Vai troø cuûa toân giaùo
trong chính saùch ñoái ngoaïi cuûa Hoa kyø
Vai troø cuûa toân giaùo trong chính saùch ñoái ngoaïi cuûa Hoa kyø.
Hoa Kyø [CNS 23/2/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Moät baûn phuùc trình môùi ñaây keâu goïi chính phuû Hoa Kyø haõy quan taâm ñeán vai troø cuûa toân giaùo trong chính saùch ngoaïi giao cuûa mình. Baûn phuùc trình noùi raèng neáu Hoa kyø muoán daán thaân vaøo chính tröôøng theá giôùi moät caùch höõu hieäu vaø coù yù nghóa hôn thì nöôùc naøy caàn phaûi môû roäng taàm nhìn veà vai troø cuûa toân giaùo taïi caùc nöôùc khaùc thay vì chæ chuù troïng ñeán khuûng boá vaø caùc chieán löôïc choáng khuûng boá.
Baûn phuùc trình noùi treân ñöôïc "Hoäi ñoàng Caùc vaán ñeà theá giôùi" coù truï sôû taïi Chicago cho coâng boá hoâm 23 thaùng 2 naêm 2010. Trong moät cuoäc hoïp baùo taïi tröôøng ñaïi hoïc Georgetown, daân bieåu Scott Appleby, giaùm ñoác cuûa "Vieän nghieân cöùu hoøa bình theá giôùi John Kroc" thuoäc tröôøng ñaïi hoïc Coâng giaùo Notre Dame, noùi raèng Baûn phuùc trình cung caáp cho caùc nhaø ngoaïi giao vaø nhöõng nhaø soaïn thaûo chính saùch moät soá chæ daãn neàn taûng ñeå ñaùp öùng moät caùch toát ñeïp hôn vôùi aûnh höôûng ngaøy lôùn maïnh cuûa toân giaùo trong caùc vaán ñeà theá giôùi.
Vôùi töïa ñeà "Hôïp taùc vôùi caùc coäng ñoàng toân giaùo theá giôùi: moät tieâu leänh trong chính saùch ngoaïi giao cuûa Hoa Kyø", baûn phuùc trình vieát raèng ñaõ ñeán luùc chính phuû Hoa kyø caàn phaûi "hieåu vaø ñaùp öùng vôùi caùc taùc nhaân vaø caùc bieán coá toân giaùo nhö theá naøo ñeå hoå trôï hoï thöïc thi ñieàu thieän, coâ laäp nhöõng ngöôøi lôïi duïng kinh thaùnh ñeå gieo raéc baïo ñoäng vaø hoån loaïn".
OÂng Appleby noùi raèng baûn phuùc trình keâu goïi neân coù moät söï tieáp caän môùi veà ngoaïi giao ñeå thuùc ñaåy caùc taùc nhaân toân giaùo treân theá giôùi daán thaân. OÂng khaúng ñònh raèng neáu khoâng quan taâm ñeán caùc taùc nhaân toân giaùo thì caùc nhaân vieân chính phuû laøm vieäc trong caùc laõnh vöïc y teá, phaùt trieån, giaûi quyeát caùc cuoäc xung ñoät... seõ bò boû laïi ñaøng sau; caùc cô hoäi ñeå giaûi quyeát xung ñoät vaø xaây döïng hoøa bình coù theå maát.
OÂng Richard Cizik, ñoàng chuû tòch cuûa UÛy ban ñaëc nhieäm soaïn thaûo baûn phuùc trình, chuû tòch cuûa Hieäp hoäi Tin laønh vì Coâng ích, noùi raèng hieåu ñöôïc vai troø cuûa toân giaùo trong caùc xaõ hoäi treân theá giôùi seõ giuùp mang laïi moät söï phaùt trieån roäng lôùn hôn cho moïi ngöôøi.
Trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng thoâng taán Coâng giaùo Hoa kyø CNS, daân bieåu Appleby cho bieát, chính oâng ta vaø oâng Cizik cuøng nhöõng ngöôøi goùp phaàn soaïn thaûo baûn phuùc trình, ñaõ thaûo luaän vôùi oâng Joshua Dubois, giaùm ñoác Vaên Phoøng cuûa Toøa Baïch OÁc ñaëc traùch veà caùc toå chöùc xaây döïng treân nieàm tin toân giaùo.
Baûn phuùc trình ñaõ ñöôïc moät uûy ban ñaëc nhieäm goàm 32 thaønh vieân soaïn thaûo trong hôn moät naêm. Caùc thaønh vieân naøy goàm coù caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo, caùc vieän só Haøn laâm, caùc nhaø soaïn thaûo chính saùch, caùc nhaø laäp phaùp vaø chuyeân gia truyeàn thoâng.
Baûn phuùc trình vieát raèng vieäc hoaïch ñònh chính saùch ngoaïi giao ñoøi hoûi phaûi bieát chi tieát veà caùc coäng ñoàng toân giaùo, caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo vaø caùc traøo löu, voán vöôït qua moâ thöùc ngoaïi giao truyeàn thoáng giöõa caùc nöôùc.
UÛy ban ñaëc nhieäm soaïn thaûo baûn phuùc trình ñeà nghò moät loaït nhöõng haønh ñoäng maø chính phuû Hoa kyø caàn thöïc hieän ñeå nhaán maïnh ñeán vai troø cuûa toân giaùo trong hoaït ñoäng cuûa Hoa kyø taïi caùc nöôùc.
Tröôùc heát, baûn phuùc trình yeâu caàu neân huaán luyeän caùc nhaân vieân chính phuû vaø giôùi chöùc ngoaïi giao veà vai troø cuûa toân giaùo treân theá giôùi. Baûn phuùc trình cuõng khuyeân neân xöû duïng kinh nghieäm vaø kyõ naêng cuûa caùc cöïu chieán binh vaø daân söï trôû veà töø hai nöôùc Iraq vaø Afghanistan.
UÛy ban ñaëc nhieäm gôïi yù raèng toång thoáng Hoa kyø neân giaûi thích roõ raøng raèng tu chaùnh aùn moät trong Hieán Phaùp Hoa kyø khoâng heå ngaên caám caùc vieân chöùc chính phuû laøm vieäc vôùi caùc coäng ñoàng toân giaùo ôû nöôùc ngoaøi.
Trong tieán trình keâu goïi caùc coäng ñoàng toân giaùo taïi caùc nöôùc daán thaân vaøo vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà theá giôùi, UÛy ban ñaëc nhieäm thuùc giuïc chính phuû Hoa kyø neân hôïp taùc chaët cheõ hôn vôùi caùc tröôøng hoïc, beänh vieän, caùc dòch vuï xaõ hoäi, caùc chöông trình cöùu trôï, phaùt trieån vaø beânh vöïc nhaân quyeàn ñöôïc caùc toå chöùc toân giaùo baûo trôï. Baûn phuùc trình vieát raèng maëc duø coù theå khoâng coù tính caùch chính trò, nhöng caùc hoaït ñoäng naøy coù moät aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi cuoäc soáng vaø suy nghó cuûa daân chuùng. Hoã trôï cho caùc hoaït ñoäng naøy, chính phuû Hoa kyø coù theå giuùp xaây döïng thieän chí trong caùc coäng ñoàng toân giaùo vaø lieân laïc tröïc tieáp vôùi daân chuùng hôn laø vôùi caùc cheá ñoä.
Ngoaøi ra, baûn phuùc trình cuõng keâu goïi Hoa kyø haõy baét tay vôùi caùc ñaûng phaùi "toân giaùo" ngay caû khi hoï choáng laïi chính saùch ngoaïi giao cuûa Hoa kyø. Dó nhieân baûn phuùc trình cuõng yeâu caàu chính phuû Hoa kyø phaûi taùi khaúng ñònh cam keát baûo veä töï do toân giaùo vaø minh ñònh theá naøo laø töï do toân giaùo.
Baûn phuùc trình keát thuùc nhö sau: "Neáu khoâng laøm vieäc nghieâm chænh vôùi toân giaùo xuyeân qua moät loaït nhöõng vaán ñeà vaø taùc nhaân, chính saùch ngoaïi giao cuûa Hoa kyø seõ ñaùnh maát nhöõng cô hoäi quan troïng. Lòch söû laâu daøi cuûa Hoa kyø trong vieäc giuùp hieåu bieát veà daân chuû vaø nhaân quyeàn treân theá giôùi seõ bò mai moät".
Chu Vaên