Thaùnh leã vaø söù ñieäp Phuïc sinh
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Thaùnh leã vaø söù ñieäp Phuïc sinh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Vatican (Vat. 4/03/2010) - Thaùnh leã Phuïc sinh taïi ñeàn thaùnh Pheâroâ coù gì khaùc vôùi caùc nôi khaùc treân theá giôùi khoâng? Döôùi moät khía caïnh naøo ñoù, thì phaûi thöa raèng khoâng, bôûi vì noäi dung cuûa ñöùc tin vaø buoåi cöû haønh thì ñaâu ñaâu cöõng nhö nhau, ñoù laø tuyeân xöng maàu nhieäm Chuùa Kitoâ Phuïc sinh ñang hieän dieän trong coäng ñoaøn caùc tín höõu ñaëc bieät qua bí tích Thaùnh Theå. Nhöng xeùt veà vaøi chi tieát beân ngoaøi, thì thaùnh leã taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ mang nhieàu neùt ñoäc ñaùo. Thöù nhaát, bôûi vì ngöôøi ta coù theå nhaän thaáy tính caùch hoaøn vuõ cuûa Giaùo hoäi, goàm bôûi nhieàu saéc daân chuûng toäc, ñöôïc töôïng tröng qua 65 lôøi chuùc möøng cuûa Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI vaøo cuoái söù ñieäp Phuïc sinh. Keá ñeán, ngöôi ta cuõng nhaän thaáy söï hieän dieän cuûa nhieàu thaønh phaàn coäng ñoaøn Daân Chuùa, caùc hoàng y, toång giaùm muïc, giaùm muïc, linh muïc, tu só nam nöõ thuoäc nhieàu hoäi doøng, caùc phong traøo giaùo daân, vv. Nhöõng ñaëc tröng naøy baét nguoàn töø vò trí cuûa vò giaùm muïc Roâma, keá vò thaùnh Pheâroâ ñöôïc ñaët laøm thuû laõnh Giaùo hoäi. Töø naêm 2000, thaùnh leã Phuïc sinh baét ñaàu vôùi nghi thöùc hai phoù teá môû hai caùnh cöûa cuûa böùc icoân töôïng tröng Chuùa Kitoâ Phuïc sinh, vaø höôùng veà Ñöùc thaùnh cha ñeå coâng boá: "Chuùa Kitoâ ñaõ soáng laïi vaø ñaõ hieän ra vôùi oâng Simon Pheâroâ". Döïa theo saùch Toâng ñoà coâng vuï, oâng Pheâroâ laø ngöôøi ñaàu tieân thay maët Hoäi thaùnh ñeå rao giaûng cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Naêm nay coøn moät theâm chi tieát khaùc nöõa, lieàn tieáp theo ñoù, Ñöùc hoàng y Angelo Sodano nieân tröôûng Hoàng y ñoaøn ñaõ leân tieáng caùm ôn ñöùc Beâneâñictoâ XVI vì loøng can ñaûm laøm chöùng cho Tin möøng, baát chaáp nhöõng söï choáng ñoái, vaø cam ñoan vôùi ngaøi tình lieân ñôùi cuûa toaøn theå Hoäi thaùnh trong lôøi caàu xin daâng leân Chuùa Gieâsu laø Muïc töû nhaân laønh ñeå naâng ñôõ söù vuï cuûa ngaøi.
Baát chaáp trôøi möa, caùc tín höõu ñaõ ñöùng chaät quaûng tröoøng thaùnh Pheâroâ ñeå tham döï Thaùnh leã. Caùc baøi ñoïc Saùch thaùnh ñöôc xöôùng baèng tieáng Taây ban nha, Anh, YÙ, vaø caùc yù chæ lôøi nguyeän giaùo daân baèng tieáng Phaùp, Ñöùc, Nga, Malayalam, Boà-ñaøo-nha. Ba ca ñoaøn toång coäng 230 ca vieân ñaõ cuøng vôùi coäng ñoaøn daâng lôøi ca tuïng Thieân Chuùa. 140 linh muïc ñaõ giuùp trao Mình Thaùnh.
Sau Thaùnh leã, Ñöùc thaùnh cha leân bao lôn chính ñeå ñoïc söù ñieäp Phuïc sinh. Tö töôûng chính döïa treân baøi ca chuùc tuïng cuûa daân Do thaùi sau khi vöôït qua Bieån ñoû. Phuïng vuï Kitoâ giaùo trích laïi baøi ca ñoù, aùp duïng cho cuoäc Vöôït qua maø Chuùa Kitoâ ñaõ thöïc hieän khi daãn ñöa nhaân loaïi töø caùi cheát ñeán söï soáng maø chuùng ta ñöôïc tham döï nhôø bí tích Röûa toäi. Linh ñaïo cuûa leã Vöôït qua coù theå toùm laïi trong tieáng "xuaát haønh", vöôït qua caùi cheát cuûa toäi loãi böôùc sang cuoäc soáng môùi. Sau ñaây laø baûn dòch tieáng Vieät töø nguyeân vaên söù ñieäp.
Cantemus Domino: gloriose enim magnificatus est: "Naøo chuùng ta haõy haùt möøng Chuùa: bôûi vì Ngaøi thaät cao caû uy huøng"
Anh chò em thaân meán
Toâi xin mang ñeán cho anh chò em lôøi loan baùo Phuïc sinh baèng nhöõng lôøi cuûa phuïng vuï, voïng laïi baøi thaùnh thi chuùc tuïng coå xöa cuûa daân Do thaùi sau khi vöôït qua Bieån Ñoû. Saùch Xuaát haønh (ch 15,19-21) thuaät laïi raèng sau khi daân Do thaùi ñaõ baêng qua giöõa loøng bieån khoâ caïn thì baø Myriam, em gaùi cuûa hai oâng Moseâ vaø Aarron cuøng vôùi caùc phuï nöõ ñaõ ñaùnh troáng nhaûy muùa xöôùng leân baøi ca hoan hæ: "Haõy haùt möøng Chuùa, Ñaáng cao caû uy huøng: kî binh cuøng chieán maõ, Ngöôøi xoâ xuoáng ñaïi döông". Ngöôøi Kitoâ-höõu laëp laïi baøi ca naøy vaøo ñeâm Voïng Phuïc sinh, vaø moät lôøi nguyeän rieâng ñaõ giaûi thích yù nghóa cuûa noù döôùi aùnh saùng cuûa leã Phuïc sinh, lôøi nguyeän maø chuùng ta haân hoan coi nhö laø cuûa mình: "Laïy Chuùa, keå caû vaøo thôøi nay, chuùng con ñöôïc chöùng kieán nhöõng kyø coâng cuûa Chuùa. Ñieàu maø xöa kia baøn tay duõng löïc Chuùa ñaõ thöïc hieän khi giaûi thoaùt moät daân toäc khoûi caûnh aùp böùc cuûa vua Pha-ra-on, thì ngaøy nay Chuùa thöïc hieän qua nöôùc cuûa bí tích Röûa toäi ñeå cho muoân daân ñöôïc ôn cöùu ñoä; xin ban cho toaøn theå nhaân loaïi ñöôïc ñoùn nhaän vaøo nhöõng con caùi cuûa oâng Abraham vaø ñöôïc thoâng döï vaøo phaåm giaù cuûa daân toäc ñöôïc tuyeån choïn".
Tin möøng maëc khaûi cho chuùng ta bieát nhöõng hình boùng coå xöa thì nay ñaõ hoaøn taát: Ñöùc Gieâsu Kitoâ, nhôø caùi cheát vaø soáng laïi cuûa mình, ñaõ giaûi thoaùt nhaân loaïi khoûi caûnh noâ leä taän caên, aùch noâ leä cuûa toäi loãi, vaø ñaõ môû ra cho chuùng ta con ñöôøng vaøo Ñaát höùa thöïc nghóa, vaøo Vöông quoác cuûa Thieân Chuùa, Vöong quoác cuûa coâng lyù, tình yeâu vaø hoaø bình. Tröôùc tieân cuoäc "xuaát haønh" naøy dieãn ra ôû ngay trong baûn thaân chuùng ta, heä taïi moät cuoäc taùi sinh trong Thaùnh Linh, coâng hieäu cuûa bí tích Thanh Taåy maø Chuùa Kitoâ ñaõ ban cho chuùng ta trong maàu nhieäm vöôït qua. Con ngöôøi cuõ nhöôøng choã cho con ngöôøi môùi; chuùng ta boû laïi ñaøng sau neáp soáng tröôùc kia, vaø coù theå tieán böôùc theo cuoäc soáng môùi (xc. Rm 6,4). Nhöng cuoäc "xuaát haønh" tinh thaàn laø nguyeân uyû cuûa moät cuoäc giaûi phoùng toaøn dieän, coù khaû naêng thay ñoåi heát moïi chieàu kích cuûa con ngöôøi, caù nhaân vaø xaõ hoäi.
Quaû vaäy, anh chò em thaân meán, leã Phuïc sinh laø cuoäc cöùu ñoä ñích thöïc cuûa toaøn nhaân loaïi! Neáu Ñöùc Kitoâ - Chieân Thieân Chuùa - ñaõ khoâng ñoå maùu mình vì chuùng ta, thì chuùng ta seõ chaúng coù nieàm hy voïng naøo, ñònh meänh cuûa toaøn theå theá giôùi seõ ñöông nhieân laø caùi cheát. Nhöng söï Phuïc sinh ñaõ laät ngöôïc laïi tình theá: söï Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ laø moät cuoäc söï taïo döïng môùi, nhö moät caønh chieát mang laïi khaû naêng laøm cho toaøn theå thaân caây ñöôïc hoài sinh. Cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ laø moät bieán coá ñaõ laøm thay ñoåi höôùng ñi cuûa lòch söû, laøm nghieâng caùn caân veà phía ñieàu thieän, söï soáng, söï tha thöù. Chuùng ta ñaõ ñöôïc töï do, chuùng ta ñaõ ñöôïc cöùu thoaùt! Ñoù laø lyù do vì sao chuùng ta hoan hæ thoát leân töï ñaùy loøng: "Naøo chuùng ta haõy haùt möøng Chuùa: bôûi vì Ngaøi thaät cao caû uy huøng".
Ñoaøn daân Kitoâ höõu, ra khoûi nöôùc Röûa toäi, ñöôïc phaùi ñi khaép hoaøn caàu ñeå laøm chöùng cho ôn cöùu ñoä, ñeå mang ñeán cho moïi ngöôøi hoa traùi cuûa cuoäc Phuïc sinh, coát ôû moät cuoäc soáng môùi, ñöôïc giaûi thoaùt khoûi toäi loãi vaø ñöôïc hoaøn phuïc veû ñeïp nguyeân thuyû, ñieàu thieän vaø söï thaät Traûi qua hai ngaøn naêm, caùc Kitoâ höõu - caùch rieâng laø caùc thaùnh - ñaõ lieân tuïc laøm cho lòch söû ñöôïc phong phuù nhôø kinh nghieäm soáng ñoäng cuûa cuoäc Phuïc sinh. Hoäi thaùnh laø ñoaøn daân xuaát haønh, bôûi vì luoân luoân soáng maàu nhieäm vöôït qua vaø quaûng baù ôû moïi thôøi vaø moïi nôi nieàm tin mang söùc ñoåi môùi. Keå caû vaøo thôøi nay, nhaân loaïi caàn moät cuoäc "xuaát haønh", khoâng phaûi laø nhöõng söï thích öùng hôøi hôït, nhöng laø moät söï hoaùn caûi tinh thaàn vaø luaân lyù. Nhaân loaïi caàn ñöôïc ôn cöùu ñoä cuûa Tin möøng, ñeå coù theå ra khoûi cuoäc khuûng hoaûng saâu ñaäm, vaø vì theá ñoøi hoûi nhöõng thay ñoåi saâu xa, baét ñaàu töø vieäc thay ñoåi löông taâm.
Toâi caàu xin Chuùa Gieâsu ñeå cho taïi mieàn Trung ñoâng, caùch rieâng, mieàn ñaát ñaõ ñöôïc thaùnh hoaù nhôø caùi cheát vaø söï soáng laïi cuûa Ngöôøi, caùc daân toäc thöïc hieän moät cuoäc "xuaát haønh" thöïc söï vaø döùt khoaùt ra khoûi chieán tranh vaø baïo löïc, vaø ñi ñeán hoaø bình vaø hoaø giaûi. Vôùi caùc coäng ñoaøn Kitoâ höõ ñang neám nhieàu thöû thaùch vaø ñau khoå, ñaëc bieât laø taïi Irak, xin Ñaáng Phuïc sinh laëp laïi lôøi noùi ñaày nieàm an uûi vaø phaán khích vôùi caùc toâng ñoà taïi nhaø Tieäc ly: "Bình an cho caùc con!" (Ga 20,21).
Vôùi caùc quoác gia ôû Chaâu Myõ Latinh vaø vuøng Caraibi ñang chöùng kieán caûnh gia taêng toäi phaïm lieân quan ñeán vieäc buoân baùn ma tuyù, öôùc mong cho cuoäc Phuïc sinh ñaùnh daáu cuoäc soáng chung hoøa bình vaø toân troïng ích chung. Mong cho daân toäc Haiti thaân yeâu, bi taøn phaù bôûi thaûm caûnh ñoäng ñaát, thöïc hieän ñöôïc moät cuoäc xuaát haønh ra khoûi tang toùc vaø caûnh tuyeät voïng böôùc sang nieàm hy voïng môùi, nhôø tình lieân ñôùi quoác teá naâng ñôõ. Mong sao cho caùc coâng daân Chile, ñaõ bò ngaõ quî vì moät cuoäc thieân tai naëng neà khaùc, bieát baét tay vaøo coâng cuoäc taùi thieát nhôø söï naâng ñôõ cuûa ñöùc tin.
Trong quyeàn löïc cuûa Chuùa Gieâsu phuïc sinh, mong sao beân Phi chaâu ñöôïc chaám döùt nhöõng cuoäc xung ñoät tieáp tuïc gaây ra caûnh taøn phaù vaø ñau khoå, vaø mong sao cho hoï ñaït ñöôïc neàn hoaø bình vaø hoaø giaûi, laø nhöõng baûo ñaûm cho söï phaùt trieån. Toâi xin kyù thaùc cho Chuùa töông lai cuûa Coäng hoaø daân chuû Congo, Guinea vaø Nigeria.
Nguyeän xin Chuùa Phuïc sinh naâng ñôõ caùc Kitoâ höõu vì ñöùc tin maø phaûi chòu baét bôù vaø thaäm chí bò saùt haïi nhö laø taïi Pakistan. Nguyeän xin Chuùa ban cho caùc nöôùc ñang bò naïn khuûng boá vaø kyø thò hoaønh haønh ñöôïc söùc maïnh daán thaân vaøo con ñöôøng ñoái thoaïi vaø chung soáng an hoaø. Nguyeän xin cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ ñem laïi aùnh saùng vaø söùc maïnh cho caùc nhaø höõu traùch cuûa moïi quoác gia, ngoõ haàu hoaït ñoäng kinh teá vaø taøi chaùnh ñöôïc ñònh höôùng theo nhöõng tieâu chuaån cuûa coâng baèng vaø töông trôï. Nguyeän xin quyeàn naêng cöùu ñoä cuûa cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ thaám nhaäp toaøn theå nhaân loaïi, ngoõ haàu hoï vöôït boû nhöõng ñöôøng loái bieåu loä "vaên minh töø thaàn" ñang lan roäng, ñeå xaây döïng moät töông lai ñaày tình yeâu vaø chaân lyù, trong ñoù maïng soáng con ngöôøi ñöôïc kính troïng vaø tieáp nhaän.
Anh chò em thaân meán. Leã Phuïc sinh khoâng phaùt sinh buøa pheùp naøo heát. Cuõng nhö sau khi baêng qua Bieån ñoû, ngöôøi Do thaùi gaëp thaáy sa maïc, thì Hoäi thaùnh, sau cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa, luoân gaëp thaáy lòch söû cuøng vôùi nhöõng noãi vui möøng vaø nieàm hy voïng, nhöõng ñau khoå vaø lo aâu cuûa noù. Tuy vaäy lòch söû naøy ñaõ bieán ñoåi, ñaõ ñöôïc ñaùnh daáu bôûi giao öôùc môùi vaø vónh vieãn, ñaõ thöïc söï môû roäng ñeán töông lai. Vì theá, nhôø ñöôïc cöùu roãi trong hy voïng, chuùng ta tieáp tuïc cuoäc löõ haønh, mang trong taâm hoàn baøi ca coå xöa nhöng vaãn luoân môùi meû: "Naøo chuùng ta haõy haùt möøng Chuùa: Ñaáng cao caû uy huøng".
Sau baøi söù ñieäp laø caùc lôøi chuùc möøng baèng 65 ngoân ngöõ khaùc nhau (môû ñaàu laø tieáng YÙ, roài caùc ngoân ngöõ chaâu AÂu, chaâu AÙ, vaø keát thuùc vôùi tieáng esperanto vaø latinh).
Phuïng vuï möøng leã Chuùa Phuïc sinh keát thuùc vôùi pheùp laønh ban ôn Toøan xaù Urbi et Orbi , cho thaønh phoá Roâma vaø cho toøan theá giôùi.
Bình Hoøa
(Radio Vatican)