Vaán ñeà kieåm soaùt
daân soá taïi Phi luaät taân
Vaán ñeà kieåm soaùt daân soá taïi Phi luaät taân.
Phi luaät taân [National Catholis Register 17/5/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Cuoäc toång tuyeån cöû vöøa qua taïi Phi luaät taân ñaõ thu huùt söï chuù yù cuûa theá giôùi.
Treân 92 trieäu daân, coù ñeán 85 phaàn traêm daân soá Phi theo Coâng giaùo. Ngöôøi Coâng giaùo Phi noåi tieáng laø suøng ñaïo, nhöùt laø trong caùc thöïc haønh ñaïo ñöùc nôi coâng coäng. 10 giôø saùng hay 6 giôø chieàu Chuùa Nhöït, vaøo baát cöù trung taâm thöông maïi lôùn naøo taïi Manila, ngöôøi ta cuõng ñeàu thaáy daân chuùng qui tuï trong caùc nhaø nguyeän ñeå tham döï thaùnh leã.
Trong muøa baàu cöû, caùc cuoäc canh thöùc vaø caàu nguyeän ñöôïc toå chöùc khaép nôi treân toaøn quoác. Ngay trong truï sôû cuûa UÛy ban baàu cöû, beân caïnh danh saùch vaø thoâng tin veà caùc ñaûng phaùi, caùc öùng cöû vieân, ngöôøi ta cuõng thaáy coù töôïng Ñöùc Meï vaø caùc khaåu hieåu keâu goïi laàn chuoãi vaø laøm tuaàn 9 ngaøy.
Theo keát quaû haàu nhö chaéc chaén, thöôïng nghò só Benigno Noynoy Aquino, tröôûng nam cuûa coá toång thoáng Corazon Aquino, ñöôïc xem nhö laø ngöôøi ñaõ chieán thaéng trong cuoäc baàu cöû vöøa qua. Baø Aquino qua ñôøi hoài thaùng 8 naêm 2009. Bieán coá naøy ñaõ goùp phaàn thu huùt söï chuù yù cuûa daân chuùng Phi vaøo ngöôøi con trai cuûa baø. Laø moät ngöôøi Coâng giaùo thuaàn thaønh, tröôùc khi ra tranh cöû, oâng ñaõ ñeán moät tu vieän Doøng Kín ñeå tónh taâm.
Nhöng toång thoáng taân cöû cuûa Phi luaät taân seõ phaûi ñöông ñaàu vôùi moät vaán ñeà ñaõ töøng taïo ra caêng thaúng giöõa Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø chính phuû cuûa toång thoáng Arroyo. Ñoù laø vaán ñeå kieåm soaùt daân soá.
Tính ñeán ngaøy 13 thaùng 5 naêm 2010, trong 90 phaàn traêm soá phieáu ñeám ñöôïc, oâng Aquino ñaõ chieám ñöôïc 40 phaàn traêm. Cöïu toång thoáng Joseph Estrada, ngöôøi ñaõ töøng bò giam tuø vì toäi tham nhuõng vaø ñang uûng hoä döï luaät cho pheùp phaù thai, chieám ñöôïc 25 phaàn traêm soá phieáu. Tyû phuù Manny Villar veà haïng ba vôùi 11 phaàn traêm soá phieáu. OÂng laø ngöôøi coâng khai uûng hoä laäp tröôøng cuûa Giaùo hoäi veà vieäc choáng phaù thai. Nhöng vì nhöõng tai tieáng veà tham nhuõng, oâng khoâng ñöôïc daân chuùng uûng hoä.
Giaùo hoäi ñaõ töøng tuyeân boá raèng döï luaät coù teân laø "Y teá saûn sinh" nhaèm kieåm soaùt daân soá, ñi ngöôïc laïi vôùi Hieán Phaùp naêm 1987 vì coå voõ cho vieäc xöû duïng nhöõng phöông tieän coù taùc ñoäng phaù thai. Trong khi ñoù Hieán Phaùp hieän haønh cuûa Phi luaät taân khaúng ñònh quyeàn soáng töø luùc ñöôïc thuï thai.
Keát quaû cuoäc baàu cöû vöøa qua khoâng cho thaáy roõ laäp tröôøng cuûa ngöôøi daân Phi ñoái vôùi döï luaät "y teá saûn sinh". Coù nhieàu lyù do ñeå giaûi thích söï kieän naøy. Tröôùc heát, theo phaân taùch cuûa Ñöùc hoàng y Gaudencio Rosales, Toång giaùm muïc Manila, ngöôøi daân Phi chæ chuù troïng ñeán caù nhaân caùc öùng cöû vieân chöù khoâng maøng ñeán laäp tröôøng vaø ñöôøng loái cuûa caùc ñaûng phaùi.
Nöõ tu Mary Pilar Verzosa hieän ñang ñieàu khieån moät trung taâm daønh cho caùc phuï nöõ vaø treû em gaùi bò laïm duïng. Baø cuõng thaønh laäp Phong Traøo beânh vöïc Söï Soáng töø 35 naêm nay. Trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho baùo "The National Catholic Register" xuaát baûn taïi Hoa kyø, nöõ tu Verzosa noùi raèng beânh vöïc söï soáng khoâng chæ coù nghóa laø uûng hoä laäp tröôøng cuûa Giaùo hoäi choáng laïi döï luaät "y teá saûn sinh". Theo baø, coøn coù nhieàu vaán ñeà khaùc nghieâm troïng hôn caàn ñöôïc quan taâm nhö naïn ngheøo ñoùi khieán cho ngöôøi Hoài giaùo vaø coäng saûn noåi leân choáng chính phuû. Nöõ tu Verzosa cho bieát coù haøng chuïc quaân ñoäi rieâng do caùc chính trò gia döïng leân vôùi leänh saün saøng baén gieát. Nöõ tu hoan ngheânh vieäc tyû phuù Villar uûng hoä laäp tröôøng choáng phaù thai cuûa Giaùo hoäi. Tuy nhieân, theo baø, thay vì chæ uûng hoä laäp tröôøng choáng phaù thai cuûa Giaùo hoäi, oâng neân xöû duïng tieàn baïc cuûa mình ñeå giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo, chöù khoâng chæ noùi suoâng.
Trong moät xöù sôû coù ñeán 40 phaàn traêm daân soá soáng döôùi möùc ngheøo vaø 8 phaàn traêm phaûi ñi lao ñoäng ôû nöôùc ngoaøi, thì chuyeän côm baùnh laø vaán ñeà chính. Do ñoù, daân chuùng khoâng nhöùt thieát quan taâm ñeán moïi vaán ñeà tröôùc khi ñi boû phieáu.
Hai cuoäc thaêm doø dö luaän ñöôïc thöïc hieän tröôùc cuoäc baàu cöû cho thaáy haøng trieäu ngöôøi Coâng giaùo khoâng bieát gì veà cuoäc tranh luaän lieân quan ñeán döï luaät "y teá sinh saûn". Moät cuoäc thaêm doø do chi nhaùnh Phi luaät taân cuûa Vieän Gallup thöïc hieän noùi raèng coù ñeán 73 phaàn traêm daân soá Phi khoâng bieát gì veà döï luaät naøy. Cuoäc thaêm doø cuõng cho thaáy raèng 90 phaàn traêm nhöõng ngöôøi ñöôïc hoûi noùi raèng hoï choáng laïi döï luaät, bôûi vì noù ñaët vieäc giaùo duïc tính duïc leân treân caùc vaán ñeà luaân lyù. Tuy nhieân, moät cuoäc thaêm doø khaùc do toå chöùc coù teân laø "Pulse Asia" [baét maïch AÙ Chaâu] thöïc hieän laïi cho raèng 64 phaàn traêm daân chuùng Phi chæ muoán boû phieáu cho nhöõng öùng cöû vieân naøo coâng khai uûng hoä nhöõng phöông phaùp "hieän ñaïi" veà keá hoaïch hoùa gia ñình.
Giöõa hai thaäp nieân 80 vaø 90, daân soá Phi gia taêng ñaùng keå. Nhöng hieän nay, möùc gia taêng ñaõ giaûm ñi nhieàu.
Toång thoáng taân cöû Aquino ñaõ tuyeân boá nhö sau: "Toâi tin raèng chuùng ta ñang coù vaán ñeà veà daân soá. Toâi nghó raèng toâi coù traùch nhieäm phaûi giuùp cho con em chuùng ta coù cô hoäi soáng moät cuoäc soáng xöùng ñaùng hôn".
Qua lôøi tuyeân boá treân ñaây, ngöôøi ta chöa bieát roõ laäp tröôøng cuûa oâng Aquino veà vieäc kieåm soaùt daân soá, moät caùch cuï theå vôùi döï luaät veà "y teá sinh saûn".
Theo Ñöùc oâng Pedro Quitorio, phaùt ngoân vieân cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phi luaät taân, nhöõng vaán ñeà caáp baùch nhöùt ñoái vôùi nöôùc naøy laø laøm sao chaám döùt vieäc cai trò toài teä vaø tham nhuõng. Ñaây laø hai vaán ñeà ñaõ ñöôïc oâng Aquino ñeà ra trong cuoäc vaän ñoäng tranh cöû. OÂng tuyeân boá seõ truy toá taát caû nhöõng ai "aên caép" cuûa nhaân daân. Theo Ñöùc oâng Quitorio, giaûi quyeát ñöôïc naïn tham nhuõng thì may môùi giaûi phoùng ñöôïc daân ngheøo. Ngaøi ñöa ra moät thí duï: chính phuû ñöa ra ngaân saùch ñeå xaây tröôøng hoïc vaø beänh vieän taïi noâng thoân. Nhöng khi vöøa ñöôïc thaùo khoaùn thì ngaân quó bieán maát vaø tröôøng hoïc vaø beänh vieän thì chaúng thaáy ñaâu caû.
CV.