Khía caïnh thieâng lieâng
trong ñau khoå taïi Haiti
Khía caïnh thieâng lieâng trong ñau khoå taïi Haiti.
Haiti [Catholic on line 20/1/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Coù theå ruùt ra ñöôïc moät baøi hoïc naøo töø ñau khoå cuûa daân toäc Haiti sau traän ñoäng ñaát vöøa qua khoâng?
OÂng Carl Anderson, thuû laõnh cuûa Hoäi Hieäp Só Columbus Hoa kyø, moät toå chöùc töø thieän vaø chuyeân beânh vöïc nhöõng giaù trò truyeàn thoâng cuûa gia ñình, ñaõ chia seû nhöõng suy tö ñöôïc ñaêng treân trang maïng "Catholic on line" maø chuùng toâi xin ñöôïc gôûi ñeán quyù vò vaø caùc baïn trong muïc thôøi söï naøy...
"Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, taát caû chuùng ta ñeàu hoaûng sôï tröôùc nhöõng caûnh cheát choùc vaø taøn phaù taïi Haiti. Haèng trieäu ngöôøi trong chuùng ta ñaõ tìm caùch xoa dòu noãi khoå ñau taïi ñoù. Coù leõ trong nhöõng ngaøy saép tôùi cuõng seõ coù haøng ngaøn baøi giaûng ñeå giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc taïi sao moät Thieân Chuùa Yeâu Thöông laïi coù theå ñeå xaûy ra moät söï ñau khoå nhö theá.
Taïi Hoa kyø, moät dieãn giaû Tin Laønh ñaõ ñöa ra moät trong nhöõng lôøi giaûi thích gaây nhieàu tranh caûi khi oâng noùi raèng Haiti bò "chuùc döõ" keå töø khi nhöõng ngöôøi laäp quoác cuûa nöôùc naøy ñaõ "kyù keát moät giao öôùc vôùi Ma Quæ" ñeå daønh ñoäc laäp khoûi tay nöôùc Phaùp. Nhö coù theå ñoaùn ñöôïc, lôøi giaûi thích treân ñaây ñaõ taïo ra caû moät laøn soùng choáng ñoái.
Dó nhieân, trong Cöïu Öôùc, coù nhieàu baèng chöùng cho thaáy coù nhöõng quoác gia bò Thieân Chuùa tröøng phaït vì toäi toân thôø ngaãu töôïng vaø baát coâng. Ngaøy nay coù moät soá tín höõu Kitoâ vaãn tieáp tuïc duøng lòch söû Cöïu Öôùc ñeå giaûi thích caùc bieán coá treân theá giôùi.
Nhöng ngöôøi Coâng giaùo ngaøy nay xem ra coù moät höôùng khaùc ñeå hieåu ñöôïc caùch ñoái xöû cuûa Thieân Chuùa tröôùc toäi loãi cuûa con ngöôøi. Vaø hoï khoâng caàn phaûi nhìn vaøo ñaâu khaùc ngoaøi Thaùnh giaù treân baøn thôø trong nhaø thôø cuûa hoï. Thieân Chuùa ñaõ keát hieäp moät caùch töï do vaø ñaày yeâu thöông vôùi noãi khoå ñau cuûa con ngöôøi xuyeân qua hy leã cuûa Con Ngaøi treân thaäp giaù.
Caùc dieãn giaû Tin laønh naøo trích daãn ñoaïn 3 caâu 16 trong Tin Möøng theo thaùnh Gioan coù leõ cuõng neân nhôù laïi caâu keá tieáp: "Thieân Chuùa ñaõ khoâng sai Con Ngaøi ñeán trong theá gian ñeå keát aùn theá gian, nhöng ñeå theá gian nhôø Ngöôøi maø ñöôïc cöùu thoaùt".
Thaûm kòch taïi Haiti xem ra seõ coù nhieàu haäu quaû laâu daøi, khoâng nhöõng ñoái vôùi nhöõng ai ñaõ maát ngöôøi thaân, maø coøn ñoái vôùi caû daân toäc ñaõ chöùng kieán söï taøn phaù. Chuùng ta caàn phaûi hieåu ñuùng ñaén veà nhöõng gì ñaõ xaûy ra taïi ñoù.
Nhieàu baûn tin ñaõ so saùnh Haiti vôùi nhöõng taøn phaù cuûa traän baõo Katrina taïi Hoa kyø hay traän ñoäng ñaát taïi thaønh phoá Mehico hoài naêm 1985. Nhöng xem ra thaûm kòch taïi Haiti coù moät aûnh höôûng taâm lyù laâu daøi gaàn gioáng nhö traän ñoäng ñaát taïi Lisboa, Boà Ñaøo Nha hoài naêm 1755. Tieáp theo traän ñoäng ñaát naøy laø moät traän soùng thaàn vaø hoûa hoaïn ñaõ tieâu huûy haàu nhö toaøn boä thaønh phoá vaø gieát cheát gaàn moät trieäu ngöôøi.
Tai hoïa taïi Lisboa ñaõ thay ñoåi caùch suy nghó cuûa nhöõng nhaø trí thöùc haøng ñaàu cuûa theá kyû 18 nhö Voltaire, Kant vaø Descartes. Traän ñoäng ñaát xaûy ra vaøo chính Ngaøy Leã Caùc Thaùnh trong moät nöôùc coù ñoâng ngöôøi theo Coâng giaùo, ñaõ khieán cho nhieàu tín höõu Kitoâ treân khaép AÂu Chaâu ñaët laïi vaán ñeà nieàm tin cuûa hoï vaøo Thieân Chuùa.
Trong nhöõng ngaøy saép tôùi, coù leõ chuùng ta cuõng seõ thaáy dieãn ra moät ñieàu töông töï. Haiti ngaøy nay laø moät traéc nghieäm veà loøng tin cuûa chuùng ta ñoái vôùi Chuùa vaø söï cam keát cuûa chuùng ta ñoái vôùi ngöôøi ñoàng loaïi.
Tuaàn naøy, khi suy nghó veà Haiti, toâi khoâng theå khoâng nghó ñeán coâng vieäc cuûa cha Damiens, toâng ñoà ngöôøi phung cuøi taïi ñaûo Molokai, ngöôøi vöøa ñöôïc Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI toân phong hieån thaùnh hoài muøa thu naêm 2009. Caùch ñaây vaøi naêm, toâi ñaõ coù dòp vieáng thaêm Molokai taïi Hawaii vaø khi vieáng thaêm moät giaùo xöù, toâi ñaõ thaáy böùc hình cuûa moät cuï baø ñöôïc chuïp vaøo thaäp nieân 30. Cuï baø ñaõ maát tai, muõi, caùc ngoùn tay vaø ngoùn chaân vì beänh phung cuøi. Ngoaøi ra cuï baø cuõng bò muø. Vaäy maø ngöôøi ta noùi vôùi toâi raèng moãi ngaøy cuï vaãn laàn chuoãi baèng caùch ngaäm traøng chuoãi giöõa hai haøm raêng.
Sau ñoù khoâng bao laâu, toâi coù noùi chuyeän vôùi moät linh muïc truyeàn giaùo: ngaøi cho bieát ñaõ môû moät nhaø daønh rieâng cho nhöõng ngöôøi maéc beänh phung cuøi. Moãi ngaøy, khi ngaøi daâng thaùnh leã, moät cuï baø, cuõng bò muø vì beänh phung cuøi, leân tieáng caàu nguyeän trong phaàn lôøi nguyeän giaùo daân nhö sau: "Laïy Chuùa laø Cha, caùm taï Chuùa vì moïi ñieàu toát ñeïp Chuùa ñaõ ban cho con".
Caùc trieát gia vaø caùc nhaø thaàn hoïc seõ tieáp tuïc tìm caùch giaûi thích vôùi hy voïng traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi cuûa taát caû chuùng ta veà vaán ñeà ñau khoå treân theá giôùi. Nhöng coù leõ caâu traû lôøi hay nhöùt ñeán töø chính nhöõng ngöôøi maø söï ñau khoå vöôït qua nhöõng gì chuùng ta coù theå töôûng töôïng ñöôïc, nhöng vaãn caûm nghieäm ñöôïc raèng Thieân Chuùa lieân keát vôùi hoï trong noãi khoå ñau.
Trong baøi giaûng trong thaùnh leã toân phong hieån thaùnh cho cha Damiens, Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI ñaõ noùi nhö sau: "Chuùa Gieâsu môøi goïi caùc moân ñeä cuûa ngaøi haõy hieán thaân troïn veïn, khoâng tính toaùn hôn thieät, vôùi moät nieàm tin töôûng vöõng chaéc vaøo Thieân Chuùa. Caùc thaùnh ñaõ ñoùn nhaän lôøi keâu goïi ñaày ñoøi hoûi naøy vaø vôùi taát caû khieâm toán, caùc ngaøi ñi theo Chuùa Kitoâ, Ñaáng bò ñoùng ñinh vaø soáng laïi.
Trong caùi nhìn ñöùc tin maø lyù trí con ngöôøi coù khi khoâng hieåu thaáu, söï troïn haûo cuûa caùc thaùnh chính laø khoâng töï ñaët mình vaøo troïng taâm, maø choïn ñi ngöôïc laïi doøng ñôøi vaø soáng theo Tin Möøng".
Xeùt cho cuøng, ñaây laø chìa khoùa ñeå hieåu ñöôïc caùc bieán coá taïi Molokai vaø Haiti. Vaø ñaây chính laø thöôùc ño söï ñaùp traû cuûa caùc tín höõu Kitoâ chuùng ta".
Chu Vaên