AÛnh höôûng cuûa Giaùo hoäi
taïi Boà Ñaøo Nha
AÛnh höôûng cuûa Giaùo hoäi taïi Boà Ñaøo Nha.
Boà ñaøo nha [La Croix 10/5/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Chaéc chaén khoâng phaûi do truøng hôïp ngaãu nhieân maø chuyeán vieáng thaêm Boà ñaøo nha cuûa Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI dieãn ra vaøo chính naêm nöôùc naøy kyû nieäm 100 naêm ngaøy thaønh laäp neàn coäng hoøa vaø tuyeân boá taùch bieät Nhaø nöôùc ra khoûi Giaùo hoäi.
Quan heä giöõa Giaùo hoäi vaø Nhaø nöôùc taïi Boà Ñaøo Nha xem ra khoù khaên sau khi nöôùc naøy thoâng qua nhieàu luaät ñi ngöôïc laïi giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi. Naêm 2005, Boà Ñaøo Nha cho pheùp ly dò. Naêm sau, nöôùc naøy cho pheùp thuï thai trong oáng nghieäm vaø naêm 2007 nôùi loûng vieäc cho pheùp phaù thai. Vaø môùi ñaây, quoác hoäi ñaõ thoâng qua luaät nhìn nhaän hoân phoái cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng tính. Theo döï truø, luaät naøy ñang chôø ñôïi toång thoáng Boà Ñaøo Nha kyù ban haønh sau chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Theo coâ Isabel Texeira da Molta, kyù giaû cuûa baùo "Jornal de Noticias", hieän ñang laøm phaùt ngoân vieân cho Ban Toå Chöùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc thaùnh Cha, "aûnh höôûng cuûa Giaùo hoäi trong ñôøi soáng xaõ hoäi taïi Boà Ñaøo Nha ñaõ giaûm ñi raát nhieàu keå töø 40 naêm nay".
Moät soá ngöôøi cho raèng Giaùo hoäi ñaõ maát daàn aûnh höôûng ñoái vôùi xaõ hoäi keå töø sau cuoäc caùch maïng ñöôïc meänh danh laø "caåm chöôùng" hoài naêm 1974 ñeå laät ñoå nhaø ñoäc taøi Salazar.
Thaät ra, traùi vôùi dö luaän chung, Giaùo hoäi ñaõ khoâng heà ñöôïc cheá ñoä ñoäc taøi cuûa töôùng Salazar naâng ñôõ. Nhieàu sinh hoaït cuûa Giaùo hoäi nhö höôùng ñaïo sinh, ñaïi hoïc Coâng giaùo chæ ñöôïc pheùp toå chöùc sau naêm 1974.
Nhöng theo baø Garca Mira Delgado, ñaëc traùch muïc vuï veà gia ñình cuûa Giaùo phaän Lisboa, sau naêm 1974, caùc phuï nöõ ñöôïc ra ñôøi laøm vieäc; söï kieän naøy ñaõ khieán gia taêng naïn ly dò, tình traïng soáng chung vaø sinh con ngoaøi hoân phoái cuõng nhö nhöõng thay ñoåi trong vieäc giaùo duïc con caùi. Theo baø Delgrado, nhöõng "ñöùa con caùch maïng" naøy khoâng theå khoâng löu truyeàn nhöõng giaù trò maø hoï ñaõ tieáp thu.
Ngoaøi ra, coøn coù khoaûng caùch ngaøy caøng gia taêng giöõa Mieàn Nam ngaøy caøng tuïc hoùa vaø Mieàn Baéc raát truyeàn thoáng laø nôi maø moãi laøng ñeàu coù vò thaùnh quan thaày.
Theo moät soá ngöôøi khaùc, chính söï kieän Boà Ñaøo Nha ñöôïc gia nhaäp vaøo Lieân AÂu hoài naêm 1986 ñaõ taïo ra nhöõng thay ñoåi lôùn lao taïi nöôùc naøy. Tuy nhieân, theo cha Victor Feytor Pinto, cha sôû giaùo xöù Campo Grande naèm trong khu ñaïi hoïc Lisboa vaø hieän ñang laø coá vaán cuûa Hoäi ñoàng Toøa thaùnh veà muïc vuï y teá, "Boà Ñaøo Nha ñaõ thoâng qua moät soá luaät môùi ñaây khoâng phaûi do aùp löïc cuûa caùc toå chöùc AÂu chaâu cho baèng aûnh höôûng cuûa yù thöùc heä hieän ñaïi".
Cha Pinto raát ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán vì ñaõ töøng laøm vieäc taïi boä giaùo duïc, cuõng nhö cao uûy ñaëc traùch veà vieäc phoøng choáng ma tuùy. Theo vò linh muïc naøy, khoâng phaûi duøng giaùo lyù cuûa mình ñeå ñoái ñaàu vôùi caùc döï aùn cuûa chính phuû maø Giaùo hoäi coù theå laøm cho daân chuùng nghe tieáng noùi cuûa mình veà ñaïo ñöùc vaø toân troïng söï soáng. Traùi laïi, Giaùo hoäi caàn phaûi coù ñieàu maø cha Pinto goïi laø "moät chieán thuaät gaây aûnh höôûng".
Theo cha Pinto, söù meänh cuûa Giaùo hoäi khoâng phaûi laø choáng laïi Quoác Hoäi maø laø soi saùng löông taâm con ngöôøi. Cha tin raèng Giaùo hoäi vaãn coù nhöõng quan heä toát ñeïp vôùi Nhaø nöôùc. Theo cha, Giaùo hoäi caàn phaûi ñoái thoaïi vôùi chính phuû.
Ñaây cuõng laø chuû tröông cuûa baø Delgrado, chuû tòch Phong Traøo baûo veä söï soáng do cha Pinto thaønh laäp hoài naêm 1978.
Taïi Boà Ñaøo Nha, Giaùo hoäi khoâng coù nhöït baùo, ñaøi truyeàn hình rieâng. Tuy nhieân, ñaøi phaùt thanh Coâng giaùo Renascenca cuûa Giaùo hoäi vaãn luoân daãn ñaàu trong caùc cuoäc thaêm doø dö luaän.
OÂng Henrique Leitao, giaùo sö moân lòch söû khoa hoïc taïi ñaïi hoïc Lisboa khaúng ñònh raèng caùc phöông tieän truyeàn thoâng vaø caùc nhaø trí thöùc Boà Ñaøo Nha raát chuù yù ñeán ñieàu Giaùo hoäi noùi. Hoài tuaàn tröôùc, oâng ñaõ toå chöùc moät cuoäc trieån laõm veà nhöõng taùc phaåm cuûa Ñöùc thaùnh cha. Cuõng nhö nhieàu ngöôøi khaùc, giaùo sö Leitao mong ñöôïc coù maët trong cuoäc gaëp gôõ cuûa Ñöùc thaùnh cha vôùi giôùi vaên hoùa Boà Ñaøo Nha taïi trung taâm Belem vaøo saùng hoâm nay thöù Tö 12 thaùng 5 naêm 2010.
Veà phaàn mình, ñaïi hoïc Lisboa cuõng ñaõ toå chöùc moät cuoäc hoäi thaûo veà "tö töôûng cuûa Ñöùc BenedictoXVI" hoâm 3 thaùng 5 naêm 2010, vôùi söï tham döï cuûa khoaûng 30 giaùo sö ñaïi hoïc vaø kyù giaû quan taâm ñeán "caùch Ñöùc thaùnh cha keâu goïi xöû duïng lyù trí".
Quaû thaät, Ñöùc thaùnh cha raát ñöôïc yeâu meán taïi Boà Ñaøo Nha. Ngay caû nhöõng ngöôøi coäng saûn hay thuoäc ñaûng xaõ hoäi cuõng coù thieän caûm vôùi Giaùo hoäi. OÂng Jose Pacheco Pereira, cöïu toång bí thö ñaûng coäng saûn Boà Ñaøo Nha thöôøng coâng khai beânh vöïc caùc giaù trò Kitoâ. Baø Maria da Graca Carvallo, cöïu boä tröôûng khoa hoïc vaø hieän ñang laø nghò vieân AÂu chaâu, cuõng ñaõ leân tieáng beânh vöïc Giaùo hoäi Coâng giaùo maø baø goïi laø moät nguoàn caûm höùng cho moät quan heä môùi vôùi moâi sinh.
Cha Mario Rui Pedras, ngöôøi toå chöùc thaùnh leã taïi quaûng tröôøng Terreiro de Paco ôû Lisboa chieàu thöù Ba 11 thaùng 5 naêm 2010, khaúng ñònh raèng Ñöùc thaùnh cha raát ñöôïc yeâu meán taïi Boà Ñaøo Nha.
CV.