Ñöùc Thaùnh Cha khích leä daân nöôùc Mata
ñöøng sôï haõi duy trì caên tính
vaø neàn vaên hoùa kitoâ ngaøn ñôøi
Ñöùc Thaùnh Cha khích leä daân nöôùc Mata ñöøng sôï haõi duy trì caên tính vaø neàn vaên hoùa kitoâ ngaøn ñôøi.
Malta
(Vat. 18/04/2010) - Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI môøi goïi tín
höõu Malta ñöøng sôï haõi duy trì caên tính vaø neàn vaên hoùa
Kitoâ ngaøn ñôøi cuûa hoï, tröôùc neàn vaên hoùa thaêng tieán
caùc tö töôûng vaø caùc giaù trò ñoái nghòch vôùi Tin Möøng
cuûa Chuùa Kitoâ, ñöôïc caùc phöông tieân truyeàn thoâng vaø aùp
löïc cuûa caùc nhoùm thuø nghòch vôùi ñöùc tin kitoâ maïnh meõ
uûng hoä.
150 thuyeàn ñaùnh caù gaén ñoäng cô vaø haøng chuïc thuyeàn coù ngöôøi cheøo, cuøng vôùi 3 taàu tuaàn haûi ñaõ thaùp tuøng con taàu chôû Ñöùc Thaùnh Cha sang beán caûng La Valletta. |
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây trong buoåi gaëp gôõ daønh cho gaàn 40,000 baïn treû vaø tín höõu taïi Waterfront treân haûi caûng La Valletta cuûa thuû ñoâ Malta chieàu Chuùa Nhaät 18 thaùng 4 naêm 2010.
Chöông trình gaëp gôõ bò treã gaàn moät giôø. Haøng ngaøn tín höõu ñöùng chôø Ñöùc Thaùnh Cha hai beân ñöôøng daãn tôùi beán caûng Kalkara coù con taàu chôû khaùch du lòch maàu traéng mang teân "Thaùnh Phaoloâ" ñôïi Ñöùc Thaùnh Cha vaø ñoaøn tuøy tuøng. Ñoaïn cuoái cuøng cuûa ñöôøng daãn leân taàu coù traûi moät taám thaûm ñoû raát ñeïp. 150 thuyeàn ñaùnh caù gaén ñoäng cô vaø haøng chuïc thuyeàn coù ngöôøi cheøo, cuøng vôùi 3 taàu tuaàn haûi ñaõ thaùp tuøng con taàu chôû Ñöùc Thaùnh Cha sang beán caûng La Valletta. Caùc taàu thaùp tuøng keùo coøi inh oûi, trong khi treân phaùo ñaøi cuûa beán caûng La Valletta 8 khaåu ñaïi baùc coå xöa baén chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñöùc Thaùnh Cha ngoài treân boong taàu coù 10 thanh nieân thieáu nöõ ñaïi dieän cho giôùi treû vaây quanh. Thænh thoaûng Linh Muïc tuyeân uùy vaø caùc Giaùm Muïc giaûi thích cho Ñöùc Thaùnh Cha caùc dinh thöï vaø di tích lòch söû nhìn töø eo bieån. Khi taàu tôùi gaàn Waterfront Ñöùc Thaùnh Cha ñöùng leân ra bao lôn vaãy tay chaøo giôùi treû. Hoï reo vui vaãy côø Toøa Thaùnh, côø Malta vaø khaên quaøng hai maàu vaøng traéng chaøo Ñöùc Thaùnh Cha vaø ñoaøn tuøy tuøng.
Cuoäc gaëp gôõ ñaõ dieãn ra döôùi hình thöùc buoåi cöû haønh phuïng vuï Lôøi Chuùa, xen keõ vôùi caùc baøi thaùnh ca vaø chöùng töø veà cuoäc soáng Kitoâ cuûa moät chuûng sinh, moät coâng nhaân, moät cöïu tuø nhaân vaø moät caëp baïn treû ñính hoân.
Ngoû lôøi chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Cha Mario Grech, Giaùm Muïc Gozo, noùi leân nieàm vui cuûa giôùi treû, kho taøng quùy baùu voâ giaù cuûa hieän taïi vaø töông lai Malta. Tuy laø quoác gia coù neàn vaên hoùa Kitoâ saâu ñaäm, nhöng ngaøy nay gia taøi ñöùc tin khoâng coøn laø ñieàu töï ñoäng ñöôïc truyeàn laïi töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc nöõa, maø ñaõ trôû thaønh söï löïa choïn caù nhaân. Khuynh höôùng coi toân giaùo nhö laø moät taâm tình toát ñeïp ngaøy caøng gia taêng, chöù noù khoâng coøn laø moät daán thaân noäi taâm vaø luaân lyù ñaïo ñöùc höôùng daãn con ngöôøi trôû thaønh toát laønh hôn trong töông quan vôùi Thieân Chuùa vaø tha nhaân nöõa. Tuy nhieân, ngöôøi treû Malta vaãn coù thaùi ñoä soáng laønh maïnh nhö ngöôøi thanh nieân giaàu trong Phuùc AÂm, vaø hoï caàn ñöôïc hoã trôï vaø khích leä ñeå soáng ñöùc tin nhö laø moät löïa choïn chöù khoâng phaûi laø moät toân giaùo troáng roãng, moät yeáu toá vaên hoùa hay truyeàn thoáng. Döôùi aùp löïc cuûa neàn vaên hoùa duy vaät heä thoáng kinh teá ngaøy nay, coù baïn treû thoâi löïa choïn ñieàu daãn tôùi kho taøng treân queâ trôøi, hay coù caùc aûo töôûng töï do vaø ñoäc laäp, khoâng ñeå cho Thieân Chuùa tuoân ñoå tính yeâu cuûa Ngaøi vaøo taâm trí vaø cuoäc soáng cuûa hoï nöõa, hoaëc chay theo caùc thaày daäy khaùc ñeå bò phaûn boäi. Ñöùc Cha Grech noùi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, maëc daàu coù nhöõng ngöôøi tìm caùch nhoå taän goác reã söï tin töôûng cuûa chuùng con nôi Ñöùc Thaùnh Cha, nhöng chuùng con xaùc tín raèng Ñöùc Thaùnh Cha coù lôøi söï soáng, vì Ñöùc Thaùnh Cha ñem chuùng con tôùi ñoái dieän vôùi Ngoâi Lôøi nhaäp theå laø Chuùa Gieâsu Kitoâ.
Ngoû lôøi vôùi caùc baïn treû Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laáy cuoäc ñôøi thaùnh Phaoloâ laøm thí duï vaø môøi goïi hoï "Ñöøng sôï haõi!" nhöng phaûi luoân can ñaûm kieân trì laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ vaø caùc giaù trò Tin Möøng, soáng baùc aùi yeâu thöông, ñaëc bieät vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo naøn oám yeáu beänh taät vaø bò gaït boû ngoaøi leà xaõ hoäi. Ngaøi noùi:
Vôùi taát caû nhöõng ai trong caùc con muoán theo Chuùa Kitoâ, nhö vôï choàng, cha meï, linh muïc, tu só hay giaùo daân trung thaønh ñem Tin Möøng cuûa Chuùa tôùi cho theá giôùi, cha noùi: "Ñöøng sôï haõi!" Chaéc chaén caùc con seõ gaëp söï choáng ñoái söù ñieäp Tin Möøng. Neàn vaên hoùa ngaøy nay, cuõng nhö moïi neàn vaên hoùa, thaêng tieán caùc tö töôûng vaø giaù trò ñoâi khi traùi nghòch vôùi caùc tö töôûng vaø giaù trò ñöôïc Chuùa Gieâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta soáng vaø rao giaûng. Thöôøng khi chuùng ñöôïc trình baày vôùi söùc maïnh thuyeát phuïc lôùn, vaø ñöôïc cuûng coá bôûi caùc phöông tieän truyeàn thoâng vaø aùp löïc xaõ hoäi töø caùc nhoùm thuø nghòch vôùi ñöùc tin Kitoâ. Khi coøn treû ngöôøi ta deã bò aán töôïng vaø aûnh höôûng bôûi caùc baïn beø cuøng trang löùa ñeå chaáp nhaän caùc tö töôûng vaø giaù trò maø chuùng ta bieát laø Chuùa thöïc söï khoâng muoán chuùng ta chaáp nhaän. Vì theá taïi sao cha noùi: Caùc con ñöng sôï!, nhöng haõy vui möøng vì tình yeâu cuûa Chuùa ñoái vôùi caùc con; haõy tin töôûng nôi Ngaøi, haõy ñaùp traû laïi tieáng Ngaøi môøi goïi trôû thaønh moân ñeä, haõy tìm löông thöïc vaø söï trôï giuùp thieâng lieâng nôi caùc bí tích cuûa Giaùo Hoäi.
Tröôùc
ñoù Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi ñeán kinh nghieäm ñoåi ñôøi cuûa
Thaùnh Phaoloâ. Khi coøn treû, thaùnh nhaân ñaõ laø ngöôøi "baùch
haïi Giaùo Hoäi Chuùa moät caùch taøn khoác vaø tìm caùch tieâu
dieät Giaùo Hoäi", nhö chính thaùnh nhaân töï thuù trong thö
göûi tín höõu Galaùt (Gl 1,13). Nhöng sau khi ñaõ gaëp Chuùa Kitoâ
treân ñöôøng ñeán thaønh Damasco, cuoäc soáng cuûa ngöôøi ñaõ
hoaøn toaøn ñöôïc bieán ñoåi. Thuø haän vaø giaän döõ hoaøn
toaøn bò tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ xoùa boû, vaø trong suoát cuoäc
ñôøi coøn laïi thaùnh Phaoloâ ñaõ chæ öôùc mong loan baùo tình
yeâu aáy cho tôùi taän cuøng bôø coõi traùi ñaát. Tuy thaùnh nhaân
thöôøng nghieâm nghò trong caùc buùt tích cuûa ngöôøi, nhöng
chuùng chöùa ñöïng söù ñieäp cuûa tình yeâu thöông. Thieân
Chuùa yeâu thöông töøng ngöôøi trong chuùng ta moät caùch saâu
ñaäm vaø maïnh meõ khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc. Ngaøi
hieåu bieát chuùng ta vaø bieát roõ moïi khaû naêng vaø loãi laàm
cuûa chuùng ta. Vaø bôûi vì Ngaøi yeâu thöông chuùng ta ñeán theá,
neân Ngaøi öôùc mong thanh taåy chuùng ta khoûi caùc loãi laàm vaø
cuûng coù caùc nhaân ñöùc cuûa chuùng ta, ñeå chuùng ta coù
ñöôïc söï soáng doài daøo. Chuùa thaùch thöùc chuùng ta, khi
Ngaøi thaáy coù caùi gì khoâng ñeïp loøng Ngaøi trong cuoäc soáng
chuùng ta, Ngaøi khoâng khöôùc töø chuùng ta nhöng xin chuùng ta thay
ñoåi vaø trôû neân hoaøn thieän. Ñoù ñaõ laø ñieàu Chuùa xin
thaùnh Phaoloâ treân ñöôøng ñeán thaønh Damasco. Thieân Chuùa
khoâng khöôùc töø ai heát. Vaø Giaùo Hoâi khoâng khöôùc töø ai
heát. Nhöng trong tình yeâu thöông lôùn lao cuûa Ngaøi Thieân Chuùa
thaùch thöùc töøng ngöôøi trong chuùng ta thay ñoåi vaø trôû neân
hoaøn thieän hôn.
Ñöùc Thaùnh Cha ngoài treân boong taàu coù 10 thanh nieân thieáu nöõ ñaïi dieän cho giôùi treû vaây quanh. Thænh thoaûng Linh Muïc tuyeân uùy vaø caùc Giaùm Muïc giaûi thích cho Ñöùc Thaùnh Cha caùc dinh thöï vaø di tích lòch söû nhìn töø eo bieån. |
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ca ngôïi ñaát nöôùc Malta nhö sau:
Taïi Malta naøy caùc con soáng trong moät xaõ hoäi ñöôïc ghi ñaäm daáu veát ñöùc tin vaø caùc giaù trò Kitoâ. Caùc con phaûi haõnh dieän laø ñaát nöôùc caùc con baûo veä treû em chöa sinh ra cuõng nhö thaêng tieán söï oån ñònh cuûa cuoäc soáng gia ñình baèng caùch noùi khoâng vôùi vieäc phaù thai vaø ly dò. Cha khích leä caùc con duy trì chöùng taù can ñaûm naøy ñoái vôùi söï thaùnh thieän cuûa cuoäc soáng vaø tính caùch trung taâm cuûa hoân nhaân vaø cuoäc soáng gia ñình cho moät xaõ hoäi laønh maïnh. Taïi Malta vaø Gozo caùc gia ñình bieát ñaùnh giaù cao vaø lo laéng cho caùc chi theå giaø yeáu cuûa mình cuõng nhö tieáp ñoùn treû em nhö caùc moùn quøa cuûa Chuùa. Caùc quoác gia khaùc coù theå hoïc hoûi nôi göông soáng Kitoâ cuûa caùc con. Trong boái caûnh cuûa xaõ hoäi aâu chaâu caùc giaù trò Tin Möøng ñang trôû thaønh moät neàn vaên hoùa ñi ngöôïc doøng, y nhö vaøo thôøi thaùnh Phaoloâ vaäy.
Trong Naêm Linh Muïc naøy Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khích leä caùc baïn treû quaûng ñaïi ñaùp traû laïi tieáng Chuùa môøi goïi phuïc vuï daân Ngaøi trong chöùc linh muïc vaø ñôøi thaùnh hieán. Thieân Chuùa yeâu thöông moïi ngöôøi vaø nhö laø Kitoâ höõu chuùng ta ñöôïc môøi goïi bieåu loä tình yeâu ñoù cuûa Chuùa cho moïi ngöôøi: trôï giuùp caùc anh chæ em ngheøo tuùng, yeáu ñuoái, bò gaït boû ngoaøi leà xaõ hoäi; ñaëc bieät laø chaêm lo cho nhöõng ngöôøi gaëp khoù khaên phaûi soáng trong aâu lo, traàm caûm; saên soùc caùc ngöôøi khuyeát taät vaø laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå thaêng tieán phaåm giaù vaø phaåm chaát cuoäc soáng cuûa hoï; tieáp nhaän caùc ngöôøi di cö tò naïn vaø soáng tình baïn vôùi taát caû moïi ngöôøi, tin cuõng nhö khoâng tin.
Sau khi ban pheùp laønh cho caùc baïn treû, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ leân xe ra phi tröôøng chuaån bò veà Roma. Treân ñöôøng ñi töø thuû ñoâ ra phi tröôøng cuõng coù raát nhieàu tín höõu ñöùng vaãy chaøo töø bieät Ñöùc Thaùnh Cha.
Tieãn chaân Ñöùc Thaùnh Cha taïi phi tröôøng quoác teá Luqa ñaõ coù taát caû caùc giôùi chöùc ñaïo ñôøi cuûa Malta. Trong leã nghi tieãn bieät, toång thoáng Abela noàng nhieät baày toû loøng bieát ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán vieáng thaêm nhaân daân vaø ñaát nöôùc Malta. OÂng noùi:
Caùc pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ cuûng coá ñöùc tin vaø caùc cöû chæ vaø lôøi noùi deã thöông cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ söôûi aám con tim cuûa moïi ngöôøi daân Malta. Loøng hieàn phuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñoái vôùi giôùi treû cuõng nhö caùc giaùo huaán cuûa ngaøi ñaõ giuùp tín höõu hieåu bieát veû ñeïp cuûa tình baùc aùi Kitoâ nhieàu hôn. Tín höõu coâng giaùo Malta seõ tieáp tuïc coâng khai tuyeân xöng ñöùc tin vaø caùc giaù trò baùc aùi vaø tình lieân ñôùi Kitoâ vôùi toaøn nhaân loaïi vaø seõ coá gaéng chia seû caùc giaù trò aáy vôùi tha nhaân beân trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc, qua coâng vieäc cuûa caùc thöøa sai Malta ñang phuïc vuï ñoù ñaây treân theá giôùi. Kinh nghieäm chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ canh taân vaø cuûng coá cuoäc soáng cuûa daân nöôùc Malta.
Toång thoång ñaõ ñaëc bieät noùi leân söï caûm ñoäng cuûa oâng vì ñöôïc tin Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ daønh giôø ñeå gaëp gôõ vaø an uûi naïn nhaân caùc vuï laïm duïng tính duïc. Daân nöôùc Malta hy voïng Ñöùc Thaùnh Cha ñem theo veà Kinh thaønh Roma muoân thöôû nhöõng kyû nieäm ñeïp trong chuyeán vieáng thaêm ñaûo cuûa Thaùnh Phaoloâ, vaø xin Ñöùc Thaùnh Cha ban pheùp laønh.
Ñaùp lôøi Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caùm ôn toång thoáng vaø moïi giôùi chöùc ñaïo ñôøi ñaõ cho ngaøi coù cô hoäi vieáng thaêm daân nöôùc Malta trong dòp kyû nieäm 1950 naêm thaùnh Phaoloâ gheù ñaûo naøy. Ngaøi taùi khích leä daân nöôùc Malta vun troàng yù thöùc saâu ñaäm caên tính cuûa hoï, vaø tieáp nhaän traùch nhieäm thaêng tieán caùc giaù trò Tin Möøng coáng hieán cho hoï moät quan nieäm roõ raøng veà phaåm giaù con ngöôøi cuõng nhö nguoàn goác vaø soá phaän chung cuûa toaøn nhaân loaïi. Daân nöôùc Malta laø thí duï cuûa moät söùc sinh ñoäng cuûa cuoäc soáng Kitoâ ôû ñaây cuõng nhö nôi khaùc.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Anh chò em haõy haõnh dieän veà ôn goïi Kitoâ vaø caån thaän duy trì gia taøi toân giaùo vaø vaên hoùa cuûa anh chò em. Nhieàu ngöôøi di cö tìm tôùi Malta, coù ngöôøi ñeå troán traùnh caùc tình traïng baïo löïc vaø baùch haïi, ngöôøi khaùc ñeå kieám tìm caùc ñieàu kieän soáng toát ñeïp hôn. Ñöùc Thaùnh Cha caàu chuùc Malta cuøng vôùi caùc quoác gia vaø caùc toå chöùc quoác teá khaùc tìm ra caùc giaûi phaùp trôï giuùp caùc anh chò em di cö tò naïn naøy. Trong coäng ñoaøn caùc quoác gia aâu chaâu vaø treân theá giôùi Malta laøm chöùng cho caùc giaù trò Kitoâ giuùp taïo ra caên tính cuûa daân nöôùc Malta vaø cuoäc soáng chính trò xaõ hoäi ñöôïc xaây döïng treân söï hieäp nhaát, tình lieân ñôùi vaø toân troïng laãn nhau. Ñöùc tin Kitoâ cuõng laø ñòa baøn höôùng daãn söï phaùt trieån con ngöôøi toan veïn ñích thöïc. Vì theá xin anh chò em ñöøng ñeå cho caên tính cao ñeïp naøy bò suy yeáu bôûi khuynh höôùng thôø ô vaø töông ñoái hoùa luaân lyù, nhöng luoân trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa Thaùnh Phaoloâ tænh thöùc kieân vöõng trong ñöùc tin, vaø maïnh meõ laøm moïi söï trong ñöùc aùi.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ baét tay chaøo töø bieät moïi giôùi chöùc ñaïo ñôøi. Toång thoáng, phu nhaân vaø caùc Giaùm Muïc ñaõ tieãn Ñöùc Thaùnh Cha tôùi taän chaân thang maùy bay. Chieác Airbus 320 cuûa haõng haøng khoâng Malta ñaõ rôøi phi tröôøng Luqa luùc sau 19 giôø toái vaø veà tôùi phi tröôøng Ciampino sau 1 giôø 35 phuùt bay. Töø Ciampino Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñi tröïc thaêng veà Vaticaêng, keát thuùc chuyeán coâng du muïc vuï thöù 14 ngoaøi Italia.
Ñeå keát thuùc baøi töôøng thuaät hoâm nay chuùng toâi xin toùm taét noäi dung cuoäc hoïp baùo cha Lombardi, Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, ñaõ daønh cho caùc phoùng vieân luùc 2 giôø chieàu Chuùa Nhaät 18 thaùng 4 naêm 2010 taïi thuû ñoâ La Valletta.
Traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa giôùi baùo chí cha cho bieát sau thaùnh leã saùng Chuùa Nhaät Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gaëp 8 naïn nhaân caùc vuï laïm duïng tính duïc treû em taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ôû Rabat. Ñoù laø 8 ngöôøi ñaøn oâng tuoåi töø 30 tôùi 40. Buoåi gaëp gôõ ñaõ dieãn ra trong nhaø nguyeän Toøa Söù Thaàn. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ cuøng vôùi caùc naïn nhaân quøy caàu nguyeän thinh laëng, roài ngöôøi tieán tôùi gaàn baøn thôø. Caùc naïn nhaân töøng ngöôøi moät tieán ñeán gaëp Ñöùc Thaùnh Cha vaø noùi vôùi Ñöùc Thaùnh Cha nhöõng gì hoï muoán. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ thaàm thì traû lôøi töøng ngöôøi baèng tieáng Anh vaø tieáng YÙ.
Khoâng ai bieát Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi gì vôùi hoï. Sau cuøng ngaøi ñoïc moät lôøi nguyeän chung vôùi hoï baèng tieáng Malta, ban pheùp laønh cho hoï vaø taëng moãi ngöôøi moät coã traøng haït. Baàu khí cuoäc gaëp gôõ raát laø côûi môû, thanh thaûn vaø caûm ñoäng, khoâng coù söï sôï haõi hay aùp löïc naøo. Xem ra caùc naïn nhaân haøi loøng vôùi cuoäc gaëp gôõ vaø ñaõ soáng noù moät caùch thanh thaûn. Theo cha Lombardi, caùc Giaùm Muïc ñaõ noùi chuyeän vôùi 8 naïn nhaân noùi treân, bieát hoï raát roõ vaø tieáp ñoùn hoï raát thaân tình.
Cuoäc gaëp gôõ coù tính caùch bieåu töôïng cho söï trìu meán, chuù yù vaø daán thaân. Ñöùc Thaùnh Cha muoán noù dieãn ra trong baàu khí caù nhaân, kín ñaùo, tinh thaàn vaø caàu nguyeän, nhaèm chia seû noãi khoå ñau vaø hy voïng vôùi caùc naïn nhaân. Neáu coù caùc cuoäc gaëp gôõ trong töông lai, thì chuùng cuõng seõ dieãn ra trong baàu khí nhö vaäy. Chuùng khoâng laø ñieàu baét buoäc, nhöng cuõng khoâng phaûi laø ñieàu khoâng theå thaáy tröôùc trong chöông trình. Khi Ñöùc Thaùnh Cha vieáng thaêm moät quoác gia naøo, thì chöông trình phaùt xuaát töø caùc ñeà nghò, gôïi yù vaø thænh caàu cuûa Giaùo Hoäi ñòa phöông. Giaùo Hoäi ñòa phöông bieát roõ caùc chôø mong cuûa daân chuùng, vaø coù theå loàng cuoäc gaëp gôõ vaøo trong chöông trình moät caùch thích hôïp. Vì theá noù seõ khoâng theå xaûy ra neáu caùc Giaùm Muïc thaáy laø noù chöa ñöôïc chuaån bò, thích hôïp vaø coù theå. Giaùo Hoäi daán thaân coäng taùc ñeå cho coâng lyù ñöôïc thöïc thi.
Lieân quan tôùi chuyeán vieáng thaêm Malta cha Lombardi cho bieát ñaây laø chuyeán vieáng thaêm toát ñeïp, tích cöïc vaø trao ban can ñaûm, vôùi söï tham döï raát töôi vui vaø töï phaùt cuûa daân chuùng. Ñieàu naøy chöùng minh cho thaáy söùc soáng cuûa Giaùo Hoäi caû trong nhöõng luùc gaëp thöû thaùch khoù khaên. Malta laø quoác gia aâu chaâu duy nhaát khoâng coù luaät ly dò vaø phaù thai. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaéc ñeán ñieàu naøy 2 laàn khi noùi veà caùc giaù trò Kitoâ, nhöng khoâng aùm chæ caùc "ñaáu tranh" naøo caû. Ñaøng khaùc Giaùo Hoäi Malta ñang soáng trong moät xaõ hoäi thay ñoåi, coù caùc khuynh höôùng ñi ngöôïc laïi caùc giaù trò Kitoâ neân Ñöùc Thaùnh Cha khích leä ñaát nöôùc naøy baûo veä caùc giaù trò Kitoâ ngaøn ñôøi cuûa hoï maø khoâng caàn phaûi coù maëc caûm naøo.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)