Quan heä giöõa Coâng giaùo
vaø Hoài giaùo taïi Nigeria
Quan heä giöõa Coâng giaùo vaø Hoài giaùo taïi Nigeria.
Nigeria [Zenit 11/4/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Cuoäc soáng chung giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø ngöôøi Hoài giaùo taïi Nigeria gaëp nhieàu khoù khaên, nhöng Ñöùc cha Ignatius Kaigama, Toång giaùm muïc Jos, mieàn Trung Nigeria, laø nôi xaûy ra nhieàu xung ñoät môùi ñaây, vaãn tin ôû ñieàu maø ngaøi goïi laø "ñoái thoaïi baèng cuoäc soáng".
Trong moät cuoäc phoûng vaán môùi ñaây daønh cho haõng tin Coâng giaùo Zenit, Ñöùc cha Kaigama giaûi thích veà nhöõng lyù do taïi sao coù caêng thaúng giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø ngöôøi Hoài giaùo. Theo ngaøi, nguyeân nhaân chính cuûa nhöõng caêng thaúng vaø xung ñoät giöõa hai beân chính laø vieäc aùp ñaët luaät Hoài giaùo Sharia taïi mieàn trung Nigeria.
Ñöùc toång giaùm muïc Jos cho bieát: luaät Sharia ñaõ töøng coù taïi Nigeria, nhöng caùc tín höõu Kitoâ vaø ngöôøi Hoài giaùo vaãn soáng chung hoøa bình vôùi nhau. Nhöng keå töø khi luaät naøy ñöôïc chính thöùc aùp ñaët leân moïi ngöôøi daân, caùc tín höõu Kitoâ caûm thaáy bò ñe doïa. Chaúng haïn, neáu moät tín höõu Kitoâ laøm chuû moät hieäu buoân coù baùn bia röôïu, ngöôøi ñoù bò buoäc phaûi ñoùng cöûa. Ngay caû caùc tieäm buoân baùn quaàn aùo cuõng nhö töï do thôø phöôïng vaø töï do toân giaùo cuõng bò ñe doïa. Do ñoù, caùc tín höõu Kitoâ raát hoang mang. Moät soá tín höõu Kitoâ ñaõ rôøi boû mieàn trung Nigeria, moät soá khaùc ôû laïi nhöng ñaønh phaûi ñoùng cöûa tieäm, vì hoï ñang ñöùng tröôùc moät töông lai hoaøn toaøn voâ ñònh. Baïo ñoäng coù theå buøng noå baát cöù luùc naøo. Caùc tín höõu Kitoâ nghó raèng toát nhöùt laø ñeà phoøng vaø hoï ñeà phoøng baèng caùch hoaëc laø ñoùng cöûa tieäm hoaëc laø ñi nôi khaùc.
Taïi bang Zamfara, ñaøn oâng vaø ñaøn baø khoâng ñöôïc pheùp di chuyeån treân cuøng nhöõng phöông tieän coâng coäng vaø phaûi aên maëc theo phong tuïc Hoài giaùo. Ñöùc cha Kaigama noùi raèng caùc tín höõu Kitoâ ñang phaûi chòu aùp löïc naëng neà cuûa luaät Hoài giaùo. Vaán ñeà di chuyeån coâng coäng trôû neân khoù khaên hôn khi ñaøn oâng vaø ñaøn baø bò taùch bieät nhö theá. Vôùi caùc dòch vuï xaõ hoäi thì vaán ñeà laïi caøng phöùc taïp hôn. Ñaây laø lyù do taïo ra caêng thaúng bôûi vì moät khi rôøi khoûi sôû laøm, daân chuùng thích ñöôïc thö giaûn: hoï muoán ñöôïc ñi xem chieáu boùng, ñöôïc uoáng moät ly röôïu. Trong tình theá hieän nay, hoï khoâng coøn ñöôïc töï do nöõa vaø ñaây chính laø nguyeân nhaân taïo ra caêng thaúng trong cuoäc soáng.
Taïi mieàn Nam Nigeria, ña soá daân chuùng theo Kitoâ giaùo; ngöôøi Hoài giaùo vaãn coøn ñöôïc töï do ñeå xin gia nhaäp Kitoâ giaùo. Nhöng taïi mieàn Baéc thì traùi laïi, ngöôøi Hoài giaùo khoâng theå caûi ñaïo. Ñöùc toång giaùm muïc Jos giaûi thích veà tröôøng hôïp giôùi treû. Ngaøi noùi raèng coù nhieàu baïn treû Hoài giaùo thuoäc hai saéc toäc Hausa vaø Fulani ñeán baøy toû öôùc muoán ñöôïc gia nhaäp Kitoâ giaùo. Hoï cho bieát hoï bò ñe doïa gieát cheát. Hoï bò ñuoåi ra khoûi nhaø vaø neáu bieát hoï ñeán xin Giaùo hoäi giuùp ñôõ, ngöôøi ta seõ gieát hoï.
Ñöùc cha Kaigama noùi raèng ngaøi laâm vaøo moät tình theá nan giaûi: neáu ngaøi ñoùn tieáp caùc baïn treû Hoài giaùo, chính ngaøi cuõng seõ coù nguy cô bò taán coâng. Chính vì theá maø Giaùo hoäi tuyeån löïa raát kyû nhöõng ngöôøi muoán xin trôû laïi Coâng giaùo: moät soá xin trôû laïi chæ ñeå "thaâm nhaäp" vaøo Giaùo hoäi. Gaëp tröôøng hôïp khoâng roõ raøng, ngaøi khuyeân caùc baïn treû neân trôû veà vôùi toân giaùo cuûa mình vaø coá gaéng soáng cho ra moät ngöôøi Hoài giaùo toát.
Ñöùc cha Kaigama cuõng cho bieát: moät soá chieán dòch choáng Hoài giaùo treân theá giôùi cuõng taïo ra nhieàu cuoäc baïo ñoäng taïi Nigeria. Theo Ñöùc toång giaùm muïc Jos, sôû dó coù nhöõng phaûn öùng baïo ñoäng taïi Nigeria laø vì söï ngu doát. Ngaøi khaúng ñònh raèng tröôùc kia, ngöôøi Hoài giaùo vaø caùc tín höõu Kitoâ vaãn luoân soáng chung hoøa bình vôùi nhau. Nhöng theo ngaøi, toân giaùo khoâng haún laø nguyeân nhaân chính taïo ra caêng thaúng vaø baïo ñoäng. Raát coù theå, moät soá chính trò gia muoán lôïi duïng toân giaùo ñeå ñaït ñeán yù ñoà cuûa mình.
Ngoaøi ra, kinh teá cuõng coù theå laø moät yeáu toá taïo ra caêng thaúng: moät soá ngöôøi treû ñang thaát nghieäp coù nhöõng phaûn öùng baïo ñoäng tröôùc nhöõng vaán ñeà hoaøn toaøn khoâng lieân can ñeán hoï. Söï ngu doát cuõng nhö toân giaùo ñeàu coù theå bò lôïi duïng nhö moät khí giôùi ñeå taïo ra baïo ñoäng.
Trong boán naêm vöøa qua, ñaõ coù treân 300 nhaø thôø bò phaù huûy. Ñöùc cha Jos noùi raèng tình traïng naøy khieán cho caùc tín höõu Kitoâ ñaønh phaûi soáng qua ngaøy vaø hoïc caùch soáng coøn. Ñöùc cha noùi: "Toâi khoâng nghó raèng taát caû moïi cuoäc taán coâng vaø baùch haïi seõ khieán chuùng toâi choái boû Chuùa Gieâsu Kitoâ hay choái boû ñöùc tin cuûa chuùng toâi. Cuoäc soáng caàn phaûi tieáp tuïc. Khi moät nhaø thôø bò phaù huûy, baïn seõ thu nhaët laïi caùc maõnh vuïn vaø tieáp tuïc xaây döïng laïi".
Ñöùc toång giaùm muïc Jos cho bieát: trong 5, 6 naêm vöøa qua, toång giaùo phaän khoâng ngöøng taùi thieát caùc nhaø thôø bò phaù huûy. Ngaøi noùi: "Baïn coù theå phaù huûy caùc nhaø thôø, chöù khoâng theå phaù huûy tinh thaàn Kitoâ trong chuùng toâi". Ngaøi noùi raèng ngaøi luoân khuyeân caùc tín höõu khoâng neân baùo thuø vaø phaûi traùnh baïo ñoäng.
Ñöùc cha Kaigama cuõng cho bieát: trong vuøng cuûa ngaøi, ngaøi khoâng gaëp khoù khaên naøo trong vieäc xaây caát hay taùi thieát nhaø thôø. Nhöng taïi moät soá vuøng khaùc nhö Kano hay Sokoto, xin pheùp xaây moät nhaø thôø môùi khoâng phaûi laø chuyeän deã daøng. Chính quyeàn cho pheùp xaây beänh vieän hay tröôøng hoïc vì ñoù laø nhöõng dòch vuï xaõ hoäi maø daân chuùng ñang caàn. Nhöng khi xin pheùp xaây nhaø thôø, hoï nghó raèng mình tìm caùch quaûng baù toân giaùo, do ñoù choáng laïi. Chính vì theá maø, tröïc tieáp hay giaùn tieáp, chính quyeàn ñòa phöông khoâng cho Giaùo hoäi mua ñaát hay ñöôïc pheùp xaây caát nhaø thôø. Moät thöïc teá ñau loøng ñaõ töøng xaûy ra taïi Kano: ban ñeâm daân chuùng leùn luùt döïng nhaø thôø, ngaøy hoâm sau daân laøng ñeán phaù huûy.
Ñöùc cha Kaigama ñaõ vieát moät cuoán saùch vôùi nhan ñeà "Ñoái thoaïi baèng cuoäc soáng". Trong cuoán saùch, vò Giaùm muïc naøy baøy toû hy voïng raèng ñoái thoaïi baèng cuoäc soáng laø moät khí cuï hieäp nhöùt giöõa caùc tín höõu kito vaø ngöôøi Hoài giaùo. Theo Ñöùc cha, ñaây laø caùch theá toát nhöùt ñeå taïo söï caûm thoâng vaø baàu khí chung soáng hoøa bình.
CV.