Toøa thaùnh seõ cho coâng boá
caùc vaên khoá maät
trong thôøi ñeä nhò theá chieán
Toøa thaùnh seõ cho coâng boá caùc vaên khoá maät trong thôøi ñeä nhò theá chieán.
Vatican [Zenit 15/2/2010] - Toøa thaùnh seõ cho coâng boá treân maïng löôùi Internet caùc vaên khoá maät trong thôøi ñeä nhò theá chieán.
Ñaùp laïi ñeà nghò cuûa Saùng hoäi "Pave the Way" [môû ra con ñöôøng], Toøa thaùnh seõ heä thoáng hoùa vaø ñöa leân maïng treân 5 ngaøn taøi lieäu thuoäc vaên khoá maät cuûa Toøa thaùnh töø naêm 1939 ñeán naêm 1945.
OÂng Gary Krupp, saùng laäp vieân vaø chuû tòch cuûa Saùng hoäi "Pave the Way" ñaõ chính thöùc loan baùo vôùi haõng tin Zenit raèng "caùc vaên kieän vaø taøi lieäu cuûa Toøa thaùnh lieân quan ñeán thôøi ñeä nhò theá chieán seõ ñöôïc ñöa leân maïng Internet ñeå nghieân cöùu maø khoâng caàn phaû traû phí toån naøo".
Saùng hoäi "Pave the Way" laø moät toå chöùc ñöôïc khai sinh ñeå thaùo gôõ nhöõng trôû ngaïi giöõa caùc toân giaùo, thaêng tieán söï coäng taùc vaø chaám döùt vieäc xöû duïng toân giaùo cho caùc muïc ñích chính trò.
OÂng Gary Krupp, moät ngöôøi Do thaùi hieän ñang soáng taïi New York, Hoa kyø, cho bieát nhö sau: "Trong khi thöïc thi söù meänh, chuùng toâi nhaän thaáy raèng trieàu ñaïi cuûa ñöùc Pio XII trong thôøi ñeä nhò theá chieán laø moät duyeân côù gaây caêng thaúng aûnh höôûng ñeán treân caû tyû ngöôøi treân theá giôùi. Cuoäc tranh caõi phaùt xuaát töø giaû thieát cho raèng vò giaùo hoaøng naøy ñaõ khoâng laøm ñuû ñeå ngaên ngöøa cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi do ñöùc quoác xaõ chuû xöôùng".
Nhöng theo oâng Krupp, cuoäc nghieân cöùu cuûa Saùng hoäi "Pave the Way" cho thaáy 5 naêm sau khi ñöùc Pio XII qua ñôøi, chính cô quan maät vuï KGB cuûa Lieân Xoâ ñaõ coù aâm möu nhaèm haï giaûm uy tín cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo maø ñeá quoác naøy xem nhö keû thuø khoâng ñoäi trôøi chung cuûa mình. Döïa theo vôû kòch coù töïa ñeà "keû ñaïi dieän" ñöôïc vaên só Rolf Hochhuth saùng taùc hoài naêm 1963, thuû ñoaïn ñeâ tieän naøy nhaèm leân aùn ñöùc Pio XII vì ñieàu goïi laø söï thinh laëng cuûa ngaøi tröôùc cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi.
Naêm 1964, ñöùc Phaolo VI ñaõ uûy thaùc cho moät nhoùm söû gia goàm 3 linh muïc Doøng Teân nhieäm vuï nghieân cöùu caùc taøi lieän lieân quan ñeán giai ñoaïn chieán tranh, ñöôïc löu giöõ trong vaên khoá maät cuûa Toøa thaùnh. Keát quaû cuoäc nghieân cöùu ñaõ ñöôïc thu thaäp thaønh 11 boä söu taäp vaø boä söu taäp thöù nhöùt ñaõ ñöôïc cho coâng boá hoài naêm 1965 vaø boä söu taäp cuoái cuøng ra ñôøi naêm 1981.
Toøa thaùnh phaûi maát nhieàu thôøi gian ñeå hoaøn taát vieäc phaân loaïi vaø saép xeáp caùc taøi lieäu lieân quan ñeán thôøi ñeä nhò theá chieán, bôûi vì toång coäng coù khoaûng 16 trieäu taøi lieäu.
Chu Vaên