Nhaän ñònh veà kieåu noùi
"Giaùo hoäi toäi loãi"
Nhaän ñònh veà kieåu noùi "Giaùo hoäi toäi loãi".
Roma [Chiesa on line 26/4/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Trong baøi töôøng thuaät veà cuoäc gaëp gôõ cuûa Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI vôùi caùc Ñöùc hoàng y nhaân dòp möøng sinh nhöït thöù 83, baùo Ngöôøi Quan Saùt Roma vieát raèng "Ñöùc thaùnh cha noùi ñeán toäi loãi cuûa Giaùo hoäi vaø nhaéc laïi raèng, chính vì bò thöông tích vaø laø toäi nhaân, maø Giaùo hoäi laïi caøng caûm nghieäm ñöôïc nhöõng söï an uûi cuûa Chuùa".
Tuy nhieân, trong moät baøi vieát treân trang maïng "Chiesa" [Giaùo hoäi], kyù giaû Sandro Magister cho raèng kieåu noùi "Giaùo hoäi toäi loãi" chöa bao giôø laø moät kieåu noùi rieâng cuûa Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI vaø ngaøi luoân xem ñaây laø moät sai laàm.
Trong raát nhieàu dòp, chaúng haïn trong baøi giaûng Leã Hieãn Linh naêm 2008, Ñöùc thaùnh cha ñònh nghóa Giaùo hoäi theo moät caùch hoaøn toaøn khaùc. Ngaøi noùi raèng Giaùo hoäi laø "thaùnh thieän vaø goàm nhöõng ngöôøi toäi loãi". Vaø Ñöùc thaùnh cha ñaõ toû ra raát caån troïng khi xöû duïng coâng thöùc naøy. Nhö khi keát thuùc tuaàn tónh taâm cuûa giaùo trieàu daïo muøa chay naêm 2007, Ñöùc thaùnh cha ñaõ caùm ôn vò giaûng tónh taâm laø Ñöùc hoàng Giacomo Biffi vì ñaõ "daïy chuùng ta bieát yeâu meán Giaùo hoäi nhieàu hôn", Giaùo hoäi maø noùi theo coâng thöùc cuûa thaùnh Ambrosio "laø Giaùo hoäi khoâng tyø veát goàm nhöõng con ngöôøi toäi loãi".
Thaät vaäy, kieåu noùi "Giaùo hoäi khoâng tyø veát goàm nhöõng ngöôøi toäi loãi" laø cuûa thaùnh Ambrosio, khi thaùnh nhaân daãn giaûi veà Tin Möøng theo thaùnh Luca. Kieåu noùi naøy coù nghóa laø Giaùo hoäi laø thaùnh thieän vaø khoâng tyø veát, maëc duø ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi bò tyø oá vì toäi loãi.
Naêm 1996, Ñöùc hoàng y Giacomo Biffi, moät chuyeân gia veà thaùnh Ambrosio, vò giaùm muïc Milano vaøo theá kyû thöù tö ñaõ töøng röûa toäi cho thaùnh Augustino, ñaõ cho xuaát baûn moät cuoán saùch vôùi töïa ñeà baèng tieáng Latinh "Casta meretrix" [coâ gaùi ñieám trong saïch] ñeå chæ veà Giaùo hoäi.
Trong nhieàu thaäp nieân qua, giôùi Coâng giaùo caáp tieán ñaõ xöû duïng kieåu noùi naøy ñeå noùi raèng Giaùo hoäi laø thaùnh thieän, nhöng ñoàng thôøi cuõng laø toäi loãi do ñoù phaûi luoân xin tha thöù vì toäi loãi cuûa mình.
Nhieàu ngöôøi cho raèng coâng thöùc naøy thöôøng ñöôïc caùc thaùnh giaùo phuï xöû duïng. Thaät ra, coâng thöùc naøy chæ xuaát hieän coù moät laàn duy nhöùt trong moät ñoaïn chuù giaûi cuûa thaùnh Ambrosio veà Tin Möøng theo thaùnh Luca. Ngoaøi ra, tröôùc vaø sau ngaøi, chöa heà coù vò giaùo phuï naøo ñaõ xöûng duïng coâng thöùc naøy. Maõi cho ñeán naêm 1948, moät nhaø thaàn hoïc noåi tieáng laø ñöùc coá Hoàng y Hans Urs von Balthasar ñaõ vieát moät cuoán saùch veà Giaùo hoäi hoïc vôùi töïa ñeà "Casta meretrix". Tuy nhieân, vò Hoàng y naøy khoâng heà möôïn coâng thöùc naøy ñeå tröïc tieáp noùi raèng Giaùo hoäi töï baûn chaát laø toäi loãi.
Vaán ñeà laø: thaùnh Ambrosio muoán noùi gì khi ngaøi goïi Giaùo hoäi laø "moät coâ gaùi ñieám trong saïch"?
Theo taùc giaû Sandro Magister, thaùnh Ambrosio chi muoán aùp duïng cho Giaùo hoäi hình töôïng baø Rahab, coâ gaùi ñieám thaønh Giericho trong saùch Joshua, ngöôøi ñaõ töøng che chôû vaø cöùu thoaùt ngöôøi Israel trong nhaø mình.
Ngay caû tröôùc thaùnh Ambrosio, naøng Rahab cuõng ñaõ ñöôïc xem laø moät bieåu töôïng cuûa Giaùo hoäi. Caùc thaùnh giaùo phuï nhö Clemente thaønh Roma, thaùnh Giustino, oâng Origene, thaùnh Cypriano ñeàu ñaõ noùi ñeán hình töôïng baø Rahab. Coâng thöùc "ngoaøi Giaùo hoäi khoâng coù ôn cöùu ñoä" haün cuõng phaùt xuaát töø bieåu töôïng "ngoâi nhaø an toaøn cuûa baø Rahab".
Giaûi thích veà kieåu noùi "coâ gaùi ñieám trong saïch" ñöôïc thaùnh Ambrosio xöû duïng ñeå noùi veà Giaùo hoäi, Ñöùc hoàng y Biffi vieát raèng kieåu noùi khoâng chæ tính caùch toäi loãi vaø ñaùng leân aùn, maø traùi laïi ñeà cao söï thaùnh thieän cuûa Giaùo hoäi.
Söï kieän tröôùc maét theá gian Giaùo hoäi coù theå xuaát hieän vôùi nhöõng tyø veát cuûa toäi loãi vaø bò coâng chuùng khinh thöôøng luoân môøi goïi Giaùo hoäi khoâng ngöøng trôû veà Ñaáng Saùng Laäp laø Chuùa Gieâsu, Ngöôøi cuõng ñaõ töøng bò caùc theá löïc traàn theá xem nhö moät ngöôøi toäi loãi. Vaø ñaây chính laø ñieàu maø thaùnh Ambrosio muoán noùi ñeán khi ngaøi vieát: "Giaùo hoäi thaät söï mang laáy daùng veõ cuûa moät toäi nhaân, bôûi vì chính Chuùa Kitoâ cuõng ñaõ mang laáy hình daùng cuûa moät toäi nhaân".
Nhöng chính vì laø thaùnh thieän, moät söï thaùnh thieän khoâng tyø veát xuaát phaùt töø chính Chuùa Kitoâ, maø Giaùo hoäi ñoùn nhaän caùc toäi nhaân, cuøng vôùi hoï ñau khoå vì nhöõng toäi loãi cuûa hoï vaø chaêm soùc cho hoï.
AÙm chæ ñeán chieán dòch boâi nhoï cuûa baùo chí nhaém vaøo Ñöùc thaùnh cha vaø Giaùo hoäi xoay quanh tai tieáng veà nhöõng laïm duïng tình duïc treû em cuûa moät soá linh muïc, taùc giaû Sandro Magister keát luaän: "trong thôøi ñaïi thaûm hoïa nhö hieän nay, vôùi nhöõng toá caùo nhaèm choái boû chính söï thaùnh thieän cuûa Giaùo hoäi, ñaây laø moät söï thaät khoâng neân queûn laõng".
CV.