøo Lieân AÂu.
Nhieàu thay ñoåi ñang dieãn ra taïi Thoã Nhæ Kyø. Giôùi treû Thoã ngaøy nay khoâng coøn tin ôû nguoàn thoâng tin do chính phuû cung caáp nöõa. Hoï ñang ñi tìm nhöõng nguoàn thoâng tin khaùc ñeå bieát veà quaù khöù cuûa mình.
CV.