Leã Kæ nieäm 127 naêm

thaønh laäp giaùo phaän Baéc Ninh

Khôi leân tinh thaàn töû ñaïo

 

Leã Kæ nieäm 127 naêm thaønh laäp giaùo phaän Baéc Ninh - Khôi leân tinh thaàn töû ñaïo.

Baéc Ninh, Vieät Nam (29/05/2010) - Ngaøy 29 thaùng 5 naêm 2010 - Trôøi möa gioù vaãn khoâng theå caûn ngaên böôùc chaân cuûa quyù linh muïc, tu só, Ban haønh giaùo vaø haøng ngaøn giaùo daân hoäi tuï veà möøng leã kæ nieäm 127 naêm thaønh laäp giaùo phaän taïi toøa giaùm muïc vaø nhaø thôø chính toøa Baéc Ninh. Leã kæ nieäm naêm nay laø moät dòp ñaëc bieät ñeå moïi ngöôøi oân laïi, caûm nghieäm vaø noi göông nieàm Tin Caäy Meán son saét, anh duõng hi sinh cuûa caùc vò töû ñaïo Baéc Ninh.


Leã kæ nieäm 127 naêm thaønh laäp giaùo phaän taïi toøa giaùm muïc vaø nhaø thôø chính toøa Baéc Ninh.


Môû ñaàu buoåi leã laø cuoäc röôùc Chuùa Gieâsu, Ñöùc Meï Maân Coâi, Linh coát thaùnh töû ñaïo vaø moät soá kieäu hoa Ñöùc Meï thaùng naêm. Ñöùc cha Cosma Hoaøng Vaên Ñaït, quyù cha, quyù tu syõ cuøng caùc ñoaøn theå nhö keøn ñoàng, troáng traéc, hoäi hoa, ca ñoaøn ñi theo caùc kieäu röôùc. Luùc naøy, trôøi chæ coøn möa laùc ñaùc nhö ñang vaõi nhöõng haït aân suûng xuoáng cho Baéc Ninh. Ñoaøn röôùc khôûi haønh töø leã ñaøi tröôùc Trung taâm Muïc vuï Giaùo phaän ñi ngang qua khuoân vieân toøa giaùm muïc vaø tieán vaøo nhaø thôø chính toøa Baéc Ninh.

Khi toaøn boä ñoaøn röôùc ñaõ vaøo trong nhaø thôø, nghi leã Teá nguyeän coâng ñöùc tieàn nhaân dieãn ra thaät caûm ñoäng vaø linh thieâng. Baøi vò caùc thaùnh töû ñaïo ñöôïc ñaët trang troïng giöõa gian cung thaùnh, hai vò caàm loïng ñöùng hai beân. Ñoaøn teá goàm quyù linh muïc vaø quyù vò chöùc vieäc trong trang phuïc truyeàn thoáng daân toäc uy nghi tieán leân teá leã trong tieáng troáng chieâng traàm huøng vang voïng. Baøi teá nhö moät lôøi taï ôn Thieân Chuùa ñaõ ban muoân phuùc laønh cho giaùo phaän Baéc Ninh, vaø cuõng laø lôøi ghi ôn vaø toân kính caùc vò tieàn nhaân "ñaõ hy sinh xöông maùu, ñaõ chaúng tieác moà hoâi, ñeå gieo gioáng ñöùc tin, xaây neàn Giaùo phaän".

Sau nghi thöùc teá leã tieàn nhaân, linh muïc chaùnh vaên phoøng coâng boá quyeát ñònh cuûa ñöùc cha nhaän Thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh vaø caùc Thaùnh Töû Ñaïo Baéc Ninh laøm Baûo Trôï thöù hai, sau Ñöùc Meï Maân Coâi laø vò Baûo Trôï thöù nhaát giaùo phaän Baéc Ninh. Lí do ñöôïc ñöa ra laø: Giaùo phaän Baéc Ninh coù ñöôïc nhö ngaøy hoâm nay moät phaàn raát quan troïng laø do cha oâng ñaõ trung kieân, can ñaûm soáng vaø laøm chöùng cho ñöùc tin. Maùu caùc ngaøi ñoå ra laø di saûn voâ giaù maø giaùo phaän coù nghóa vuï baûo toàn vaø phaùt huy. Nhö theá, khi quyeát ñònh nhaän Thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh vaø caùc Thaùnh Töû Ñaïo Baéc Ninh laøm Baûo Trôï thöù hai, ñöùc cha muoán khôi daïy tinh thaàn töû ñaïo hi sinh vaø kheâu leân ngoïn löûa tin meán tha thieát nôi moïi ngöôøi trong giaùo phaän. Nhôø ñoù maø giaùo phaän luoân kieân trung vaø thaêng tieán.

Ñaàu thaùnh leã, Ñöùc cha chuû teá neâu yù nghóa vieäc kæ nieäm 127 naêm thaønh laäp giaùo phaän vaø coâng ôn cuûa caùc vò tieàn nhaân töû ñaïo. Ñöùc cha môøi goïi coäng ñoaøn caàu nguyeän khoâng chæ cho moïi tín höõu trong giaùo phaän, maø laø cho taát caû moïi ngöôøi soáng trong laõnh thoå giaùo phaän, keå caû nhöõng ngöôøi hieåu laàm, gaây khoù khaên cho giaùo phaän nhö göông caùc thaùnh töû ñaïo xöa caàu nguyeän cho caû nhöõng keû gieát caùc Ngaøi.

Phaàn baøi giaûng, Ñöùc cha taäp trung vaøo chuû ñeà "vui möøng vaø hi voïng". Vui möøng vì coù caùc baäc tieàn nhaân soáng ñöùc tin hi sinh anh duõng. Caùc Ngaøi ñaõ giöông cao ngoïn côø chieán thaéng vì ñaõ chöùng minh taám loøng quaû caûm, yù chí kieân cöôøng: chòu cheát vì chính nghóa ñöùc tin, vì loøng yeâu thöông tha thieát, theo tinh thaàn ñaïi nghóa, chaúng vöông chuùt haän thuø: "Ðaáng tröôïng phu, ñöøng thuø môùi ñaùng, - Ðaáng anh huøng, ñöøng oaùn môùi hay"! Ñöùc cha cuõng löôïc qua nhöõng neùt noåi baät cuûa thaùnh töû ñaïo Giuse Hoaøng Löông Caûnh - vò thaùnh töû ñaïo duy nhaát sinh ra, lôùn leân, soáng laøm vieäc vaø töû ñaïo taïi chính Baéc Ninh, vaø 6 vò thaùnh sinh ra ôû ngoaøi Baéc Ninh, nhöng phuïc vuï vaø töû ñaïo taïi Baéc Ninh, ñoù laø caùc thaùnh: Pheâroâ Nguyeãn Vaên Töï, Ñaminh Buøi Vaên UÙy, Augustinoâ Nguyeãn Vaên Môùi, Toâma Nguyeãn Vaên Ñeä, Phanxicoâ Xavieâ Haø Troïng Maäu vaø Steâphanoâ Nguyeãn Vaên Vinh; roài theâm 2 thaùnh sinh ra taïi Baéc Ninh, nhöng phuïc vuï vaø töû ñaïo taïi nôi khaùc: thaùnh Anreâ Traàn An Duõng Laïc vaø thaùnh Ñaminh Caåm. Beân caïnh caùc vò töû ñaïo ñaõ ñöôïc phong thaùnh, Baéc Ninh coøn töï haøo coù 100 vò Ñaàu Muïc (nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu Ban haønh giaùo, töông töï nhö oâng Truøm) ñaõ anh duõng hi sinh laøm chöùng cho ñöùc tin son saét cuûa mình.

Sau khi löôïc qua lòch söû haøo huøng cuûa caùc baäc tieàn nhaân töû ñaïo, ñöùc cha hi voïng giaùo phaän seõ ñöôïc thaêng tieán nhôø ôn Chuùa, nhôø phuùc aám cuûa tieàn nhaân vaø loøng thaûo hieáu, noi göông tieàn nhaân cuûa chaùu con. Caùi cheát cuûa caùc vò töû ñaïo ñaõ minh chöùng raèng: tín ngöôõng toân giaùo laø caùi gì saâu xa, beàn bæ, linh thieâng khoâng theå xoùa nhoøa, daäp taét baèng nhöõng maõnh löïc beân ngoaøi. Ñöùc cha tha thieát môøi goïi toaøn theå coäng ñoaøn laø con chaùu caùc Thaùnh Töû Ðaïo Baéc Ninh, haõy noi göông caùc ngaøi: saün loøng soáng cheát vì Chuùa. Chính nhôø maùu caùc thaùnh töû ñaïo maø Giaùo hoäi môùi ñöôïc nhö hoâm nay. Ñoù laø baøi hoïc chuùng ta phaûi ghi nhôù trong loøng. Giaùo hoäi phaùt trieån laø nhôø nhöõng tín höõu daùm soáng cheát cho nieàm tin cuûa mình.

Baéc Ninh ñaõ chính thöùc nhaän thaùnh töû ñaïo Giuse Hoaøng Löông Caûnh, moät giaùo daân, laøm thaùnh baûo trôï giaùo phaän. Vaäy sao laïi khoâng daùm mô öôùc raèng: Baéc Ninh seõ khoâng chæ coù 1 thaùnh töû ñaïo Giuse Hoaøng Löông Caûnh, maø coøn coù 125 ngaøn Giuse Hoaøng Löông Caûnh khaùc, bôûi leõ, nhö ngöôøi Vieät Nam thöôøng noùi: Cha naøo con aáy. Hoï nhaø toâng chaúng gioáng loâng cuõng gioáng caùnh!

Nguyeän xin Thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh vaø caùc Thaùnh Töû Ñaïo Baéc Ninh caàu baàu cuøng Chuùa theâm söùc cho chuùng ta soáng xöùng ñaùng laø con chaùu caùc ngaøi, coù ñuû can ñaûm böôùc tieáp con ñöôøng hi sinh anh duõng vì nieàm tin, vì loøng meán Chuùa yeâu ngöôøi maø caùc Ngaøi ñaõ ñi. Taát caû nhöõng ngöôøi con cuûa Meï Giaùo phaän Baéc Ninh duø ôû baát cöù nôi ñaâu cuõng ñöøng bao giôø queân raèng: chuùng ta mang trong mình doøng maùu cuûa caùc thaùnh töû ñaïo laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñaët Chuùa leân treân caû maïng soáng cuûa mình.

Sau ñaây xin traân troïng giôùi thieäu toaøn vaên quyeát ñònh nhaän thaùnh baûo Trôï thöù hai cuûa giaùo phaän, baøi vaên teá vaø baøi giaûng trong thaùnh leã:

 

- Quyeát ñònh nhaän thaùnh baûo Trôï thöù hai cuûa giaùo phaän

 

Toøa Giaùm Muïc Baéc Ninh

TP. Baéc Ninh - Vieät Nam

Tel: +84 (241) 382 1438

Fax: +84 (241) 382 4843

Email: tgmbn@yahoo.com

Soá 050/2010/QÑ-TGM

 

Quyeát Ñònh Nhaän Thaùnh Baûo Trôï Thöù Hai Cuûa Giaùo Phaän

 

Hoâm nay, Giaùo phaän Baéc Ninh haân hoan möøng kyû nieäm 127 naêm ñöôïc Toøa Thaùnh chính thöùc thaønh laäp (ngaøy 29.05.1883 - 29.05.2010). Giaùo phaän chuùng ta coù ñöôïc nhö ngaøy hoâm nay moät phaàn raát quan troïng laø do cha oâng chuùng ta ñaõ trung kieân, can ñaûm soáng vaø laøm chöùng cho ñöùc tin. Caùi cheát cuûa caùc ngaøi thaùp nhaäp vaøo cuoäc Vöôït Qua cuûa Ñöùc Kitoâ laøm troå sinh caùc tín höõu, vaø laøm cho giaùo phaän phaùt trieån khoâng ngöøng. Caùc ngaøi ñaõ ñi vaøo kyù öùc ngaøn ñôøi cuûa Hoäi Thaùnh noùi chung vaø cuûa giaùo phaän noùi rieâng. Maùu caùc ngaøi ñoå ra laø di saûn voâ giaù maø giaùo phaän coù nghóa vuï baûo toàn vaø phaùt huy.

Trong tinh thaàn Naêm Thaùnh 2010 cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam: - Kính nhôù caùc baäc tieàn nhaân vaø caùc chöùng nhaân ñöùc tin. - Hoïc hoûi vaø noi göông caùc ngaøi.

Vôùi taâm tình caûm taï tri aân, toâi Cosma Hoaøng Vaên Ñaït, Giaùm Muïc Giaùo Phaän Baéc Ninh quyeát ñònh: keå töø hoâm nay ngaøy 29.05.2010, giaùo phaän Baéc Ninh chuùng ta seõ nhaän Thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh vaø caùc Thaùnh Töû Ñaïo Baéc Ninh laøm Baûo Trôï thöù hai.

Xin caùc Thaùnh Töû Ñaïo Baéc Ninh chuyeån caàu vaø giuùp ñôõ chuùng ta trôû neân con chaùu xöùng ñaùng cuûa caùc ngaøi, trung thaønh giöõ vöõng ñöùc tin, luoân nhaãn naïi trong gian khoå, tuyeät ñoái phoù thaùc nôi Chuùa quan phoøng, can ñaûm daán thaân laøm muoái men cho ñôøi baèng ñôøi soáng yeâu thöông vaø phuïc vuï.

Nhôø lôøi caàu baàu cuûa Ñöùc Meï Maân Coâi vaø caùc Thaùnh Töû Ñaïo Baéc Ninh, xin Chuùa cho giaùo phaän chuùng ta luoân kieân trung vaø thaêng tieán.

Baéc Ninh, ngaøy 29 thaùng 05 naêm 2010

(Ñaõ kyù)

Cosma Hoaøng Vaên Ñaït, SJ

Giaùm Muïc Giaùo Phaän Baéc Ninh

 

- Teá Nguyeän Coâng Ñöùc Tieàn Nhaân

Hoâm nay:

Khôûi nhaät trung tuaàn thaùng Tö, Canh Daàn nieân.

Nhaèm ngaøy hai möôi chín thaùng naêm

Nhaát thaäp ñeä tam thieân nieân kyû,

Con Thieân Chuùa giaùng traàn cöùu ñoä chuùng sinh.

Nôi ñaøi thieâng:


Nghi leã Teá nguyeän coâng ñöùc tieàn nhaân dieãn ra thaät caûm ñoäng vaø linh thieâng.


AÙnh neán lung linh, höông traàm nghi nguùt

Hoaø quyeän linh khí ñaát Kinh Baéc ñòa linh, nhaân kieät.

Chuùng con goàm:

Ñöùc Cha Cosma Hoaøng Vaên Ñaït,

Giaùm muïc Giaùo phaän Baéc Ninh,

Hieäp cuøng caùc linh muïc, tu só chuûng sinh,

Caùc chöùc vieäc, caùc ban haønh giaùo

Cuøng coäng ñoaøn Daân Chuùa ñoàng höông

Khaép boán phöông quy veà moät höôùng.

Nhaân ngaøy kyû nieäm,

127 naêm thaønh laäp Giaùo phaän Baéc Ninh.

Trong Nhaø thôø Chính Toaø 118 tuoåi,

Tröôùc linh vò caùc Ñaáng Tieàn nhaân,

Khôûi taáu:

Xin caûm taï, toân vinh Thieân Chuùa,

Ñaáng ngöï choán cöûu truøng chí thaùnh, chí toân.

Xin ghi ôn lieät toå, lieät toâng,

Ñaõ hy sinh xöông maùu, ñaõ chaúng tieác moà hoâi,

Ñeå gieo gioáng ñöùc tin, xaây neàn Giaùo phaän.

Gaãm suy:

Giaùo phaän Baéc Ninh,

Töø Keû Moát ñeán Keû Neâ ra tôùi cöûa Luïc Ñaàu,

Ñöôøng truyeàn giaùo leânh ñeânh theo doøng nöôùc ngöôïc:

Vaøo soâng Luïc Nam leân tôùi Tieân Nha, Ñaïi Laõm.

Theo ngaû soâng Caàu qua Phong Coác, Yeân Taäp, Keû Roi, Ñaïo Ngaïn,

Ñeán Nhaõ Loäng, roài Baéc Caïn, Thaùi Nguyeân.

Reõ vaøo soâng Thöông, ñaây An Traøng, Baéc Giang, Myõ Loäc

Tôùi Taân An, Boá Haï röøng cam.

Töø soâng Ñuoáng qua Ngaêm Giaùo, Caåm Giang,

Ngöôïc soâng Hoàng qua Töû Ñình, Thöôøng Leä,

Tôùi Daân Truø, Baïch Haïc, Vónh Yeân.

Ngöôïc soâng Thao vaøo soâng Loâ,

Ñeán Vaân Cöông, Ñoàng Chöông, Chieâm Hoaù.

Töø Thieát Nham,

Qua Caàu Löôøng, Ñoàng Moû,

Vöôït AÛi Chi Laêng, ghi daáu chaân röôùm maùu:

Giaùo phaän Laïng Sôn töø goác Meï Baéc Ninh.

Möøng ngaøy ñaïi khaùnh,

Baùch töû thieân toân,

Ngöôõng kính:

Thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh

Cuøng Möôøi vò hieån thaùnh anh huøng.

Moät traêm vò Ñaàu Muïc kieân trung,

Ñöùc Cha Coâloâmeâ Leã

Cuøng taùm vò muïc töû taän tình.

Lôùp lôùp linh muïc, keû giaûng, tu syõ Ñaminh,

Haøng haøng giaùo daân muoân loøng nhö moät:

Ñaõ vieát neân trang söû vaøng saùng choùi.

Nay con chaùu cuùi ñaàu laïy taï,

Saém leã moïn loøng thaønh,

cuøng Lieät toå lieät toâng hieäp thoâng phoái teá.

Daâng leân Chuùa Teå muoân loaøi,

Khaáng ban Phuùc tröôøng sinh, ñoàng quy thöôïng höôûng,

Thöôïng höôûng, thöôïng thöôïng höôûng.

 

- Baøi giaûng trong thaùnh leã

 

Theo thænh nguyeän cuûa Ñöùc cha Antonio Colomer Leã, luùc aáy laø giaùm muïc toâng toaø Ñoâng Ñaøng Ngoaøi (goàm giaùo phaän Haûi Phoøng, giaùo phaän Baéc Ninh vaø giaùo phaän Laïng Sôn hieän nay), ngaøy 29.5.1883, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIII coâng boá quyeát ñònh thieát laäp giaùo phaän Baéc Ñaøng Ngoaøi (goàm giaùo phaän Baéc Ninh vaø giaùo phaän Laïng Sôn hieän nay), taùch khoûi giaùo phaän Ñoâng Ñaøng Ngoaøi, ñeå hoaït ñoäng truyeàn giaùo hieäu quaû hôn. Ñoàng thôøi Toaø Thaùnh boå nhieäm chính Ñöùc cha Leã coi soùc giaùo phaän Baéc Ñaøng Ngoaøi. Naêm 1913, Toaø Thaùnh thieát laäp giaùo phaän Laïng Sôn, taùch töø giaùo phaän Baéc Ñaøng Ngoaøi. Töø naêm 1924, giaùo phaän Baéc Ñaøng Ngoaøi ñöôïc ñoåi teân thaønh giaùo phaän Baéc Ninh.

Caùch ñaây 2 naêm, nhaân dòp kyû nieäm 125 naêm thaønh laäp, leõ ra Giaùo Phaän phaûi möøng long troïng, nhöng luùc aáy chæ möøng aâm thaàm vì coøn ñeå tang Ñöùc cha coá Giuse Maria. Nay nhaân dòp Naêm Thaùnh 2010 cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam, trong tinh thaàn nhôù ôn caùc baäc tieàn nhaân, aân nhaân vaø chöùng nhaân, hoâm nay chuùng ta hoïp nhau ñaây ñeå taï ôn Chuùa vaø xin caùc thaùnh töû ñaïo Baéc Ninh chuyeån caàu ñaëc bieät cho Giaùo Phaän, töøng ngöôøi, töøng gia ñình, töøng xöù hoï vaø toaøn theå Giaùo Phaän, cuõng nhö moïi ngöôøi chung soáng vôùi chuùng ta trong Giaùo Phaän.

Chuùng ta cuøng nhau oân laïi ñoâi neùt lòch söû cuûa Giaùo Phaän. Caùc nhaø truyeàn giaùo ñaàu tieân ñaõ giôùi thieäu Tin Möøng cho giaùo phaän vaø nhöõng tín höõu ñaàu tieân ñaõ ñoùn nhaän ñöùc tin töø nhöõng naêm 40 cuûa theá kyû 17. Ñeán theá kyû 19, coâng cuoäc truyeàn giaùo ôû giaùo phaän Baéc Ninh chöa phaùt trieån laém, cuï theå laø vaãn chöa coù moät giaùo xöù naøo ñöôïc thieát laäp. Döôùi thôøi caùc vua Minh Meänh, Thieäu Trò vaø Töï Ñöùc, giöõa theá kyû 19, caùc cuoäc baùch haïi khoác lieät ñaõ laø cô hoäi cho hôn 100 ngaøn chöùng nhaân ñöùc tin hy sinh maïng soáng vì Chuùa. Giaùo phaän Baéc Ninh luùc aáy coøn raát non nôùt, nhöng ñaõ goùp moät phaàn khoâng nhoû.

Tröôùc heát chuùng ta nhôù ñeán thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh. Ngaøi sinh taïi hoï Yeân Leã, tænh Baéc Giang. Ngaøi laøm ngheà thaày thuoác: ôû ñaâu coù ngöôøi beänh caàn ñeán ngaøi thì ngaøi ñi giuùp. Ngaøi ñöôïc choïn laøm truøm hoï. Ñaàu thaùng 7 naêm 1838, sau khi röûa toäi cho moät em beù ôû laøng Thoå Haø, ngaøi bò baét ôû beán ñoø, thuoäc hoï Nguyeät Ñöùc hieän nay. Ngaøi bò giam cuøng vôùi thaùnh Pheâroâ Nguyeãn Vaên Töï, 2 thaày giaûng vaø 3 giaùo daân Keû Moát, taïi thaønh Baéc Ninh. Ngaøy 5.9.1838, ngaøi cuøng vôùi cha Töï bò xöû traûm taïi laøng Coå Meã beân bôø soâng Caàu. Naêm aáy ngaøi 75 tuoåi. Ngaøi laø vò töû ñaïo duy nhaát sinh ra trong Giaùo Phaän, soáng vaø laøm vieäc suoát ñôøi trong Giaùo Phaän, hy sinh trong Giaùo Phaän ñöôïc toân phong hieån thaùnh.

Keá ñeán chuùng ta nhôù ñeán thaùnh Pheâroâ Nguyeãn Vaên Töï, linh muïc doøng Ñaminh, coi soùc hoï Keû Moát. Ngaøi bò baét ngaøy 29.6.1838 cuøng vôùi hai thaùnh thaày giaûng laø Phanxicoâ Xavie Haø Troïng Maäu, Ñaminh Buøi Vaên Uyù vaø 3 thaùnh giaùo daân AÂutinh Nguyeãn Vaên Môùi, Toâma Nguyeãn Vaên Ñeä, Steâphanoâ Nguyeãn Vaên Vinh. Caùc ngaøi cuøng bò giam vôùi thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh taïi thaønh Baéc Ninh. Thaùnh Pheâroâ Nguyeãn Vaên Töï cuøng bò xöû traûm vôùi thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh. Caùc vò coøn laïi bò xöû giaûo taïi laøng Coå Meã ngaøy 19.12.1839.

Treân ñaây laø 7 vò töû ñaïo taïi Giaùo Phaän vaø ñaõ ñöôïc phong hieån thaùnh.

Chuùng ta cuõng nhôù ñeán hai ngöôøi con cuûa Giaùo Phaän laøm linh muïc vaø phuïc vuï cuõng nhö chòu töû ñaïo ngoaøi Giaùo Phaän. Thaùnh Anreâ Duõng Laïc laøm linh muïc giaùo phaän Haø Noäi vaø chòu töû ñaïo taïi Haø Noäi naêm 1838. Thaùnh Ñaminh Caåm laøm linh muïc giaùo phaän Thaùi Bình, chòu töû ñaïo taïi Höng Yeân. Chuùng ta khoâng queân hai vò thaùnh maëc duø sinh ra ngoaøi Giaùo Phaän vaø chòu töû ñaïo ngoaøi Giaùo Phaän nhöng ñaõ ñeán phuïc vuï Giaùo Phaän. Thaùnh Vinh sôn Ñoã Yeán, linh muïc doøng Ñaminh ñaõ coi soùc giaùo daân vuøng Gia Bình vaø Löông Taøi, chòu töû ñaïo taïi Haûi Döông naêm 1838. Thaùnh Pheâroâ Amato Bình, linh muïc doøng Ñaminh ngöôøi Taây Ban Nha ñaõ coi soùc giaùo daân vuøng Baéc Giang, chòu töû ñaïo naêm 1861 taïi Haûi Döông.

Moät söï kieän coù leõ lòch söû Hoäi Thaùnh ñoâng taây kim coå khoâng coù laø 100 vò ñaàu muïc, töùc laø caùc vò trong caùc ban Haønh Giaùo töø khaép nôi trong Giaùo Phaän luùc aáy, cuøng chòu cheát moät ngaøy taïi coång thaønh Baéc Ninh naêm 1862. Goïi chung laø 100 vò ñaàu muïc, nhöng thöïc ra coù moät soá quaân nhaân vaø moät soá ngöôøi nhaø Ñöùc Chuùa Trôøi, töùc laø caùc thanh nieân muoán daâng mình cho Chuùa ñeå phuïc vuï Hoäi Thaùnh. Caùc ngaøi ñaõ bò baét giam, tra khaûo, ñe doaï, cuoái cuøng moät soá vò bò ñaâm cheùm roài ñaåy xuoáng hoá choân taäp theå, ña soá bò choân soáng.

Chuùng ta neâu leân ôû ñaây moät vaøi ñieàu khaù ñaëc bieät nôi caùc vò töû ñaïo Baéc Ninh. Thaùnh Giuse Hoaøng Löông Caûnh ñaõ 75 tuoåi, leõ ra theo luaät nöôùc thôøi aáy khoâng bò keát aùn töû hình, nhöng ngaøi vaãn bò keát aùn töû hình. Khi quan hoûi ngaøi veà caùc kinh trong ñaïo, ngaøi ñoïc nhieàu ñieàu, trong ñoù coù caâu: "Xin Chuùa cho vua quan cai trò nöôùc naøy caøng ngaøy caøng thònh", quan baûo: "Ngöôi ñang bò vua quan keát aùn maø vaãn caàu nguyeän cho vua quan!", ngaøi traû lôøi: "Ñaïo chuùng toâi laø ñaïo yeâu thöông, neân caàu nguyeän cho caû nhöõng ngöôøi thuø gheùt ñaïo". Thaùnh Pheâroâ Nguyeãn Vaên Töï trong khi bò giam tìm thaáy moät quyeån soå ghi teân caùc giaùo daân Keû Moát. Ngaøi ñaõ xin lính moät caùi chieáu ñeå khoûi bò muoãi ñoát, nhöng thöïc ra laø ngaøi ñaép chieáu ñeå xeù quyeån soå maø nuoát, vaø khi khoâng nuoát ñöôïc nöõa, ngaøi xeù vuïn ñeå giaùo daân khoâng bò quan quaân laøm haïi. Khi ñöôïc yeâu caàu quaù khoaù, töùc laø böôùc qua Thaùnh Giaù, ngaøi noùi: "Thieân Chuùa laø thöôïng phuï, vua laø trung phuï, cha meï laø haï phuï. Toâi khoâng theå vì cha meï maø phaûn boäi vua, cuõng khoâng theå vì vua maø phaûn boäi Thieân Chuùa ñöôïc." Thaùnh Steâphanoâ Nguyeãn Vaên Vinh ñeán Keû Moát caøy thueâ cuoác möôùn kieám aên, nhöng nhôø ñoù bieát ñaïo. Maëc duø chöa ñöôïc röûa toäi, ngaøi nhaát ñònh khoâng chòu quaù khoaù, neân bò baét. Ngaøi ñöôïc thaùnh Pheâroâ Töï röûa toäi trong khi bò giam giöõ ôû thaønh Baéc Ninh. Coù leõ ñaây laø tröôøng hôïp duy nhaát trong caùc thaùnh töû ñaïo Vieät Nam laø bò baét khi coøn laø döï toøng. Töôïng chòu naïn chuùng ta thaáy trong nhaø thôø Chính Toøa hoâm nay chính laø töôïng ñaõ ñöôïc caùc quan yeâu caàu caùc vò ñaàu muïc böôc qua, nhöng caùc ngaøi ñaõ töø choái. Caùm ôn xöù Xuaân Hoaø, nôi coù 26 vò töû ñaïo, ñaõ gìn giöõ ñöôïc gia saûn voâ giaù naøy.

Vôùi caùc thaùnh töû ñaïo Baéc Ninh, chuùng ta coù ñöôïc maãu göông cho moïi thaønh phaàn daân Chuùa: nhöõng ngöôøi daâng mình cho Chuùa, caùc ban Haønh Giaùo, caùc giaùo lyù vieân, caùc thaày thuoác, caùc coâng nhaân, caùc noâng daân, caùc quaân nhaân, caùc chuûng sinh, cuõng nhö caû caùc taân toøng vaø caùc döï toøng nöõa.

Caùc vò töû ñaïo Baéc Ninh ñaõ vieát neân nhöõng trang söû haøo huøng nhaát cuûa Giaùo Phaän vaø trôû thaønh nhöõng haït luùa gieo xuoáng ñaát chòu thoái ñi ñeå sinh muoân vaøn boâng haït laø Giaùo Phaän hieän nay. Töø khoaûng 25 ngaøn giaùo daân trong 11 xöù ñaàu tieân khi môùi thaønh laäp, traûi qua bao thaêng traàm, nay Giaùo Phaän coù 125 ngaøn giaùo daân. Ngoaøi ra, con caùi Giaùo Phaän coù maët nhieàu nôi, ñaëc bieät ôû Mieàn Nam vaø ôû nöôùc ngoaøi. Tính töø naêm 1954 ñeán nay, Giaùo Phaän ñaõ cung caáp cho caùc nôi ngoaøi Giaùo Phaän khoaûng 150 linh muïc, trong soá aáy coù 1 giaùm muïc, 3 vieän phuï, moät soá cha Toång Ñaïi Dieän, moät soá cha beà treân caùc doøng tu, vaø khoâng ít caùc giaùo sö chuûng vieän.

Chuùng ta taï ôn Chuùa vì caùc vò töû ñaïo laø moät hoàng aân voâ giaù Chuùa ban cho Giaùo Phaän. Khoâng nhöõng caùc ngaøi chuyeån caàu cho chuùng ta maø coøn laø nhöõng maãu göông choùi saùng ñeå chuùng ta hoïc hoûi vaø noi theo. Coù leõ chuùng ta khoâng coù dòp ñoå maùu vì ñöùc tin nhö caùc ngaøi, nhöng chuùng ta khoâng thieáu nhöõng dòp hy sinh vì ñöùc tin vôùi caùc ngaøi.

Nhö caùc ngaøi, chuùng ta haõy quyù troïng ôn ñöùc tin ñaõ laõnh nhaän. Ñöùc tin laø aùnh saùng Chuùa soi chieáu chuùng ta treân ñöôøng ñôøi. Chuùng ta haõy sieâng naêng ñoïc kinh caàu nguyeän, ñoïc saùch baùo ñaïo, nghe ñaøi phaùt thanh ñaïo, xem phim aûnh ñaïo, hoïc giaùo lyù, ñoïc Saùch Thaùnh, nhaát laø tham döï thaùnh leã, ñeå ñöùc tin ñöôïc nuoâi döôõng vaø lôùn maïnh khoâng ngöøng. Chuùng ta haõy traùnh xa caùc teä naïn xaõ hoäi cuõng nhö caùc dòp ñöa chuùng ta xa Chuùa vaø Hoäi Thaùnh.

Chuùng ta coá gaéng xaây döïng gia ñình thaùnh thieän theo tinh thaàn ñöùc tin ñeå gia ñình thöïc söï haïnh phuùc. Chuùng ta haõy tích cöïc tham gia caùc sinh hoaït cuûa xöù hoï vaø Giaùo Phaän, ñeå moãi ngöôøi vaø caû Giaùo Phaän cuøng lôùn leân khoâng ngöøng. Chuùng ta haõy naâng ñôõ nhöõng ngöôøi hieán thaân phuïc vuï Hoäi Thaùnh nhö caùc linh muïc tu só, caùc ban Haønh Giaùo, caùc hoäi ñoaøn.

Ñoái vôùi moïi ngöôøi trong cuõng nhö ngoaøi ñaïo, chuùng ta nhaän ra hình aûnh Chuùa trong moãi ngöôøi, soáng ñoaøn keát, ñuøm boïc nhau, laáy yeâu meán vaø phuïc vuï laøm phöông chaâm. Chuùng ta haõy ñaëc bieät baùc aùi vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo khoå, beänh taät, baát haïnh. Ñoái vôùi nhöõng ai laàm lôõ hoaëc laøm chuùng ta phaûi ñau khoå, chuùng ta roäng loøng tha thöù vaø giuùp ñôõ ñeå hoï coù ñôøi soáng toát ñeïp hôn.

Laøm nhö vaäy laø chuùng ta vieát tieáp nhöõng trang söû vaøng cuûa Giaùo Phaän maø caùc baäc cha oâng cuûa chuùng ta ñaõ vieát baèng caû ñôøi soáng cuõng nhö caùi cheát cuûa caùc ngaøi. Nhôø lôøi caàu khaån cuûa Meï Maria Maân Coâi vaø cuûa caùc ngaøi, xin Chuùa cho Giaùo Phaän thaân yeâu cuûa chuùng ta luoân luoân trung kieân vaø khoâng ngöøng thaêng tieán.

+ Cosma Hoaøng Vaên Ñaït

Giaùm muïc giaùo phaän Baéc Ninh

 

Nguyeãn Xuaân Tröôøng

 


Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page