Ñöùc Thaùnh Cha trình baøy veà
thaùnh Toâmaso Aquinoâ, Tieán Só Hoäi Thaùnh
Ñöùc Thaùnh Cha trình baøy veà thaùnh Toâmaso Aquinoâ, Tieán Só Hoäi Thaùnh.
Vatican (Vat. 16/06/2010) - 20 ngaøn tín höõu haønh höông ñaõ tham döï buoåi tieáp kieán chung haøng tuaàn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 saùng thöù Tö 16 thaùng 6 naêm 2010 vaø ngaøi ñaõ trình baøy veà thaùnh Toâmaso Aquinoâ, Tieán Só Hoäi Thaùnh.
Buoåi tieáp kieán dieãn ra taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ döôùi trôøi naéng khaù gay gaét. Trong soá haøng traêm nhoùm ñaêng kyù tham döï buoåi tieáp kieán naøy, ñaëc bieät coù 350 só quan vaø binh só thuoäc tröôøng Truyeàn Tin ôû Cecchignola Italia vaø 110 só quan vaø binh só thuoäc Phi ñoaøn 9 "Baracca" cuûa khoâng quaân Italia. Ngoaøi ra, coù 50 sinh vieân ñeán töø caùc nöôùc ñang tham döï khoùa hoïc muøa heø cuûa Ñaøi thieân vaên Vatican.
Tuy bò khaøn tieáng, nhöng Ñöùc Thaùnh Cha vaãn coá gaéng ngoû lôøi vôùi caùc tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng. Chaúng haïn baèng tieáng Anh, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
"Anh chò em thaân meán, tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù cuûa chuùng ta veà neàn vaên hoùa Kitoâ thôøi Trung Coå, chuùng ta ñi tôùi giaùo huaán cuûa Thaùnh Toâmasoâ Aquinoâ maø Giaùo Hoäi lieân tuïc ñeà cao nhö kieåu maãu cuûa moät phöông phaùp thaàn hoïc toát ñeïp. Thaùnh Toâmasoâ nhaán maïnh söï hoøa hôïp giöõa ñöùc tin vaø lyù trí, vaø söï hoøa hôïp naøy toân troïng quyeàn töï trò vaø söï boå tuùc cho nhau giöõa hai phöông thöùc nhaän thöùc chaân lyù. Lyù trí vaø ñöùc tin, xeùt cho cuøng, ñeàu baét nguoàn nôi Lôøi Chuùa. Ñöùc tin chieáu doïi aùnh saùng troïn veïn treân caùc chaân lyù maø lyù trí coù theå nhaän bieát ñöôïc moät caùch töï nhieân, trong khi kín muùc töø Maïc Khaûi moät nhaän thöùc sieâu nhieân veà caùc maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa vaø chính Chuùa Ba Ngoâi. Veà phaàn mình, lyù trí giuùp chöùng minh ñaëc tính ñaùng tin caäy cuûa ñöùc tin, beânh vöïc giaùo huaán ñöùc tin, vaø chöùng toû ñöùc tin hôïp lyù vaø coù theå hieåu ñöôïc. Söï boå tuùc cho nhau giöõa ñöùc tin vaø lyù trí phaûn aûnh chaân lyù vaø ôn thaùnh cuûa Thieân Chuùa xaây döïng, naâng cao vaø kieän toaøn baûn tính con ngöôøi, nhôø ñoù baûn tính con ngöôøi coù khaû naêng theo ñuoåi haïnh phuùc, voán laø ñieàu maø con ngöôøi mong öôùc noàng nhieät nhaát. Thaùnh Toâmasoâ xaùc tín raèng veà xeùt veà phöông dieän töï nhieân, chuùng ta coù theå nhaän bieát caùc nguyeân taéc cuûa luaät luaân lyù töï nhieân. Xaùc tín naøy raát thôøi söï, vì luaät naøy, voán aên reã saâu nôi chaân lyù veà baûn tính con ngöôøi, chính laø neàn taûng söï toân troïng phaåm giaù con ngöôøi vaø caùc nhaân quyeàn phoå quaùt. Thaùnh Toâmasoâ laø boån maïng cuûa caùc tröôøng vaø ñaïi hoïc CG; chuùng ta haõy caàu xin thaùnh nhaân giuùp chuùng ta ñöôïc ôn khoân ngoan vaø söï hieåu bieát phaùt sinh töø moät ñöùc tin Kitoâ saâu xa vaø sinh ñoäng".
Tröôùc ñoù, trong baøi giaùo lyù daøi baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ trình baøy vôùi nhieàu chi tieát hôn veà Thaùnh Toâmasoâ Aquino. Chaúng haïn ngaøi nhaéc ñeán söï kieän ñaïo lyù cuûa thaùnh nhaân ñöôïc Coâng ñoàng chung Vatican 2 ñaëc bieät coå voõ vieäc hoïc hoûi qua hai vaên kieän: saéc leänh Optatam totius veà vieäc ñaøo taïo linh muïc vaø tuyeân ngoân Gravissimum educationis veà neàn giaùo duïc Kitoâ giaùo. Ngay hoài naêm 1880 Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo 13, voán laø ngöôøi raát ngöôõng moä vaø coå voõ vieäc hoïc hoûi veà thaùnh Tomasoâ ñaõ toân phong thaùnh nhaân laøm boån maïng caùc tröôøng hoïc vaø ñaïi hoïc Coâng giaùo. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích raèng:
"Lyù do chính khieán cho Giaùo hoäi ñaùnh giaù cao nhö theá khoâng nhöõng vì noäi dung giaùo huaán cuûa thaùnh Tommasoâ nhöng nhaát laø vò toång hôïp môùi meû vaø söï phaân bieät cuûa thaùnh nhaân giöõa trieát hoïc vaø thaàn hoïc. Caùc Giaùo Phuï ñaõ cöùu xeùt caùc trieát hoïc khaùc nhau theo kieåu trieát gia Platon, trong ñoù ngöôøi ta trình baøy moät quan nieäm ñaày ñuû veà theá giôùi vaø söï soáng, keå caû vaán ñeà Thieân Chuùa vaø toân giaùo. Khi ñoái chieáu caùc thöù trieát hoïc aáy, caùc vò ñaõ ñeà ra moät caùi nhìn ñaày ñuû veà thöïc taïi, ñi töø ñöùc tin vaø söû duïng nhöõng caùc yeáu toá cuûa trieát hoïc Platon, ñeå giaûi ñaùp nhöõng vaán naïn hieän sinh veà con ngöôøi. Quan nieäm aáy döïa treân maïc khaûi Kinh Thaùnh vaø ñöôïc soaïn ra döïa treân moät trieát thuyeát Platon ñuùng ñaén döôùi aùnh saùng ñöùc tin, maø caùc vò goïi laø "trieát hoïc cuûa chuùng ta". Vì theá danh töø "trieát hoïc" khoâng phaûi laø thaønh ngöõ dieãn taû moät heä thoáng thuaàn tuùy lyù trí, vaø vôùi tö caùch ñoù, noù taùch bieät khoûi ñöùc tin, nhöng trieát hoïc ôû ñaây chæ moät caùi nhìn toaøn boä veà thöïc taïi, ñöôïc xaây döïng treân aùnh saùng ñöùc tin, nhöng ñöôïc lyù trí suy tö vaø nhaän laøm cuûa mình; ñoù laø moät caùi nhìn ñi xa hôn khaû naêng cuûa lyù trí, nhöng vôùi tö caùch ñoù, noù cuõng thoûa ñaùng.. Ñoái vôùi Thaùnh Tomasoâ, cuoäc gaëp gôõ vôùi trieát hoïc tieàn Kitoâ giaùo cuûa Aristote, qua ñôøi khoaûng naêm 322 tröôùc Chuùa Kitoâ, môû ra moät vieãn töôïng môùi. Hieån nhieân trieát hoïc Aristote laø moät trieát hoïc ñöôïc soaïn ra maø khoâng coù kieán thöùc veà Cöïu vaø Taân Öôùc, vaø giaûi thích theá giôùi baèng lyù trí maø thoâi, chöù khoâng döïa treân maïc khaûi. Lyù trí naøy coù söùc thuyeát phuïc. Vaø theá laø hình thöùc cuõ "trieát hoïc cuûa chuùng ta" thôøi caùc Giaùo Phuï khoâng coøn taùc duïng nöõa. Quan heä giöõa trieát lyù vaø thaàn hoïc, giöõa ñöùc tin vaø lyù trí, ñöôïc suy nghó laïi. Coù moät thöù trieát hoïc ñaày ñuû vaø coù söùc thuyeát phuïc, lyù trí ñi tröôùc ñöùc tin, roài coù moät neàn thaàn hoïc, moät söï suy tö vôùi ñöùc tin vaø trong ñöùc tin.
"Chính do ñaïo lyù treân ñaây cuûa thaùnh Tomaso, hoài theá kyû 19, khi ngöôøi ta maïnh meõ chuû tröông lyù trí taân thôøi vaø ñöùc tin khoâng theå dung hôïp vôùi nhau, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâo 13 ñaõ ñeà cao thaùnh Toâmaso Aquino nhö vò höôùng daãn trong cuoäc ñoái thoaïi giöõa ñöùc tin vaø lyù trí.. Trong caùc taùc phaåm cuûa mình, Thaùnh Tomasoâ giaû thieát vaø cuï theå hoùa ñaëc tính lyù trí aáy. Ñöùc tin cuûng coá, kieän toaøn vaø soi saùng gia saûn chaân lyù maø lyù trí con ngöôøi thuû ñaéc ñöôïc."
Trong phaàn chaøo thaêm caùc phaùi ñoaøn haønh höông, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi caùc tín höõu noùi tieáng Taây Ban Nha: "Toâi xin anh chò em caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi chuyeân veà caùc thaùnh khoa, ñeå noi theo göông thaùnh Toâmasoâ Aquino, hoï nghieân cöùu caùc moân ñoù trong söï kieân trì vaø giaûng daïy moät caùch trung thaønh, ñoàng thôøi theo göông ñôøi soáng thaùnh thieän cuûa thaùnh nhaân."
Taïi nhieàu nöôùc AÂu Chaâu, muøa naøy laø muøa chòu chöùc linh muïc. Vì theá, trong lôøi chaøo caùc tín höõu ñeán töø Coäng hoøa Slovak, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaéc ñeán söï kieän naøy vaø noùi raèng "chuùng ta haõy caûm taï Chuùa vì hoàng aân caùc taân linh muïc vaø caàu nguyeän ñeå caùc vò trôû thaønh nhöõng thöøa taùc vieân theo Con tim cuûa Chuùa Gieâsu".
Trong soá ñoâng ñaûo caùc tín höõu noùi tieáng YÙ hieän dieän, cuõng coù caùc taân linh muïc, vì theá, Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät ñöôïc nhaéc ñeán 30 linh muïc môùi chòu chöùc thuoäc giaùo phaän Brescia, baéc Italia, vaø ngaøi höùa caàu nguyeän ñeå söù vuï cuûa caùc vò ñöôïc phong phuù vôùi nhieàu thaønh quaû quí giaù.
Ñöùc Thaùnh Cha khoâng queân caùc baïn treû, caùc beänh nhaân vaø caùc ñoâi vôï choàng môùi cöôùi. Ngaøi nhaén nhuû raèng: "Hôõi nhöõng ngöøôi treû thaân meán, caùc con haõy luoân kín möùc töø Chuùa Kitoâ hieän dieän trong Thaùnh Theå löông thöïc thieâng lieâng ñeå tieán böôùc treân con ñöôøng thaùnh thieän; vaø hôõi anh chò em beänh nhaân, xin Chuùa Kitoâ naâng ñôõ vaø an uûi anh chò em trong thöïc thaùch vaø ñau khoå. Vaø sau cuøng, anh chò em taân hoân quí meán, öôùc gì bí tích hoân phoái ñaõ laøm cho anh chò em ñöôïc aên reã saâu nôi Chuùa Kitoâ trôû thaønh nguoàn maïch nuoâi döôõng tình yeâu thöôøng nhaät cuûa anh chò em."
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)