Töôûng nieäm 30 naêm
ngaøy Ñöùc cha Oscar Romero bò saùt haïi
Töôûng nieäm 30 naêm ngaøy Ñöùc cha Oscar Romero bò saùt haïi.
El Salvador [National Catholic Reporter 16/3/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Naêm 2010 Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Salvador töôûng nieäm ñuùng 30 naêm ngaøy Ñöùc cha Oscar Romero, coá Toång giaùm muïc San Salvador bò saùt haïi. Ñöùc cha Romero ñaõ bò baén guïc döôùi chaân baøn thôø ñang luùc daâng Mình Chuùa trong moät thaùnh leã cöû haønh taïi moät beänh vieän ôû San Salvador ngaøy 24 thaùng 3 naêm 1980.
Hai tuaàn tröôùc khi bò möu saùt, Ñöùc cha Romero noùi vôùi moät phoùng vieân Guatemala nhö sau: "Toâi thöôøng bò ñe doïa gieát cheát. Neáu hoï gieát toâi, toâi seõ soáng maõi trong loøng daân toäc El Salvador. Neáu nhöõng lôøi ñe doïa naøy ñöôïc thöïc hieän, thì töø nay toâi seõ hieán maùu toâi cho Chuùa ñeå cöùu roãi vaø phuïc sinh El Salvador. Öôùc gì maùu cuûa toâi seõ laø moät haït gioáng cuûa töï do vaø moät daáu chæ raèng hy voïng seõ choùng trôû thaønh hieän thöïc".
Nhö ngaøi ñaõ döï ñoaùn, Ñöùc cha Romero ñaõ thöïc söï thí maïng mình vôùi hy voïng raèng hoøa bình vaø coâng lyù seõ trôû thaønh hieän thöïc trong xöù sôû cuûa ngaøi. Ngaøi ñang soáng trong taát caû nhöõng ai ñang tham gia cuoäc chieán ñaáu baát baïo ñoäng cho coâng lyù vaø hoøa bình.
Cho ñeán naêm 1977, ngaøi ñöôïc moâ taû nhö moät con ngöôøi ñaïo ñöùc, nhöng traàm laëng vaø bò xeáp vaøo haøng nguõ cuûa nhöõng ngöôøi baûo thuû. Thaät vaäy, luùc môùi leân laøm Giaùm muïc, ngaøi ñöùng veà phe caùc ñòa chuû giaøu coù cuõng nhö nhöõng keû coù quyeàn theá trong tay; ngaøi im laëng tröôùc caùc cuoäc thanh toaùn ñaãm maùu cuûa caùc "ñoäi töû thaàn", töùc caùc ñôn vò chuyeân giaûi quyeát caùc vuï tranh chaáp ngoaøi toøa aùn.
Theá roài, khi ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm Toång giaùm muïc San Salvador laø luùc caùc linh muïc Doøng Teân taïi Ñaïi hoïc Trung Myõ ôû San Salvador baét ñaàu bò ñaøn aùp. Caùc linh muïc Doøng Teân lieàn vieát thö caàu cöùu leân ngaøi. Trong soá naøy, chæ coù linh muïc Rutilio Grande laø ngöôøi ñaõ tröïc tieáp tieáp xuùc vôùi Ñöùc cha Romero khi ngaøi vöøa veà nhaäm chöùc Toång giaùm muïc. Cha Grande khaån khoaûn xin Ñöùc toång giaùm muïc tìm hieåu veà thaân phaän ngöôøi ngheøo vaø leân tieáng thay cho hoï.
Cha Grande laø moät nhaø hoaït ñoäng tích cöïc cho coâng bình xaõ hoäi. Vò linh muïc naøy ñaõ lieân keát ñöôïc nhöõng ngöôøi noâng daân ngheøo taïi Aguileres. Nhöng cuõng vì vaäy maø ngaøi ñaõ bò saùt haïi ngaøy 12 thaùng 3 naêm 1977. Ñeâm ñoù, ñöùng tröôùc thi haøi cuûa vò linh muïc, Ñöùc cha Romero ñaõ bieán thaønh moät nhaø voâ ñòch trong cuoäc chieán ñaáu cho ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ngöôøi bò ñaøn aùp. Keå töø ñoù, ngaøi hoaøn toaøn ñöùng veà phía ngöôøi ngheøo vaø khoâng boû lôõ moät cô hoäi naøo ñeå leân tieáng toá caùo nhöõng haønh vi baïo ñoäng, baát coâng vaø chieán tranh.
Moät ngaøy sau caùi cheát cuûa cha Grande, ñöùc coá Toång giaùm muïc San Salvador ñaõ giaûng moät baøi giaûng khieán cho caû nöôùc El Salvador phaûi söûng soát. Vôùi söùc maïnh cuûa moät Martin Luther King, Ñöùc cha Romero ñaõ beânh vöïc cha Grande, ñoøi hoûi coâng bình xaõ hoäi vaø kinh teá cho ngöôøi ngheøo, cuõng nhö keâu goïi moïi ngöôøi phaûi tieáp tuïc söù meänh tieân tri cuûa vò linh muïc naøy. Ñeå phaûn ñoái vieäc chính phuû tham gia vaøo caùc cuoäc möu saùt, Ñöùc cha Romero ñaõ ra leänh ñoùng cöûa tröôøng hoïc giaùo xöù trong ba ngaøy vaø ñình hoaõn moïi thaùnh leã treân toaøn quoác trong tuaàn leã keá tieáp, ngoaïi tröø moät thaùnh leã ñaëc bieät taïi nhaø thôø chính toøa.
Chæ moät cöû chæ nhö theá cuõng ñuû ñeå ñöa teân tuoåi cuûa Ñöùc cha Romero vaøo lòch söû. Haøng traêm ngaøn ngöôøi ñaõ keùo nhau ñeán thuû ñoâ ñeå tham döï thaùnh leã Chuùa Nhöït vaø nghe Ñöùc cha Romero keâu goïi coâng lyù, giaûi giôùi vaø hoøa bình. Cuoäc soáng vaø caùi cheát cuûa cha Grande ñaõ sinh hoa traùi trong traùi tim vaø linh hoàn cuûa Ñöùc cha Romero. Boãng döng, El Salvador coù ñöôïc moät khuoân maët vó ñaïi.
Vì caùc tu só, linh muïc, giaûng vieân giaùo lyù vaø nhaân vieân Giaùo hoäi thöôøng xuyeân bò taán coâng vaø aùm saùt, cho neân tieáng noùi cuûa Ñöùc cha Romero laïi caøng maõnh lieät hôn. Ngaøi chæ trích ngay caû toång thoáng El Salvador. Ñaây laø ñieàu maø chöa töøng coù vò Giaùm muïc naøo daùm laøm. Ñi ñeán ñaâu, ngaøi cuõng ñöôïc daân chuùng hoan hoâ. Caùc baøi giaûng Chuùa Nhöït cuûa ngaøi ñöôïc tröïc tieáp truyeàn ñi treân ñaøi phaùt thanh.
Ñeå phaûn ñoái söï thinh laëng cuûa chính phuû tröôùc caùc cuoäc taøn saùt, ngaøi khoâng tham döï leã nhaäm chöùc cuûa taân toång thoáng. Ngaøi tuyeân boá: "Giaùo hoäi khoâng ñöôïc ño löôøng baèng söï hoã trôï cuûa chính phuû maø baèng chính tính trung thöïc, tinh thaàn caàu nguyeän theo tinh thaàn Tin Möøng, loøng tin töôûng, söï chaân thaønh vaø coâng lyù, nhöùt laø khi Giaùo hoäi choáng laïi caùc laïm duïng".
Vì caùc cuoäc baét giöõ, tra taán, thuû tieâu vaø saùt haïi ngaøy caøng gia taêng, Ñöùc cha Romero ñaõ laøm hai quyeát ñònh trieät ñeå chöa töøng coù. Tröôùc heát, ngaøy thöù hai Phuïc Sinh naêm 1978, ngaøi cho môû cöûa chuûng vieän taïi trung taâm thuû ñoâ San Salvador ñeå ñoùn tieáp baát cöù naïn nhaân naøo cuûa baïo ñoäng. Haøng traêm ngöôøi voâ gia cö, nhöõng ngöôøi ñoùi raùch vaø bò haønh hung ñaõ ñeán chuûng vieän, bieán moät cô sôû yeân tænh thaønh moät thöù beänh vieän daõ chieán oàn aøo.
Quyeát ñònh thöù hai cuûa Ñöùc toång giaùm muïc San Salvador laø cho ngöng xaây caát nhaø thôø chính toøa San Salvador. Ngaøi noùi: khi naøo chieán tranh chaám döùt, nhöõng ngöôøi ñoùi khoå ñöôïc aên uoáng ñaày ñuû vaø treû con ñöôïc giaùo duïc, luùc ñoù chuùng ta seõ tieáp tuïc xaây caát nhaø thôø chính toøa. Caû hai haønh ñoäng lòch söû naøy cuûa Ñöùc cha Romero ñaõ khieán cho caùc Ñöùc giaùm muïc khaùc phaûi söûng soát, chính phuû El Salvador boái roái, nhöng ngöôøi daân leân tinh thaàn.
Ñöùc cha ñaõ doïn veà soáng trong moät caên hoä nhoû naèm ôû taàng treät cuûa moät beänh vieän do moät coäng ñoàng nöõ tu ñieàu khieån. Ngaøy ngaøy ngaøi ñi khaép nôi ñeå gaëp gôõ daân chuùng, nhöùt laø ngöôøi ngheøo.
Cuoái naêm 1979 vaø ñaàu naêm 1980, trong caùc baøi giaûng Chuùa Nhöït, ngaøi keâu goïi trôû veà vôùi coâng lyù vaø chaám döùt caùc cuoäc saùt haïi.
Khi toång thoáng Hoa kyø Jimmy Carter loan baùo seõ gia taêng vieän trôï quaân söï cho El Salvador, Ñöùc cha lieàn vieát thö yeâu caàu Hoa kyø ngöng vieän trôï quaân söï. Nhöng toång thoáng Carter ñaõ laøm ngô tröôùc lôøi yeâu caàu naøy.
Trong nhöõng tuaàn leã sau ñoù, caùc cuoäc taøn saùt gia taêng.
Chieàu ngaøy 24 thaùng 3 naêm 1980, chính Ñöùc cha ñaõ bò baén guïc ngay luùc Daâng Mình Thaùnh Chuùa trong thaùnh leã taïi nhaø nguyeän trong beänh vieän. Bieán coá ñaõ dieãn ra ñuùng theo lôøi tieân baùo cuûa ngaøi.
CV.