Lòch Söû Giaùo Xöù Laøng Anh

Queâ Höông Ñöùc Taân Giaùm Muïc

Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp

Lòch Söû Giaùo Xöù Laøng Anh, Giaùo Haït Cöûa Loø, Giaùo Phaän Vinh, Queâ Höông Ñöùc Taân Giaùm Muïc Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp.

Laøng Anh, Vieät Nam (17/05/2010) - Khi ñoïc baûn tin cuûa Cuûa Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh veà caùc boå nhieäm môùi taïi Vieät Nam ngaøy 13 thaùng 5 naêm 2010. Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñíctoâ XVI ñaõ nhaän ñôn töø chöùc cuûa Ñöùc Giaùm Muïc Vinh, Phaoloâ Maria Cao Ñình Thuyeân, 83 tuoåi, vì lyù do tuoåi taùc (khoaûn soá 401 trieät 1). Cha Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp thuoäc doøng Ña Minh ñaõ ñöôïc boå nhieäm Giaùm Muïc. Cha Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp, OP. Sinh ngaøy 2 thaùng 1 naêm 1945. taïi Giaùo xöù Laøng Anh, Ngheä An.

Töø ñoù nhieàu ngöôøi ñaõ göûi mail veà hoûi giaùo xöù Laøng Anh ôû ñaâu? Toâi nhôù laïi caâu Thaùnh Kinh trong Tin Möøng Mattheâu: "Phaàn ngöôi, hôõi Beâ-lem, mieàn ñaát Giu-ña, ngöôi ñaâu phaûi laø thaønh nhoû nhaát cuûa Giu-ña, vì ngöôi laø nôi vò laõnh tuï chaên daét Ít-ra-en daân Ta seõ ra ñôøi". (Matheâu 2, 6) & trong Tin Möøng cuûa thaùnh Gioan "Töø Na-da-reùt, laøm sao coù caùi gì hay ñöôïc?" OÂng Phi-líp-pheâ traû lôøi: "Cöù ñeán maø xem!" (Gioan 1, 46). Vaäy ñeå moïi ngöôøi bieát sô qua veà queâ höông nhoû beù cuûa vò taân Giaùm Muïc giaùo phaän Vinh, toâi xin göûi ñoâi gioøng lòch söû cuûa Giaùo xöù Laøng Anh.

Giaùo xöù Laøng Anh hieän nay:

Ñòa chæ: Nhaø thôø Laøng Anh, Nghi Phong, Nghi Loäc, Ngheä An.

Ñt: 0382.661.447 - 0913092476.

Email:rapxuannhan@gmail.com

Ñòa giôùi giaùo xöù Laøng Anh, giaùo phaän Vinh, goàm 4 giaùo hoï: Laøng Anh, AÂn Haäu, Taân Thaønh, Kim AÂn. Naèm trong ñòa baøn 3 xaõ: Nghi AÂn, Nghi Ñöùc (nay tröïc thuoäc Tp. Vinh) & Nghi Phong.

Ranh giôùi: phía nam giaùo xöù Caàu Raàm, phía taây Yeân Ñaïi, phía ñoâng laø bieån Cöûa Loø giaùo xöù Trang Caûnh vaø Taân Loäc. Caùch saân bay Yeân Ñaïi 7 km, caùch ga Vinh 7 km, caùch beán xe Vinh 7 km, caùch bieån Cöûa Loø 8 km.

Daân Soá: 5,725 ngöôøi; 1,632 Coâng giaùo.

Ngheà nghieäp: haàu heát laø noâng nghieäp, ngheà thuû coâng ñan laùt, ngheà tieáp thò.

I. Vaøi Neùt Veà Lòch Söû Thaønh Laäp Giaùo Xöù

Naêm 1846, giaùo phaän Nam Ñaøng Ngoaøi ñöôïc thaønh laäp, taùch töø giaùo phaän Taây Ñaøng Ngoaøi. Veà sau goïi laø giaùo phaän Vónh, roài giaùo phaän Vinh. Theo lòch söû truyeàn khaåu cuûa caùc baäc tieàn nhaân ñeå laïi nôi Cha OÂng treân ñòa danh naøy (Cuï Quaùn Thoâng, Cuï Bang, Cuï Toång... nhaéc laïi cho con chaùu).

Vaøo nhöõng thaäp nieân ñaàu theá kyû 19 khoaûng 1929 - 1932. caùc nhaø thöøa sai ñaõ raûo böôùc treân nhöõng vuøng roäng lôùn nôi ñaây ñeå gieo haït gioáng Ñöùc Tin treân maûnh ñaát phì nhieâu naøy. Qua caùc vuøng: Bieån Caûnh (nay laø Trang Caûnh Ñaù Döïng (nay laø Laäp Thaïch), Cöûa Loø (nay laø Taân Loäc, Loäc Myõ), Thoân Traïi (nay laø Yeân Ñaïi), Vónh Caàu (nay laø Caàu Raàm).

Coâng cuoäc truyeàn giaùo hình thaønh nhö sau: töø naêm 1840 - 1850 sau khi tham khaûo caû moät vuøng roäng lôùn naøy raûi raùc töø Cöûa Loø sang Cöûa Hoäi ñeán Vinh (khi ñoù coøn goïi laø Vònh), moät vuøng daân cö coù neáp soáng noâng thoân ngheøo haàu heát thôø oâng baø & 50% laø chuøa chieàn cuûa Ñaïo Phaät. Caùc nhaø thöøa sai ñaõ kheùo leùo gieo haït gioáng Ñöùc Tin vaøo caùc laøng maïc vaø ñaõ coù toå chöùc thaønh caùc laøng coâng giaùo.

Ñôïi cho ñeán thôøi Ñöùc Cha Ngoâ Gia Haäu (Gauthier ) ñaàu naêm 1853 vaøo dòp leã Phuïc Sinh, moät vinh döï baát ngôø ñeán cho giaùo xöù Caû Anh, ñöôïc chính thöùc nhaän laø Truï Sôû Trung Taâm cuûa mieàn truyeàn giaùo (Chaân Loäc) goïi ñaây laø xöù Caû Anh (theo nhö caùc Coá Taây caét nghóa, Caû Anh: nghóa laø anh caû, sau naøy ñeå goïi cho ñuùng vieät ngöõ ñoåi ra Laøng Anh nghóa laø Anh cuûa caùc laøng khaùc. Vaäy laø sau 7 naêm thaønh laäp giaùo phaïn Vinh, thì giaùo xöù Laøng Anh ñöôïc thaønh laäp, moät giaùo xöù ñöôïc caùc Cha thöøa sai raát quan taâm.

- Nhöõng yeáu toá ñaùng löu yù maø xöù Caû Anh ñöôïc chính thöùc nhaän laø Xöù Caû 1853:

1. Soáng giöõa moät vuøng chuøa chieàn nguy nga cuûa caùc toân giaùo khaùc nhöng hoï khoâng bò laán aùt bôûi theá voâ thaàn laãn buït thaàn.

2. Luoân luoân vaâng phuïc Giaùo Hoäi vaø caùc Ñaáng coi soùc, gìn giöõ vaø baûo veä caùc Ngaøi qua nhöõng bieán coá khoù khaên nhaát trong lòch söû xöa vaø nay.

3. Baûn chaát daân thaät thaø, hieàn laønh, toát buïng, caàn cuø, sieâng naêng, ñoaøn keát.

4. Laø ñòa danh trung taâm cho vuøng Chaân Loäc thôøi baáy giôø, chæ sau maáy thaùng ñöùa con ñaàu tieân ñaõ ra ñôøi laø xöù Loäc Myõ vaø tieáp tuïc sinh ra nhöõng xöù haït khaùc theo löôïc ñoà sau ñaây:

II . Löôïc Ñoà Giaùo Xöù Phaùt Trieån Cuûa Giaùo Xöù Laøng Anh

- Giaùo Xöù Laøng Anh Sinh Ra:

- Giaùo xöù Loäc Myõ (1853)

--> Giaùo xöù Taân Loäc (1908) (nay laø Giaùo Haït Cöûa Loø).

--> Giaùo xöù La Nham (1925).

- Giaùo xöù Myõ Duï (1869)

--> Giaùo xöù Caàu Raàm 1888 (nay laø Giaùo Haït Caàu Raàm).

--> Giaùo xöù Gia Hoaø (1889).

--> Giaùo xöù Cam Laâm (1895).

--> Giaùo xöù Phuø Long (1920).

- Giaùo xöù Laäp Thaïch (1887).

- Giaùo xöù Trang Caûnh (1914).

- Giaùo xöù Yeân Ñaïi (1923).

- Giaùo xöù Laøng Nam (1927)

Toång coäng 10 xöù vaø 2 giaùo haït ñöôïc sinh ra töø giaùo xöù Laøng Anh.

III. Nhöõng Böôùc Thaêng Traàm Cuûa Giaùo Xöù Laøng Anh

Giaùo xöù Caû Anh cuõng nhö giaùo hoäi Vieät Nam phaûi ñöông ñaàu vôùi côn baùch haïi khuûng khieáp keùo daøi cho tôùi naêm 1888. Cuoäc baét ñaïo luùc ñaàu coù veû thaát thôøi tuÿ theo höùng cuûa Vua Chuùa. Nhöng tôùi khi Vua Gia Long naèm xuoáng naêm 1820, caùc vua trieàu Nguyeãn laø Minh Meänh, Thieäu Trò, Töï Ñöùc, vì tinh thaàn baøi ngoaïi vaø laàm töôûng theo Ñaïo laø boû oâng baø toå tieân, ñaõ ra leänh treân toaøn quoác trieät haï thaùnh ñöôøng, xöû töû caùc Giaùo Só vaø taát caû nhöõng giaùo daân naøo baát tuaân leänh nhaø Vua. Nhöõng haønh ñoäng naøy ñaõ ñöa tôùi vieäc lieân quaân Phaùp vaø Taây Ban Nha can thieäp vaøo noäi boä Vieät Nam, eùp buoäc vua Töï Ñöùc kyù hoaø öôùc nhaän quyeàn baûo hoä cuûa Phaùp, ñoàng thôøi chaám döùt vieäc saùt haïi ngöôøi Coâng giaùo naêm 1883.

1. Vua Töï Ñöùc (1847-1883): Coù 13 Saéc Chæ

Neáu tính soá Saéc Chæ baét ñaïo, döôùi thôøi Töï Ñöùc leân tôùi 13 Saéc Chæ ban haønh vaøo nhöõng naêm 1848, 1851, 1855. Rieâng trong naêm 1857 coù 4 Saéc Chæ, naêm 1859 coù 2 Saéc Chæ, vaø naêm 1860 coù 4 Saéc Chæ cuoái cuøng. Nhieàu leänh nhö theá minh chöùng quyeát taâm nhaø vua muoán taän dieät Ñaïo Thieân Chuùa baèng moïi giaù, vaø taän dieät suoát trong 36 naêm chaáp chính. Chuùng ta seõ thaáy noäi dung nhöõng saéc leänh ñoù khuûng khieáp tôùi möùc ñoä naøo!

Ñaïo Coâng Giaùo ñöôïc ñònh nghóa khoâng nhöõng nhö moät Taû Ñaïo maø coøn teä hôn nöõa, nhö moät toân giaùo xaáu xa, "moät dòch teå". (Saéc Chæ 7-6-1857)

Leänh cho caùc xaõ uyû, cai toång (Saéc Chæ thaùng 5 naêm 1857): Ai khoâng tuaân theo seõ bò caùch chöùc (saéc Chæ 7-6-1857)

Leänh cho Trieàu Ñình vaø caùc Quan ñòa phöông (Saéc Chæ 24-8-1860).

Theo caùc saéc leänh treân ñaây, phaûi baét taát caû moïi thaønh phaàn Coâng Giaùo.

Heát moïi thanh nieân treân 15 tuoåi phaûi trình dieän thöôøng xuyeân theo thôøi gian nhaát ñònh (leänh 17-1-1860). Ngöôøi Coâng Giaùo, duø hoïc gioûi, coù khaû naêng, cuõng khoâng ñöôïc giöõ chöùc vuï naøo (leänh 19-9-1855).

Ñaëc bieät nhaém vaøo giôùi ngö phuû, vì hoï luoân luoân di chuyeån vaø thöôøng laø choã aån naùu cho caùc Ñaïo Tröôûng (leänh 18-9-1855).

Nhöõng ngöôøi chöùa chaáp Ñaïo Tröôûng seõ bò phaân thaân vaø buoâng soâng (leänh 30-3-1851).

Giaùo daân khoâng chòu ñaïp Thaùnh Giaù seõ bò khaéc hai chöõ Taû Ñaïo treân maët vaø ñi ñaày bieät xöù (leänh 18-9-1855). Ai coá chaáp xöng ñaïo: Ñaøn oâng seõ bò cöôõng baùch toøng quaân, ñaøn baø bò tuyeån laøm noâ tì cho caùc quan (leänh 7-6-1857)

Baét caùc thaønh phaàn trong Hoäi Ñoàng Giaùo Xöù (leänh thaùng 10 naêm 1959)

Binh só Coâng Giaùo khoâng ñaïp aûnh Thaùnh Giaù seõ bò giaûi nguõ, bò khaéc hai chöõ Taû Ñaïo vaø bò ñaày chung thaân (leänh thaùng 12-1859).

Giôùi Quan Laïi Coâng Giaùo: caû nhöõng ai ñaõ choái Ñaïo cuõng bò caùch chöùc. Nhöõng ai trung kieân seõ bò traûm quyeát (leänh 15-12-1859).

Caùc nöõ tu, khoâng ñöôïc caáp giaáy thoâng haønh ñeå di chuyeån ngoaøi ñòa phöông mình ñang ôû. Vì hoï laø nhöõng lieân laïc vieân ñaéc löïc. Ai khoâng tuaân leänh seõ bò tuø chung thaân, hay laøm noâ tì cho caùc Quan (leänh 17-1-1860 vaø leänh thaùng 7-1860).

Caùc Linh Muïc Vieät Nam, ñaïp Thaùnh Giaù hay khoâng ñeàu bò phaân thaân ñeå neâu göông. Linh Muïc ngoaïi quoác thì bò traûm quyeát, ñaàu phaûi treo luoân 3 ngaøy, roài buoâng soâng hay neùm xuoáng bieån (leänh 15-9-1855).

Caùc cô sôû Coâng Giaùo, bò ñoát phaù vaø tieâu huyû (leänh 18-9-1855 vaø 8-12-1857). Nhaát laø cô sôû taïi Vónh Trò, phaûi phaù huyû bình ñòa (leänh 1-12-1857).

2. Nhöõng Cuoäc Baùch Haïi Do Nhoùm Vaên Thaân (1885-1886):

Chính lyù ra nhöõng cuoäc baùch haïi ñaõ chaám döùt döôùi thôøi Töï Ñöùc, vì theo khoaûn 9 cuûa hieäp öôùc Giaùp Tuaát kyù giöõa Vieät Nam vaø nöôùc Phaùp ngaøy 15-3-1874, vua Töï Ñöùc ñaõ kyù nhaän "quyeàn töï do theo Ñaïo vaø haønh Ñaïo cuûa ngöôøi Coâng Giaùo". Tuy nhieân lòch söû coøn ghi cheùp laø sau vua Töï Ñöùc, söï baét bôù coäng ñoaøn Coâng Giaùo Vieät Nam vaãn tieáp tuïc, khoâng keùm phaàn döõ doäi taøn baïo, vaø dieãn tieán trong hoaøn caûnh roái ren khaùc bieät. Caùc vua keá vò Töï Ñöùc laø:

- Hieäp Hoaø, leân ngoâi chaáp chính ñöôïc 4 thaùng roài sau ñoù bò eùp buoäc phaûi uoáng thuoác ñoäc quyeân sinh.

- Kieán Phuùc, leân ngoâi luùc môùi 15 tuoåi.

- Haøm Nghi, leân keá vò luùc 12 tuoåi.

Do ñoù, moïi quyeàn haønh ñieàu khieån quoác söï, giöõa luùc ñang phaûi ñöông ñaàu vôùi ngoaïi xaâm laïi naèm trong tay caùc vò ñaïi thaàn: Nguyeãn Vaên Töôøng vaø Toân Thaát Thuyeát. Keát quaû ñöa ñeán choã ñaïi baát haïnh cho ñaát nöôùc: Qua hai hieäp öôùc 1883 vaø 1884, Vieät Nam maát nöôùc veà tay Thöïc Daân. Laõnh thoå chia laøm 3, Nam kyø vaø caùc thaønh phoá Qui Nhôn, Ñaø Naüng, Vinh, Haûi Phoøng vaø Haø Noäi trôû thaønh thuoäc ñòa Phaùp. Töø Thanh Hoaù vaøo ñeán Bình Thuaän thuoäc Nam Trieàu, töø Ninh Bình ra Baéc do Khaâm Sai Baéc Kyø nhöng caû Trung vaø Baéc ñeàu ñaët döôùi quyeàn Baûo Hoä cuûa Phaùp. Quyeàn thaàn Toân Thaát Thuyeát möu ñaùnh uùp Phaùp ôû thaønh Mang Caù nhöng thaát baïi, kinh thaønh Hueá chìm trong bieån löûa vaø cheát choùc. Vua Haøm Nghi boû kinh thaønh chaïy veà Taân Sôû, xuoáng chieáu Caàn Vöông khaùng Phaùp. Nhö moät cuïc than hoàng neùm vaøo bieån daàu, phong traøo Vaên Thaân Caàn Vöông buøng leân khaép nôi, töï ñoäng töï phaùt, vôùi khaåu hieäu "Bình Taây Saùt Taû" lan roäng treân khaép ba mieàn Baéc Trung Nam, vaø con vaät hy sinh, moät laàn nöõa, cuõng laïi laø ngöôøi Coâng Giaùo raûi raùc treân khaép toaøn quoác! Cuoäc baùch haïi taøn aùc vì lôïi duïng hoaøn caûnh "ñuïc nöôùc beùo coø": chæ trong maáy naêm Vaên Thaân, soá ngöôøi Coâng Giaùo bò taøn saùt vì tín ngöôõng ñaõ leân cao gaàn baèng toång soá tín höõu ñaõ hy sinh trong hôn hai theá kyû baùch haïi, töø ñôøi caùc Chuùa Trònh Nguyeãn cho tôùi heát ñôøi Töï Ñöùc. Nhöõng cuoäc taøn saùt thaät aùc lieät ruøng rôïn, töøng lôùp ngöôøi, keå ra töøng traêm töøng ngaøn, cöù moãi laàn phaûi qua moät côn baùch haïi laø cöù tieáp tuïc ngaõ xuoáng, nhö nhöõng traùi sung ruïng tröôùc côn gioù loäng!

Troïng ñieåm nhaát laø thôøi kyø naøy giaùo xöù Laøng Anh ñaõ cuøng chòu chung soá phaän moïi ngöôøi coâng giaùo. Phong traøo Vaên Thaân, Caàn Vöông vôùi khaåu hieäu "Bình Taây Saùt Taû" giaùo daân xöù Laøng Anh cuõng ñaõ chöùng kieán nhieàu cuoäc töû ñaïo taäp theå taïi quaûng tröôøng Quaùn Baøu.

3. Phong traøo giaûm toâ caûi caùch: 1930 -1931 nhöõng cuoäc mit-tinh, bieåu tình ñoát phaù caùc nhaø tri huyeän roài keùo ñeán nhaø thôø xöù. Nhöng do söï khoân kheùo, bieán baùo cha oâng, giaùo xöù Laøng Anh ñaõ nhanh choùng boá trí caûnh thôø töï thaønh nôi chuøa chieàn, hoï ñaõ xaây caát caùc ñeàn mieáu giaû trong thoân laøng, caát daáu ñoà thôø töï, kieäu roàng nôi baøu saâu (Kieäu roàng 157 naêm nay coøn löu giöõ taïi giaùo xöù ) neân nhöõng ñoaøn quaân cuûa Vaên Thaân löôùt qua maø xöù ñaïo khoâng bò taøn phaù, Giaùo xöù Laøng Anh luùc ñoù laïi laø nôi aån naùu an toaøn cho caùc nhaø thöøa sai.

4. Giai ñoaïn chia ñoâi ñaát nöôùc: 1951 - 1952 (daäp taét ñöôïc toå chöùc Lieân Ñoaøn Coâng giaùo) sau ñoù khoâng laâu hieäp ñònh Geneøve chia ñoâi ñaát nöôùc rôi vaøo caûnh chieán tranh tang toùc cuûa 2 mieàn Nam Baéc, giaùo xöù Laøng Anh cuõng theo vaän meänh chung cuûa ñaát nöôùc, nhaø thôø, nhaø xöù ñeàu bò bom boû tan hoang, hieän coøn daáu tích cuûa chieán tranh, 2 hoá bom beân nhaø phoøng nay laø ao caù, nhöõng traân möa bom laøm cho nhaø xöù bò choân vuøi trong ñoáng ñaát, ñoù laø nhöõng ngaøy kinh hoaøng nhaát, coù ngaøy soá cheát 40 ngöôøi, nhöng ñaëc bieät nhôø söï che chôû cuûa Meï Maria ngöôøi coâng giaùo laïi khoâng bò toån thaát veà nhaân maïng.

IV. Nhöõng Bieán Ñoäng Daân Soá

1. - 1945 bò naïn ñoùi moät soá ñoâng giaùo daân Laøng Anh phaûi ñi tha phöông caàu thöïc vaø bò cheát ñoùi khoâng trôû laïi.

Ngaøy 9-3-1945, Nhaät ñaûo chaùnh Phaùp taïi Vieät Nam. Tröôùc tình theá naøy vai troø cuûa caùc vò Thöøa Sai ngoaïi quoác caøng trôû neân khoù khaên vaø soá öùng sinh linh muïc Vieät Nam ñuû ñieàu kieän laøm con soá linh muïc taêng theâm nhieàu. Toaø thaùnh quyeát ñònh "Vieät Nam Hoaù" heä thoáng laõnh ñaïo Giaùo Hoäi qua vieäc trao cho Giaùm Muïc baûn quoác: Haø Noäi cho Ñöùc Cha Trònh Nhö Khueâ naêm 1950, Baéc Ninh cho Ñöùc Cha Hoaøng Vaên Ñoaøn naêm 1950, Vinh cho Ñöùc Cha Traàn Höõu Ñöùc naêm 1951, Haûi phoøng cho Ñöùc Cha Tröông Cao Ñaïi naêm 1953.

2. Naêm 1954, hieäp ñònh Geneøve chia ñoâi ñaát nöôùc khieán gaàn 750,000 giaùo daân Coâng Giaùo mieàn Baéc phaûi di cö vaøo mieàn Nam, moät nöûa giaùo daân Laøng Anh cuõng theo ñoaøn di cö khaên goùi leân ñöôøng vaøo Nam. Daân soá Laøng Anh sau bieán coá naøy caû xöù chæ coøn laïi 775 ngöôøi. Cuoäc soáng thaàm laëng chung cuûa giaùo hoäi Mieàn Baéc daõ keùo daøi 40 naêm chia caét 2 mieàn Nam Baéc daân soá coâng giaùo taïi Giaùo xöù Laøng Anh cuõng 2,000 nhaân khaåu.

3. - 1975 bieán coá thoáng nhaát Ñaát Nöôùc, laïi moät laàn nöõa khoaûng 400 ngöôøi laïi leân ñöôøng vaøo mieàn Nam laøm kinh teá, con soá hieän nay coøn 1,600 ngöôøi chia laøm 4 giaùo hoï:

Hoï Laøng Anh, Hoï AÂn Haäu, Hoï Taân Thaønh, Hoï Kim AÂn.

Naèm treân ñòa baøn haønh chính cuûa 3 xaõ: xaõ Nghi Phong, xaõ Nghi Ñöùc, xaõ Nghi AÂn thuoäc huyeän Nghi Loäc, dieän tích toång quaùt chieàu roäng 2.5 km raûi daøi 5 km toång coäng 11km2. Taát caû caùc giaùo hoï ñeàu coù nhaø thôø. Nôi trung taâm phuïng vuï chung cuûa coäng ñoaøn laø nhaø thôø giaùo xöù ñaõ ñöôïc xaây döïng laïi naêm 1995 do linh muïc Pheâroâ Nguyeãn Vaên Thieän.

Ñöôïc söï chaên daét cuûa caùc Chuû Chaên, giaùo daân Laøng Anh ñaõ sôùm yù thöùc veà ôn goïi vaø choã ñöùng cuûa mình trong Giaùo Hoäi, noã löïc laøm vieäc toâng ñoà vaø goùp phaàn raát xöùng ñaùng trong coâng vieäc xaây döïng Giaùo Xöù vaø soáng ñaïo trong moïi hoaøn caûnh.

V. Caùc Linh Muïc Con Caùi Giaùo Xöù:

1- Cha Matheâu Thoï - queâ Laøng Anh - chòu chöùc linh muïc 1867 - töø traàn taïi Keû Tieåu.

2- Cha Pheâroâ Theá - queâ AÂn Haäu - chòu chöùc linh muïc 1892 - töø traàn taïi queâ.

3- Cha Pheâroâ Veä - queâ AÂn Haäu - chòu chöùc linh muïc 1892 - töø traàn taïi Yeân Phuù 1939.

4- Cha Gioan Hoài - queâ Laøng Anh - chòu chöùc linh muïc 1904 - töø traàn taïi Loäc Thuyû 1942.

5-Cha F.x. Ñoâng - queâ AÂn Haäu - chòu chöùc linh muïc 1910 - töø traàn taïi Keû Ñoâng 1951.

6- Cha Phaoloâ Quyeàn - queâ Laøng Anh - chòu chöùc linh muïc 1912 - töø traàn taïi Myõ Hoaø.

7- Cha Giuse Thaân - queâ Laøng Anh - chòu chöùc linh muïc 1927 - töø traàn taïi Vaên Thaønh 1965.

8- Cha Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp - queâ Taân Thaønh - chòu chöùc linh muïc 8-8-1972. Nay laø giaùm muïc Giaùo Phaän Vinh.

VI. Caùc Linh Muïc Coi Soùc Giaùo Xöù:

Tröïc tieáp chaêm soùc Giaùo xöù, töø böôùc khôûi ñaàu khi Giaùo sôû ñöôïc chính thöùc thaønh laäp vaøo naêm 1853 cho ñeán nay, naêm 2004, coù taát caû 22 linh muïc quaûn xöù & phuï traùch:

1. Cha Baûo - Quaûn xöù - töø 1884 ñeán 1893

2. Cha Ñoaøi - Quaûn xöù - töø 1893 ñeán 1901

3. Cha Theá - Quaûn xöù - töø 1901 ñeán 1905

4. Cha Tính - Quaûn xöù - töø 1905 ñeán 1910

5. Cha Traïch - Quaûn xöù - töø 1910 ñeán 1921

6. Cha Khoa - Quaûn xöù - töø 1921 ñeán 1927

7. Cha Taân - Quaûn xöù - töø 1927 ñeán 1931

8. Cha Bieän - Quaûn xöù - töø 1931 ñeán 1937

9. Cha Ñöôøng - Quaûn xöù - töø 1937 ñeán 1945

10. Cha Thö - Quaûn xöù - töø 1945 ñeán 1946

11. Cha Huyeân - Quaûn xöù - töø 1947 ñeán 1951

12. Cha Khaâm - Quaûn xöù - töø 1951 ñeán 1958

13. Cha Lieâm - Phuï traùch - töø 1958 ñeán 1959

14. Cha haït Leâ - Phuï traùch - töø 1959 ñeán 1962

15. Cha Lieâm - Phuï traùch - töø 1962 ñeán 1966

16. Cha Nho - Quaûn xöù - töø 1966 ñeán 1974

17. Cha Danh - Quaûn xöù - töø 1974 ñeán 1987

18. Cha Thieän - Quaûn xöù - töø 1987 ñeán 1998

19. Cha Nho - Phuï traùch - töø 1998 ñeán 2001

20. Cha Lôïi - Phuï traùch - töø 2001 ñeán 2002

21. Cha Thaéng - Phuï traùch - töø 2002 ñeán 2003

22. Cha Nhaøn - Quaûn xöù - töø 2003 ñeán 2010.

VII. Toå Chöùc Haønh Chaùnh Giaùo Xöù:

Hoäi Ñoàng Haønh Giaùo xöù hieän taïi:

Lm. quaûn xöù: Raphael Traàn Xuaân Nhaøn

Chuû tòch: Giuse Vöông Vaên Quang

Phoù Chuû tòch: Inhaxio DöôngVaên Minh

Thö kyù: Phaoloâ Nguyeãn Vaên Ñoaøi

Phuïng vuï: Antoân Nguyeãn Vaên Tònh

Giaùo duïc: Giuse Vöông Ñình Trí.

- Trong chieàu höôùng khan hieám ôn goïi toaøn caàu, linh muïc quaûn xöù luoân coå ñoäng ôn goïi tu trì taïi giaùo xöù, töø khi nhaän xöù ngaøy 17/10/2003 linh muïc quaûn xöù luoân nhaéc nhôû caùc baäc phuï yù thöùc veà vieäc ñoùng goùp ôn goïi tu trì cho ñoäi nguõ toâng ñoø cuûa Giaùo Hoäi, haèng naêm coù môû caùc khoaù ñònh höôùng ôn goïi taïi giaùo xöù, hieän nay ñaõ coù 2 ôn goïi khaán troïng doøng Ñöùc Meï Ñoàng Coâng, 1 ôn goi doøng Don Bosco, 1 ôn goïi doøng Con Ñöùc Meï Phuø Hoä, 1 ôn goïi doøng Xitoâ, 2 ôn goïi doøng Phanxicoâ, 2 ôn goïi doøng Antoân Claret, 1 ôn goïi doøng Ngoâi Lôøi.

- Moät söï kieän caàn löu yù veà Hoäi ñoaøn Legioâ: ngaøy 19/4 /1999 ñöôïc thaønh laäp Praesidium ñaàu tieân taïi nhaø thôø giaùo hoï AÂn Haäu, thuoäc giaùo xöù Laøng Anh, do cha Pheâroâ Nguyeãn Syõ Nho quaûn xöù luùc doù chæ coù 11 hoäi vieân 2 nam vaø 9 nöõ, vôùi thaùnh hieäu Ñöùc Meï Voâ Nhieãm nguyeân toäi, cho ñeán nay Hieän nay Comitium Vinh ñaõ phaùt trieån roäng lôùn trong 3 tænh: Ngheä An, Haø Tónh, Quaûng Bình khoâng nhöõng chæ trong giaùo phaän maø vöôn ra ngoaøi giaùo phaän Thanh Hoaù, 3 giaùo phaän cuûa ñaát nöôùc Laøo: Viengchaên, Thakhek, Pakseù. Coù khoaûng 7,000 hoäi vieân hoaït ñoäng khaép nôi.

Ngaøy 20 thaùng 8 naêm 2004, Ñöùc giaùm muïc Phaoloâ Maria Cao Ñình Thuyeân vieát baøi sai chính thöùc boå nhieäm cha Raphael Traàn Xuaàn Nhaøn linh giaùm cuûa Comitium Vinh, cuõng laø cha quaûn xöù Laøng Anh, vaäy Giaùo xöù Laøng Anh vinh döï ñöôïc coi laø chieác noâi ñaàu tieân cho Hoäi ñoaøn Legioâ taïi giaùo phaän nhaø.

VIII. Caùc Hoäi Ñoaøn Ñang Hoaït Ñoäng Trong Giaùo Xöù:

1. Hoäi ngöôøi cao tuoåi 46 hoäi vieân.

2. Hoäi chi em Phuï Nöõ 102 hoäi vieân.

3. Hoäi Gia Ñình Teâreâxa 60 hoäi vieân.

4. Hoäi chia seû Lôøi Chuùa 40 hoäi vieân.

5. Hoâi Thanh Nieân Thieän Nguyeän 28 hoäi vieân.

6. Hoäi Legioâ 24 hoäi vieân.

7. Hoäi Khoâi Bình Legioâ 18 hoäi vieân.

IX. Caùc Hoäi Doøng Hieän Dieän & Hoaït Ñoäng Trong Giaùo Xöù:

Vôùi nieàm haân hoan toaøn theå Giaùo Xöù Laøng Anh vaøo ngaøy 15-08-2008 ñaõ ñoùn caùc chò em doøng Con Ñöùc Meï Phuø Hoä tuø Thuû Ñöùc veà hieän dieän vaø hoaït ñoäng cho giôùi treû taïi giaùo xöù Laøng Anh, hieän nay ñang hoaït ñoäng tích cöïc ñaøo taïo giaùo duïc giôùi treû & môû trung taâm höôùng nghieäp cho caùc baïn nöõ.

X. Nhöõng Quan Taâm Haøng Ñaàu Cuûa Giaùo Xöù:

1. Tinh thaàn hieäp nhaát: Thaønh ñaït quan troïng nhaát cuûa giaùo xöù chuùng ta laø söï hieäp nhaát trong cuøng moät thaân theå maàu nhieäm cuûa Giaùo Hoäi, nhö lôøi thaùnh PhaoLoâ, "Taát caû chuùng ta ñaõ ñöôïc ñaày traøn moät Thaàn Khí duy nhaát" (1Coârintoâ 12:13). Moïi ngöôøi toân troïng nhau trong cö xöû, ñoàng taâm nhaát trí trong haønh ñoäng vaø ñoái ñaõi vôùi nhau baèng tình yeâu vaø tha thöù nhö laø nhöõng moân ñeä ñích thöïc cuûa Ñöùc Kitoâ, Ñaáng ñaõ keâu goïi: "Ngöôøi ta cöù daáu naøy maø nhaän bieát caùc con laø moân ñeä cuûa Thaày laø caùc con thöông yeâu nhau" (Gioan 13:35). Ñeå thi haønh ñieàu ñoù, giaùo xöù khuyeán khích vieäc ñoái thoaïi côûi môû vôùi caùc toân giaùo baïn, ñoùng goùp xaây döïng, bieåu loä thieän chí baèng haønh ñoäng cuï theå vaø traùnh caùc hình thöùc pheâ bình laãn nhau.

2. Tinh thaàn coäng taùc: Giaùo xöù keâu goïi moãi ngöôøi, moãi gia ñình tieáp tay coäng taùc theo khaû naêng cuûa mình ñeå thöïc hieän nhöõng muïc tieâu cuûa giaùo xöù. Moãi ngöôøi, moãi gia ñình ñöôïc môøi goïi caàu nguyeän cho giaùo xöù vaø roäng raõi ñoùng goùp thì giôø, taøi naêng, taøi chaùnh cho giaùo xöù. Coù nhö theá giaùo xöù môùi coù cô toàn taïi vaø phaùt trieån haàu löu truyeàn cho con chaùu mai sau.

3. Tinh thaàn Phuùc AÂm Hoùa: Caùc tín höõu ñöôïc keâu goïi neâu cao tinh thaàn soáng Phuùc AÂm trong gia ñình, vôùi baïn höõu, trong caùc moâi tröôøng soáng chung quanh vaø ngoaøi xaõ hoäi, nhaát laø vôùi nhöõng ngöôøi khoâng cuøng toân giaùo, caùc chöông trình töø thieän, giuùp ngöôøi ngheøo ñöôïc phoå caäp cho moïi thaønh phaàn coù hoaøn caûnh khoù khaên khoâng phaân bieät löông giaùo. Coù nhö vaäy môùi hy voïng môû mang Nöôùc Chuùa ñeán vôùi moïi ngöôøi.

4. Coå voõ Ôn Thieân Trieäu: Giaùo xöù thieát tha keâu goïi caùc baïn treû can ñaûm daán thaân ñaùp laïi lôøi Chuùa môøi goïi trôû neân laø nhöõng moân ñeä nhieät thaønh cuûa Ngaøi. Cha xöù cuõng keâu goïi moãi ngöôøi, moãi gia ñình, caùc hoäi ñoaøn haõy tích cöïc caàu nguyeän cho Ôn Thieân Trieäu, khích leä caùc maàm non höôùng veà ôn goïi tu trì. Giaùo xöù ñaëc bieät quan taâm vaø bieát ôn caùc linh muïc, tu só ñaõ vaø ñang phuïc vuï coäng ñoàng Daân Chuùa, haèng naêm toå chöùc leã gioã cho caùc cha caùc thaày vaø caùc Xô ñaõ coù coâng vôùi giaùo xöù.

Lôøi Keát: Trong nieàm tin vaøo Thieân Chuùa vôùi söï höôùng daãn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, qua söï caàu baàu cuûa Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Nguyeân Toäi, boån maïng cuûa giaùo xöù vaø caùc Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam, chuùng ta cuøng haêng haùi tieán böôùc trong nieàm hy voïng vaøo moät töông lai töôi saùng cuûa giaùo xöù chuùng ta.

Trong nieàm haân hoan cuûa giaùo phaän Vinh chuaån bò ñoùn Ñöùc Taân Giaùm Muïc, cuõng laø nieàm vui cuûa giaùo xöù Laøng Anh nhoû beù ngheøo heøn, xin moïi ngöôøi hieäp thoâng caàu nguyeän cho söï thaêng tieán cuûa giaùo xöù queâ höông Ñöùc Taân Giaùm Muïc Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp.

Linh muïc quaûn xöù Laøng Anh

Raphael Traàn Xuaân Nhaøn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page