Nhaän ñònh cuoäc hoäi thaûo
veà töï do toân giaùo
do chính phuû Algerie toå chöùc
Nhaän ñònh cuoäc hoäi thaûo veà töï do toân giaùo do chính phuû Algerie toå chöùc.
Algerie [La Croix, Asianews 17/2/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Trong hai ngaøy 10 vaø 11 thaùng 2 naêm 2010, moät cuoäc hoäi thaûo veà töï do toân giaùo do chính phuû Algerie, Baéc Phi, toå chöùc ñaõ cho pheùp caùc vò laõnh ñaïo Coâng giaùo vaø Tin laønh noùi leân nhöõng khoù khaên trong vieäc thöïc haønh toân giaùo taïi nöôùc naøy.
Sau nhieàu do döï, cuoái cuøng caùc nhaø laõnh ñaïo Coâng giaùo vaø Tin laønh taïi Algerie ñaõ quyeát ñònh tham döï cuoäc hoäi thaûo do chính phuû toå chöùc vôùi chuû ñeà "töï do thôø phöôïng, moät quyeàn ñöôïc toân giaùo vaø luaät phaùp baûo ñaûm". Ngoaøi caùc vò laõnh ñaïo Kitoâ taïi Algerie, tham döï cuoäc hoäi thaûo coøn coù moät soá Hoàng y vaø Giaùm muïc Phaùp nhö Ñöùc hoàng y Philippe Barbarin, Toång giaùm muïc Lyon, Ñöùc cha Michel Santier, chuû tòch UÛy ban Giaùm muïc Phaùp veà ñoái thoaïi lieân toân, muïc sö Claude Baty, chuû tòch lieân hieäp Tin laønh Phaùp.
Theo nhaän xeùt cuûa cha Samir Khalil Samir, moät linh muïc Doøng Teân chuyeân veà hoài giaùo hoïc, chuû ñeà cuûa cuoäc hoäi thaûo coù tính haøm hoà. Thay vì noùi ñeán töï do löông taâm, chuû ñeà cuûa cuoäc hoäi thaûo laïi noùi ñeán "töï do thôø phöôïng". Hai chöõ "luaät phaùp" ôû ñaây cuõng aùm chæ ñeán luaät Sharia cuûa Hoài giaùo.
Caùc nhaø laõnh ñaïo Kitoâ ñeàu bieát muïc ñích cuûa chính phuû Algerie khi cho toå chöùc cuoäc hoäi thaûo laø muoán ñaùnh boùng hình aûnh cuûa mình. Duø vaäy, theo ghi nhaän cuûa Ñöùc cha Ghaleb Moussa Bader, Toång giaùm muïc Alger, cho daãu coù yù ñoà aáy, cuoäc hoäi thaûo do chính phuû Algerie toå chöùc vaãn ñeå cho caùc tham döï vieân ñöôïc hoaøn toaøn töï do phaùt bieåu yù kieán.
Ngoaøi ra cuõng phaûi nhìn nhaän raèng, maëc duø raát ít coâng khai leân tieáng, gaàn ñaây Giaùo hoäi taïi Algerie ñaõ khoâng ngaàn ngaïi ñoái ñaàu vôùi chính phuû vaø minh thò neâu leân vaán ñeà töï do toân giaùo taïi nöôùc naøy. Do ñoù hoâm 25 thaùng Gieâng naêm 2010, caùc Ñöùc giaùm muïc Algerie ñaõ cho coâng boá moät tuyeân ngoân leân aùn vieäc caùc toå chöùc hoài giaùo cöïc ñoan cöôùp phaù moät nhaø thôø Tin laønh taïi Tizi Ouzou vaø baøy toû quan ngaïi veà tình traïng cuûa caùc tín höõu Kitoâ voán luoân bò taán coâng trong sinh hoaït toân giaùo. 4 vò Giaùm muïc Coâng giaùo Algerie noùi raèng caùc ngaøi raát "ñau buoàn" vaø raát quan ngaïi vì nhöõng caûn ngaïi ñöôïc döïng leân ñoù ñaây ñeå haïn cheá vieäc thôø phöôïng cuûa caùc tín höõu Kitoâ. Caùc ngaøi noùi raèng caùc ngaøi khoâng theå khoâng phaån noä tröôùc vieäc chaø ñaïp caùc bieåu töôïng Kitoâ. Caùc ngaøi cuõng phaån noä khi nghe noùi ñeán vieäc xuùc phaïm ñeán caùc bieåu töôïng cuûa Hoài giaùo taïi moät soá nöôùc treân theá giôùi. Caùc ngaøi muoán baøy toû söï caûm thoâng vaø thieän chí ñoái vôùi anh chò em ñaõ bò taán coâng trong ñôøi soáng toân giaùo cuûa hoï.
Cuõng theá, trong cuoäc hoäi thaûo, Ñöùc cha Bader cuõng baøy toû moät thaùi ñoä cöùng raén. Trong baøi phaùt bieåu, Ñöùc toång giaùm muïc Alger trích daãn caùc chöùng töø ñöôïc neâu leân taïi Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc veà Phi Chaâu hoài thaùng 10 naêm 2009. Theo caùc chöùng töø naøy, töï do thôø phöôïng luoân bò caûn trôû taïi nhöõng nöôùc coù ña soá daân theo Hoài giaùo. Vôùi tö caùch laø chuyeân gia veà luaät, Ñöùc toång giaùm muïc Alger cuõng phaân taùch saéc leänh cuûa chính phuû ngaøy 1 thaùng 3 naêm 2006 vaø noùi raèng saéc leänh naøy ñaøy daåy nhöõng ñieàu maâu thuaãn.
Saéc leänh nhìn nhaän söï hieän höõu cuûa caùc toân giaùo ngoaøi Hoài giaùo. Tuy nhieân, Ñöùc toång giaùm muïc Bader neâu leân hai vaán ñeà. Tröôùc heát laø vaán ñeà caùc thöøa taùc vieân toân giaùo. Saéc leänh vieát raèng ñeå coù theå cöû haønh nghi thöùc toân giaùo, caàn phaûi coù caùc linh muïc, nhöng taïi Algerie laïi khoâng luoân luoân coù caùc linh muïc. Chính phuû laïi ngaøy caøng töø choái chieáu khaùn cho caùc linh muïc vaø tu só nöôùc ngoaøi. Theo Ñöùc toång giaùm muïc Alger, haønh ñoäng naøy khieán cho coäng coäng ñoàng Coâng giaùo, voán nhoû beù, ngaøy caøng bò boùp ngheït.
Vaán ñeà thöù hai ñöôïc Ñöùc cha Bader neâu ra laø nôi thôø phöôïng. Saéc leänh naêm 2006 cho pheùp nhöõng ngöôøi ngoaøi Hoài giaùo ñöôïc thöïc thi vieäc thôø phöôïng vôùi ñieàu kieän laø vieäc thôø phöôïng phaûi dieãn ra trong nhöõng nôi ñöôïc döï lieäu cho muïc ñích naøy. Vaán ñeà khoâng ñaët ra nhieàu khoù khaên cho ngöôøi Coâng giaùo, bôûi vì taïi Algerie, Coâng giaùo coù ñuû nhaø thôø, ngoaïi tröø taïi mieàn Nam nöôùc naøy, laø nôi maø ñoâi khi ngöôøi Coâng giaùo bò buoäc phaûi xin pheùp chính quyeàn ñòa phöông, nhöng khoâng ñöôïc chaáp thuaän.
Vaán ñeà nôi thôø phöôïng ñaët ra nhieàu khoù khaên hôn cho caùc tín höõu Tin laønh taïi vuøng Kabylie cuõng nhö nôi naøo khoâng coù nhaø thôø.
Trong baøi phaùt bieåu, Ñöùc toång giaùm muïc Alger nhaán maïnh raèng ñaõ ñeán luùc caàn phaûi ñeå cho moïi ngöôøi coâng daân ñöôïc höôûng töï do löông taâm, chöù khoâng chæ töï do thôø phöôïng döôùi söï kieåm soaùt chaët cheõ cuûa chính quyeàn. Ngaøi noùi raèng Hoài giaùo luoân töï xöng laø moät toân giaùo khoan nhöôïng; moät soá ngöôøi coøn noùi raèng Hoài giaùo laø toân giaùo khoan nhöôïng nhöùt, khi toá caùo raèng Kitoâ giaùo buoäc nhöõng ngöôøi ngoaøi Kitoâ giaùo phaûi caûi ñaïo. Hoï ñan cöû tröôøng hôïp toøa ñieàu tra thôøi Trung Coå vaø caùc cheá ñoä thöïc daân. Thaät ra, ngöôøi ta queân maát raèng chính phuû Phaùp ñaõ töøng ngaên caám khoâng cho caùc Giaùo hoäi Kitoâ cöôõng baùch ngöôøi Hoài giaùo trôû laïi Kitoâ giaùo.
Trong thöïc teá, theo ghi nhaän cuûa cha Samir, khoâng coù quoác gia Hoài giaùo naøo cho ngöôøi Hoài giaùo vaø ngöôøi ngoaøi Hoài giaùo ñöôïc töï do nhö nhau. Bôûi vì trong caùc nöôùc Hoài giaùo, toân giaùo vaø chính trò ñan xen vôùi nhau cho neân nhaø nöôùc luoân laø cô quan quaûng baù Hoài giaùo xuyeân qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng vaø luaät phaùp.
Taïi Algerie cuõng nhö taïi caùc nöôùc Hoài giaùo khaùc, caùc Giaùo hoäi vaø noùi chung, caùc tín höõu Kitoâ chæ mong ñöôïc ñeå yeân. Hoï muoán coù quyeàn ñöôïc loan baùo Tin Möøng cho moïi ngöôøi muoán laéng nghe söù ñieäp cuûa mình cuõng nhö ngöôøi Hoài giaùo coù quyeàn rao truyeàn Kinh Coran cho nhöõng ai muoán nghe.
Noi göông Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI, Ñöùc toång giaùm muïc Alger ñaõ can ñaûm noùi cho moïi ngöôøi bieát raèng töï do toân giaùo laø moät quyeàn caên baûn nhö quyeàn töï do löông taâm vaø quyeàn bình ñaúng cuûa moïi coâng daân.
Chu Vaên