Söù ñieäp cuûa thaày Marcel Vaên
tu só doøng Chuùa Cöùu Theá
Söù ñieäp cuûa thaày Marcel Vaên, tu só doøng Chuùa Cöùu Theá.
Saigoøn, Vieät Nam [Theo baûn tin cuûa Vietcatholic 30/1/2010 vaø Zenit 31/1/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Trong laù thö "hieäp thoâng" ñeà ngaøy 20 thaùng Gieâng naêm 2010, gôûi cho cha Vinhson Phaïm Trung Thaønh, beà treân giaùm tænh doøng Chuùa Cöùu Theá Vieät nam, cha Ryszard Bozek, beà treân giaùm tænh doøng Chuùa Cöùu Theá Warsawa, Balan, cho bieát ngaøy thöù Ba muøng 2 thaùng 2 naêm 2010, taát caû caùc coäng ñoaøn Doøng Chuùa Cöùu Theá taïi Balan seõ toå chöùc tuaàn cöûu nhöït caàu nguyeän cho tænh doøng Vieät nam. Ñaëc bieät cha giaùm tænh doøng Chuùa Cöùu Theá Balan phoù thaùc tænh doøng Vieät nam cho söï chuyeån caàu cuûa toâi tôù Chuùa laø Thaày Marcel Vaên.
Nhaân dòp naøy, chuùng toâi xin ñöôïc gôûi ñeán quyù vò vaø caùc baïn noäi dung baøi phoûng vaán cuûa cha Gilles Berceville, doøng Ña minh, daønh cho haõng thoâng taán Zenit. Cha Berceville laø taùc giaû cuûa cuoán saùch coù töïa ñeà "Marcel Vaên hay söï ngheøo khoù voâ bieân cuûa Thieân Chuùa" do hoäi thaân höõu cuûa Thaày Vaên xuaát baûn naêm 2009.
Thaày Vaên, moät tu só doøng Chuùa Cöùu Theá Vieät nam, sinh naêm 1928 trong moät laøng Coâng giaùo taïi mieàn Baéc Vieät nam. Laø ngöôøi say meâ con ñöôøng tu ñöùc cuûa thaùnh nöõ Terexa Haøi Ñoàng Gieâsu, thaày Vaên ñaõ khaùm phaù ra raèng vôùi vò thaùnh naøy, ai cuõng coù theå neân thaùnh. Chính thaùnh nöõ ñaõ cho thaøy bieát roõ ôn goïi cuûa thaày laø thaày seõ khoâng laøm linh muïc. Thaày ñaõ hoïc vôùi thaùnh nöõ ñeå laøm toâng ñoà "aån danh" cuûa tình yeâu, vôùi moät khaùt voïng lôùn laø laøm cho Chuùa hieän dieän nôi Ngaøi khoâng hieän dieän. Thaày Vaên ñaõ qua ñôøi naêm 31 tuoåi trong moät traïi tuø coäng saûn, nôi thaøy bò keát aùn lao ñoäng khoå sai 15 naêm.
Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng tin Zenit, cha Berceville cho bieát: thaày Vaên laø moät caäu beù raát ñaïo ñöùc, luoân keát hieäp thaân tình vôùi Chuùa Kitoâ qua vieäc toân thôø Thaùnh Theå haèng ngaøy. Thaày xaùc tín raèng Thieân Chuùa laø Tình yeâu. Thaày cuõng raát gaén boù vôùi Ñöùc Trinh Nöõ Maria. Naêm 14 tuoåi, ngöôøi thieáu nieân ñaõ khaùm phaù ñöôïc quyeån töï thuaät coù töïa ñeà "Chuyeän moät taâm hoàn" cuûa thaùnh nöõ Terexa Haøi ñoàng Gieâsu. Khoâng bao laâu sau ñoù, ngöôøi thieáu nieân nghe chính thaùnh nöõ noùi chuyeän vôùi mình. Cuoäc trao ñoåi maàu nhieäm naøy keùo daøi cho ñeán khi thaày Vaên hoaøn taát thôøi kyø nhaø taäp.
OÂn laïi tieåu söû cuûa vò tu só töû ñaïo cuûa doøng Chuùa Cöùu Theá naøy, cha Berceville noùi raèng ñi theo daáu chaân cuûa thaùnh nöõ Terexa Haøi ñoàng Gieâsu, thaày Vaên xaùc tín raèng Thieân Chuùa khoâng phaûi laø Ñaáng chæ nghó ñeán vieäc tröøng phaït chuùng ta khi ñoøi hoûi chuùng ta phaûi laøm nhöõng ñieàu maø chính chuùng ta nghó laø khoâng theå laøm ñöôïc. Traùi laïi, Ngaøi luoân tìm caùch giuùp chuùng ta vaø moät caùch naøo ñoù thích nghi vôùi con ngöôøi chuùng ta ñeå giuùp chuùng ta thích nghi vôùi chính Ngaøi. Theo cha Berceville, khi ñoïc "Caâu chuyeän cuûa moät taâm hoàn", thaày Vaên ñaõ nhaän ra ñoù cuõng chính laø ñieàu maø thaày ñaõ töøng soáng. Thaày ñöôïc giaûi thoaùt khoûi noãi sôï haõi ñoái vôùi Chuùa. Noi göông thaùnh nöõ Terexa, thaày cuõng hoïc ñöôïc moät caùch caàu nguyeän môùi laø noùi chuyeän vôùi Chuùa nhö moät ñöùa treû noùi chuyeän vôùi cha mình.
Cha Berceville noùi raèng thaày Vaên luoân khao khaùt ñöôïc laøm cho Chuùa hieän dieän nôi naøo Ngaøi vaéng maët. Trong thôøi kyø thaøy ôû taäp vieän, caùc tu só khaùc hoûi ñuøa: thaày coù thích soáng vôùi ngöôøi coäng saûn khoâng. Thaày gaät ñaàu ñoàng yù. Thaät vaäy, thaày Vaên muoán thöïc söï yeâu meán Chuùa nôi nhöõng ngöôøi coäng saûn ñeå ít nhöùt cuõng coù moät ngöôøi yeâu meán Chuùa nôi nhöõng ngöôøi "khoâng coù Chuùa". Laø tu só doøng Chuùa Cöùu Theá, thaày ñaõ keát hieäp vôùi coâng cuoäc cöùu roãi cuûa Chuùa Kitoâ, ñeán ñoä thöôøng caûm thaáy coâ ñoäc. Trong nhöõng naêm thænh sinh vaø taäp sinh, thaày ñaõ keát hieäp thaân tình vôùi Chuùa Kitoâ, nhöng vaãn phaûi traûi qua nhöõng côn caùm doã, söï khoâ khan vaø ñeâm toái trong taâm hoàn.
Laø moät ngöôøi Vieät nam, thaày Vaên cuõng ñaõ coù moät quan heä phöùc taïp vôùi nöôùc Phaùp. Theo cha Berceville, vì lieân ñôùi vôùi ñoàng baøo ruoät thòt cuûa mình khi bò ngöôøi Phaùp ñoâ hoä, thaày cuõng töï nhieân choáng laïi ngöôøi Phaùp. Nhöng thaày khoâng queân raèng Giaùo hoäi taïi Vieät nam ñöôïc khai sinh vaø phaùt trieån nhôø caùc nhaø thöøa sai Phaùp. Nöôùc Phaùp laø queâ höông cuûa thaùnh Terexa Haøi ñoàng Gieâsu. Qua caùc baøi vieát cuûa thaày, ngöôøi ta bieát raèng thaày nhaän ñöôïc söù meänh phaûi caàu nguyeän ñeå nöôùc Phaùp phuïc vuï cho tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu. Nhöng cha Berceville cho raèng ñieàu thaày Vaên noùi veà quan heä giöõa Vieät nam vaø nöôùc Phaùp cuõng coù tính caùch töôïng tröng. Khoâng rieâng nöôùc Phaùp, maø moãi quoác gia ñeàu coù giaù trò döôùi maét Chuùa. Söù ñieäp cuûa thaày Vaên do ñoù cuõng laø moät söù ñieäp hoøa bình.
Lieäu söù ñieäp cuûa vò tu só doøng Chuùa Cöùu Theá naøy coù tính caùch phoå quaùt khoâng? Cha Berceville traû lôøi nhö sau: "Tính phoå quaùt khoâng phaûi laø moät lyù töôûng tröøu töôïng. Trong tình yeâu, moïi ngöôøi ñeàu giuùp nhau ñöôïc theâm giaøu coù moät caùch cuï theå. Ñaây laø ñieàu thaày Vaên muoán giuùp chuùng ta soáng. Thaày giuùp chuùng ta, nhôø Tin Möøng, khaùm phaù ra cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñoâng vaø Taây. Ñaây chính laø tính thôøi söï trong söù ñieäp cuûa thaày. Ñaây laø laàn ñaàu tieân, ngöôøi ta thaáy moät tín höõu Kitoâ Vieãn Ñoâng soáng moät caùch maõnh lieät nieàm tin cuûa mình... ñeán ñoä moät nhaø thaàn hoïc Phaùp nhö toâi phaûi hoïc tieáng Vieät ñeå hieåu Tin Möøng.
Vaøo theá kyû 17, Ñöùc giaùo hoaøng Innocente XI, ngöôøi ñöôïc ñöùc Pio XII toân phong chaân phöôùc, ñaõ noùi: "Ñoâng phöông ñaõ cho chuùng ta Tin Möøng. Ngaøy nay, Taây phöông caàn phaûi traû laïi cho hoï". Vôùi thaày Vaên, moät laàn nöõa, Ñoâng phöông noùi veà Tin Möøng cho Taây Phöông. Ñaây laø moät thí duï tuyeät vôøi veà söï trao ñoåi giöõa hai Giaùo hoäi".
Chu Vaên