Söùc maïnh cuûa
phong traøo thaép neán caàu nguyeän
Söùc maïnh cuûa phong traøo thaép neán caàu nguyeän.
Phoûng vaán muïc sö Christian Fuehrer, nhaân kyû nieäm 20 naêm phong traøo thaép neán caàu nguyeän do muïc sö phaùt ñoäng taïi Leibzig daãn ñeán bieán coá böùc töôøng Berlin suïp ñoå thaùng 10 naêm 1989.
Ñöùc quoác (Vat. 9/03/2010; Jesus Gennnaio 2010, trang 51-53) - Hoài thaùng 10 naêm 2009 haøng trieäu ngöôøi taïi Ñöùc ñaõ tham döï caùc leã nghi kyû nieäm 20 naêm böùc töôøng Berlin suïp ñoå khai maøo cho söï suïp ñoå cuûa cheá ñoä coäng saûn taïi Ñoâng AÂu vaø Lieân Xoâ. Tuy nhieân ít ngöôøi nhôù tôùi moät söï kieän quan troïng: ñoù laø phong traøo ñoát neán caàu nguyeän cuûa cuoäc caùch maïng oân hoøa daãn ñöa tôùi söï suïp ñoå cuûa cheá ñoä coäng saûn Ñoâng Ñöùc ñaõ baét ñaàu beân trong moät nhaø thôø cuûa thaønh phoá Leibzig beân Ñoâng Ñöùc. Vaø moät trong nhöõng ngöôøi phaùt ñoäng vaø laõnh ñaïo phong traøo ñoát neán caàu nguyeän aáy laø muïc sö Christian Fuehrer, cha sôû nhaø thôø thaùnh Nicola cuûa Giaùo Hoäi Luther trong tænh Leibzig.
Muïc sö Fuehrer sinh naêm 1943 vaø ñaõ laø cha sôû nhaø thôø thaùnh Nicola töø naêm 1980 tôùi 2008. Trong suoát cuoäc ñôøi mình muïc sö Fuehrer ñaõ ñaáu tranh cho ba muïc tieâu chính laø coâng lyù, hoøa bình, vaø baûo veä thuï taïo, nhö muïc sö keå laïi trong cuoán saùch töïa ñeà "Leibzig 1989". Cuoán saùch naøy cuõng môùi ñöôïc xuaát baûn baèng tieáng YÙ vaø hoài ñaàu thaùng Gieâng naêm 2010 muïc sö Fuehrer ñaõ ñöôïc "Hieäp hoäi Coâng giaùo daân chuû vaên hoùa" tænh Brescia baéc Italia môøi dieãn thuyeát veà ñeà taøi naøy.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quyù vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán muïc sö veà dieãn tieán phong traøo thaép neán caàu nguyeän taïi nhaø thôø thaùnh Nicola noùi treân.
Hoûi: Thöa muïc sö Christian Fuehrer, söï caùo chung vaø suïp ñoå cuûa Böùc Töôøng Berlin ñaõ khôûi ñaàu nhö theá naøo?
Ñaùp: Chuùng ta phaûi quay trôû laïi ñaøng sau nhieàu naêm nöõa, töùc vaøo naêm 1981. Hoài ñoù Giaùo Hoäi Tin Laønh Ñoâng Ñöùc vaø Taây Ñöùc ñaõ hoïp nhau ñeå xem phaûi laøm gì haàu ngaên chaän vieäc ñaët caùc hoûa tieãn nguyeân töû taàm trung taïi AÂu chaâu. Chuùng toâi ñaõ in truyeàn ñôn vaø baét ñaàu phaùt ñoäng chieán dòch "Möôøi ngaøy caàu nguyeän cho hoøa bình", baét ñaàu töø muøng 8 thaùng 11. Moãi ngaøy chuùng toâi khai trieån moät ñeà taøi khaùc nhau, vaø sau cuøng laø buoåi cöû haønh phuïng vuï coù raát ñoâng ngöôøi treû tham döï, keå caû ngöôøi treû khoâng coù nieàm tin toân giaùo. Taát caû xaûy ra chung quanh moät caây Thaùnh Giaù baèng goã trong nhaø thôø thaùnh Nicola. Moãi tham döï vieân caàm moät ngoïn neán saùng vaø tieán leân ñaët beân caïnh Thaùnh Giaù. Chuùng toâi muoán suy nieäm söï kieän taïi sao ngöôøi ta laïi ñoùng ñanh moät ngöôøi treân thaäp giaù. Ai coù ñöùc tin thì ñoïc leân moät lôøi caàu nguyeän, ai khoâng coù ñöùc tin thì coù theå noùi leân tö töôûng cuûa mình. Caùc ngöôøi treû, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi laàn ñaàu tieân böôùc chaân vaøo moät nhaø thôø caûm nhaän ñöôïc ngay raèng ñaây laø khoaûng troáng cuûa quyeàn töï do dieãn taû.
Hoûi: Sau ñoù thì chuyeän gì ñaõ xaûy ra thöa muïc sö?
Ñaùp: Ñoù laø caùc naêm daäy men ñoøi töï do daân chuû raát lôùn. Beân Tieäp Khaéc thì coù nhoùm "Hieán Chöông 77"; beân Ba Lan naêm 1982 coù coâng ñoaøn Solidanocs ñöôïc thaønh laäp. Giôùi treû trong thaønh phoá Leibzig thaáy raèng phong traøo ñoát neán caàu nguyeän cho coâng lyù, hoøa bình vaø baûo veä thuï taïo möôøi ngaøy trong naêm laø quùa ít, khoâng ñuû. Hoï ñaët vaán ñeà vôùi Hoäi ñoàng muïc vuï giaùo xöù. Vaø theá laø chuùng toâi ñaõ quyeát ñònh toå chöùc ñoát neán caàu nguyeän moãi tuaàn moät laàn vaøo luùc 5 giôø chieàu ngaøy thöù hai. Tín höõu vaø daân chuùng thaønh phoá Leibzig khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi duy nhaát ñoát neán caàu nguyeän cho coâng lyù, hoøa bình vaø baûo veä thuï taïo. Nhöng chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi ñaõ lieân tuïc duy trì thoùi quen naøy töø ngaøy ñoù cho ñeán nay. Caû baây giôø nöõa, 20 naêm sau ngaøy Böùc Töôøng Berlin vaø cheá ñoä coäng saûn Ñoâng Ñöùc suïp ñoå, chuùng toâi vaãn tieáp tuïc ñoát neán caàu nguyeän.
Ngaøy muøng 8 thaùng 10 naêm 1989 taïi Leibzig ñaõ coù hôn 70,000 ngöôøi tham döï buoåi ñoát neán caàu nguyeän cho coâng lyù, hoøa bình vaø ñoù ñaõ laø khuùc reõ lôùn. Chuùng toâi ñaõ ra khoûi moïi nhaø thôø vaø ñöôøng phoá traøn ñaày moät doøng thaùc ngöôøi tay caàm neán saùng treân tay. Tröôùc ñaùm ñoâng ngöôøi caàu nguyeän ñoù caùc löïc löôïng an ninh cuûa Nhaø Nöôùc coäng saûn Ñoâng Ñöùc khoâng bieát phaûi phaûn öùng ra sao, maëc duø tröôùc ñoù hoï ñaõ baùo tröôùc laø seõ coù moät cuoäc ñaøn aùp ñaãm maùu nhö taïi Thieân An Moân beân Trung Quoác. Sau naøy moät só quan quaân ñoäi ñaõ thuù nhaän raèng hoï ñaõ ñöôïc chuaån bò ñeå ñoái phoù vôùi moïi söï, nhöng khoâng ñöôïc chuaån bò ñeå ñoái phoù vôùi lôøi caàu nguyeän vaø aùnh neán saùng. Sau buoåi ñoát neán caàu nguyeän ñoâng ñaûo laàn ñaàu tieân maø khoâng xaûy ra baïo löïc ñaøn aùp töø phía coâng an caûnh saùt Nhaø Nöôùc ñoù, trong caùc thaønh phoá khaùc cuûa Ñoâng Ñöùc, caùc saùng kieán thaép neàn caàu nguyeän cuõng gia taêng vaø cöù theá traøo daâng cho tôùi khi ñöôïc pheùp chính thöùc, thì trong buoåi ñoát neán caàu nguyeän taïi Berlin ñaõ coù nöûa trieäu ngöôøi tham döï. Chính phong traøo ñoát neán caàu nguyeän aáy ñaõ laøm thaønh coät soáng cho cuoäc caùch maïng oân hoøa khieán cho Böùc Töôøng Berlin suïp ñoå keùo theo söï caùo chung cuûa cheá ñoä coäng saûn taïi Ñoâng Ñöùc, sau ñoù taïi caùc nöôùc Ñoâng AÂu khaùc vaø trong toaøn Lieân Bang Xoâ Vieát.
Hoûi: Thöa muïc sö, muïc sö ñaõ töøng soáng döôùi cheä ñoä ñöùc quoác xaõ, roài döôùi cheá ñoä coäng saûn vaø cheá ñoä tö baûn. Muïc sö thaáy caùi gì nguy hieåm nhaát cho ñöùc tin cuûa tín höõu?
Ñaùp: Döôùi thôøi ñöùc quoác xaõ, toâi ñaõ chæ laø moät chuù beù vaø ñaõ khoâng coù nhieàu kyû nieäm, caû khi toâi nghó raèng noù ñaõ laø nguy hieåm toài teä nhaát ñoái vôùi nöôùc Ñöùc. Chuû nghóa xaõ hoäi thöïc thuï, töø goùc caïnh lyù thuyeát laø moät heä thoáng gaàn guõi vôùi Kitoâ giaùo nhaát, nhöng chæ treân lyù thuyeát maø thoâi, vì trong thöïc teá noù ñaõ phaïm caùc sai laàm raát nghieâm troïng. Chæ xin ñôn cöû hai sai laàm trong taát caû caùc sai laàm khaùc: ñoù laø nhöõng ngöôøi theo xaõ hoäi chuû nghóa ñaõ nuoán huûy boû Thieân Chuùa vaø hoï ñaõ hoaøn toaøn queân ñi toäi loãi trong chieàu kích con ngöôøi. Hoï ñaõ nghó raèng chæ caàn nhoài soï lyù thuyeát cho ñuû laø con ngöôøi seõ töï ñoäng trôû neân toát laønh. Khi thaáy khoâng theå thay ñoåi con ngöôøi vôùi lyù thuyeát cuûa hoï, hoï baét ñaàu ngaøy caøng trôû thaønh saét maùu vaø taøn baïo hôn nhaèm baét buoäc con ngöôøi ñi theo con ñöôøng hoï muoán. Ñaõ coù söï leo thang baïo löïc: xaây töôøng chia ñoâi thaønh phoá Berlin, ñaøn aùp, löïc löôïng maät vuï Stasi tung hoaønh ... taát caû ñeàu dieãn taû baïo löïc cuûa moät cheá ñoä coi caùc coâng daân cuûa mình laø nhöõng ngöôøi khoâng coù khaû naêng hieåu bieát vaø öôùc muoán. Vì theá chæ coù Nhaø Nöôùc laø coù yù chí quyeát ñònh thay cho taát caû moïi ngöôøi. Nhöng chuû thuyeát duy vaät vaø chuû thuyeát voâ thaàn ñoù ñaõ khoâng haáp daãn ñöôïc daân chuùng. Sau cuøng cuoäc caùch maïng töø beân döôùi, töø ngöôøi daân ñaõ khieán cho cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå.
Ngaøy nay chuùng toâi ñang ôû trong moät tình traïng, trong ñoù ngöôøi ta khoâng noùi laø phaûi huûy boû Thieân Chuùa nöõa, maø laø mua Thieân Chuùa. Chuû thuyeát duy vaät cuûa theá giôùi tö baûn coù söùc thu huùt raát lôùn. Hình thöùc nhaø nöôùc tuyeät dieäu laø cheá ñoä daân chuû ñaùng coù ñöôïc moät heä thoáng kinh teá toát ñeïp hôn laø heä thoáng tö baûn. Hieän nay cuoäc khuûng hoaøng kinh teá taøi chaùnh ñaõ chöùng minh cho thaáy heä thoáng tö baûn khoâng coù töông lai. Toäi nguyeân toå cuûa cheá ñoä tö baûn laø tieáp tuïc thuùc ñaåy con ngöôøi tôùi choã khoâng thoûa maõn, vì noù thuùc ñaåy con ngöôøi ngaøy caøng coù nhieàu tieàn hôn.
Hoûi: Nhö vaäy thì coù theå laøm gì baây giôø, thöa muïc sö?
Ñaùp: Laøm cho moïi ngöôøi bieát söù ñieäp Tin Möøng, cuûng coá moät neàn kinh teá lieân ñôùi vaø coù traùch nhieäm, phaùt trieån moät taâm thöùc döïa treân söï chia seû vôùi nhau vaø cho nhau. Nhaát laø chuùng ta phaûi laøm cho caùc ngöôøi vaø caùc daân toäc khaùc ñöôïc chia seû ñieàu kieän soáng sung tuùc cuûa chuùng ta. Moät xaõ hoäi ñöôïc xaây döïng treân ñöùc meán, ñöùc tin, vaø ñöùc caäy seõ töï ñoäng trôû thaønh moät xaõ hoäi lieân ñôùi, trong ñoù chuùng ta caûm thaáy coù traùch nhieäm ñoái vôùi caùc anh chò em khaùc. Moät caùch maâu thuaãn, toâi thaáy nhieäm vuï naøy ngaøy nay khoù thöïc hieän hôn laø khi chuùng toâi coøn soáng ñöôùi cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa: söï sung tuùc khieán cho vieäc thoâng truyeàn caùc giaù trò naøy trôû thaønh khoù khaên hôn.
Hoûi: Giôùi treû ngaøy nay chöa sinh ra khi Böùc Töôøng Berlin suïp ñoå. Töông quan cuûa hoï vôùi ñöùc tin ra sao thöa muïc sö?
Ñaùp: Chuùng toâi bieát hai hình thöùc cuûa cheá ñoä voâ thaàn: moät hình thöùc ñeán töø quùa khöù coù daáu veát cuûa xaõ hoäi chuû nghóa, vaø moät hình thöùc ñeán töø xaõ hoäi sung tuùc. Chuùng toâi ñaõ thaày raèng khi keå laïi cho ngöôøi treû nghe nhöõng gì chuùng toâi ñaõ laøm vaø kieåu chuùng toâi choáng laïi tö töôûng moät chieàu do cheá ñoä aùp ñaët, ngöôøi treû ñaõ raát laø say meâ. YÙ thöùc cuûa hoï ñöôïc thöùc tænh. Ñoái vôùi chuùng toâi ñieàu quan troïng ñaõ laø luoân luoân keát hieäp lôøi caàu nguyeän vôùi haønh ñoäng, vaø ñaây laø kieåu toát ñeïp nhaát caû ñoái vôùi vieäc thoâng truyeàn ñöùc tin cho caùc theá heä môùi nöõa.
Hoûi: Ñaâu ñaõ laø töông quan maø muïc sö vaø caùc tín höõu Luther ñaõ coù ñoái vôùi vò Giaùo Hoaøng ngöôøi Ba Lan laø Ñöùc Gioan Phaoloâ Ñeä Nhò vaø vò Giaùo Hoaøng ngöôøi Ñöùc laø Ñöùc Ñöông Kim Giaùo Hoaøng?
Ñaùp: Ñoái vôùi chuùng toâi Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ Ñeä Nhò ñaõ laø ngöôøi raát quan troïng. Vò Giaùo Hoaøng Ba Lan ñaõ baét ñaàu caùc chuyeán vieáng thaêm ñònh kyø taïi Ba Lan vaø ñaõ trôï giuùp moïi tín höõu kitoâ soáng beân kia böùc maøn saét. Sau cuøng ngöôøi coäng saûn ñaõ phaûi ñaàu haøng vaø chaáp nhaän thöïc taïi cuûa moät Giaùo Hoäi quy tuï chung quanh Ñöùc Giaùo Hoaøng, vaø ñieàu naøy cuõng ñaõ giuùp kitoâ höõu Ñoâng Ñöùc chuùng toâi.
Ngaøy nay caùc söï vieäc ñaõ khaùc vaø coù vaøi hieåu laàm. Taát caû ñeàu bieát raèng Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc Thöù XVI ñaõ coù moät quùa khöù baûo thuû. Caùc lôøi cuûa ngaøi ñaõ gaây thöông tích cho chuùng toâi, khi ngaøi khaúng ñònh raèng caùc Giaùo Hoäi tin laønh khoâng phaûi laø caùc Giaùo Hoäi taän goác reã. Theá roài Ngaøi ñaõ tìm caùch laøm dòu bôùt baèng caùch söûa laïi kieåu noùi naøy. Vieäc choïn nöõ Giaùm Muïc Margot Kaesermann laøm Chuû Tòch caùc Giaùo Hoäi Tin Laønh Ñöùc ñaõ taùi ñaåy maïnh cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát. Sau khi ñöôïc baàu, baø Margot ñaõ taùi xaùc nhaän caàn ñaåy maïnh cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vì nhöõng gì hieäp nhaát hai Giaùo Hoäi thì nhieàu hôn laø nhöõng gì chia reõ. Ñoái vôùi chuùng toâi ñieàu quan troïng laø ñöøng döøng laïi, caû khi töø Roma coù caùc daáu chæ ít khích leä ñi nöõa.
Hoûi: Cuoäc ñoái thoaïi ñaïi heát hieän tieán trieån nhö theá naøo thöa muïc sö?
Ñaùp: Chuùng toâi thöôøng hoaïch ñònh caùc sinh hoaït chung vôùi caùc Giaùo Hoäi Kitoâ khaùc. Ngoaøi ra nhaø thôø thaùnh Nicola cuûa chuùng toâi laø nhaø thôø cuûa thaønh phoá; moïi chieàu Chuùa Nhaät ñeàu coù leã nghi phuïng vuï coâng giaùo. Toâi coøn nhôù coù moät laàn chuùng toâi tuï hoïp nhau taïi nhaø thôø chính thoáng, vôùi söï tham döï cuûa ñaïi dieän caùc Giaùo Hoäi Kitoâ. Moãi ngöôøi ñem theo vaät thaân thöông vaø yù nghóa nhaát cuûa truyeàn thoáng rieâng. Ñaïi dieän chính thoáng ñem theo moät böùc icone hình veõ treân goã, caùc anh em coâng giaùo ñem theo bình höông, caùc anh em Luther ñem saùch Kinh Thaùnh. Moïi ngöôøi chôø vò ñaïi dieän Giaùo Hoäi Calvin. Vò naøy ñeán tay khoâng vaø noùi "Toâi ñem theo ñöùc tin". Nhöng sau khi buoåi cöû haønh keát thuùc moïi ngöôøi ñeàu xaùc tín laø ñaõ cöû haønh Söï Phuïc Sinh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ.
(Jesus Gennnaio 2010, trang 51-53)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)