Nhöõng thaùch ñoá cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong chuyeán vieáng thaêm Boà Ñaøo Nha
Nhöõng thaùch ñoá cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong chuyeán vieáng thaêm Boà Ñaøo Nha.
Boà Ñaøo Nha [National Catholic Reporter 7/5/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Ngaøy thöù Ba 11 thaùng 5 naêm 2010, Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI leân ñöôøng vieáng thaêm Boà Ñaøo Nha. Cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm laø cuoäc haønh höông ñeán Trung Taâm Thaùnh Maãu Fatima nhaân dòp kyû nieäm 10 naêm ngaøy Ñöùc Gioan Phaoloâ II toân phong chaân phöôùc cho hai treû em muïc ñoàng Giacinta vaø Francesco Marto.
Kyù giaû John Allen cuûa baùo "The National Catholic Reporter", xuaát baûn taïi Hoa kyø, ñaõ phaân taùch moät soá thaùch ñoá maø Ñöùc thaùnh cha seõ ñöông ñaàu trong chuyeán vieáng thaêm naøy.
Tröôùc heát laø cuoäc "khuûng hoaûng" maø Boà Ñaøo Nha ñang traûi qua.
Boà Ñaøo Nha laø moät quoác gia vôùi daân soá 10 trieäu 6 traêm ngaøn ngöôøi, trong soá naøy chính thöùc coù 88 phaàn traêm töï nhaän laø Coâng giaùo. Trong thôøi gian gaàn ñaây, Boà Ñaøo Nha laø moät trong soá ít nhöõng nöôùc, trong ñoù Giaùo hoäi ít phaûi ñöông ñaàu vôùi vuï tai tieáng veà nhöõng laïm duïng tình duïc treû em cuûa haøng giaùo só. Trong moät cuoäc hoïp baùo môùi ñaây, Ñöùc cha Antonio Marto, Giaùm muïc Leira - Fatima, noùi vôùi caùc kyù giaû raèng chuyeän laïm duïng tình duïc treû em cuûa caùc linh muïc seõ khoâng aûnh höôûng ñeán chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, moät phaàn vì taïi nöôùc naøy ñaõ khoâng noå ra nhöõng vuï tai tieáng nhö ñaõ xaûy ra taïi AÙi Nhó Lan vaø Ñöùc.
Noùi ñeán khuûng hoaûng taïi Boà Ñaøo Nha laø noùi ñeán khuûng hoaûng veà kinh teá. Chæ trong moät ñeâm, haøng tyû myõ kim ñaõ bò queùt saïch khoûi thò tröôøng chöùng khoaùn Boà Ñaøo Nha. Ngöôøi ta ñang sôï laø kinh teá nöôùc naøy seõ "rôi töï do" vaø xaõ hoäi seõ hoån loaïn nhö ñang xaûy ra taïi Hy Laïp. Hieän nay chöông trình thaét löng buoäc buïng do chính phuû cuûa thuû töôùng Jose Socrates ñeà ra ñaõ khieán caùc nghieäp ñoaøn lao ñoäng toå chöùc ñình coâng vaø phaûn ñoái treân toaøn quoác.
Ñaây chính laø luùc maø daân chuùng Boà Ñaøo Nha muoán nghe ñöùc Benedicto XVI noùi gì veà coâng lyù trong kinh teá. Coù theå noùi: Boà Ñaøo Nha laø moät phoøng thí nghieäm ñeå Ñöùc thaùnh cha cho aùp duïng cuï theå nhöõng nguyeân taéc maø ngaøi ñaõ vaïch ra trong thoâng ñieäp xaõ hoäi coù töïa ñeà "Baùc aùi trong söï thaät" (Caritas in Varitate) ñöôïc cho coâng boá hoài thaùng 7 naêm 2009. Coù leõ khoâng coù nôi naøo ñang chôø ñôïi ñeå laéng nghe Ñöùc thaùnh cha cho baèng Boà Ñaøo Nha.
Thaùch ñoá thöù hai maø Ñöùc thaùnh cha seõ ñöông ñaàu, theo kyù giaû John Allen, laø chuû nghóa tuïc hoùa. Trong cuoán saùch coù töïa ñeà "A secular Age" [moät thôøi ñaïi tuïc hoùa], taùc giaû Charles Taylor phaân bieät ba yù nghóa cuûa chöõ "tuïc hoùa". Tröôùc heát töø naøy noùi leân söï taùch bieät giöõa giaùo hoäi vaø nhaø nöôùc. Trong yù nghóa thöù hai, töø naøy chæ söï giaûm suùt trong loøng tin vaø thöïc haønh toân giaùo. Vaø cuoái cuøng, töø naøy cuõng chæ nhöõng giaûi thích "khoâng coù tính caùch toân giaùo" veà cuoäc soáng ngaøy caøng ñöôïc nhieàu ngöôøi chaáp nhaän.
Taây Phöông coù leõ laø nôi duy nhöùt treân theá giôùi trong ñoù hieän töôïng tuïc hoùa coù ñaày ñuû caû ba yù nghóa treân ñaây . Laø moät phaàn cuûa voøng ñai Coâng giaùo gaàn Ñòa Trung Haûi, Boà Ñaøo Nha coù leõ ít bò tuïc hoùa hôn caùc nöôùc khaùc taïi AÂu Chaâu. Tuy nhieân, aûnh höôûng cuûa Giaùo hoäi cuõng ñaõ giaûm suùt nhieàu. Nhöõng cuoäc thaêm doø chaúng haïn cho thaáy chæ coù 19 phaàn traêm ngöôøi Coâng giaùo Boà Ñaøo Nha coøn ñi xem leã Chuùa Nhöït.
Khoâng nhöõng Coâng giaùo taïi Boà Ñaøo Nha ñang bò nhöõng ngoïn gioù tuïc hoùa lay ñoäng, maø döôùi nhieàu khía caïnh, Coâng giaùo taïi nöôùc naøy cuõng giaûm maát uy tín raát nhieàu vì cheá ñoäc ñoäc taøi cuûa oâng Antonino de Oliveira Salazar töø naêm 1932 ñeán naêm 1974.
Ngoaïi tröø moät vaøi nhoùm nhoû, haàu nhö toaøn boä Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Boà Ñaøo Nha ñeàu ñaõ uûng hoä nhaø ñoäc taøi Salazar. OÂng Salazar laø moät cöïu chuûng sinh. Laø moät ngöôøi trieät ñeå choáng coäng, oâng luoân trích daãn caùc thoâng ñieäp xaõ hoäi cuûa caùc Ñöùc giaùo hoaøng ñeå bieän minh cho caùc chính saùch kinh teá cuûa oâng. Khi cheá ñoä ñoäc taøi cuûa oâng Salazar suïp ñoå, uy tín cuûa nhieàu toå chöùc Giaùo hoäi cuõng bò giaûm suùt.
Môùi ñaây, Boà ñaøo Nha ñaõ quyeát ñònh ñi theo ñöôøng höôùng chung cuûa haàu heát caùc nöôùc Lieân AÂu. Döôùi söï laõnh ñaïo cuûa thuû töôùng Jose Socrates thuoäc Ñaûng xaõ hoäi, sau moät cuoäc tröng caàu daân yù, Boà Ñaøo Nha ñaõ hôïp phaùp hoùa haønh ñoäng phaù thai, moät caùch cuï theå cho pheùp phaù thai trong 10 tuaàn leã ñaàu cuûa thôøi kyø thai ngheùn. Môùi ñaây, quoác hoäi nöôùc naøy cuõng ñaõ thoâng qua moät luaät môùi nhìn nhaän hoân phoái cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng tính. Luaät naøy ñang chôø ñöôïc toång thoáng Anibal Cavaco Silva kyù ban haønh. Laø moät ngöôøi Coâng giaùo thuaàn thaønh, raát coù theå toång thoáng Silva seõ phuû quyeát luaät naøy. Tuy nhieân, caùc daân bieåu thuoäc ñaûng xaõ hoäi noùi raèng hoï coù ñuû soá phieáu ñeå ñaûo ngöôïc phuû quyeát cuûa toång thoáng. Neáu luaät naøy ñöôïc ban haønh thì Boà Ñaøo Nha seõ gia nhaäp vaøo nhoùm caùc nöôùc Lieân AÂu nhìn nhaän hoân phoái cuûa ngöôøi ñoàng tính laø Taây Ban Nha, Bæ, Hoøa Lan, Na Uy vaø Thuïy Ñieån. Ngoaøi ra hieän nay Iceland [Baêng Ñaûo] cuõng ñang thaûo luaän veà luaät naøy.
Nhö vaäy, thaùch ñoá ñang chôø Ñöùc thaùnh cha trong chuyeán vieáng thaêm naøy laø vaän ñoäng daân chuùng choáng laïi luaät naøy. Tuy khoâng ñi vaøo saân khaáu chính trò, chaéc chaén Ñöùc thaùnh cha seõ nhaéc laïi cho daân chuùng Boà Ñaøo Nha veà nhöõng coäi reã Kitoâ cuûa hoï vaø nhaán maïnh ñeán nhöõng giaù trò kito neàn taûng cuûa AÂu Chaâu. Ngöôøi daân Boà Ñaøo Nha haún seõ ñoùn nhaän lôøi cuûa Ñöùc thaùnh cha nhö moät aùm chæ veà cuoäc tranh luaän hieän taïi lieân quan ñeán hoân nhaân vaø gia ñình.
Ñöùc thaùnh cha cuõng coù ñuû oùc thöïc teá ñeå nhaän ra raèng coù nhöõng luoàng gioù choáng Giaùo hoäi ñang thoåi qua khaép AÂu chaâu. Trong moät töông lai khoâng xa maáy, haàu heát caùc nöôùc thaønh vieân cuûa Lieân AÂu ñeàu seõ cho pheùp phaù thai, nhìn nhaän hoân phoái cuûa ngöôøi ñoàng tính vaø hôïp phaùp hoùa haønh ñoäng laøm cho cheát eâm dòu.
Cuoái cuøng, theo kyù giaû John Allen, trong cuoäc haønh höông Fatima, Ñöùc thaùnh cha seõ nhaéc laïi yù nghóa cuûa caùc cuoäc hieän ra cuûa Ñöùc Meï. Trong moät cuoäc hoïp baùo hoâm 4 thaùng 5 naêm 2010, cha Federico Lombardi, phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, noùi vôùi caùc kyù giaû raèng ñeå hieåu ñöôïc laäp tröôøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Benedicto XVI ñoái vôùi caùc cuoäc hieän ra vaø nhöõng ñieàu ñöôïc goïi laø maïc khaûi tö, caàn phaûi trôû laïi naêm 2000, khi Ñöùc hoàng y Ratzinger cho coâng boá "bí maät thöù ba cuûa Fatima". Ngaøi nhaán maïnh ñeán yù nghóa cuûa söù ñieäp Fatima hôn laø nhöõng cuoäc hieän ra. Theo ngaøi, söù ñieäp Fatima ñöôïc toùm goïn trong hai chöõ "saùm hoái". Ngaøi noùi raèng Ñöùc Trinh Nöõ Fatima nhaéc laïi cho Giaùo hoäi vaø theá giôùi yù nghóa vaø taàm quan troïng cuûa Meï Thieân Chuùa trong lòch söû cöùu ñoä cuõng nhö yù nghóa vaø giaù trò cuûa moãi ngöôøi phuï nöõ trong cuoäc soáng con ngöôøi.
Toùm laïi, khaùc vôùi ngöôøi tieàn nhieäm cuûa ngaøi, ñöùc Benedicto XVI laø moät ngöôøi raát caån troïng vaø theo kieåu noùi cuûa kyù giaû John Allen, laø moät ngöôøi "suøng kính laïnh luøng ñoái vôùi Ñöùc Meï". Do ñoù, chuyeán ñi haønh höông naøy haún phaûi laø moät kinh nghieäm ñaëc bieät cuûa ngaøi.
CV.