Ngöôøi Coâng giaùo YÙ vaø chính trò
Ngöôøi Coâng giaùo YÙ vaø chính trò.
Roma [Chiesa on line 28/1/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Ngaøy nay, cuõng nhö caùch ñaây hôn nöûa theá kyû, Toång giaùo phaän Roma, Giaùo phaän cuûa ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ, ñang phaûi ñöùng tröôùc moät thaùch ñoá gioáng nhau: coù neân boû phieáu cho ngöôøi choáng Giaùo hoäi khoâng? Nhöng xem ra phaûn öùng cuûa Giaùo hoäi ngaøy nay khaùc vôùi caùch nay nöûa theá kyû.
Naêm 1952, Ñöùc giaùo hoaøng vaø Toøa thaùnh bò ñaët trong tình traïng baùo ñoäng tröôùc tình hình raát nguy ngaäp cho giaùo phaän Roma. Vì sôï ñaûng coäng saûn vaø ñaûng xaõ hoäi voán ñang lieân keát chaët cheõ vôùi Lieân xoâ, seõ chieán thaéng trong cuoäc baàu cöû hoäi ñoàng thò xaõ Roma, cho neân ñöùc Pio XII ñaõ ra leänh cho Ñaûng coâng giaùo, töùc Ñaûng Daân Chuû Kito giaùo, do oâng Alcide De Gasperi laõnh ñaïo, phaûi lieân keát vôùi caùc ñaûng cöïc höõu do linh muïc Luigi Sturzo laõnh ñaïo vaø ñöôïc Coâng Giaùo Tieán Haønh YÙ uûng hoä. Hieän nay caû oâng De Gasperi laãn cha Sturzo ñeàu ñang chôø ñôïi ñeå ñöôïc toân phong Chaân phöôùc.
Nhöng oâng De Gasperi ñaõ khoâng tuaân leänh ñöùc Pio XII. Trong cuoäc baàu cöû hoäi ñoàng thò xaõ Roma, oâng De Gasperi ñaõ lieân minh vôùi caùc ñaûng trung höõu, thuoäc khuynh höôùng theá tuïc. Ñaây laø laäp tröôøng maø oâng De Gasperi ñaõ coù luùc coøn laøm thuû töôùng YÙ. Vaø keát quaû cuoäc baàu cöû ñaõ chöùng minh raèng oâng De Gasperi ñaõ coù lyù: nhöõng ngöôøi coäng saûn vaø nhöõng ngöôøi thuoäc ñaûng xaõ hoäi ñeàu bò ñaùnh baïi taïi Roma.
Tuy nhieân, ñöùc Pio XII vaãn tröøng phaït oâng De Gasperi vì toäi khoâng vaâng lôøi: vò giaùo hoaøng naøy ñaõ khoâng tieáp kieán oâng, vôï oâng vaø con gaùi oâng nhaân dòp oâng kyû nieäm 30 naêm thaønh hoân vaø con gaùi oâng khaán doøng.
Ngaøy nay, dó nhieân boái caûnh chính trò taïi YÙ khoâng coøn nhö caùch ñaây nöûa theá kyû. Ñaûng Daân Chuû Kito giaùo khoâng coøn nöõa. Ngöôøi Coâng giaùo YÙ coù maët trong moïi ñaûng phaùi chính trò. Chính phuû trung öông hieän ñang ñöôïc oâng Silvio Berlusconi laõnh ñaïo. Vò thuû töôùng naøy hoaøn toaøn coù laäp tröôøng phuø hôïp vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi veà nhöõng vaán ñeà nhö söï soáng con ngöôøi, gia ñình vaø giaùo duïc. Trong khi ñoù chính quyeàn ñòa phöông taïi Tænh Lazio, trong ñoù coù giaùo phaän Roma cuûa Ñöùc giaùo hoaøng, laïi do caùnh taû laõnh ñaïo. Caùnh taû naøy voán laø haäu dueä cuûa Ñaûng coäng saûn ñaõ caùo chung.
Trong nhöõng thaùng gaàn ñaây, chính quyeàn Lazio ñaõ bò nhöõng voá naëng khieán tænh tröôûng laø oâng Giuseppe Marrazzo, vì coù lieân heä ñeán nhöõng ngöôøi ñoàng tính vaø ma tuùy, ñaõ phaûi töø chöùc. Vì khoâng tìm ñöôïc ngöôøi coù ñuû khaû naêng ñeå ra tranh cöû trong cuoäc baàu cöû seõ dieãn ra trong hai thaùng tôùi, caùc ñaûng caùnh taû ñaønh phaûi uûng hoä moät öùng cöû vieân ñoäc laäp laø baø Emma Bonino. Vaø ñaây chính laø thaùch ñoá ñoái vôùi Giaùo hoäi, bôûi vì baø Bonino laø bieåu töôïng cuûa moät phong traøo choáng Coâng giaùo raát hung haõn.
Baø Bonino voán laø moät "laõo töôùng" cuûa phong traøo tranh ñaáu cho nhaân quyeàn. Nhöng trong nhöõng quyeàn maø baø Bonino ñaõ töøng tranh ñaáu cho luùc coøn laø thaønh vieân cuûa UÛy ban aâu chaâu laïi coù nhöõng quyeàn nhö: ñöôïc phaù thai, ñöôïc laøm cho cheát eâm dòu, quyeàn cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng tính ñöôïc keát hoân, quyeàn ñöôïc xöû duïng ma tuùy... Töïu trung ñoù laø nhöõng gì maø ñöùc Gioan Phaolo II goïi laø thaønh phaàn cuûa vaên hoùa söï cheát. Keå töø thaäp nieân 70, moät cuoán baêng hình quay caûnh baø Bonino thöïc hieän moät vuï phaù thai ñaõ ñöôïc truyeàn ñi khaép nôi.
Chaéc chaén phaûn öùng cuûa Giaùo hoäi ngaøy nay khoâng coøn gioáng nhö caùch ñaây nöûa theá kyû nöõa. Ñöùc giaùo hoaøng seõ khoâng ñích thaân ra leänh cho ngöôøi Coâng giaùo phaûi boû phieáu hay khoâng boû phieáu cho baø Bonino. Giaùo hoäi taïi YÙ cuõng chaúng coøn moät Ñaûng coâng giaùo nhö caùch ñaây 50 naêm. Nhöng coù leõ nhôø vaäy maø Giaùo hoäi laïi coù aûnh höôûng trong laõnh vöïc chính trò hôn tröôùc kia. Ngöôøi ta goïi moâ thöùc naøy laø "moâ thöùc Ruini", vò Hoàng y ñaõ töøng laø giaùm quaûn Roma vaø chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ cho ñeán naêm 2007.
Tuy nhieân, cuõng chính moâ thöùc naøy ñaõ khieán cho tröôøng hôïp cuûa baø Bonino trôû thaønh moät ñeà taøi tranh luaän soâi noåi.
Kyù giaû Domenico Delle Foglie, ngöôøi ñaõ töøng laø phoù giaùm ñoác cuûa nhöït baùo Avvenire cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ, vieát raèng baø Bonino laø hieän thaân cuûa ít nhöùt ba moái nguy hieåm.
Nguy hieåm thöù nhöùt coù tính töôïng tröng: ñaây laø moät caùi taùt vaøo maët cuûa Coäng ñoàng Coâng giaùo töø moät ngöôøi coù moät caùi nhìn veà con ngöôøi vaø theá giôùi hoaøn toaøn nghòch laïi vôùi Kitoâ giaùo.
Nguy hieåm thöù hai laø: neáu baø Bonino ñaéc cöû, baø seõ bieán tænh Lazio thaønh moät phoøng thí nghieäm cho chuû nghóa "Zapatero", töùc chuû tröông choáng Giaùo hoäi cuûa ñöông kieâm thuû töôùng Taây Ban Nha, oâng Zapatero.
Nguy hieåm thöù ba laø "söï giaû hình" maø baø Bonino ñaõ chöùng toû trong cuoäc vaän ñoäng baàu cöû, khi baø höùa seõ baét tay laøm vieäc "vôùi vaø cho ngöôøi Coâng giaùo", maëc duø baø ñaõ ñeå caû cuoäc ñôøi cuûa mình ñeå choáng laïi Giaùo hoäi.
Kyù giaû Giuliano Ferrera, tuy khoâng thuoäc Giaùo hoäi Coâng giaùo, nhöng trong nhieàu naêm qua ñaõ khoâng ngöøng ngöôõng moä caùi nhìn cuûa ñöùc Gioan Phaolo II, Ñöùc hoàng y Ratzinger vaø Ñöùc hoàng y Ruini. Laø giaùm ñoác cuûa baùo "Il Foglio" chuyeân höôùng daãn dö luaän, oâng Ferrera ñaõ uûng hoä baøi vieát cuûa kyù giaû Delle Foglie, nhöng ñoàng thôøi cuõng chæ trích baùo Avvenire vì ñaêng moät caùch "ruït reø" baøi vieát cuûa kyù giaû naøy trong trang 11 cuûa tôø baùo.
Ñeå tìm hieåu dö luaän Coâng giaùo YÙ, oâng Ferrera ñaõ laøm moät cuoäc thaêm doø taïi nhieàu vuøng khaùc nhau. Taïi giaùo phaän Viterbo, naèm trong laõnh thoå tænh Lazio, ña soá daân chuùng uûng hoä phaù thai, ly dò, laøm cho cheát eâm dòu.
Phaûn öùng tröôùc dö luaän naøy, moät soá Giaùm muïc YÙ ñaõ leân tieáng. Tröôùc heát laø Ñöùc hoàng y Angelo Bagnasco, chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ. Trong baøi dieãn vaên khai maïc khoùa hoïp muøa thu cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ ngaøy 25 thaùng Gieâng naêm 2010, vò Hoàng y naøy khoâng aùm chæ ñeán laäp tröôøng cuûa baø Bonino, nhöng nhaéc laïi nhöõng giaù trò maø ngaøi cho laø neàn moùng cuûa neàn vaên minh nhö: söï soáng con ngöôøi trong töøng giai ñoaïn cuûa noù, gia ñình ñöôïc xaây döïng treân hoân phoái cuûa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ, traùch nhieäm trong giaùo duïc v. v...
Veà phaàn mình, trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho baùo "Il Foglio" cuûa oâng Ferrara, hoâm 26 thaùng Gieâng naêm 2010, Ñöùc cha Luigi Negri, Giaùm muïc San Marino vaø Montefeltro, Baéc YÙ, noùi raèng moät trong nhöõng thieáu soùt cuûa Giaùo hoäi taïi YÙ laø ñaõ khoâng luoân luoân thöïc haønh giaùo huaán cuûa hai vò giaùo hoaøng cuoái cuøng. Vò giaùm muïc naøy neâu leân caâu hoûi: taïi sao khi ñoái dieän vôùi moät öùng cöû vieân coâng khai choáng laïi Giaùo hoäi, moät phaàn lôùn trong giôùi Coâng giaùo khoâng leân tieáng pheâ phaùn? Ngaøi traû lôøi raèng neáu thaêm doø dö luaän taïi moïi vuøng nöôùc YÙ, thì keát quaû cuõng seõ gioáng nhö taïi Viterbo. Vaø vò Giaùm muïc naøy khaúng ñònh: "Chuùng ta ñang ñaøo taïo nhöõng theá heä hoaøn toaøn khoâng coù khaû naêng bieát phaùn ñoaùn vôùi oùc pheâ bình".
Ngaøi keâu goïi phaûi baét ñaàu laïi vôùi ñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha Benedicto XVI vaø Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ giaûng daïy.
Chu Vaên